این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه اثر n-استیل سیستئین (بعنوان آنتی اکسیدان)، متفورمین (بعنوان کاهش دهنده انسولین) و تجویز همزمان آن دو بر ویژگی های بالینی، بیوشیمیایی مایع فولیکولی، کیفیت تخمک و جنین در بیمارانpcos در طی تحریک تخمک گذاری در سیکلicsi انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه یک تحقیق کارآزمایی بالینی آینده نگر تصادفی کنترل شده با دارونما است که بر روی 60 بیمار مبتلا به pcos بین سن 25 تا 35 سال، نامزد عمل icsi در بخش ivf مرکز درمان ناباروری قم، در چهار گروه (هر گروه 15 بیمار) انجام شد. گروه –n استیل سیستئین (nac؛600 میلی گرم سه بار در روز)، گروه متفورمین (mtf؛ 500 میلی گرم سه بار در روز)، گروه تجویز همزمان متفورمین با n- استیل سیستئین (mtf+nac؛ با دوزهای یاد شده) و گروه دارونما (placebo؛ با ors (oral rehydration salts )؛ سه بار در روز) از روز سوم سیکل قبلی تا روز پانکچر تخمک ها به مدت شش هفته تحت درمان قرار گرفتند. در هر بیمار، تمام ویژگی های پایه بالینی، فاکتورهای بیوشیمیایی و هورمونی در سرم و مایع فولیکولی، خصوصیات مورفولوژیکی تخمک ها و جنین ها، و نیز بیان ژن هایgdf-9 ، bmp-15 و c-kit در تخمک ها بررسی شد. سطح لپتین در سرم و مایع فولیکولی در تمام گروه های درمانی در مقایسه با دارونما کاهش معنی داری داشت. کاهش معنی داری در سطح انسولین وlh در مایع فولیکولی و سرم فقط در گروه هایmtf وnac و نیز سطح مالون دی آلدئید(mda) در سرم و مایع فولیکولی در دو گروه mtf+nac وnac در مقایسه با دارونما مشاهده شد، اما سطح mda در گروهmtf کاهش معنی داری را نشان نداد. کاهش معنی داری در میزان قطعه قطعه بودن جسم قطبی، فضای پیش زرده ایی و واکوئله بودن سیتوپلاسم در تخمک و نیز کاهش تعداد تخمک های نابالغ و غیرطبیعی و افزایش تعداد جنین های با کیفیت خوب در گروه nac در مقایسه با گروه دارونما مشاهده شد، ولی این نتایج در گروههای met و nac+met بدست نیامد. همچنین در گروه nac با افزایش معنی دار بیان gdf-9 در تخمک های نابالغ و بالغ لقاح نیافته و کاهش معنی دار بیان c-kit در تخمک های نابالغ و بالغ لقاح نیافته و کاهش معنی داری در سطح پروتئین c-kit محلول در مایع فولیکولی در مقایسه با گروه دارونما شد. براساس نتایج بدست آمدهnac به تنهایی می تواند به عنوان یک جایگزین برای سایر داروهای حساس کننده به انسولین مانند متفورمین در نظر گرفته شود، اما مطالعات بیشتر همراه با افزایش طول و دوز درمانی برای ارزیابی دقیق تر اثرات تجویز همزمان این دو دارو در بیمارانpcos در طول تحریک تخمک گذاری در سیکلicsi مورد نیاز است.