خلاصه اثر محدودیت خوراک و رشد جبرانی بر عملکرد رشد و پروار، خوراک مصرفی، توسعه اندا م های داخلی، تحلیل هزینه- فایده، تعیین ترکیب فیزیکی و شیمیایی لاشه، درصد اسیدهای چرب کل لاشه و ماهیچه راسته و غلظت سرمی هورمون igf-i در تعداد 48 رأس و پلی مورفیسم ژن igf-i در 60 راس بره نر لری بختیاری بعد از شیرگیری مطالعه شد. دوره ی محدودیت خوراک با دو تیمار شاهد و محدودیت خوراک و دوره ی رشد جبرانی با سه تیمار شاهد، جبرانی 1و2 انجام شد. در دوره ی محدودیت خوراک و رشد جبرانی تیمار شاهد با جیره رشد و پروار و تیمارهای محدودیت خوراک، جبرانی 1و2 به ترتیب باجیره نگهداری، رشد وپروار و20 درصد بالاتر تغذیه شدند. در پایان هر دوره از هر تیمار 6 رأس کشتار گردید. نتایج نشان داد که در دوره ی محدودیت خوراک افزایش وزن روزانه، وزن کبد و کلیه ها در گروه شاهد بیشتر از گروه محدودیت خوراک بود (05/0>p). میانگین درصدگوشت و استخوان درتیمار محدودیت خوراک و در صد ماده خشک و چربی خام در گروه شاهد بالاتر بود (05/0>p). در این دوره در صد اسیدهای چرب غیر اشباع لینولنیک و لینولئیک و کل اسیدهای چرب غیر اشباع با چند باند دوگانه (pufa ) ونسبت pufa به اسید های چرب اشباع ( sfa ) در کل لاشه و در صد اسید لینولنیک و لینولئیک ماهیچه راسته در تیمار محدودیت خوراک بالاتر از تیمار شاهد بود(05/0>p). در دوره تغذیه جبرانی گروه های جبرانی با سابقه محدودیت خوراک، ضریب تبدیل غذایی کمتری از گروه شاهد داشتند(05/0>p)، درحالی که افزایش وزن روزانه و میزان ماده خشک مصرفی (گرم به ازای هر کیلو گرم وزن متابولیکی در روز) بین گروه ها مشابه بود. در این رابطه بیشترین بازده اقتصادی تولید و حداقل هزینه هر واحد تولید به ترتیب در گروه جبرانی 1و2 مشاهده گردید(05/0>p). میانگین درصد استخوان درگروه جبرانی 2و درصد چربی زیرجلدی گروه شاهد بالا تر از سایرگروه ها بود (05/0>p)، اما پروتئین خام و خاکستر لاشه ها در گروه شاهد پائین تر از گروه های جبرانی 1و2بود (01/0>p). در این دوره در صد پالمتیک اسید وکل اسیدهای چرب اشباع لاشه تیمار جبرانی 2پایین تر از تیمار شاهد بود (05/0>p)، اما در ماهیچه راسته تفاوت معنی داری برای هیچ کدام از اسیدهای چرب بین تیمار شاهد و جبرانی مشاهده نشد. تعیین چند شکلی موجود در ژن عامل igf-i با روش pcr-rflp نشان دادکه گوسفندان لری بختیاری برای این ژن دارای ژنوتیپ یکسان بوده و پلی مورفیسمی در بین آن ها وجود ندارد یا این که احتمالاً پرایمر استفاده شده در این آزمایش برای مطالعه پلی مورفیسم ژن igf-i در این گوسفندان مناسب نیست و بایستی پرایمر های دیگر طراحی نمود. نتایج بررسی غلظت igf-i خون این گوسفندان نشان داد که با ادامه رشد حیوانات با تغذیه جبرانی در دوره رشد جبرانی میانگین غلظت igf-i خون آن ها افزایش یافته و روند افزایشی را نشان می دهد به طوری که میانگین غلظت آن در حیوانات گروه جبرانی بالاتر بود. کلمات کلیدی: 1- محدودیت خوراک2- رشد جبرانی 3- عملکرد پروار4- خصوصیات لاشه 5- غلظت و پلی مورفیسم igf-i 6- بره لری بختیاری.