نام پژوهشگر: مینو رضایی
قلی تقوی شربیانی علیرضا مطلبی آذر
چکیده انواع قارچهای خوراکی صدفی به دلیل راحتی تهیه بستر، سرعت رشد بالا، تجزیه بیشتر بستر و گسترده بودن سوبسترا اهمیت داشته اما هر کدام از آنها معایبی دارند که باید از طریق تلاقی با گونه یا گونه های دیگر قارچ صدفی، معایب مربوط را بر طرف نمود. برای این منظور سه گونه قارچ صدفی (pleurotus osturatus var florida, p. eryngii, p. corncopia) در آزمایشگاه کشت بافت گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز، برای بهره برداری از صفات ویژه هر گونه، با همدیگر تلاقی داده شدند. پس از تهیه طرح اسپور، منوکاریون هر یک از گونه ها تهیه شد. سپس منوکاریون دو گونه به فاصله 5 میلیمتر از هم قرار داده شدند. نتایج نشان داد از بین 300 تلاقی، فقط در 4 تلاقی منوکاریونهای فلوریدا و ارنجی بطرف هم رشد کرده و با تشکیل قوص اتصال، دی کاریون تولید کردند و چهار هیبرید بنامهای h1 ,وh40 ,h11 ,h32 بدست آمد. در حالی که از بین 300 تلاقی بین منوکاریونهای فلوریدا با قارچ زرد و نیز 100 تلاقی بین منوکاریونهای ارنجی با قارچ زرد به علت ناسازگاری بین گونه ای، هیچ دی کاریونی تولید نشد. اسپان هیبرید های تولیدی به همراه فلوریدا و ارنجی، تهیه شد وسپس در بسترهای استریل بصورت طرح کاملاً تصادفی در تکرار کشت شدند و در شرایط مناسب قرار داده شدند. در طی آزمایش صفات زراعی و موفولوژیک یادداشت برداری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که از لحاظ تمام صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری بین ژنوتیپهای مورد بررسی وجود داشت (01/0>p). از لحاظ پنجه دوانی هیبریدها بیشتر به ارنجی شبیه بودند. در بین هیبریدها، h40 از زمان ظهور پین و دوره برداشت کوتاه تری برخوردار بود. در هر پین بسته به نوع ژنوتیپ تعداد کلاهک تولیدی و قطر کلاهکها متغییر بود و کلاهکها با طول و قطر پایه متفاوت به بستر متصل بودند بطوریکه متوسط قطر پایه اندام خوراکی h32 کوتاهتر و h1 بلندتر بود. قطر کلاهک h11، h32 و ارنجی مشابه بوده ولی قطر کلاهک h40 و h1 از ارنجی و فلوریدا بشتر بود. هیبرید h40 اختلاف معنی داری از لحاظ متوسط وزن تر اندام خوراکی، بیوماس اندام خوراکی و متوسط عملکرد با ارنجی نداشت و سایر هیبریدها از نظر این صفات کمتر از ارنجی بودند. ژنوتیپها دارای اسپور زایی متفاوتی بودند بطوریکه h40 اسپور زایی زیاد، h32 اسپور زایی متوسط و h1 و h11 اسپور کم داشتند