نام پژوهشگر: حمیدرضا صفاکیش کاشانی
عزیز کمالیان عبدالله ناصری طاهری
چکیده پایان نامه(شامل خلاصه،اهداف،روش های اجراونتایج به دست آمده): بررسی زندگی وزمینه ها ی شکل گیری اندیشه های سیاسی حسن صباح نشان می دهدوی ضمن گرایش به مذهب اسماعیلی وتلاش درتکمیل دانش،وطّی مراحل دعوت درمأموریت مصر،وسپس بازدیدازشهرهای مختلف ایران ومشاهده زمینه های مساعدفعالیت سیاسی،بخصوص درمنطقه دیلمان،اقدام به قیام مسلحانه وتسخیرقلعه الموت بعنوان پایگاه دولت جدیدنمود.وپس ازقطع رابطه بافاطمیان،استقلال خودرااعلام کرد.دکترین وی شامل دومحورمهم بود:یکی ایدئولوژیکی(نظریه تعلیم)ویکی هم سیاسی(تسخیرقلاع ومبارزه باسلجوقیان).جوهره اصلی اندیشه های سیاسی وی تأکیدبرنقش امام بمنزله ی قطب عالم امکان ونیاز به اطاعت از او،یادرغیاب وی جانشین تامّ الاختیارش (حجّت)،بعنوان مرجع دینی ودنیایی جامعه (تئوکراسی)ومهدویت دارد.زبان وخط فارسی هم نمادهویت حکومت جدیدبود.حسن مبانی مبارزاتی خودرادرقالب سازمان دعوت،به منظوربرقراری عدالت،آزادی،برابری ومبارزه باسلجوقیان شکل وانسجام بخشیدوبارهبری مدبّرانه،هوش،ذکاوت وجاذبه عمیق معنوی خودوشگردهای سیاسی نوین،همچون ایجادساختاروتقسم سلسله مراتب قدرت،ترورنخبگان سیاسی مخالف،ایجادارتش،وتربیت داعیان ومبلغان،توانست دولتی کامل وماندگار تأسیس نماید. کلیدواژه ها: حسن صباح، اسماعیلیه، اندیشه های سیاسی اسماعیلیه، سازمان دعوت، تعلیمات جدیده
غفار امیری حمیدرضا صفاکیش کاشانی
چکیده: شناخت فلاح اسماعیلیان نزاری در کوه های البرز مرکزی و حوادثی که در آنها پیش آمده، از لحاظ جغرافیای تاریخی، موضوع اصلی پایان نامه است. حسن صباح به عنوان رهبر فرقه اسماعیلیه نزاری به رسمیت شناخته شد. او دولت الموت را در سال 483 هـ. در قلعه الموت پایه گذاری کرد. حسن صباح و جانشینانش از این قلعه به عنوان پایگاه حکومت و ترویج عقاید اسماعیلیه استفاده می کردند. الموت پایگاه نظامی، کانون علمی و فرهنگی و مباحث دینی هم بود. دولت آنها کوچک بود ولی از نظر جغرافیایی پراکنده و در دژها مستقر بود. این دولت با قیام های خود سیاست منطقه را در هم ریخت. از نظر حیات فرهنگی نقش قاطع ایفا کرد. طی روزگاری دراز 170 سال قلاع سرزمین الموت چنان با استحکام پایداری کردند که دشمنان آنها (سلجوقیان و عباسیان) نتوانستند خلل واقعی ایجاد کنند. تا اینکه هلاکوخان مغول در سال 654 هـ به الموت یورش برد و قلعه میمون دژ مرکز حکام این فرقه را محاصره و فتح کرد. باقیمانده قلاع مانند الموت و لمبسر یکی پس از دیگری تسلیم و تخریب شدند. دولت اسماعیلیه نزاری ساقط گردید. پیشنهاد نگارنده این است که اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری که متولی این امر هست به حفظ و حراست و بازسازی قلاع، این میراث گرانبها ارج نهاده که خود برای جذب توریست و شکوفایی منطقه و درآمد برای کشور تأثیر بسزایی دارد. این پژوهش در سه فصل به قلاع اسماعیلیه، و فصل چهارم نظری کوتاه در تاریخ اسماعیلیه نزاری در دوره الموت، و پس از سقوط تا زمان حال، و فصل پنجم جمع بندی و نتیجه گیری را بیان می کند.
