نام پژوهشگر: محمد حسین خلیلی
ماجده امانی حیدرعلی رستمی
موضوع این تحقیق دوستی با اهل کتاب می باشد، دین اسلام برای ارتباط گرفتن با اهل کتاب ضوابطی دارد که رعایت آنها موجب حفظ قدرت و عزت مسلمانان خواهد شد. کوشش نگارنده در این تحقیق بر این بوده است که با استفاده از آیات قرآن به تبیین چگونگی روابط مسلمانان با اهل کتاب بپردازد. از آنجا که در نظر بود این موضوع از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار گیرد از تفاسیر به عنوان منبع استفاده شده است. این تحقیق از پنج فصل تشکیل شده است، فصل اول دربردارنده ی کلیات معمول میباشد، فصل دوم به واژه شناسی اهل کتاب و مصادیق آن و معرفی اجمالی یهود و نصاری پرداخته است، فصل سوم در زمینه برخورد اهل کتاب با مسلمانان در عصر پیامبر (ص)می باشد. فصل چهارم و پنجم به تفکیک به ممنوعیت رابطه دوستی با یهود و نصاری و آثار و عوامل روابط دوستانه با آنها پرداخته است و در فصل آخر ضمن ارائه خلاصه ای از مباحث فصول قبل به این نتیجه میرسد که هرچند قرآن کریم مسلمانان را از برخورد مسالمت آمیز و رعایت عدالت در برخورد با اهل کتاب منع نفرموده است اما درعین حال اجازه نمی دهد که با آنها روابط دوستی صمیمی و نزدیک برقرار نمایند، چراکه این کار هویت اسلامی آنها و کیان جامعه اسلامی را در معرض خطر و آسیب جدی قرار میدهد.
فروغ سبزه حیدر علی رستمی
هیچ اثری به اندازه ی سخن، قابل بقاء و تأثیرگذار نیست. قرآن کریم از زوایای مختلفی به مقوله ی سخن پرداخته است. با توجه به گستردگی بحث در این زمینه، سعی بر این است که در این پژوهش، فقط اهمیت سخن گفتن، زمینه ها و موانع تأثیر سخن از منظر قرآن مورد بررسی و ارزیابی قرار داده شود. اساسی ترین منبع مورد استفاده در این تحقیق، قرآن بوده که به کمک تفاسیر و سایر منابع یاری رسان در فهم قرآن از جمله متون روایی، مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، زمینه های تأثیر سخن از دیدگاه قرآن در پانزده مورد زیر بررسی شده اند. 1.آراسته گویی 2.استدلال 3.استواری سخن 4.امنت داری 5.بلاغت 6.تکرار 7.جدال احسن 8.خیرخواهی 9.ساده گویی 10.طنّازی 11.عالمانه بودن 12.فصاحت 13.موعظه 14.نرمی سخن 15.نیکی سخن همان طور که در نگاه اول همیشه ظاهر یک چیز تأثیرگذار است، در سخن وری نیز، آن چه اهمیت بیشتری دارد آراستگی سخن، جذابیت و نیکویی آن است. هم چنین به نرمی سخن گفتن و دوری کردن از خشونت نیز در جذابیت سخن بسیار موثر است. مسأله ی مهم دیگر و از جمله ارکان مهم سخن وری توجه به نوع مخاطب و سخن گفتن مطابق حال اوست. هم چنین کلامی که همراه با دلیل و برهان باشد و از استواری مطابق با عقل و منطق برخوردار باشد تأثیرگذاری بیشتری بر مخاطب دارد. جلب اعتماد مخاطب نیز بسیار حائز اهمیت است، در روان شناسی تبلیغات نیز اثبات شده که اعتماد شنونده از مهم ترین دلایل تأثیرپذیری است: از جمله موارد پانزده گانه که موجب جلب اعتماد مخاطبین به گوینده می شَود، امانت داری و خیرخواهی گوینده است. هم چنین تکرار و گوش زد کردن پی در پی، مواعظ و سخنان پندآموز، سخن گفتن با علم و آگاهی نیز موجب تأثیر سخن بر مخاطب می گردد. احتجاج و جدال به شیوه ی احسن، پیام رسمی قرآن است و از جمله مسائل زمینه ساز در تأثیر کلام است. آن چه در تأثیرگذاری کلام بر مخاطب اهمیت دارد توجه گوینده و سخنران به همه ی این موارد است و در صورت آگاهی و عمل به این موارد بدون شک سخن او بر مخاطبانش تأثیرگذار خواهد بود. در فصل پایانی تلاش شد تا بنابر آموزه ای قرآنی و روایی موانع تأثیر کلام و عومل آسیب زا در شش مورد بررسی شود: 1.استکبار 2.ختم قلب 3.دنیا طلبی 4.زورگویی 5.طغیان گری 6.نارسایی بیان. تکبر و غرور آدمی مانع تأثیر کلام مخاطب بر وی می شَود و چنان چه عوامل اصلی در ضلالت برخی امت ها استکبار آنان در مقابل پیامبران الهی بوده است. آلودگی به گناهان و زورگویی موجب ختم قلب و نفوذ ناپذیری آن در مقابل سخنان حق می شود. دنیا طلبی و غفلت از آخرت، طغیان گری و زورگویی نیز از جمله موانع دیگر در پذیرفتن سخن حق و موعظه های انبیای الهی است. نارسایی بیان نیز مانع از فهم و درک صحیح سخن از سوی مخاطبان است.
