نام پژوهشگر: کبری رهبر شمس
سمیه قنبرپورممقانی ابراهیم علایی
یکی از بیماری های سیب زمینی بیماری اسکب باکتریایی می باشد که ضمن خسارت مستقیم به غده سیب زمینی باعث کاهش بازارپسندی آن و نیز تشدید بعضی دیگر از بیماری های سیب زمینی می شود. باکتری عامل بیماری بذرزاد و خاکزاد می باشد و در مناطقی که بصورت تک کشتی(monoculture) و با بافت خاک سفت و نیز مدیریت زراعی ضعیفی از نظر اقتصادی می تواند مهم باشد. نکته قابل توجه آنکه گونه رایج باکتری عامل بیماری در خاک های با ph بالا فعال است لذا کاهش ph خاک از نکات توصیه شده در مدیریت بیماری محسوب می شود. از سوی دیگر ph یا خاصیت اسیدی – قلیایی مهم ترین عامل در تامین زمینه مناسب جهت جذب عناصر غذایی از خاک میباشد. برای اصلاح ph خاکهای قلیایی و گاهی تسهیل در شستشوی خاکهای شور از گوگرد استفاده می شود. بهره وری استفاده از گوگرد جهت کاهش ph در خاکهای غیرآهکی و خنثی از سایر موارد توصیه شده بیشتر است.در این تحقیق رابطه متقابل "سیب زمینی _ باکتری عامل اسکب" بعنوان یک مدل برای بررسی کارایی کودهای گوگردی مطرح بود. ابتدا نمونه برداری از خاک های قلیایی دو مزرعه سیب زمینی استان زنجان و آلوده نمودن آنها به باکتری s. scabies انجام شد. بذر سیب-زمینی گونه آگریا که حساس به بیماری می باشد، تهیه شد. سپس با افزودن کودهای گوگردی عنصری حاوی ریزمغذی گرانوله، ساخته شده در پژوهشگاه صنعت نفت به نمونه های خاک، کاهش ph مورد بررسی قرار گرفت. کودها شامل: گوگرد بنتونیت دار و گوگرد بنتونیت دار حاوی ریزمغذی های روی و منگنز بود. با توجه به اثر کودها در اصلاح ph خاکها، تأثیر آن روی جمعیت باکتری، شدت بیماری، میزان تغییرات سولفات، روی، منگنز خاک و عملکرد گیاه بررسی شد. هر کود در 5 سطح در 3 تکرار شامل تیمار شاهد، تیمار 25% (500 کیلوگرم در هکتار)، تیمار 50% (1000 کیلوگرم در هکتار)، تیمار 75% (1500 کیلوگرم در هکتار)، تیمار 100% (2000 کیلوگرم در هکتار) همراه با تیوباسیلوس (50% از میزان مصرف گوگرد) در شرایط گلخانه ای و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی آزمایش شدند. نتایج نشان داد میان نوع کودها تفاوت معنی داری مشاهده نشد ولی با افزایش میزان مصرف کودها جمعیت باکتری و شدت بیماری کاهش، و خواص فیزیکی-شیمیایی خاک و عملکرد گیاه افزایش یافتند. میان سطوح کودها تفاوت معنی داری مشاهده شد.