نام پژوهشگر: داود نعمتی انارکی
امیرعلی مختاری زنجان خانم عالیه شکر بیگی
پژوهش حاضر با هدف بررسی کارکرد صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در افزایش سرمایه اجتماعی ونیز ارائه الگوی مطلوب صورت گرفته است . روش تحقیق در این پژوهش پیمایشی بوده و جامعه آماری آن400 نفر از افراد بالای 15 سال ساکن مناطق 22گانه شهر تهران در سه ماهه زمستان 1389 هستند که با استفاده از جدول نمونه گیری lin و در سطح 95% اطمینان تعیین و با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. در نهایت تعداد 398 پرسشنامه جمع آوری و تجزیه و تحلیل شدند. داده ها به وسیله پرسشنامه و در قالب طیف لیکرت جمع آوری شدند، روایی اطلاعات به روش صوری و پایایی نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (85/0) مورد تأیید قرار گرفت. نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار 18 spss تجزیه و تحلیل شد و از آمارهای: آزمون خی دو یا کای اسکور، آزمون f ، رگرسیون چندمتغیره جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. مهمترین فرضیات تحقیق حاضر عبارت بوده است از: بین کارکرد صداوسیما (میزان استفاده از برنامه های صداوسیما) و سرمایه اجتماعی مخاطبان رابطه معناداری وجود دارد. شاخص هایی اصلی که در تحقق حاضر جهت سنجش مفهوم سرمایه اجتماعی به کار رفته است نیز عبارت بوده اند از مشارکت اجتماعی و سیاسی، اعتماد اجتماعی و سیاسی، پیوند اجتماعی و سیاسی و آگاهی و دانش که در این موارد همبستگی بین میزان استفاده از برنامه رسانه ها به طور کلی و صداوسیما به طور خاص مورد بررسی قرار گرفته است. مهمترین نتایج تحقیق حاضر عبارتند از: در پیش بینی متغیر اعتماد اجتماعی، تنها مابین متغیرهای «میزان اعتماد به رسانه»، «میزان تحصیلات» و متغیر حاضر همبستگی بالایی وجود داشته است. در مورد متغیر اعتماد سیاسی نیز متغیرهای «میزان اعتماد به رسانه»، «میزان استفاده از رادیوهای خارجی»، «میزان استفاده از مطبوعات» و «سن» همبستگی بالایی نشان داده اند. همبستگی بین «مشارکت اجتماعی – سیاسی» و «میزان اعتماد به رسانه» نیز تأیید شده است. همبستگی بین میزان اعتماد به رسانه و متغیرهای پیوند اجتماعی و سیاسی تأیید شده است و همچنین رابطه بین متغیر تحصیلات و آگاهی و دانش مورد تأیید قرار گرفته است. البته مهمترین نتیجه این تحقیق نوید این نکته است که رسانه ها بدون توجه به ساختارهای اجتماعی (متغیرهای اجتماعی و جمعیت شناختی) به تنهایی نمی توانند افزایش سرمایه اجتماعی را سبب شوند. واژگان کلیدی : سرمایه اجتماعی – اعتماد اجتماعی – آگاهی اجتماعی – پیوندهای اجتماعی – رسانه – صداوسیما- کارکرد صداوسیما.