نام پژوهشگر: جمالعلی الفتی چیرانی
جمالعلی الفتی چیرانی حبیب الله سمیع زاده لاهیجی
تولید بذر هیبرید خیار در ایران هنوز در مراحل ابتدایی خود است. این تحقیق به منظور کسب اطلاعات پایه برای اصلاح خیار در ایران انجام گردید. در ابتدا اثر سطوح مختلف اتفان (0، 150، 300 و 450 میلی گرم در لیتر) و جیبرلین (0، 15، 30 و 45 میلی گرم در لیتر) بر تظاهر جنسیت خیار در گلخانه شیشه ای دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان واقع در رشت در سال 1387 بررسی شد. در این آزمایش تعداد گره دارای گل ماده، تعداد گره دارای گل نر، تعداد گره در شاخه اصلی، تعداد شاخه های جانبی، میانگین طول میان گره و طول گیاه اندازه گیری شد. مشخص گردید که 150 میلی گرم در لیتر اتفان بدون داشتن هیچگونه اثر سوئی سبب افزایش تعداد گل های ماده می گردد اما جیبرلین هیچگونه تاثیری نشان نداد. سپس به منظور تعیین اثر دانه گرده بر ویژگی های میوه و بذر خیار آزمایشی در گلخانه در سال 1388 اجرا شد. به منظور بررسی اثر زنیا لاین 118 با لاینهای 118، 604، 115 و 605 لاین 502 با لاینهای 502، 504، 119، 604، 115، 605 لاین 504 با لاینهای 504، 118، 605 و 115 لاین 604 با لاینهای 604، 502، 605، 115 و 119 گرده افشانی گردید. برای بررسی اثرات متازنیا لاین 118 با لاین های 118، 604، 115، 119 و 605 لاین 502 با لاین های 502، 504، 605، 604، 118، 119 و 115 لاین 116 با لاین های 116، 604، 605، 118 و 115 گرده افشانی شد. آزمایش در قالب طرح کاملاَ تصادفی با سه تکرار انجام شد. وزن، طول و عرض میوه، وزن 100 دانه، تعداد بذر در هر میوه، طول و عرض و قطر بذر و روز تا نمو میوه برای تمامی تلاقی ها تعیین شد. در لاین های خیار بررسی شده زنیا و متازنیا مشاهده شد. بنابراین زمانیکه هدف تولید بذر است گرده لاین 605 سبب تولید بهترین اندازه بذر می گردد اما جهت انتخاب بهترین گرده افشان برای تولید میوه گرده لاین 604 سبب تولید اندازه مناسب میوه می شود. بعد از تولید بذر های هیبرید بذر های هیبرید با والدینشان در مزرعه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت گردیدند. ترکیب پذیری و هتروزیس در قالب تلاقی های نیمه دی آلل 6×6 برای بررسی نحوه عمل ژن ها در خیار محاسبه شدند. تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی داری بین هیبرید ها و والدین در مورد صفات مختلف وجود دارد. اثرات ترکیب پذیری عمومی و خصوصی نیز بسیار معنی دار بود. اثرات ترکیب پذیری خصوصی صفات عملکرد بازارپسند و شاخص وزنی ساده و اندازه حفره بذری بزرگ تر و با اهمیت تر از ترکیب پذیری عمومی بود که نشان دهنده غالبیت اثرات افزایشی ژن هاست. عملکرد نوبرانه و غیر بازارپسند با توجه به مقادیر بالای واریانس ترکیب پذیری عمومی بصورت افزایشی و غیر افزایشی کنترل می شوند. مشخص شد که لاین 504 بیشترین ترکیب پذیری عمومی را دارد و استفاده از آن در تلاقی ها سبب تولید هیبرید هایی با ترکیب پذیری خصوصی مطلوب می شود. رنگ میوه با توجه به واریانس بالای ترکیب پذیری عمومی به صورت افزایشی کنترل می شود. شکل میوه و ظاهر کلی میوه با توجه به مقادیر بالای ترکیب پذیری عمومی بصورت افزایشی و غیر افزایشی کنترل می