چکیده پدیده ی شهرنشینی در ایران ،سرزمینی که از لحاظ تاریخی دارای قدمتی طولانی با فراز و نشیب های بسیار بوده ،از جمله موضوعاتی است که تا بحال بصورت علمی مورد مداقه ی محققان کشورمان قرار نگرفته است.یکی از ادوار تاریخی بسیار مهم در ایران که در آن شهرنشینی رونق یافت دوره صفویه است در این دوره با توجه به اقدامات و فعالیت های عمرانی شاهان و بزرگان آن سلسله بناهای زیادی در بسیاری از شهرها بخصوص اصفهان پایتخت بزرگشان احداث شد،بطوریکه باعث حیرت سیاحان اروپائی که در آن زمان به ایران سفر می کردند ،شد. از آن جمله شاردن سیاح فرانسوی اصفهان آن دوره را بزرگترین شهر جهان می دانست. اما با حمله ی افاغنه به ایران بسیاری از این شهرها و بناها که جزء میراث ملی و فرهنگی کشورمان محسوب می شدند ،ویران شدند و دوباره تا روی کار آمدن قاجاریان شهر و شهرنشینی در ایران رو زوال نهاد. پژوهش حاضر سعی دارد به بررسی پدیده ی شهرنشینی در دوره ی صفویه و همچنین وضعیت اقتصادی-سیاسی،فرهنگی و نوع مناسبات اجتماعی درون شهری آن دوره بپردازد تا با روشی علمی – تاریخی و بر پایه ی اسناد و منابع اولیه گوشه های تاریک و فراموش شده ی تمدن عصر صفوی را روشن نماید . واژگان کلیدی: پدیده ، شهر نشینی ،صفویه ، شاه عباس

چکیده قاجارها و حکومت پهلوی اول علی بازوند موضوع انقراض سلسله قاجار و انتقال حکومت به پهلوی از رخدادهای مهم تاریخ معاصر ایران است . که در این پژوهش به چگونگی نقش و عملکرد دیوان سالاران ، شاهزادگان و رجال خاندان قاجاری در این انتقال قدرت و نحوه ی برخورد رضاشاه با قاجارها دردوران سلطنت به آن پرداخته شده است . برای پاسخ به این مسأله ، بررسی های انجام گرفته بیانگر آن است که مخالفت افراد قاجاریه با حکومت از اواخر سلطنت ناصرالدین شاه آغاز شده بود . شکل گیری پایه‏های قدرت رضا خان به انجام کودتای 1299 و یک روز بعداز آن در اعلامیه معروف خود بعنوان « حکم می کنم » برمی گردد که او باتکیه برقدرت نظامی چنان زهرچشمی به درباریان ، سیاسیون ، اشراف وشاهزادگان نشان داد که بعضی ازشاهزادگان و رجال قاجاریه ازاین تاریخ به بعد سعی درنزدیک شدن به وی راداشتندوحکومت احمد شاه و قاجاریه راتمام شده تلقی می کردند . و در حقیقت باید گفت که خود را محکوم به فنا می دانستند .چنانچه تعدای از قاجارها چه در جریان کودتا و جمهوری خواهی و چه درتغییر سلطنت با رضاخان به هر نحو ممکن همکاری موثر داشتند تا حدی که از تعداد 23 نفر اشخاص تأثیر گذار قاجاری ( شاهزادگان ،نماینده گان مجلس ، دیوان سالاران ، نظامیان و ... ) ، در جریان تغییر سلطنت فقط 3 نفر آشکارا موضع مخالف رضاخان گرفتند که البته آنها هم در این راستا اقدام خاصی انجام ندادند .و بقیه قاجارها یا موافق سلطنت رضاپهلوی بودند یا اینکه سکوت اختیار نمودند . رضا شاه در ابتدای سلطنت تا حدودی برای بعضی ازشاهزادگان قاجاری احترام قائل می شدند و مستمری آنها را قطع نکرد و به جمعی دیگر از بزرگان و شاهزادگان قاجار که او را همراهی کرده بودند مناصب بالای کشوری و نظامی داد . البته هرکدام هم در مقام و مسئولیت خود به رضا شاه خیانت کردندو دست به توطئه وتحریک زدند به شدت با آنها برخورد شد ، برای نمونه شاهزاده نصرت الدوله . همچنین به نظر رضاشاه کلیه ی ابنیه و آثار تاریخی و نمادهای دوره ی قاجاریه ( مادی و معنوی )که دربعضی از آنها معماری و هنر بکار رفته بی نظیر بود باید محو می شد ، بطوری که اکنون بسیاری ازآنها وجود ندارند. تا یاد و نام و خاطره ی قاجار ها از ذهن ها زدوده شود . واژگان : شاهزادگان ، رجال قاجار ، نمایندگان مجلس ، تغییر ، رضاشاه abstract qajars andthe first pahlavisregime ali bazvand the subject of qajars dynasty extinction and dynasty transmission to pahlavs one of important events of irans contemporary history . in this study have been proceeded with state of role and operation of commanders bareau, princes and qajars dignitaries dynasty in this transmission of power and methods of reza shahs encounter with qajar in kingdom period . for answer to this question , done studies express that abjection of qajar with dynasty has been from late naseredinshah kingdom . the formation of reza khans power foundation return to doing 1299 coup and one day after it in himself famous announcement named to " i order" , that he showed such scowl to court diplomatic , nobles , princes which after this history , some of princes and dignitaries dynasty try to near to him and they inter prêt that qajar and ahmad shah dynasty has been finished and infact they condemn them sieves to annihilation . some of qajar had effective cooperation with reza khan in coupduring and republicanism and also in change of kingdom that from the number of persons affected 23 people qajar (princes , representativesof parliament ,bureaucrats , soldiers , etc ), only 3 people in the course of kingdom change were against of reza khan that of course they didnt specific action. in this course and others were in agreement of pahlavi dynasty or the remind silent. at begins of dynasty reza khanrespect for some of qajar princes and he didnt sever their annuity and he gave upper civilian and military ranks to other group of grandees and qajar prnces . of course they betrayed to reza shah in their rank and responsibility and they have been a conflict, for example , nosratoldoule , also in according to reza shahsview , must efface all of buildings and monuments and symbols of qajar period (physical and spiritual ) that architectureand applied art in some of them was unique , so that now there are not many of them , that qajars memory and home cleanfrom memory . key words : princes , dignitaries dynasty ,representatives of legislature,changes.