مطالعات حاضر باهدف ارزیابی احتیاجات غذایی اسید آمینه ترئونین و ویتامین آ و همچنین بررسی بر هم کنش این مواد مغذی به لحاظ تاثیر بر خصوصیات ریخت شناسی و بیان ژن موسین 2 در قطعه ژژنوم ، طراحی و به مرحله اجراء در آمد. در آزمایش اول، تأثیر سطوح مختلف ترئونین (با تأکید بر احتیاجات nrc[1994] و ross [2007]) بر بیان ژن موسین 2، خصوصیات ریخت شناسی در ژژنوم و عملکرد در جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش از 288 عدد جوجه خروس گوشتی سویه راس در قالب یک طرح کاملاَ تصادفی با 4 تکرار استفاده شد. تیمارها حاوی سطوح 0/8 درصد (معادل احتیاجات[1994] nrc)، 0/87 درصد (میانگین احتیاجات nrc[1994] وross [2007] )، 0/94 درصد (احتیاجات ross [2007]) و 1/01 درصد (بیشتر از احتیاجات ross [2007] ) ترئونین بودند. وزن بدن در تیماری که حاوی معادل میانگین توصیه nrc (1994) و ross (2007) ترئونین بود نسبت به تیمار شاهد (nrc[1994]) و سایر تیمارها افزایش داشت ولی فقط اختلاف معنی دار آماری (p<0/05) بین این تیمار با تیمار حاوی 1/01 درصد ترئونین مشاهده شد. بیشترین ارتفاع پرز و سطح پرز در رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین، متعلق به تیمار حاوی 0/87 درصد ترئونین بود که اختلاف معنی داری (p<0/05) با تیمارهای حاوی 0/94و 1/01 درصد ترئونین داشت . تعداد سلول های حاوی موسین اسیدی در رنگ آمیزی آلسین بلو با تعداد سلول های گابلت حاوی موسین خنثی در رنگ آمیزی پاس برابر بودند. میزان نسبی بیان mrna ژن موسین 2 که با استفاده از سیستم real time pcr و روش نسبت دلتا ct نمونه به دلتا ct کنترل تعیین شده بود، اختلاف معنی داری بین تیمارهای مختلف پدید نیاورد. در آزمایش دوم به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف ویتامین آ بر بیان ژن موسین 2، خصوصیات ریخت شناسی در ژژنوم و عملکرد در جوجه های گوشتی از 288 قطعه جوجه خروس گوشتی سویه راس با چهار تکرار در یک قالب یک طرح کاملاَ تصادفی استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل یک جیره پایه فاقد مکمل ویتامین آ (جیره شاهد) که حاوی 1800 واحد بین المللی ویتامین آ در کیلوگرم از منابع ذرت و کنجاله گلوتن ذرت بوده، جیره پایه مکمل شده با 1500 واحد بین المللی در کیلوگرم ویتامین آ (توصیه nrc [1994])، جیره پایه مکمل شده با 6250 واحد بین المللی در کیلوگرم ویتامین آ (میانگین توصیه nrc [1994] و ross [2007]) و 11000 واحد بین المللی در کیلوگرم ویتامین آ ( توصیه ross [2007]) بودند. در این آزمایش با افزایش سطح ویتامین آ در مکمل ویتامینی، از 0 به 11000 واحد بین المللی در کیلوگرم، عملکرد پرنده، ارتفاع پرز، عمق کریپت، سطح پرز، دانسیته سلول های گابلت و فرارانی mrna روند افزایشی داشت. در آزمایش سوم، به بررسی اثرات متقابل ترئونین و ویتامین آ بر بیان ژن موسین 2، خصوصیات ریخت شناسی در ژژنوم و عملکرد در جوجه های گوشتی پرداخته شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف اسید آمینه ترئونین و ویتامین آبود و تعداد 640 جوجه خروس گوشتی سویه راس در یک آزمایش فاکتوریل 4×4 و در قالب طرح کاملاَ تصادفی با 4 تکرار انجام شد. ترئونین در سطوح 0/87 و 0/8 درصد در جیره هائی که حاوی 6250 و 11000 واحد بین المللی در کیلوگرم ویتامین آ در مکمل ویتامینی بودند، عملکرد را بهبود داد، همین روند برای سطح ویلی (p<0/01) و ارتفاع پرز (p<0/05) مشاهده شد. اثر متقابل معنی داری بین ترئونین و ویتامین آ بر افزایش وزن (p<0/05) مشاهده شد. سلول های گابلت در رنگ آمیزی آلسین بلو و پاس دارای موسین اسیدی و خنثی بودند و دانسیته این سلول ها در تیمارهای تأمین کننده ترئونین مطابق احتیاجات nrc[1994] و میانگین احتیاجات nrc (1994) و ross (2007) به همراه تیمار حاوی ویتامین آ مطابق احتیاجات ross (2007) افزایش یافت ولی این افزایش معنی دار نبود.