نام پژوهشگر: سید محمد کاظم طباطبایی

تجرد ملائکه در قرآن و حدیث با تاکید بر نهج البلاغه
پایان نامه سایر - دانشکده علوم حدیث 1389
  محمد علی صابری   رضا برنجکار

مَلَک به معنای پیغامبر، سفیر و فرستاده است. ملائکه در اصطلاح متکلمین اجسام لطیفی هستند که قادر بر تشکل به اشکال مختلف می باشند و در اصطلاح فلاسفه اسلامی همان عقول مجرده و نفوس فلکیه هستند که ویژگی اجسام را ندارند. جسم/ جسمانی/ مادی, موجودی است که ممتد(دارای ابعاد), متجزی، مکان دار, متغیر و زمانمند است. مجرد/غیر جسمانی/غیر مادی, موجودی است که غیر امتدادی(بدون بعد), غیرمتجزی, غیر متغیر و بدون مکان و زمان است. از آیات قرآن کریم حداقل چند ویژگی برای همه فرشتگان اثبات می شود: 1. داشتن بال 2. نزول و صعود مکانی 3. قابلیت دیده شدن لازمه قطعی هر یک از این سه ویژگی, جسم بودن فرشتگان است. علاوه بر آن چند ویژگی نیز حداقل در مورد عده ای از فرشتگان به دست می آید: 1. استقرار در آسمانها 2. قابلیت تمثل به صورت بشری (تغییر شکل یافتن در عالم خارج) 3. داشتن جوارحی بدنی 4. تغییر و تکامل از عبارات نهج البلاغه ویژگیهای زیر حداقل برای عده ای از فرشتگان اثبات می شود: 1. استقرار در آسمانها 2. صعود و نزول مکانی 3. داشتن جوارحی بدنی 4. تغییر و تکامل 5. داشتن بال از روایات متعدد با اسناد صحیح ویژگیهای زیر برای فرشتگان ثابت می شود: 1. مکان داشتن 2. حرکت مکانی 3. احساسات انفعالی 4. داشتن بال 5. قابلیت دیده شدن 6. قابلیت تمثل (تغییر شکل یافتن در عالم خارج) مطابق آیات و روایات جبرئیل نیز مادی و جسمانی است. نتیجه قطعی مستفاد از آیات و روایات این می شود که همگی فرشتگان مادی و جسمانی اند. محدثین, متکلمین و فقهای بزرگ امامیه مطابق با آیات و روایات, فرشتگان را مادی و جسمانی می دانند اما اهل فلسفه و عرفان بنا بر نظریه صدور یا تجلی, قائل به تجرد فرشتگان از مکان و زمان و اجزاء شدند. نظریه صدور یا تجلی, با عقیده آفرینش در ادیان توحیدی در تضاد است. از لوازم این نظریه سنخیت ذاتی الله و سایر موجودات, و نیز انکار «خلقِ لَا مِن شَیء» و اختیار خداوند می باشد

ولایت تشریعی ائمه(علیهم السلام) از منظر قرآن و روایات
پایان نامه سایر - دانشکده علوم حدیث 1391
  محمد رکعی   هادی صادقی

چکیده مسئله ولایت امامان(علیهم السلام) در حوزه تشریع احکام شرعی از زمانی که کلینی و صفار در کتاب های خود روایاتی در تفویض تشریع از سوی خدا به پیامبر و امامان آوردند، مورد بحث قرار گرفته است. این نوشتار بر آن است که این مسئله را در سه محور بازکاوی کند: محور اول بررسی اثبات یا نفی حق تشریع از امامان است که پس از اثبات آن با استفاده از آیات و روایات در محور دوم تلاش دارد تا محدوده آن را از روایات استخراج کند و در صورت توان مصادیقی معرفی نماید. در مرحله سوم این پژوهش به شبهه مرتبط با این بحث؛ یعنی ناسازگاری ولایت تشریعی امام با مسئله ختم نبوت می پردازد. واژه های کلیدی: تشریع، ولایت تشریعی، تفویض تشریع، تشریع امامان.