هدف: یافته های بسیاری بیان می دارد که بین متغیر های زبانی و لکنت ارتباط وجود دارد. برخی از مدل ها پردازش آوایی و واج شناختی را به عنوان اجزاء دخیل در لکنت مطرح می کنند. مطالعه ی حاضر با هدف بررسی حافظه ی فعال بر اساس مدل بدلی و ارتباط آن با شدت لکنت در کودکان لکنتی و همتایان عادی آنها صورت گرفته است. روش بررسی: شرکت کنندگان در این پژوهش از بین مراجعه کنندگان به کلینیک های گفتاردرمانی انتخاب شدند که شامل 18 کودک مبتلا به لکنت (با میانگین سنی 28/117 ماه) بودند که به لحاظ سن، جنس، وضعیت برتری طرفی دست، هوشبهر و پایه ی تحصیلی با 18 کودک عادی (با میانگین سنی 39/116 ماه) همسان شده بودند. جهت ارزیابی مدار واجی حافظه ی فعال از آزمون ها ی فراخنای کلمه (فهرست کلمات تک هجایی، چند هجایی و مشابه واجی) و اعداد استفاده شد. همچنین به منظور ارزیابی مدار بینایی- فضایی و اجراکننده ی مرکزی حافظه ی فعال به ترتیب از آزمون های ان-بک و دات استفاده شد. شدت لکنت نیز براساس مقیاس ریلی مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: داده ها ی پژوهش با استفاده از آزمون ها ی کولموگروف-اسمیرنوف، تی مقایسه ی دو گروه مستقل، ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تحلیل قرار گرفت. تحلیل نتایج نشان داد که در کلیه ی آزمون ها، میانگین پاسخ افراد عادی به طور معنی داری بیشتر از کودکان لکنتی است (تمامی مقایسه ها 05/0p< بود). همچنین بین شدت لکنت و عملکرد کودکان لکنتی در آزمون های فراخنای کلمات ( هر سه مورد 001/0p<) رابطه وجود داشت. ولی بین شدت لکنت و فراخنای اعداد (125/0p=)، دات (091/0p=) و ان- بک (076/0p=) رابطه وجود نداشت. نتیجه گیری: مطابق با یافته های حاصل از این تحقیق، کودکان لکنتی در کلیه ی تکالیف حافظه ی فعال نسبت به کودکان عادی دچار ضعف و بد عملکردی هستند و این یافته ها نشان می دهد که در چارچوب تئوری های روان زبان شناسی مهارت های حافظه ی فعال واجی و/ یا رمزگذاری واجی زبانی و کنترل توجه، از عوامل تاثیر گذار بر لکنت است.