سید حسین حسینی عبدالله ناصری طاهری
اواخر قرن اول هجری / اوایل قرن هشتم میلادی ،مسلمین بر شبه جزیره ایبری ( اسپانیا و پرتغال ) استیلا یافتند و تا هشت قرن ، با فراز و فرود ، بر تمام و یا بخشی از این سرزمین حکمرانی نمودند و تمدنی نوین را در زمانی که اروپا در قرون وسطی به سر می برد ، در جنوب غربی اروپا برپا کردند . اما عواملی باعث شد این تمدن بزرگ اسلامی ، به مرور و در طی هشت قرن افول کرده و در پایان قرن نهم هجری / پایان قرن پانزدهم میلادی ، مسیحیان بر مسلمانان بطور کامل چیره شده و درنتیجه حکومت اسلامی در اندلس فروپاشید . عواملی باعث این اضمحلال گردید از جمله : 1- اختلاف و تفرقه بین مسلمین : که اختلاف بین اقوام عرب از جمله بلدی - شامی و همچنین قیسی - یمنی باعث درگیریهای خونین بین آنان گردید . و همچنین اختلاف بین عرب و بربر از سویی و عرب و مولدین از سویی دیگر که باعث جنگهای فراوان شد . 2- فروپاشی حکومت یکپارچه امویان و تشکیل دولتهای کوچک و ضعیف در اندلس هم عاملی دیگر در این امر بود . 3- قدرت یافتن تدریجی مسیحیان در پرتو ضعف درونی مسلمین نیز از دلایل اصلی آن بوده است . 4- تاثیر جنگهای صلیبی بر تهییج مسیحیان اندلس برای غلبه بر مسلمین هم به عنوان عاملی موثر می توان نام برد . در این تحقیق ، این عوامل مورد واکاوی قرار گرفته شده است .
مهستی ابوزرجمهری محمد سپهری
سازمان وکالت، سازمانی است که از عصر امام صادق(ع) تا پایان دوران غیبت صغرا به فعالیت می پرداخته است و ضروری ترین دلیل تشکیل آن، پراکندگی شیعیان در مناطق مختلف و دشواری دسترسی آنان به ائمه(ع) بوده است. این سازمان، به عنوان شبکه ای منسجم و مطمئن، شیعیان اقصی نقاط عالم اسلام را از خراسان گرفته تا شمال آفریقا، به رهبران سازمان وکالت که همان امامان معصوم(ع) بودند، مرتبط می ساخت و اهدافی چون: جمع آوری وجوهات شرعی، نذورات، هدایا، مکتوبات شیعیان اعم از سوالات فقهی و درخواستها، رفع شبهات، آماده سازی شیعیان جهت ورود به عصر غیبت و پذیرش غایب بودن امام(ع) از انظار، مبارزه با مدعیان دروغین بابیت و مهدویت را دنبال می کرده است. در طول حیات 200 ساله خود از وجود وکلایی توانمند بهره جسته است که دارای ویژگیهای خاصی بوده اند که می توان به این موارد اشاره نمود: اکثر قریب به اتفاق این وکلا، محضر دو یا چند تن از ائمه(ع) را درک کرده و افتخار مصاحبت و مجالست با ایشان را پیدا کرده بودند، عمدتاً متعلق به خاندانهای اصیل و معتبر شیعی بوده اند و گاه، تعدادی ازمردان یک خاندان، عهده دارمنصب وکالت بوده اند، این وکلا از توانمندیهای لازم جهت ایفای وظایف وکالتی برخوردار بوده، اکثراً در عصرخود، از فقها و محدثین بزرگ شیعه محسوب می شده اند که نه تنها از محضر علما و فقهای بزرگ بهره برده و دارای تألیفات بسیاری در زمینه های فقهی و جز آن بودند بلکه شاگردان بسیاری را که خود، بعدها تبدیل به فقهای برجسته ای شدند، در دامان خود پرورش دادند، همچنین تعداد زیادی از این وکلا واسطه توقیعات ائمه(ع) خصوصاً در عصر غیبت صغرا بودند که وظیفه ابلاغ این توقیعات را به جامعه شیعیان بر عهده داشتند و این امر، بخوبی دلالت بر امانتداری آنان در رساندن اوامر ائمه(ع) به جامعه شیعیان دارد، آنان مرجع حل و فصل اختلافات شیعیان در زمینه های مختلف بوده اند که حاکی از صلاحیت داوری و قضاوت آنان است، این وکلا در شرایط منحصر بفرد امامین عسکریین(ع) و شرایط بسیار خاص عصر امام دوازدهم(ع) با مراعات بسیار بالای اصل تقیه، زیرکانه و محتاطانه عمل می کرده اند، به طوری که سالها در قالب مشاغل متعارفی چون روغن فروشی، به نوعی رهبری سازمان را نیز بر عهده داشته اند و همزمان، تلاش وافری جهت اثبات وجود امام دوازدهم(ع) و توجیه غیبت ایشان داشته اند. از بین این وکلا، برخی موفق به رویت امام دوازدهم(ع) و وقوف بر کرامات آن حضرت(ع) شدند. وظیفه خطیر سازمان وکالت در عصر غیبت صغرا عمدتاً بر دوش نواب چهار گانه آن حضرت قرار داشت که منهای مقام بابیت و سفارت آن حضرت(ع) از عهده وظایف وکالتی نیز به بهترین شکل ممکن برآمدند و جامعه شیعیان را در شرایطی که امام دوازدهم(ع) از انظارعموم، غایب بود،?هدایت و رهبری کردند. اکنون به صراحت می توان ادعا نمود که وکلای ائمه(ع) از پایگاه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممتازی برخوردار بوده اند.
