نام پژوهشگر: حسین حمیدی نجات
زهرا اسدالهی علیرضا البرزی
تیلریا آنولاتا، یکی از تک یاخته های مهم و عامل ایجاد تیلریوز گرمسیری، در گاوان برخی از نقاط جهان است و سالانه خسارات اقتصادی جدی به صنعت گاوداری ایران وارد می کند. انگل توسط کنه های جنس هیالوما از گاو به گاو منتقل می شود. تعیین الگوی آلودگی کنه ها به تیلریا، در بررسی وضعیت همه گیری بیماری و پتانسیل انتقال تک یاخته توسط کنه اهمیت بسزایی دارد. لذا، هدف از این مطالعه، تعیین آلودگی تیلریایی غدد بزاقی کنه های هیالومای جدا شده از گاوان استان خوزستان می باشد. در طول این مطالعه، از بهمن 1389 تا شهریور 1390 تعداد 1000 کنه از استان خوزستان (از پنج منطقه شمال، غرب، شرق، جنوب و مرکز) جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت. از مجموع آنها تعداد 689 عدد (9/68%) هیالوما، 254 عدد (4/25%) رپی سفالوس، 37 عدد (7/3%) همافیزالیس و 20 عدد (2%) بوفیلوس بودند. از 689 کنه هیالومای جمع آوری شده از گاو، 390 عدد (6/56%) هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم بودند. 143 عدد (75/20%) هیالوما آناتولیکوم اکسکاواتوم، 34 عدد (93/4%) هیالوما دتریتوم، 86 عدد (86/9%) هیالوما آسیاتیکوم آسیاتیکوم و 20 عدد (9/2%) از کنه های هیالوما، هیالوما درومداری بودند. در مجموع 689 کنه هیالوما جمع آوری شده، تشریح شده و غدد بزاقی هر یک با روش متیل گرین پایرونین رنگ آمیزی شدند. درصد آلودگی گونه های هیالوما از 75 کنه آلوده، به ترتیب 41 (6/54%) هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم، 13 (3/17%) هیالوما آناتولیکوم اکسکاواتوم، 2(6/2%) هیالوما دتریتوم، 10 (33/13%) هیالوما آسیاتیکوم آسیاتیکوم و 1 (33/1%) هیالوما درومداری جمع آوری شده ، به تیلریا آنولاتا آلوده تعیین گردید. میانگین درصد آلودگی تعداد آسینی های کنه های آلوده، به ترتیب در هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم3/14%، هیالوما آناتولیکوم اکسکاواتوم 5/6%، هیالوما دتریتوم 4%، هیالوما آسیاتیکوم آسیاتیکوم 5/7% و در هیالوما درومداری 3% بود. نتایج این مطالعه نشان داد که هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم علاوه بر اینکه کنه غالب منطقه می باشد می تواند از پتانسیل بالاتری در انتقال تیلریا آنولاتا به گاوان استان خوزستان برخوردار باشد.