شود. لاین های 605 و 118 از نظر این صفات بهترین ترکیب پذیری عمومی را داشتند و برای تولید هیبرید هایی با ترکیب پذیری خصوصی بالا از نظر این صفات مطلوب هستند. همچنین ترکیب پذیری عمومی و خصوصی مقاومت به سفیدک داخلی به کمک آزمایش دی آلل ناقص بین 6 لاین خیار بررسی شد. تجزیه واریانس بیانگر وجود اثرات بسیار معنی دار ترکیب پذیری خصوصی و عمومی برای این صفت داشت. میزان بالا و منفی ترکیب پذیری عمومی برای دو لاین والدینی (118 و 115) بیانگر مقاومت بالای آنها بود. میزان ترکیب پذیری خصوصی هیبرید های 118× 504، 118×604، و 502×118 معنی دار و بسیار منفی بود. بررسی اثرات غالبیت نشان داد که اثرات غالبیت یک سویه نیست و ژن های غالب بطور یکنواخت در والدین توزیع نشده اند. این موضوع به کمک تجزیه گرافیکی هیمن تائید و جزئیات بیشتری به دست آمد. میزان وراثت پذیری خصوصی این صفت بالا (82/0-88/0) بود. در آزمایش دیگری فاصله ژنتیکی بین والدین و هیبرید ها براساس ضریب تشابه جاکارد برای نشانگر های مولکولی و فاصله کارل پیرسون برای نشانگر های مورفولوژیکی بررسی شد. مقادیر فاصله ژنتیکی بر پایه صفات مورفولوژیکی و نشانگر مولکولی aflp محاسبه و همبستگی آنها با هتروزیس نسبت به میانگین والدین، هتروزیس نسبت به والد برتر و ترکیب پذیری خصوصی بررسی شد تا امکان استفاده از این روابط در پیش بینی قدرت هیبرید استفاده شود. نتایج این آزمایش نشان داد که تشابه ژنتیکی بطور کلی رابطه ضعیفی با هتروزیس و ترکیب پذیری خصوصی دارد. در مرحله بعدی هیبرید های درون و بین گروهی با هم مقایسه شدند. این بررسی نشان داد که هیبرید های بین گروهی اگرچه سبب افزایش میزان عملکرد و اجزای آن می شود اما سبب افت برخی صفات کیفی میوه مانند ظاهر کلی و شکل میوه می شود.
اسحاق مقبلی هنزایی غلامعلی پیوست
گیاهان هاپلوئید مواد اولیه باارزشی در مطالعات ژنتیکی، سیتوژنتیکی و عملاٌ در اهداف اصلاحی جهت تهیه نقشه ژنومی، و تولید لاین خالص و بذر هیبرید می باشند. در این تحقیق نیز تلاش شد تا با استفاده از کشت تخمدان خیار که روش سریع و کارآمدی می باشد تولید لاین شود. پنج رقم هیبرید گلخانه ای کشمیر، آدرگرین، سامراستار، 3-2010، رویال و یک هیبرید فضای آزاد 605×502 به عنوان ژنوتیپ های مادری استفاده شدند. بذور بعد از پیش تیمار جوانه زنی درون گلدان، در فضای گلخانه ای کشت شدند. برای تغذیه بهتر بوته ها از فرمول غذایی مخصوص گیاهان جالیزی استفاده شد. یک هفته پس از ظاهر شدن نخستین گل، گلهای ماده یک روز قبل از بازشدن با توجه به رنگ سبز مایل به زرد، برداشت شده و پس از ضدعفونی و آماده سازی به محیط کشت موراشیگی و اسکوگ ((ms که حاوی مقادیر مختلفی از تیدیازرون ((tdz بود منتقل شدند. سپس برای اعمال پیش تیمار دمایی به انکوباتور با دمای 1±35 درجه سانتی گراد و تاریکی انتقال یافتند. نتایج نشان داد پیش تیمار دمایی و tdz میزان جنین زایی خیار را افزایش دادند. ژنوتیپ بر میزان جنین زایی موثر بود. اثرات سه گانه ژنوتیپ، پیش تیمار دمایی و tdz معنی دار نشد. اثرات متقابل ژنوتیپ و پیش تیمار دمایی معنی دار شد. اثرات متقابل tdzو ژنوتیپ معنی دار شد. اثرات متقابل tdz و پیش تیمار دمایی معنی دار می باشد.
