تمام مشکلات هنری و سردرگمی هنز جویان ما در گرو همین مسئله یعنی شیوه های آموزش هنرهای تجسمی بخصوص نقاشی می باشد. بطور کلی این سوال مطرح است که آیا نقاشی یاد دادنی است! به مانند شعر سرودن، که یاددادنی نیست. پایه و اصول نقاشی و طراحی را می توان به صورت فرمولی به هنرجو آموخت ولی آفرینش یک پدیده هنری مسئله ای است که از روح هنرمند تراوش می کند. مدارس هنری و کارگاهها و گفته های اساتید فقط می تواند فضایی را ایجاد کند که استعداد هنرجویان در آن شکوفا گردد. بطور کلی برنامه آموزش آکادمیک هنر نقاشی در ایران از برنامه آموزش آکادمیک هنر اروپا و آمریکا اقتباس شده است. در این تحقیق به نوع آموزش در اروپای قدیم در قرنهای 17 و 18 م اشاره شده است و همچنین به سالهای بعد از جنگ جهانی اول و تحولاتی که کیفیت مدارس هنری را نیز تغییر داده و به توضیح مفصل مدرسه باهاوس و چند و چون روشهای تدریس توسط اساتید مختلف در این مدرسه پرداخته خواهد شد. در ایران نیز راه و روش آموزش هنرهای تجسمی با تعالیم کمال الملک و مدرسه او آغاز شده و در حدود دهه 20 دانشکده هنرهای زیبا تأسیس می گردد. بعد و قببل از انقلاب اسلامی ایران نیز مراکز آموزش عالی متعددی بوجود می آیند که هر کدام با هدف خاصی و به روشهای گوناگون به آموزش نقاشی می پردازند. در این تحقیق به روشهای مختلف آموزشی موجود در ایران پرداخته خواهد شد. در ایران از ابتدای ورود هنر نو و نظم نوین آموزش توجه به مشخصه های صوری بیش از درونمایه و کارکرد واقعی رواج یافت. در دوره ای بر هنر مدرن تاکید می شود و در دوره دیگر بر هنر سنتی بی آنکه دانشجو در هیچ یک درونمایه ذهنی و جوهره زبانی را به دست آورده باشد. این مشکل از آغاز تاکنون ادامه یافته است. و محتوای آموزش و روش آن نسبت به سالهای نخستین چندان تفاوتی نکرده است و گاهی در برخی درسها تنزل نیز یافته است. که علل مختلفی دارد که در این تحقیق به بررسی مسائل و نکاتی در مورد برنامه ریزی آموزش نقاشی و پیشنهاداتی از طرف اساتید مختلف در این باره پرداخته خواهد شد.

پدیده جهانی شدن یکی از مهم ترین مسائل دنیای معاصر است که تأثیراتش وارد بسیاری از حوزه ها و پدید آمدن مسائلی مثبت و منفی و ایجاد چالش هایی شده است. چاره جویی برای آن موجب تشکیل انجمن ها، نشست ها، تحقیقات وو پروژه ها، اضافه شدن کتاب هایی به کتب آموزشی مدارس و ... در کشورهای گوناگون شده است. از جمله زمینه هایی که جهانی شدن موجب بروز مفاهیم و مسائلی جدید در آن حوزه شده، نقاشی و هنر معاصر می باشد. به دلیل توسعه فن آوری، اطلاعات و رسانه، نقاشی ایران نیز از این تأثیرپذیری برکنار نمانده است. واکنشی که نقاشان ایرانی در آثارشان ـ خواه آگاهانه و خواه ناخواسته ـ بدین مسئله نشان داده اند نماینده ی دو رویکرد عام و کلی می تواند باشد، یا در تقابل با تهدیدات منتج از جهانی شدن، به نمایش های خاص گرا و هویت پردازانه ناشی از خصلت های محلی می پردازند و یا در جهتی دیگر با جذب شدن به این پدیده به رویکردهای عام و فرامحلی گرایش می یابند. هر کدام از این گرایشات را به گونه ای موردی می توان در نقاشی مدرن و معاصر ایران بررسی نمود. تفاوتی که در کیفیت آثار نقاشان نوگرا و سپس معاصر ایران وجود دارد مربوط به پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات، تسریع روند جهانی شدن و نیز نوع تحلیل نقاشان این دو دوره می باشد. بررسی این موارد از این جهت ارزشمند است که تحلیل این دست مسائل و تشریح چالش های پیش رو از ضرورت های تجسمی و راهگشای نقاشان این دوره تر تبیین نگرش های خود و مسائل تازه مطرح شده در دنیای هنر می باشد. آشنایی با جهانی شدن و تأثیرات آن، نقاشی مدرن و معاصر ایران و در نهایت پی گیری تأثیرات جهانی شدن در این دو موجب نتیجه گیری هایی شده که هدف از ارائه این پژوهش بیان و تمرکز روی آن برای رسیدن به راهکار بوده است

