نام پژوهشگر: شهرام بلند پرواز
زهرا ملازم فضل ا... احمدی
مقدمه: مراقبت مفهوم پیچیده و چند بعدی است و امروزه مراقبت پرستاری در بخش های جراحی نقش مهمی در سیستم های مراقبتی ایفا می کند. کیفیت و اثر بخشی مراقبت ها ی ارائه شده به بیماران جراحی یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار بر پیامدهای تهدید کننده این بیماران است، با توجه به ماهیت تعاملی، چند بعدی و فرهنگی پدیده مراقبت از بیمار لازم است این موضوع در بستر و زمینه های اجتماعی و فرهنگی خاص مورد بررسی قرار گیرد. در عین حال با توجه به اینکه مراقبت در بخش های جراحی از بخش های غیر جراحی می تواند متفاوت باشد و تا کنون تئوری و یا مدل مستقلی برای مراقبت از بیمار در بخش های جراحی عمومی ارائه نگردیده است. به منظور ارائه راهبردهائی برای بهبود مراقبت از بیماران جراحی عمومی و توسعه تئوری های مبتنی بر زمینه که در آن به تجارب افراد درگیر در مراقبت توجه شده باشد بررسی درک بیماران و پرستاران از مراقبت و فرآیند مراقبت ضروری به نظر می رسد. روش: این پژوهش با دو هدف کلی به منظور کاوش چگونگی مراقبت از بیماران جراحی عمومی و طراحی مدل تجویزی، مراقبت از بیماران جراحی انجام شده است .هدف اول با مطالعه کیفی از نوع گراندد تئوری پیگیری شد و داده ها از طریق مصاحبه بدون ساختار و نیمه ساختار و مشاهده در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی شیراز از پرستاران، بیماران، همراهان و پزشک جمع آوری گردید. همه مصاحبه ها به نگارش درآمد و تجزیه و تحلیل داده ها همزمان با جمع آوری آنها و با استفاده از مقایسه مداوم و طبق روش اشتراس کوربین صورت گرفت. در مرحله بعد بر اساس هدف دوم طراحی مدل تجویزی با استفاده از روش سنتز نظریه به روش واکر و اوانت، طراحی مدل صورت گرفت. یافته ها :یافته های پژوهش حاضر در دو مرحله ارائه گردیده است، در این مرحله 740 کد اولیه در 47 طبقه جای گرفتند. در کد گذاری محوری این 47 طبقه در 4 طبقه محوری دسته بندی شدند که شامل" عوامل نامساعد محیط کار"، "تلاش پرستار برای مقابله"، " احساس خطر و تهدید در بیمار و "تلاش بیمار برای مقابله" بود. در این بین" تلاش برای مقابله" بعنوان متغیر مرکزی نقش محوری و اصلی را در فرآیند مراقبت داشت. بر اساس تبیین ارتباط این مفاهیم نظریه زمینه ای "تلاش برای مقابله" استخراج شد. سپس در مرحله دوم با استفاده از متغیر اصلی نظریه زمینه به عنوان مفهوم مرکزی و پارادایمیک و بر اساس روش سه مرحله ای واکر و اوانت «مدل مراقبت کار آمد» طراحی گردید. بر همین اساس باز سازی شناختی، بهبود روابط بین فردی و بهبود حمایت اجتماعی به عنوان راهبردهائی جهت دستیابی به مراقبت کارآمد تعیین شدند. نتیجه گیری: در این تحقیق تلاش پرستاران برای مقابله با محیط کار نامساعد و به کار گیری گسترده راهبردهای مقابله ای ناکارآمد باعث قرار گرفتن بیماران در شرایط غیر مراقبتی و احساس خطر و تهدید در آنان شده بود و آنان نیز به نوبه خود در جهت مقابله با شرایط غیر مراقبتی تلاش می کردند. با توجه به عوامل و فرآیندهای ذکر شده و پیامدهای آنها، بهبود مراقبت های پرستاری از طریق راهبردهائی امکان پذیر است که منجر به مقابله موثر و کارا در پرستاران شود و دانش نظری و تئوری حاصل از مطالعه کیفی مبنای بسیار مفید و هدایت کننده ای برای طراحی یک مدل تجویزی گردید. در این راستا توصیه می شود این مدل در تحقیق مداخله ای مستقل مورد ارزشیابی قرار گیرد. کلمات کلیدی: مراقبت از بیمار، جراحی عمومی، مقابله، مراقبت کار آمد. گراندد تئوری