نینا سلملیان غلامعلی پیوست
قارچ صدفی سومین قارچ پرورشی جهان بعد از قارچ دکمه ای و شی تاکه و دومین قارچ مهم پرورشی ایران بعد از قارچ دکمه-ای است. نوع بستر بر میزان عملکرد و کیفیت این قارچ اثر گذار است. این آزمایش در جهت بررسی تأثیر نوع بستر کشت بر عملکرد و برخی از صفات کیفی قارچ صدفی و انتخاب بهترین روش پرورش قارچ صدفی از بین دو نوع کشت جعبه ای و کیسه ای انجام گرفت. کشت قارچ صدفی به عنوان یک جایگزین برای روش های دیگر در دفع ضایعات کشاورزی می تواند نقش مهمی در مدیریت و بازیافت زباله های آلی بازی کند. این آزمایش با استفاده از پوسته ی بادام زمینی و کاه برنج، به تنهایی یا ترکیب با هم در نسبت های مختلف (2:1، 1:1، و 1:2)، بعنوان بستر کشت قارچ صدفی، در دو روش کشت کیسه ای و جعبه ای با استفاده از طرح فاکتوریل و در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. طی دوره ی رشد، عملکرد و تعدادی از شاخص های کیفی قارچ صدفی p .floridaممورد بررسی قرار گرفت. نیتروژن کل، پروتئین، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، فسفر و ماده خشک (?) اندازه گیری شد. بیشترین مقدار ظرفیت آنتی اکسیدانی، منیزیم و فلاونوئید کل از اندام باردهی قارچ ها در تیمار کاه برنج مخلوط با پوسته بادام زمینی (3: 1w/w) اندازه گیری شد. بیشترین مقدار پتاسیم، فسفر و کلسیم در تیمار %100 پوسته بادام زمینی به دست آمد. با توجه به اینکه در این آزمایش پوسته بادام زمینی باعث افزایش کیفیت خوراکی قارچ صدفی شده است، می توان از مخلوط پوسته بلا استفاده بادام زمینی با کاه برنج، به خصوص با استفاده از سیستم کشت جعبه ای در پرورش قارچ صدفی در شمال کشور استفاده نمود.
الهام حسن پور کیاپی جمالعلی الفتی چیرانی
طراحی یک الگوی بهینه ی کاشت، یکی از مناسب ترین راهکار ها در جهت کاهش مصرف انرژی در کشاورزی است. این پژوهش به منظور بررسی اثرات کشت چند طبقه ی کمپوست به عنوان طرحی در سالن قارچ برای کاهش مصرف انرژی، انجام شد. تیمار ها شامل شاهد (یک طبقه)، کشت دو طبقه، سه طبقه و چهار طبقه ی کمپوست، بود که این تیمار ها در مرحله ی رشد میسلیوم اعمال شدند. نتایج نشان داد که اعمال تیمارهای چند طبقه منجر به افزایش دمای کمپوست ها در مرحله ی میسلیوم دوانی شد و هر چه تعداد کمپوست ها افزایش یافت، دما نیز بیشتر گردید که در تیمار چهار طبقه، دما بیش از حد افزایش پیدا نمود. نتایج مشخص کرد که کشت چند طبقه اثر معنی داری روی وزن تر قارچ، تعداد قارچ، عملکرد و بازده بیولوژیکی ندارد و فقط منجر به کاهش زمان لازم برای تشکیل پین هد و زود باردهی می شود. به منظور کسب نتایج بهتر، طبقات هر تیمار به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اعمال تیمار ها دارای اثر معنی دار بر صفات مورد بررسی از قبیل روز تا ظهور پین هد، وزن تر قارچ، تعداد قارچ، عملکرد و بازده بیولوژیکی بود به طوری که تیمار ها با شاهد اختلاف معنی داری از نظر این صفات داشتند. هم چنین، بین طبقات اختلاف معنی دار از نظر صفات مورد بررسی، مشاهده شد. با قرار دادن تعداد بلوک های کمپوست بیشتری روی هم و افزایش دما، پین هد ها زودتر از تیمار شاهد ظاهر شدند. از بین طبقات تیمار ها، طبقه سوم تیمار 3 طبقه و طبقه دوم تیمار دو طبقه دارای بیشترین مقدار وزن تر کل، تعداد کل قارچ، عملکرد و بازده بیولوژیکی بودند. اعمال تیمار چهار طبقه منجر به افزایش بیش از حد دما در کمپوست ها شد که رشد ضعیف میسلیوم ها و آلودگی را در پی داشت که این امر منجر به کاهش عملکرد و بازده بیولوژیکی در این تیمار گردید. با مورد بررسی قرار دادن انرژی مورد نیاز برای تامین شرایط محیطی در سالن هایی با ساختار های معین، مشخص شد که سیستم کشت چند طبقه منجر به کاهش مصرف انرژی و بهای آن، شده و احتمالا، سیستم کارآمد و بهینه ای از نظر اقتصادی می باشد.
