نوشتار زیر خوانشی است از شکل گیری نخستین دولتِ مدرن در ایران بر اساس چارچوب تحلیل گفتمان فوکویی و ادبیات پسااستعماری. در این متن پس از بازخوانی چارچوب مفهومی و روشی، دگردیسی های گفتمانی تجدد در ایران، از زمان اصلاحات عباس میرزا تا دوره ی پهلوی اول و صورتبندی آن در گفتمان-های تجدد جبرانی، تجدد رمانتیک-جامعه گرا و در نهایت تجدد آمرانه بررسی می شود. بر اساس این بازخوانی، شکل گیری نخستین دولتِ مدرن در ایران تجسّد عینی و راهبردی گفتمان تجدد آمرانه می باشد. این متن در واکاوی صورتبندی تجدد آمرانه به شناسایی اعمالِ گفتمانی شکل دهنده ی مقولات مقوّم صورتبندی مذکور مبادرت نموده و به تحلیلْ گفتمانِ انتقادی نشریات دوره ی انتقال قدرت از قاجار به پهلوی- کاوه، ایرانشهر، نامه فرنگستان، آینده و مرد آزاد- پرداخته است. مقولات برآمده از این تحلیل گفتمان شامل مفاهیم اساسیِ، «تلقی از خود و دیگری؛ پرسش از انحطاط و عقب ماندگی»، «اخذ تمدن غرب»، «جدایی دین از سیاست و عرصه عمومی»، «نخبه گرایی»، «ضرورت دولت مقتدر و آمر»، و در نهایت «ناسیونالیسم» می باشد. روشنفکران دوره ی انتقال قدرت، به مثابه گروه های مرجع گفتمان تجدد آمرانه و نیز اثرگذارترین گروه استراتژیک این دوره نقش برجسته ای در شکل گیری نهادی و گفتمانی نخستین دولت مدرن در ایران داشته اند که تمرکز این متن واکاوی تاثیرات گفتمانی آنها می باشد.