صدیقه امینی محمد حسین خلیلی
نوشتار پیش رو پژوهشی دربار? خودانتقادی از منظر قرآن و حدیث است. خودانتقادی واکنشی مسئولانه و هوشمندانه به پندارها، گرایش ها و رفتارهای خویش است که در قالب فرایندی مشخص و با هدف اصلاح خویشتن و پاکسازی نفس از پلشتی های گناهان و کنترل خود صورت می گیرد. همان گونه که هیچ فرایندی بدون زمینه، به منص? ظهور نمی رسد، خودانتقادی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و زمینه هایی چون: خودشناسی، مراقب? نفس، محاسب? نفس، فروتنی و نداشتن خودبرتربینی، ایمن نبودن از مکر الهی و توجه به فقر خویش در برابر خداوند، در ایجاد و استمرار چنین رفتاری، نقش بسزایی ایفا می کنند. هم چنین عواملی در شکل گیری و قوت گرفتن این فرایند موثر هستند که از آن جمله می توان به: ایمان، تقوا، میل انسان به رستگاری، دشمن دانستن نفس و بیم و امید به حسابرسی روز قیامت اشاره کرد. بی شک، خودانتقادی، وفادار به روش است و متشکل از محاسب? اعمال، معاتبه و ادب کردن نفس می باشد. حق الله، حق الناس، حق النفس، حق جسم و رفتارها و پندارها، وابسته های خودانتقادی را تشکیل می دهند؛ اگر خودانتقادی، به درستی صورت گیرد، پیامدهای مثبتی در پی دارد که از آن جمله می توان به: آگاهی از کاستی ها و عیوب خویش، پرهیز از عیب جویی دیگران، مبارزه با هوای نفس، اصلاح خویشتن، حسابرسی آسان در قیامت، دستیابی به رستگاری پایدار و همیشگی و نزدیکی به خداوند اشاره کرد. از همین رو این پژوهش خود را موظف می داند تا با تبیین فرایند خودانتقادی، گامی هرچند اندک در مسیر راهنمایی راهیان کوی دوست بردارد. نخست به معناشناسی واژگان مرتبط با پژوهش پرداخته شده و سپس به زمینه ها و عوامل خودانتقادی اشاره شده است. فصل سوم از این پایان نامهروش های خودانتقادی را تبیین کرده است. در فصل چهارم، وابسته های خودانتقادی بحث شده و در نهایت فصل پنجم، عهده دار بحث از بعضی پیامدهای خودانتقادی است. شایان ذکر است که سعی شده تا از آیات و روایات و منابع تفسیری و اخلاقی برای تبیین مباحث کمک گرفته شود.
ابراهیم سلامی فر محمد حسین خلیلی
عنوان رساله حاضر اصول و مبانی حقوق خانوده از دیدگاه استاد شهید مطهری (ره) است.حقوق خانواده یکی از مهمترین بخش های حقوق مدنی و فقه امامیه می باشد و به لحاظ این که سعادت و کمال جوامع بشری در گرو سعادت و کمال خانواده به عنوان بنیادی ترین واحد اجتماعی است لذا از اهمیت ویژه ای برخوردار است.. این رساله مشتمل بر چهار فصل است.که در فصل اول از کلیات سخن گفته شده ودر فصل دوم در رابطه بااصول حقوق خانواده نظیر رضایت ولی در ازدواج دختر، اصل تساوی و تشابه ، مهر ، مسئله ارث ، ازدواج موقت ، تعدد زوجات و طلاق و عوارض و شرایط آن از دیدگاه استاد مطالب ارزنده ای ارائه شد.در فصل سوم مبانی حقوق خانواده که مشتمل بر سه بخش است مطرح گردید که شامل مبانی در باب حقوق زن ، مبانی در باب تفاوت اجتماعی مردان و زنان ، مبانی در باب تفاوت نظام خانواده با سایر نظام ها و مبانی در باب تحکیم خانواده ، می باشد.در فصل چهارم نیز به خلاصه و نتیجه گیری پرداختیم.هدف از این تحقیق پاسخ به هجمه های پیدا و ونهانی است که اخیرا به این نهاد مهم وحیاتی جامعه اسلامی وارد شده و برای هوشیاری جوانان نسبت به مسائل خانواده و عدم فروپاشی این نهاد مقدس می باشد.نتایج به دست آمده از این پژوهش این است که اصول حقوق خانواده از منظر استاد مطهری عبارتند از : شرط بودن اذن ولیّ در ازدواج دختر باکره( دوشیزه)، مهریاصداق، تامین نفقه و هزینه خانواده، مساله ارث ، ازدواج موقت، تعدد زوجات، اصل تساوی و تشابه ، طلاق، حق تصرف زوجه در اموال و دارایی خود. همچنین از دیدگاه معظم له مبانی حقوق خانواده شامل امور ذیل می گردد: . مهرورزی به همسر ، یادخدا، تعاون و همکاری ، نرمی و مدارا ، ایثارو فدا کاری، اطاعت زن از شوهر ،اجتناب از سخنان زشت ، اکرام همسر ، دوری ازخصومت ، توسعه و گشایش ، تاثیر غیرت در بقاء خانواده ، تاثیر حجاب در استحکام پیوند خانوادگی، عفو و گذشت می باشد. نوع منابع مورد استفاده در این پایان نامه کتاب های استاد مطهری و کتب حقوقی و فقهی می باشد.