انتخاب الگوی توسعه برای هر جامعه ای مبتنی بر ملاحظات خاص آن جامعه می باشد. هر کشوری باید متناسب با مبانی فکری، معرفتی و اخلاقی خود به تعریف توسعه بپردازد. از آنجایی که بیش از سی سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می گذرد، به شدت ضرورت طراحی الگوی پیشرفت و توسعه براساس مبانی بومی، اسلامی احساس می گردد. تحلیل میزان سازگاری الگوهای رایج غربی با آموزه های اسلام می تواند ما را در ارائه الگویی جامع یاری رساند. در بین مجموعه الگوهای رایج توسعه، الگوی نئوکلاسیک از شهرت و گستردگی بیشتری برخوردار است، به طوری که امروزه به عنوان یک پارادایم مطرح می شود؛ لذا هدف از پژوهش حاضر تحلیل پارادایم توسعه نئوکلاسیک و سپس میزان سازگاری این پارادایم با آموزه های اسلام می باشد. در این راستا ابتدا پارادایم های رایج توسعه معرفی می-گردند و سپس پارادایم توسعه نئوکلاسیک تحلیل می شود. این تحلیل در سه بخش فروض ضمنی، فروض صریح و سازوکارهای توسعه انجام می گیرد. پس از ارائه تحلیل های فوق طبق پارادایم نئوکلاسیک این کار به طور متقارن با استفاده از آموزه های اسلام تکرار می شود. روش تحقیق برای شناسایی الگوهای فکری روش "اسنادی" و در قسمت تجزیه و تحلیل روش "تحلیل محتوا" است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که در مجموع بین الگوی توسعه نئوکلاسیک و آموزه های اسلام سازگاری نیست. در قسمت مبانی و فروض ضمنی بین دو دیدگاه تفاوت های عمیق و بعضاً تضادهایی وجود دارد، هرچند در مواردی قدر مشترک هایی هم است. به طوری که هرچه از فروض ضمنی به سمت فروض صریح و سازوکارها حرکت شود، این تفاوت ها کمتر می گردد.