مریم شریفی محمدرضا قنادی
دوره ی وزارت و صدارت میرزا حسین خان مشیرالدوله (سپهسالار) (1287تا 1297هجری قمری) دوره ای است که ایرانیان با مدنیت غربی آشنا شدند. روشنفکران این عصر در صدارت و وزارت او این فرصت را به دست آورده بودند که لااقل بخشی از اندیشه های اجتماعی و سیاسی خود را درعمل تجربه نمایند. در این بین بودند کسانی که با ترقی و اصلاح در کشور به مخالفت برخاستند و قضیه اصلاحات امیرکبیر تکرار شد. بازگشت به سنتها نه تنها اصلاحات امیرکبیر، بلکه اندیشه های مترقیانه سپهسالار را به تعویق انداخت. گرچه تلاش میرزا حسین خان مشیرالدوله (سپهسالار) در اصلاح ساختار کهن استبدادی بی نتیجه ماند و سیاست های اجتماعی و حقوقی و اقتصادی او که متأثر از دیدگاههای ملکم خان بود با شکست مواجه شد. اما بذر اندیشه های تجددخواهی را در بخشی از اذهان علاقه مند فرونشاند و زمینه ی انتقاد گسترده ای را علیه نظام کهن استبدادی فراهم آورد. در همین دوره بود که تا حدّی فواید قانون و نظم، لااقل در بخش هایی از سازمانهای حقوقی، نظامی و اداری که زیرنظر او اداره می شد شناخته شد و احترام به قانون و اهمیت آن گسترش یافت. واژگان کلیدی: میرزا حسین خان سپهسالار، ناصرالدین شاه، صدراعظم، اصلاح، ترقّی، اندیشه های نو، قانون، تجدد، آزادی، مدنیت غربی، روشنفکران.
محمدحسن فرخی علی بیگدلی
گسترش روابط بینالملل و توجه دول خارجی به ایران از ویژگیهای بارز دوره قاجاریه است. گرچه که در دوره حکومت صفویه رفت و آمدهای سیاسی و فرهنگی بین دربار ایران و دربار سایر دول وجود داشت، اما شکل مدون و رسمی آن در دوره قاجاریه ظهور پیدا کرد. در دوره صفویه دیدارها و مسایل مرتبط با تعاملات خارجی توسط شخص شاه و صدراعظم انجام میشد ولی با گسترش مناسبات خارجی در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار و نیز تصویب عهدنامه کنگره وین در 1230 ه.ق مربوط به نحوه پذیرش مأمورین خارجی و تقدم نمایندگان سیاسی، دولت به فکر ایجاد نهادی مشخص جهت تمرکز امور مربوط به روابط خارجی به نام وزارت امور خارجه بیافتد. روسیه بعنوان اولین کشور طی عهدنامه گلستان موفق به برخوردای از امتیاز دایر نمودن قنسولگری در ایران شد. تأسیس سفارتخانه های دایمی توسط دول خارجی در ایران موجب توسعه تشکیلات و فعالیت های وزارت تازه تأسیس امور خارجه شد. در خلال سلطنت ناصرالدین شاه مناسبات خارجی ایران توسعه چشمگیری یافت و متناسب با آن امورات خارجی از حیطه وظایف دربار و شخص صدراعظم به وزارت امور خارجه منتقل و موجب تحول در ساختار و عملکرد این نهاد که قریب به 28 سال از تأسیس آن می گذشت، گردید. این تحول که شروع آن مصادف با آغاز حکومت ناصرالدین شاه و صدارت امیرکبیر است؛ به دلیل آشنایی صدراعظم مقتدری بود که خود، ضمن سابقه اشتغال به امورات خارجی، سال ها تجربه حضور موفق در هیأت های سیاسی اعزامی به سایر ممالک را در کارنامه داشت و به اهمیت تشکیلات امور خارجی کاملاً واقف بود. اگرچه عمر کوتاه صدارت وی مانع از تحقق افکار بلند آن بزرگ مرد شد، لیکن تربیت یافتگان و نهاد بنیان شده توسط وی، میراثی گرانقدر برای عرصه تشکیلات خارجی ایران بحساب می آمدند. پژوهش حاضر ضمن معرفی هریک از وزرای امور خارجه در دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، به بررسی شرایط و عملکرد دوران وزارت هریک از آن ها اختصاص دارد؛ همچنین عملکرد و وظایف وزارت امور خارجه را نیز بعنوان یکی از مهمترین ارکان دیوانی عصر ناصرالدین شاه مورد بررسی قرار داده است.
