ما ایرانیان به زبان عربی به عنوان زبانی بیگانه نمی نگریم، بلکه آن را زبان دین و فرهنگ اسلامی خود دانسته، بمنظور حفظ دین و فرهنگ اصیل و درخشانمان آن را فرا می گیریم؛ چرا که حفظ دین و فرهنگ بدون صیانت از زبانی که همچون ظرفی آن دو را در بر گرفته است، امکان پذیر نمی باشد. مقایسه میان قواعد این دو زبان، در امر یادگیری و آموزش آنها نقش بسزایی دارد؛ چرا که در شناخت هر چه بهتر ظرافت ها و ظرفیت های ادبی، و نگارش ترجمه ها و برگردان های هر چه بهتر و دقیقتر از گنجینه آثار علمی و ادبی آن دو، بسیار سودمند و کارگشا خواهد بود. این پایان نامه که پژوهشی است تحلیلی ـ مقابله ای در مبحث «حال» در زبان عربی و فارسی؛ با هدف کاوش در میراث نحوی این دو زبان، و به منظور بررسی، فهم و هضم این مبحث، و نیز کشف، اثبات و برشماری تفاوتها، وشباهتهای موجود در آنها، در سه فصل به نگارش در آمده است: در فصل نخست آن که با عنوان «گفتاری به جای پیش گفتار» نامیده شده است، به مباحثی همچون: بررسی معنای لغوی و اصطلاحی حال در زبان عربی، و آسیب شناسی تعاریف حال؛ و در فصل دوم به ذکر انواع حال، احکام و رابطه آن با ذو الحال؛ و در فصل سوم بمنظور بررسی حال در زبان فارسی، پس از ارائه تعریفی از قید و اشاره به اقسام آن، به تبیین و تشریح قید حالت و انواع و احکام آن پرداختیم. از جمله نتایج این پژوهش می توان به: شباهت نسبی در تعاریف، همسانی در بیشتر انواع حال و قید حالت، و وجود تفاوت های چندی اشاره کرد که تفصیل آن در خاتمه خواهد آمد.