نام پژوهشگر: بیژن حاج عزیزی
مرتضی کریمی رضا کریم کاشی
هرگاه در اثر خطای دیگری، شخصی در معرض تحمل زیان قرار گیرد، مکلف است در حد متعارف تلاش کند تا از وقوع زیان یا دست کم گسترش آن جلوگیری نماید. مفهوم این قاعده این است که زیان دیده، وظیفه دارد بهطور متعارف از وقوع زیان جلوگیری یا از گسترش دامنه آن بکاهد. چنانچه خوانده دعوی بتواند کاهلی او را اثبات کند از پرداخت آن بخش از زیان که قابل اجتناب بوده معاف میشود .این تکلیف را میتوان بر مبنای رابطه سببیت توجیه نمود؛ زیرا هر شخصی مسئول زیانهایی است که در اثر تقصیر او ایجاد میشود. مهد اصلی این قاعده در کامن لا است ولی آثار آن در نظامهای حقوقی دیگر از جمله حقوق اسلام و ایران پذیرفته شده است. از آثار این قاعده این است که: 1. هر گاه زیان دیده در راستای انجام این تکلیف قصور کند، نسبت به زیانهایی که قابل جلوگیری بودهاند، حق مطالبه جبران خسارت ندارد. 2. کلیه هزینهها و خساراتی که زیان دیده در راستای انجام این تکلیف متحمل میشود قابل مطالبه است، هر چند اقدام وی به نتیجه مطلوب نرسد.