نام پژوهشگر: محمد تقی فخلعی

بررسی آرا و ادله فقهی دیه اهل کتاب در مذاهب اسلامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری 1390
  حسین اکبری اقدم هریس   سید رضا موسوی

تمامی غیر مسلمانانی که به دینی الهی و کتابی آسمانی ایمان و اعتقاد دارند، «اهل کتاب» نامیده می شوند. این اصطلاح در قرآن، حدیث، و سیره متشرعه شامل چهار آیین: یهود، مسیحیت، زرتشت و صابئه می شود. حقوق و وظایف اهل کتاب در جامعه اسلامی با انعقاد قرداد ذمه شکل می گیرد، که در این صورت «اهل ذمه» نامیده می شوند و بخشی از شهروندان جامعه محسوب می شوند. در صورتی که جرمی علیه تمامیت جسمانی اهل کتاب به وقوع بپیوندد، حق دریافت دیه برای این بخش از شهروندان جامعه اسلامی پیش بینی شده است؛ دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا اعضای انسان واجب می گردد. فقیهان اسلامی در مورد دیه اهل کتاب در صورتی که جانی مسلمان باشد، دو دیدگاه ارائه کرده اند؛ بسیاری دیه اهل کتاب را کمتر از دیه مسلمان دانسته اند و گروهی دیه اهل کتاب را با دیه مسلمان برابر تعیین کرده اند با بررسی دیدگاه های فقیهان پنج مذهب امامی، حنفی، مالکی، شافعی، و حنبلی به نظر می رسد که تعیین میزان دیه اهل کتاب وابسته به نظر حاکم اسلامی است