سعیده فتحی مغانلو یوسف حمیداوغلی
امروزه تولید گیاهان پلی پلوئیدی برای بهبود گیاهان، در برنامه های اصلاحی قرار گرفته است. از سوی دیگر، درخواست جهانی هندوانه بدون بذر روز به روز در حال افزایش است و لازمه تولید و اصلاح چنین هندوانه هایی در اختیار داشتن لاین های تتراپلوئید هندوانه است. در این تحقیق بذور سه رقم هندوانه با غلظت های مختلف هیپوکلریت سدیم (5/1، 2، 5/2 و 3 درصد) گندزدایی شدند و سپس در محیط کشت ms با میزان ساکارز مختلف (20 و 30 گرم در لیتر) و روی کاغذ صافی قرار گرفتند و به دنبال آن در مراحل مختلف جوانه زنی، داخل محلول کلشی سین غوطه ور شدند. در نهایت مشخص شد که غلظت 5/1 درصد هیپوکلریت سدیم میزان آلودگی پایین و درصد جوانه زنی بالایی دارد. همچنین مشخص شد که بذور روی کاغذ صافی بیشترین جوانه زنی را داشته و مرحله ی جوانه زنی کامل، مناسب ترین مرحله برای تیمار با کلشی سین بوده و بالاترین میزان زنده مانی را داشتند. پس از آماده شدن ماده ی آزمایشی، بذور در مدت زمان های مختلف (12، 24 و 48 ساعت) درون محلول کلشی سین با غلظت 2/0 درصد غوطه ور شدند. مشخص شد که مدت زمان 12 ساعت با دارا بودن بالاترین درصد زنده مانی و رشد مناسب بعدی، برای تیمار با کلشی سین مناسب می باشد. سپس بذور در محلول کلشی سین با غلظت های مختلف (4/0 و 6/0 درصد) با مدت زمان 12 ساعت قرار داده شدند. در روند کار گیاهان به منظور باززایی در محیط کشت ms به همراه ba و ترکیب ba و 2ip با غلظت های مختلف قرار داده شدند که محیط کشت حاوی ترکیب ba و 2ip (هر کدام 3 میکرومول) درصد باززایی و تعداد شاخه های نابجای بالایی داشتند. با شاخص شمارش تعداد کلروپلاست های درون سلول روزنه مشخص گردید که بیشترین درصد القاء تتراپلوئیدی در ارقام چارلستون ان 76، کریمسون سوئیت و چارلستون گری از تیمار 6/0 درصد کلشی سین بدست آمد.
ساسان علاقمند نیک جمالعلی الفتی چیرانی
گرده¬افشانی موثر و انتخاب منبع گرده مناسب، یکی از عوامل مهم موفقیت در کسب محصول اقتصادی کدو به شمار می-رود. اثر منابع مختلف دانه¬گرده بر برخی خصوصیات کمی و کیفی کدو (cucurbita pepo l.) با استفاده از آزمایشی در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با 3 تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان در سال 1391 مورد مطالعه قرار گرفت. گرده¬ها از 5 لاین 1289، 1300، 1301، 7863 و 1307 تهیه شدند و از دو لاین 1289 و 1307 به عنوان پایه¬های مادری استفاده شد. در پایان دوره برداشت، صفاتی مانند وزن میوه، طول و عرض میوه از دو جهت، طول دمگل، قطر پوست، قطر گوشت، میزان کاروتنوئید میوه، مواد جامد محلول کل، ظرفیت آنتی¬اکسیدانی گوشت خام و پخته، وزن و تعداد بذر موجود در هر میوه، وزن 100 بذر، طول، عرض و قطر بذر و همچنین ظرفیت آنتی¬اکسیدانی بذر خام و سرخ کرده، درصد روغن بذر و میزان پروتئین کنجاله به جای¬مانده اندازه¬گیری شدند. نتایج حاصله نشان داد که منبع دانه¬¬گرده بر کلیه صفات به جزء عرض بذر، کاروتنوئید کل، ظرفیت آنتی اکسیدانی بذر و میوه اثر معنی¬داری داشت. خودگشنی برای صفاتی از قبیل وزن، طول و عرض میوه، طول دمگل، تعداد بذر میوه، قطر گوشت، طول، عرض بذر، مواد جامد محلول، درصد روغن بذر و پروتئین کنجاله بذر و تلاقی¬های دگرگشنی برای صفاتی مانند قطر بذر، قطر پوست و وزن صددانه، کراس¬های مناسبی برای هر دو لاین می¬باشند. بر اساس نتایج گرده افشانی، به کارگیری لاین 1307 به عنوان پایه برای بهبود صفات بیوشیمیایی بذر از جمله مقدار پروتئین کنجاله و چربی بذر و استفاده از لاین 1289 به عنوان بهترین والد گرده دهنده در افزایش اندازه میوه، قابل توصیه است.
