شخصیت هم از نگاه روان شناسی و هم در نقد ادبی از جایگاه و اهیمت بالایی برخوردار است و در هر یک از این زمینه ها تعاریف، ویژگی ها، و دسته بندی های خاصی برای آن ارایه شده است. ادبیات داستانی به عنوان یک تجلی گاه برای شخصیت و زمینه های گوناگون شخصیتی، برای بررسی و کنکاش در این مقوله منبعی پربار محسوب می شود. شخصیت در داستان های دو نویسنده ی معاصر، ثروت اباظه(نویسنده ی عرب) و شیرزاد حسن(نویسنده ی کرد) که هر یک در زبان و ادبیات خود دارای پایگاه و جایگاه خاصی هستند، کارکردهای زیاد و بااهمیتی به خود گرفته است. این پژوهش با ارایه ی شناختی از این دو نویسنده و زمینه های داستان سرایی، محیط پرورشی، اندیشه ها، و آثار آنان آغاز می شود، و سپس برخی از شخصیت های داستانی آن ها را به بوته ی نقد روان شناختی می سپارد تا شیوه های بهره گیری آن ها از مفاهیم، اندیشه ها، و مقوله های روان شناختی را تا حد توان روشن سازد، و بدین ترتیب چشم انداز و تصویری از بررسی و تحلیل روان شناختی آفریدگان داستانی آنان به دست دهد. پس از آن وارد بررسی و تحلیل شخصیت ها در حوزه ی ادبیات داستانی و نقد ادبی می شود و ضمن ارایه ی تعاریف، ویژگی ها، انواع، طبقات، و دسته بندی های شخصیت در داستان های ثروت اباظه و شیرزاد حسن، به بحث و کنکاش در شخصیت های داستانی آنان و نمایش نمونه ها و مقایسه ی مواردی از آن در آثارشان می پردازد تا بدین سان زمینه را برای ورود به بخش پایانی که به بررسی و تحلیل تفصیلی نمونه هایی از شخصیت داستانی این دو نویسنده و سپس نمایش دستاوردها و نتایج پژوهش اختصاص دارد، فراهم سازد. این پژوهش روشن می سازد که شخصیت های داستانی شیرزاد حسن از ابعاد روان شناختی بیشتر و عمیق تری نسبت به شخصیت های داستانی ثروت اباظه برخوردارند. در پایان هم خلاصه ای از گزیده ی برخی رمان ها و داستان های ثروت اباظه و شیرزاد حسن پیوست شده است.