پژوهش حاضر به بررسی کاربرد مجازی نام حیوانات در ضرب المثل های فارسی و تحلیل برخی ویژگی های نحوی آن ها با رویکرد معنایی ـ شناختی می پردازد. به منظور دست یافتن به داده های مورد نظر دوازده هزار مثل فارسی را بررسی نموده و 1771 نمونه ی دارای نام حیوانات را استخراج و بررسی نمودیم. بیشترین تعداد ضرب المثل های فارسی دارای نام حیوانات با نام «خر» و واژه های هم خانواده با آن ساخته شده که 347 مورد را به خود اختصاص داده و برجسته ترین مولکول معنایی آن «بلاهت و نادانی» است. پس از آن نام «سگ» بیشترین بسامد ظهور را در ساخت چنین ضرب المثل هایی دارد که در 207 نمونه ظاهر شده و برجسته ترین مولکول معنایی آن «وحشی گری و درنده خویی» است. سومین نام حیوان پربسامد در ساخت ضرب المثل های فارسی، نام «شتر» است که در 102 نمونه ظاهر شده و برجسته ترین مولکول معنایی آن «بزرگی جثه» و از میان عادات رفتاری «بی ظرافتی و زمختی» است. از میان نام پرندگان نیز، نام «مرغ» با ظهور در 56 مثل فارسی، پرکاربردترین نام پرنده در ساخت ضرب المثل های فارسی محسوب می شود و برجسته ترین مولکول معنایی آن «تخم گذاشتن» است. پس از نام «مرغ» در این پژوهش به بررسی مولکول های معنایی نام «خروس» خواهیم پرداخت که در 28 نمونه ظاهر شده و برجسته ترین مولکول معنایی آن «آواز خواندن» است. پس از تعیین کاربردهای مجازی نام حیوانات مورد نظر در این پژوهش به تحلیل برخی ویژگی های نحوی آن ها می پردازیم تا نقش دستوری نام حیوانات را تعیین نموده و مشخص نمائیم که ویژگی های ساختاری ضرب المثل های فارسی دارای نام حیوانات تا چه حد انعکاسی از ویژگی های معنایی- آن ها است.