نام پژوهشگر: علی محمد طرفداری منشادی
محبوبه صبور غلامرضا ظریفیان شریفی
تحولات سیاسی،مذهبی دوره سلطه سلاجقه بر دستگاه خلافت در بغداد و نوع تعامل آنها با خلفاء عباسی و پیوند خلافت و سلطنت،شرایط حساس و ویژه ای را برای شیعیان اثناعشری بغداد در عرصه سیاسی و اجتماعی رقم زد. در این پایان نامه با هدف تبیین شرایط و وضعیت سیاسی،اجتماعی شیعیان اثناعشری بغداد و نقش بازیگران و عوامل مطرح آن در دوره حاکمیت سلاجقه تا سقوط بغداد ،تلاش شده است با استفاده از روش تحلیلی ، توصیفی بار دیگر منابع و مآخذ موجود مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد. و نتیجه کلی آنکه در این دوران پر تلاطم هرچند که خلفاء و سلاطین و علماء اهل تسنن محدودیتها و سختیهای بسیار بر شیعیان روا داشتند ولی در چالشهای سیاسی، مذهبی جامعه و حکومت بویژه احتساب اسماعیلیان بعنوان دشمن اصلی خلافت و سلطنت، فرصتهای خوبی نیز بدست شیعیان اثناعشری بغداد افتاد و علماء و دوستداران اهل بیت(ع) با توسل به شیوه های مختلف سیاسی،اجتماعی از صدارت گرفته تا منقبت خوانی و شعر ، کتابت و مجلس وعظ و خطابه و پاسداری از مکتب قم و بغداد، نسبت به دفاع،روشنگری و ترویج فرهنگ و حقانیت اهل بیت قیام نمودند. کلید واژه شیعیان اثناعشری بغداد- سلاجقه – خلفاء عباسی - منقبت خوانی – فعالیت اجتماعی