با توجه به توسعه دامنه مسئولیت کیفری در برخی مواد لایحه مجازات اسلامی و نیز عدم پاسخگویی قانون مجازات اسلامی فعلی در برخی حوزه های مسئولیت کیفری، ضرورت بررسی قواعد کلی مسئولیت کیفری در لایحه مجازات احساس می شد که تحقیقی به روش کتابخانه ای صورت بپذیرد. در نتیجه ضروری است ضمن مفهوم شناسی مسئولیت و قاعده و پیشینه تاریخی مسئولیت کیفری در حقوق ایران به بررسی قواعد و اصول حاکم بر مسئولیت کیفری پرداخته شود.قواعد زایل کننده جرم و مجازات شامل علل توجیه کننده جرم و عوامل رافع مسولیت کیفری، مبانی و اصول ناظر بر جرم انگاری و واکنش اجتماعی در قبال پدیده مجرمانه ناظر بر اصول مربوط به جرایم از قبیل اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها، اصل برائت و مبانی مربوط به مسئولیت کیفری از مهمترین مباحث این حوزه می باشند.با ذکر این مقدمات مفاد لایحه مجازات اسلامی طی چهار عنوان مواد عمومی قانون مجازات اسلامی ناظر بر جرائم، مجازاتها، شرایط و موانع مسئولیت کیفری و ادله اثبات در امور کیفری، جرایم مستوجب حدود، دیات و قصاص بررسی گردیده و تحولات مسئولیت کیفری مانندتصریح به مجازات اشخاص حقوقی ،اشتراط رشد کیفری در حدود و قصاص ،تسری احکام جنون به اختلال روانی،درجه بندی مجازاتهای تعزیری ،عدم اعمال مجازاتهای تعزیری نسبت به اطفال کمتر از 18 سال و...در خلال مواد مطروحه بیان شد