نام پژوهشگر: علی اصغر داخواه

تعیین ارتباط خستگی عضلانی ناشی از وضعیت نشسته با خستگی ذهنی و نقص عملکرد شناختی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی 1390
  حمید شیری   مهناز صارمی

مقدمه: کنترل اجرایی و توجه دو جنبه مهم از فرایندهای شناختی هستند که در درک افراد از محرک خارجی، برنامه ریزی و انتخاب عمل برای پاسخ به محرک به کار گرفته می شوند. خستگی ذهنی حالتی سایکوفیزیولوژیکی است که طی یک فعالیت شناختی سنگین در بلند مدت به وجود می آید و منجر به افت کارایی شناختی وکاهش انگیزه می شود. تعامل بین فعالیت مغز و فعالیت واحدهای حرکتی ثابت شده است. گفته می شود سیستم مرکزی اعصاب برای به تاخیر انداختن آثار سوء فشارهای فیزیکی از یک مکانیسم جبرانی استفاده می کند که هزینه اضافی چنین مکانیسم جبرانی بر مغز، عملکرد شناختی افراد را در کار همزمان فیزیکی و فکری مختل می کند. اهداف: این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین خستگی عضلانی ناشی از وضعیت نامطلوب نشسته با خستگی ذهنی و نقص کارایی شناختی صورت گرفت. علاوه بر آن تعیین فعالیت عضله تراپزئوس در وضعیت های مطلوب و نامطلوب نشسته، و بررسی فعالیت عضله چین دهنده ابرو از اهداف این مطالعه بوده است. مواد و روش ها: در این مطالعه 32 دانشجوی داوطلب 20 تا 30 سال در دو گروه پاسچرمطلوب و پاسچر نامطلوب مجموعه ای از فعالیت های شناختی سنگین را طی یک دوره 70 دقیقه ای انجام دادند. فعالیت عضلات تراپزئوس و چین دهنده ابرو از طریق دستگاه الکترومیوگرافی به ثبت رسید. علاوه بر آن نرم افزارهای برج لندن و تست استروپ به عنوان ابزار سنجش نقص کارایی شناختی مورد استفاده قرار گرفت. ارزیابی فردی از طریق پرسشنامه ی چند بعدی خستگی و مقیاس های چشمی انجام شد. نتایج: نتایج مطالعه نشان داد خستگی عضلانی عضله تراپزئوس در گروه پاسچر نامطلوب بیش از گروه پاسچر مطلوب است (002/0= p). به علاوه پاسچر نامطلوب با نقص زمان برنامه ریزی (004/0= p) و توجه انتخابی (028/0= p) در ارتباط است. همچنین فعالیت عضله چین دهنده ابرو در بین افراد گروه پاسچر نامطلوب که افت کارکرد شناختی بیشتری داشتند بیش از افراد گروه پاسچر مطلوب بود (001/0= p). بحث و نتیجه گیری: پاسچر نامطلوب نشسته از طریق تغییر شکل ستون مهره ای باعث فشار بر روی عضلات ناحیه شانه و گردن می شود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد این افزایش فعالیت در ارتباط با برخی جنبه های عملکرد شناختی است. این فشار اضافی احتمالا منجر به درگیری آن نواحی از مغز می شود که در عملکرد شناختی دخیلند. بنابراین این مطالعه نشان داد حتی بارهای فیریکی استاتیک نیز می توانند منجر به افت کارایی شناختی شوند.