نام پژوهشگر: مهدی دشتی
الهام نظری اسماعیل تاج بخش
مسئله ی دجال در بیشتر ادیان مطرح و فتنه اش به تمام پیامبران گوشزد شده است. نخستین بار در رساله ی یوحنا به او اشارت رفته و مقصود یوحنا از دجال، کسانی است که درباره ی تجسم مسیح، آراء گوناگون دارند، و نیز هر روحی که تجسم عیسی را انکار کند، دجال است. در متون اسلامی نیز به صورت های گوناگون آمده است و در مورد اصل آن احتمالاتی داده شده است، برخی معتقدند که شخص است، برخی معتقدند، نوع و وصف است و ... . با ورود مضامین قرآنی و اسلامی به ادب فارسی، مضامین مربوط به دجال نیز مورد استفاده ی شاعران قرار گرفته و در شعرشان انعکاس داشته است. قصد شاعران از بیان این مضامین صرفاً تلمیح نیست؛ بلکه از آن ها برای بیان دیدگاه های خود در قالب تشبیه و استعاره ، نماد و ... استفاده می کنند. در شعر فارسی دجال شخص است و شاعران به احتمالات دیگری که در متون اسلامی درباره ی او داده شده است توجهی ندارند. پایان نامه ی حاضر به بررسی مضامین مربوط به دجال در متون اسلامی و بازتاب آن ها در شعر فارسی می پردازد و در انتها مقایسه ای میان این دو حیطه انجام می شود .