عباس جورکش یوسف حمیداوغلی
کدوئیان شدیدا به تعدادی از حشرات و بیماری¬ها حساسند و منابع مقاومت برای آن¬ها به صورت غالب در گونه¬های وحشی و برخی گونه¬ها قابل دسترس است. اما این گونه¬ها به آسانی قابل تلاقی با یکدیگر و با واریته¬های مورد کشت نیستند. از این رو وجود منابع علمی درباره¬ی جنبه¬های مختلف دورگ¬گیری¬های دور الزامی است. لذا در این تحقیق به بررسی امکان تلاقی کدو مسمایی و کدو حلوائی پرداخته شد. بدین منظور هفت لاین از کدو مسمایی با شش لاین از کدو حلوائی به صورت متقابل با یکدیگر تلاقی داده شدند این آزمایش در تابستان 1392 در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گیلان انجام شد. برای مطالعه امکان تلاقی ویژگی¬هایی مانند تعداد و درصد میوه¬های تشکیل شده و تعداد و درصد میوه¬های تشکیل شده با بذر سالم و برای مطالعه اثر دانه گرده بر میوه خصوصیات طول، قطر، وزن و حجم میوه و قطر گوشت و برای مطالعه اثر دانه گرده بر ویژگی¬های بذر خصوصیات طول، عرض، قطر و وزن صددانه و تعداد بذر سالم تشکیل شده و همچنین مقایسه بین منابع درون¬گونه¬ای و بین¬گونه¬ای برای این صفات انجام شد و برای یافتن خصوصیات کیفی برای شناسایی میوه¬های هیبرید در گرده¬افشانی باز بر اساس دیسکریپتور یوپف خصوصیات ظاهری رنگ اصلی پوست، شدت رنگ پوست، وجود رنگ ثانویه روی پوست، رنگ گوشت، شدت رنگ گوشت، شکل میوه در برش طولی و وجود گردن در طول میوه برای کدو مسمایی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان دادند که از بین 880 تلاقی انجام شده بین دو گونه 199 میوه تشکیل شد که سهم کدو حلوائی 66/25 درصد بود که از این میزان 41/19 درصد میوه¬ها دارای بذر سالم بودند و سهم کدو مسمایی 44/19 درصد که از این بین 88/13 درصد میوه¬ها دارای بذر سالم بودند که نشان از عملکرد بهتر ارقام کدو حلوائی در مقابل ارقام کدو مسمایی به عنوان پایه مادری دارد. این تحقیق همچنین به تاثیر دانه گرده بر خصوصیات بذر و میوه اشاره می¬کند که در این بین اثر منابع بین¬گونه¬ای با منابع درون¬گونه¬ای بسیار متفاوت بوده و برای به دست آوردن بهترین نتایج بهتر است از ارقامی استفاده شود که دارای عملکرد بالاتر در مورد این صفات باشد. صفات ظاهری رنگ اصلی پوست و وجود رنگ ثانویه و شدت رنگ پوست بر اساس نتایج این تحقیق بیشتر از سایر صفات تحت تاثیر دانه گرده قرار گرفتند و می¬توان از آن¬ها به عنوان شاخص برای شناسایی میوه¬های هیبرید در گرده¬افشانی باز استفاده نمود.
