نام پژوهشگر: محمد حسین میر شاهی

بررسی آتریپلکس کاری و تاغ کاری بر روی غنای گونه ای مناطق نیمه خشک ایران (مطالعه موردی: منطقه عباس آباد مشهد)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان 1390
  راضیه محمدی   غلامعلی حشمتی

اصلاح اکوسیستم‏های مرتعی خشک و نیمه‏خشک توسط گونه های غیر‏بومی و سازگار، به مطالعه و تحقیق زیادی نیاز دارد. قبل از کشت این گونه ها در سطح وسیع، بایستی آثار مثبت یا منفی اکولوژیک گونه های غیر‏بومی بر محیط های تحت‏کشت مورد بررسی قرار گیرد. این تحقیق با هدف بررسی اثرات احتمالی کاشت گیاه آتریپلکس کانسنس ((atriplex canescens و سیاه تاغ (haloxylon aphyllum) بر غنای‏گونه‏ای و خاک منطقه عباس آباد در استان خراسان‏رضوی صورت گرفته است. بدین منظور منطقه آتریپلکس‏کاری شده، تاغ‏کاری شده و شاهد در مجاورت یکدیگر انتخاب و مورد مقایسه قرار گرفت. در هر منطقه 5 ترانسکت بصورت تصادفی- سیستماتیک به طول 50 متر مستقر گردید و درصد پوشش گونه‏های گیاهی در قالب نمونه‏برداری نقطه‏ای انجام شد. تعداد 38 نمونه خاک به صورت سیستماتیک- تصادفی از عمق 20-0 سانتیمتری، از منطقه شاهد، تاغ‏کاری و آتریپلکس‏کاری برداشت و ویژگی‏های هدایت‏الکتریکی و اسیدیته خاک تعیین گردید. سپس داده‏های بدست آمده از پوشش گیاهی و خاک مناطق مورد مطالعه با استفاده از آزمون تجزیه واریانس و آزمون فیشر توسط نرم‏افزار minitab مورد مقایسه قرا‏گرفتند. نتایج نشان داد، از نظر تنوع بین منطقه شاهد و آتریپلکس‏کاری شده تفاوت‏ معنی‏دار (05/0(p< وجود ندارد. در مناطق تاغ‏کاری و شاهد تنوع‏گونه‏ای دارای تفاوت معنی‏دار (05/ 0(p< بوده و تاغ سبب افزایش تنوع شده است. این نتایج یک برآورد کمی است ولی از لحاظ کیفی آتریپلکس و تاغ، سبب جانشینی جمعیت‏های بومی منطقه شده‏اند به طوریکه به‏ترتیب تنها 50 و 64 درصد ازترکیب گونه‏ای منطقه آتریپلکس‏کاری و تاغ‏کاری شده، مشابه منطقه شاهد است. نتایج نمونه‏برداری خاک بیانگر آنست که تغییرات قلیاییت و هدایت‏الکتریکی خاک منطقه آتریپلکس‏کاری با عرصه شاهد و تاغ‏کاری معنی‏دار (01/0 (p<بوده است. خاک منطقه تاغ‏کاری و شاهد نیز از نظر قلیاییت دارای تفاوت معنی‏داری (01/0 (p<است. بنابراین آتریپلکس و تاغ سبب شور شدن و قلیاییت خاک سطحی منطقه شده است. در نهایت چنین برآورد شد که کشت این دو گونه دست کاشت بر پوشش‏گیاهی و خاک منطقه اثر منفی داشته است و اثرات کشت گونه آتریپلکس‏کانسنس بر محیط تحت کشت نسبت به گونه سیاه تاغ محسوس‏تر بوده است.