پویا فضل الهی فرشاد تجاری
تاریخ شفاهی یکی از شیوه های پژوهشی مدرن در تاریخ است که به شرح و شناسایی وقایع، رویدادها و حوادث و موضوعاتی که نیاز به پژوهش های میدانی و جمع آوری اطلاعات تاریخی براساس دیدگاهها، شنیده ها و عملکرد شاهدان، ناظران و فعالان آن ماجراها می پردازد. هدف اصلی پژوهش حاضر تاریخ شفاهی کشتی فرنگی در مسابقات المپیک 2012 لندن بود. تحقیق حاضر از طریق تاریخ شفاهی به چگونگی قهرمانی تیم ملی کشتی فرنگی در المپیک پرداخت و نشان داد که تیم ملی برای رسیدن به چنین جایگاهی چه فرآیندی را پشت سرگذاشته است. جامعه آماری تحقیق فوق شامل اعضا تیم ملی، مربیان، و دست اندرکاران فدراسیون کشتی می باشد و با تنجه به محدودیت، جامعه آماری برابر با حجم نمونه می باشد و انتخاب صورت نگرفته لذا نمونه ها در دسترس بوده و کاملاً هدفمند بوده است. تحقیق فوق توصیفی تاریخی، حال نگر و کاربردی بوده است به منظور جمع آوری داده ها و دستیابی به اهداف از روش تحقیق کیفی استفاده گردید. در بخش روش تحقیق کیفی با استفاده از مصاحبه غیرخبری و حضوری و مصاحبه کننده با تاکتیک مصاحبه تفسیری به جمع آوری داده ها پرداخت. پرسشنامه جهت انجام مصاحبه توسط محقق ساخته و آماده گردید و روایی پرسشنامه را متخصصین تربیت بدنی تأیید نمودند و همچنین مصاحبه ها با ضبط صوت و دوربین فیلمبرداری به اجرا در آمد سپس این مصاحبه ها توسط دفتر اسناد انقلاب اسلامی به وسیله برنامه های کامپیوتری پیاده سازی شده و در نهایت مباحث با نقد درونی و بیرونی جمع بندی شد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که محمدبنا به عنوان رأس هرم موفقیت تیم ملی قرار گرفته است و ایشان با استفاده از فاکتورهایی نظیر قدرت حل سریع مشکلات، روابط دو جانبه با ورزشکاران، ایجاد کادر فنی قوی و متعهد، عدم اجرای انتخابی داخلی و انتخاب نمودن ورزشکاران در مسابقات برون مرزی، جلوگیری از کاهش وزن بی رویه ورزشکاران و صرف حداکثر ساعت شبانه روز را برای ارتقاء سطح کشتی برخوردار بوده است. عوامل دیگری نیز چون ورزشکاران، برنامه ریزی بلند مدت، اردوهای منظم نیز در این قهرمانی دخیل بوده اند و عواملی چون رسانه ها، مدیریت و تشویق و تنبیه تأثیر معنی داری در این قهرمانی نداشته است. لذا پیشنهاد می شود با توجه به نتایج بدست آمده مسئولین ذیربط در صدد کاهش کاستی های موجود برآیند و با برطرف کردن نقاط ضعف این قهرمانی را در المپیک های بعدی تکرار نمایند.