مسئله اصلی این پایان نامه بررسی تأثیر رویا بر آثار نقاشان سوررئالیسم است این امر با استفاده از چند تحلیل کوتاه اما اساسی در سطوح خود انجام شده است ، در واقع موضوع اصلی این پایان نامه روند و تحلیل تأثیر رویا و شاید گاهی خواب ها بر روی آثار هنری نقاش به خصوص سوررئالیست های می باشد ، رویاها از ضمیر ناخودآگاه تشکیل می شوند . در واقع رویاها را می توان سرچشمه نوعی نماد پردازی در تصاویر و آثار هنرمندان به شمار آورد ، که در این میان هنرمندان سوررئال بیشترین بهره را از آن برده اند . رویاها مانند هر کنش مفروض عبارتند از ؛ بازده فرآیند منطقی از رقابت بین تمایلات گوناگون و پیروی یک میل به نسب امیال دیگر ، در واقع رویا پردازی نیز مانند همه کارهای دیگر معنی دار است که این معانی بصورت نماد در آثار سوررئالیست ها خود را نشان می دهد و سوررئالیست ها ضمیر ناخودآگاه را به عنوان موضوع اصلی کارهای خود قرار داده اند که در میان آنها سالوادور دالی بیشترین استفاده را از رویا ، ضمیر ناخودآگاه و پریشانی برده است . در نهایت با استفاده از نظریات دو تن از فیلسوفان مشهور ؛ نیچه و فروید که در رابطه با رویا پردازی و ضمیر ناخودآگاه دارای تحلیل هستند به معرفت و ساختار رویا پرداخته ایم ، سپس با موشکافی سوررئالیسم و هنرمندان این سبک به اثبات تأثیر رویا بر آثار نقاشان سوررئالیست به کار خود پایان می دهیم .

در رساله ی مذکور،در بخش نخست سعی شده است که به معنی ناخودآگاه و ارتباط آن با خودآگاه انسان و به خصوص انسان هنرمند پرداخته شود و در روند این تحقیق به نظرات روانشناسانی چون "زیگموند فروید" و "کارل گوستاو یونگ " که در زمینه ی ناخود آگاهی تحقیقات گسترده ای را به انجام رسانیده اند، پرداخته می شود و تجلی ناخود آگاه در اثر هنری طبق نظرات آنها بررسی می شود،و در ادامه،فرایند آفرینش یک اثر هنری را مورد بررسی قرار داده،نقش تخّیل هنرمند و ادراکات شهودی و الهاماتی که بدو می رسد،مورد مطالعه قرار گرفته و در روند آن به شباهت پدیده آفرینشگری در انسان بدوی و کودک پرداخته می شود،سپس نقش صور نوعی یا آرکتایپ ها در ناخودآگاه جمعی انسان ها توضیح داده می شود. در انتهای بخش نخست،هنر از دیدگاه رمانتیک ها و سوررئالیست ها مورد بررسی قرار گرفته و نقش ادراکات شهودی و الهام از دیدگاه رمانتیک ها و فرایند خواب و رویا و خود انگیختگی از دیدگاه سوررئالیست ها مورد مطالعه قرار می گیرد

پژوهش مورد نظر در مورد نقش موجودات اساطیری در سقاتالار(سقانفار) مازندران است .در منطقه شمال ایران با توجه به شرایط آب و هوایی این ناحیه معماری خاصی شکل گرفته که بر خاسته از فرهنگ برون گرا با ریشه ایرانی و اسلامی بوده است که سقانفار نام دارد. نقاشی های مختلفی از جمله حماسی ،مذهبی و اسطوره ای در این بنا توسط هنرمند مازندرانی به تصویر کشیده شده است.در این پژوهش به بررسی موجودات اساطیری نقش شده در سقانفار پرداخته شده است.نقش اسطوره در این بنا و آیینی مذهبی بودن سقانفار و ارتباط بین اسطوره و دین که بسیار دیده شده است مورد توجه پژوهشگرقرار گرفته است.بیان نظریات مختلف در تعریف اسطوره و منشأ آن پرداخته است. اسطوره از دیدگاه زبان شناسان ، روان شناسان ، روان کاوان و محققان اسطوره شناس ، اختلاف نظرهای مطرح شده درباره اسطوره و اسطوره های کهن و انعکاس اسطوره در متون اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. نظریات دروغین بودن اسطوره به نقد کشیده شده تفاوت بین اسطوره و افسانه بیان شده است. معرفی موجودات اسطوره ای افسانه ای و تخیلی در سقاتالار مازندران و ارتباط آن ها با این بنای مذهبی مشخص شده است.تحقیق مورد نظر میدانی . کتابخانه ای بوده است که در آخر به این نتیجه رسیدیم مردم بومی مازندران به داستان های اسطوره ای که گویا از شاهنامه فردوسی و یا برخی روایات که نسل به نسل به گوش رسید ، توجه شایانی داشتند شاید جنبه مذهبی این بنا برای مردم مطرح می شد ولی نقاش و هنرمند بومی کاملا آگاهانه این نقوش را به تصویر کشیده و به مفهوم آن توجه کرده است.ارتباط مفهوم این نقوش با سقاتالار و کاربرد آن بسیار زیاد است.

