چکیده: سازمان تامین اجتماعی یکی از بزرگترین سازمانهای ارائه دهنده خدمات بیمارستانی در ایران می‏باشد که مراقبت‏های بیمارستانی را از دو طریق سیستم درمان مستقیم (بیمارستانهای تحت مالکیت و مدیریت خود سازمان) و سیستم درمان غیر مستقیم (بصورت خرید خدمات بیمارستانی و درمانی از دیگر سرویس دهندگان) به متقاضیان ارائه می‏دهد. هدف از انجام مطالعه حاضر پاسخ گویی به دو سوال اساسی است. اول آنکه آیا تمامی بیمارستان‏های تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی از سطح کارایی فنی یکسانی برخوردار هستند؟ و دوم آنکه آیا اندازه بیمارستان بر روی سطح کارایی فنی آنها تاثیر دارد؟ جامعه آماری این تحقیق شامل 65 بیمارستان تامین اجتماعی فعال طی سال های 1386 الی 1388 می شود که به منظور ایجاد شرایط همگنی به دو دسته بیمارستانهای با تعداد زیر100 تخت فعال(بیمارستانهای کوچک ) و بیمارستانهای با تعداد بالای 100 تخت فعال (بیمارستانهای بزرگ ) تقسیم شدند. به منظور سنجش میزان کارایی فنی بیمارستانها ابتدا از مدل تحلیل پوششی داده ها (dea) با فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس تولید استفاده شد و سپس جهت تفکیک کارایی فنی به کارایی مقیاس و مدیریتی از مدل پوششی(bcc) نهاده محور با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس(vrs) استفاده گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که میانگین کارایی فنی بیمارستانهای باظرفیت بالای 100 تخت فعال (بیمارستانهای بزرگ) برابر912/0و میانگین کارایی فنی بیمارستانهای باظرفیت کمتر از 100 تخت فعال (بیمارستانهای کوچک) برابر887/0بدست آمدند. فقط 5/28 درصد از بیمارستان کوچک و 2/16 درصد از بیمارستانهای بزرگ از کارایی کامل برخوردار بودند. بنابراین مشخص گردید که به طور میانگین 78 درصد از مجموع بیمارستانهای کوچک و بزرگ از ناکارآمدی نسبی طی سال های 1386 الی 1388 برخوردار هستند. علیرغم مشاهده میانگین بالاترکارایی فنی بیمارستانهای بزرگ نسبت به بیمارستانهای کوچک باید گفت که به طور کلی طی دوره مورد مطالعه، بهره وری کل عوامل در بیمارستانهای کوچک از تغییرات مثبت و در بیمارستانهای بزرگ از تغییرات منفی برخوردار بوده است که اشاره به تلاش مدیریت سازمان در جهت ارتقاء سطح کیفی بیمارستانهای کوچک و عمدتا در دسترس قشر متوسط دارد.