سیما داودی جمالعلی الفتی چیرانی
هیبریدهای بین گونه ای برای بهبود محصولات استفاده می شوند و راهی موثر برای ایجاد ژرم پلاسم جدید می باشند. از طریق کشت و پرورش گیاهان هیبرید می توان محصولاتی با کیفیت بالاتر و عملکرد بیشتر به دست آورد. از این رو این مطالعه به منظور بررسی عملکرد و کیفیت هیبریدهای بین گونه ای کدو حلوایی و کدو مسمایی صورت گرفته است. بدین منظور در این تحقیق10 هیبرید به همراه 6 لاین از تیپ های مختلف انواع کدو حلوایی و کدو مسمایی استفاده شد. این آزمایش در یک طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه گیلان طی فصول بهار و تابستان سال 1393 انجام شد. برای مطالعه عملکرد و کیفیت، ویژگی هایی از جمله تعداد میوه در بوته، عملکرد در بوته و هکتار، طول و قطر میوه و دمگل، ضخامت گوشت، طول ساقه ی اصلی، میزان ماده ی خشک، کاروتنوئید و اسیدیته قابل تیتر اندازه گیری شد. در هیبریدهای بین گونه ای با تیپ میوه ی کدو حلوایی، میزان عملکرد (38/6854 گرم) در مقایسه با والدین (06/10943 گرم) کاهش پیدا کرد. از طرف دیگر در این نوع هیبرید طول ساقه ی اصلی به طور معنی داری (28/518 سانتی متر) در مقایسه با والدین کاهش پیدا کرد. در هیبریدهای بین گونه-ای با تیپ میوه ی کدو مسمایی وزن هر بوته و وزن بوته در هکتار (08/11485 گرم و 33/35 تن در هکتار) در مقایسه با والدین (8986 گرم و 64/27 تن در هکتار) به طور معنی داری افزایش یافت. در این نوع از هیبریدها طول ساقه ی اصلی نیز در مقایسه با والدین کاهش یافت و از میزان 25/726 سانتی متر در والدین به 05/585 سانتی متر در هیبریدها رسید. در هر دو نوع از هیبریدهای بین گونه ای میزان اسیدیته قابل تیترکاهش یافت در حالی که میزان کاروتنوئید افزایش پیدا کرد، بنابراین هیبریدها شیرین تر از والدین بودند. کدوهای نوع cucurbita pepo l. عادت رشدی محدود دارند و کدوهای نوع cucurbita moschata duch. حاوی سطوح بالایی از کاروتنوئید می باشند. ممکن است در هیبریدهای بین گونه ای این دو صفت بطور همزمان از طریق اصلاح بوسیله هتروزیس بیان شوند. بیشترین و کمترین میزان وراثت پذیری عمومی مربوط به صفات عملکرد (32%) و ضخامت گوشت (5/25 %) بوده است. برای تولید بذر هیبرید واریانس غالبیت اهمیت بیشتری از واریانس افزایشی دارد. برای تولید لاین با عملکرد بالا با توجه به وراثت پذیری بالای این صفت احتمالا انتخاب می تواند مفید باشد. در هیبریدهای بین گونه ای با تیپ میوه ی کدو حلوایی طول و وزن بذر، عملکرد بذر در بوته و هکتار در مقایسه با والدین کاهش نشان داد، در حالی که در هیبریدهای بین گونه ای با تیپ میوه ی کدو مسمایی هیچ تفاوت معنی داری بین والدین و هیبریدها در کل صفات اندازه گیری شده وجود نداشت. بیشترین و کمترین وراثت پذیری عمومی به ترتیب مربوط به صفات عملکرد بذر در میوه و قطر بذر بود. در کدوهای با تیپ میوه ی کدو حلوایی بالاترین هتروزیس استاندارد با توجه به رقم استاندارد از هیبرید بین گونه ای mo11× p25 در رابطه با صفت عملکرد بذر در میوه حاصل شد و در کدوهای با تیپ میوه ی کدو مسمایی بالاترین میزان هتروزیس با توجه به رقم استاندارد از هیبرید بین گونه ای p1× mo9 در رابطه با صفت عملکرد بذر به دست آمد. میزان وراثت پذیری عمومی پائین برای صفات مربوط به بذر نشان دهنده ی اثر محیط بر این صفات است. به عبارت دیگر انتخاب باید برای چندین نسل به تاخیر بیفتد. هیبریدهای بین گونه ای در هر دو نوع از کدوها می توانند برای افزایش کیفیت و کاهش رشد رویشی بدون اثر معنی دار بر عملکرد به کار روند.
هادی شعبانی جمالعلی الفتی چیرانی
چکیده ندارد.