با نگاهی اجمالی به آثار مختلف هنری به خصوص نقاشی ایرانی می توان به تاثیر نشانه های مذهبی، ملی و بسیاری از نمادهای آیینی و فرهنگی که ایرانیان در هنر نقاشی خود از آن بهره جسته اند، پی برد . تاثیرات نقاشی غربی در دوره قاجار و اذعان به این مسئله که این دوره از مهمترین دوره های تاریخ ایران و دوران تغییر و گذار و تاثیر پذیری از غرب در بسیاری از امور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری است، پوشیده نیست. هدف از تحقیق نشانه شناسیک نقاشی ایرانی و بررسی عناصر مورد استفاده در نقاشی قهوه خانه ای و سقاخانه ای، توجه به خوانشی نوین از این آثار است. همچنین این پژوهش در نظر دارد عاملی برای توسعه تحلیل های نشانه شناختی در گستره نقاشی ایرانی و توجه به دو مقوله فضا و روایت داشته و به این پرسشها پاسخ دهد: میزان توجه هنرمندان در نقاشی ایرانی به کدام مقوله(فضا یا روایت) بیشتر است؟ تاثیر روابط مختلف مذهبی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی درهنرمندان دوره قاجار و پهلوی به چه میزان بوده وتا چه اندازه در ارتقاءو رکود نقاشی ایرانی تاثیر گذار است؟ نشانه شناسی فضا و روایت در پیش برد خلق اثر هنری(نقاشی) چه تاثیری خواهد داشت؟ روش تحقیق بکار رفته در این پایان نامه از نوع کیفی مبتنی بر استدلالهای ذهنی و مبتنی بر تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و عمده روش گردآوری اطلاعات این پژوهش، به شیوه کتابخانه ای و از ابزار فیش برداری و اسناد تصویری استفاده شده است. لذا در این پایان نامه با مورد توجه قرار دادن این مسائل، نتیجه ای که از نشانه شناسی در نقاشی ایرانی، قهوه خانه ای و سقاخانه ای حاصل می آید این است که می توان از طریق عناصر گوناگون تصویری در یک متن، به خوانش مضامین آن متن نائل آمد و این امر موجب درک بهتر و عمیق تری از این مکاتب شده و به شناخت بخشی از گستره ی معانی ممکن این آثار کمک می نماید. هدف اصلی از آفرینش این آثار با توجه به فضا و روایت در آثار هنری علی الخصوص در مورد نقاشی قهوه خانه ای ایجاد یک فضای معنوی روایت گونه با تقلید از نمونه های چاپ سنگی است که تاثیر پرسپکتیو مقامی و جلوه گر ساختن وجه مهم روایت در خلق این گونه آثار با رنگ و بوی مذهبی در مراحل تکوینی و تکمیلی نقاشی ایرانی را دارد. واژگان کلیدی : نشانه شناسی، نقاشی ایرانی، نقاشی سقاخانه ای، نقاشی قهوه خانه ای، فضا، روایت

در این تحقیق مسُله اصلی سیر تحول و تکامل نقوش فرش ترکمن می باشد. آشنایی با پیشینه و هنرهای بومی سنتی و در ادامه تاریخ و منشاء پیدایش طرحها و نقوش فرش ترکمن، در نهایت به چیستی معنا و مفهوم آنها می پردازد. با ارای? اطلاعات ،متون ، تصاویر و نقوش گردآوری شده به صورت کتابخانه ای و میدانی همچنین منابع اینترنتی و در نهایت با یافته ها و دانسته های نگارنده تلاش شده با بررسی و تجزیه و تحلیل داده ها به اهداف و فرضیه های مطرح شده در فصل نخست پاسخ داده شود. بر اساس یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل نقوش و تصویر فرش های بدست آمده اینگونه استنتاج میشود که ترکمن ها تا قبل از قرن شانزدهم پیرو آیین شامانیسم بوده اند، که در آن اعتقاد به آسمان ،پرستش طبیعت و مظاهر آن مقدس شمرده می شده است. با توجه به نوع کاربرد دست بافته ها و تنوع آنها که علاوه بر دارا بودن شکل ظاهری و تزیینات خاص خود، در هر یک از آنها نقوشی به کار رفته که ارتباط مفهومی و اعتقادی با نوع بافته داشته اند و در نهایت ویژگی هایی مانند استفاده از نقوش هندسی ، رنگبندی محدود و... در فرش ترکمن از دلایل مهم متمایز بودن چهره آن در بین دیگر فرش های دنیا می باشد.