نام پژوهشگر: کوروش عاکف

بومی سازی وب سایت ها در ایران؛ تحقیق تطبیقی - توصیفی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1390
  مارال ملکی   فرزانه فرحزاد

چکیده هدف از این تحقیق ، بررسی گامهایی است که مترجمان وبسایت های بی بی سی و صدای آمریکا در راستای ترجمه اخبار به زبان فارسی و برای نسخه های بومی سازی شده این وبسایت ها بر می دارند. با هدف انجام دادن تحلیل انتقادی گفتمان بر روی یافته های حاصل از مقایسات بین این دو پروژه بومی سازی، محقق، دو وبسایت پر بیننده بی بی سی و صدای آمریکا را از ژانر خبری انتخاب کرد، زیرا انتطار می رفت این وب سایت ها دارای بار ایدئولوژیکی باشند. بدین منظور، نسخه های اصلی و بومی سازی شده این وبسایت ها در طول 30 روز غیر متوالی بررسی شدند. در طول این مدت، آن دسته از اخبار بی بی سی و صدای آمریکا که محتوای متنی یکسان داشته ، اما معانی ضمنی ایدئولوژیکی در ترجمه هایشان مشاهده می شد، مورد مطالعه قرار گرفتند. تفاوت های متنی بین نسخه های اصلی و بومی سازی شده این دو وبسایت انتخاب و بر اساس مدل سه بعدی تحلیل انتقادی گفتمان فرحزاد (2011) و طبقه بندی نیومارک (1988) برای شیوه های ترجمه، به صورت انتقادی تحلیل شدند. این صفحات وب ، همچنین از نظر نشانه شناسی نیز بررسی شدند، یعنی تصاویر مربوط به هر یک از این خبرها و معانی ایدئولوژیکی آنها نیز در نظر گرفته شدند. این اقدامات در جهت مطالعه معانی ایدئولوژیکی تفاوت ها و دست یافتن به نتایجی درباره اینکه کدام یک از کارهای انجام شده در زمینه ترجمه این وبسایت ها از نظر ایدئولوزیکی اهمیت دارند، صورت گرفتند. نتایج به دست آمده شامل دو سطح می شوند؛ نتایجی که در مورد هر یک از وبسایت های بی بی سی و صدای آمریکا، به صورت جداگانه به دست آمده و مقایسه بین آن دو را ممکن ساختند ، و دیگری نتایجی کلی که در زمینه بومی سازی وبسایت ها در ژانر خبری بودند. در پایان چنین نتیجه گیری شد که مترجم فارسی با حذف یا افزودن، بسط دادن یا مختصر کردن، ودر بیشتر موارد با تغییر دادن وا‍ژه ها یا جملات بیان شده در نسخه اصلی، کوشیده است مواضع و ایدئولوژی خود و/یا گرداننده وبسایت را درنسخه بومی سازی شده به بازدید کننده (خواننده) منتقل کند.

بررسی تطبیقی دو ترجمه انگلیسی عناصر فرهنگی در رمان سووشون
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1390
  تهمینه وکیلی   کوروش عاکف

acknowledgements i wish to express my gratitude to all those who have helped me in preparing this thesis. i would like to express my deep gratitude to my respected advisor dr. kourosh akef, whose advice and comments helped me in the early stages of the research and throughout the writing process. i would also like to express my gratitude to dr. hajar khanmohammad whose invaluable guidance helped me in preparing this research project. finally, warm thanks to my family, especially to my mother whose help and encouragements were so important that i could not have continued my studies without her supports. abstarct this study was conducted to identify and compare the strategies applied by two persian native translators in rendering culture specific items (csis) of a persian literary text entitled ‘savo??n’. in this study csis refer to the materials, concepts, and traditions available in one language and culture, but non-existent in the other language and culture. aixel?’s proposed strategies of translation of csis were taken as the model of this study and 280 extracted csis from the original novel were categorized according to the classification proposed by newmark in 1988. the researcher compared the two translated versions, one of them entitled savushun translated by mohammad reza ghanoonparvar in 1990, and the other one translated by roxane zand in 1991, entitled persian requiem. the results of the comparison were as follows: a) the most frequently used strategy by ghanoonparvar was extra-textual gloss (26.701%). in fact he has explained 120 csis extra-textually. the most frequently used strategy by zand was linguistic translation (22.513%). she has explained 35 items extra-textually while only named proper names under the general titles of hazrat, imam, shahnameh and ta’zieh. b) none of the translators has used a single strategy in rendering csis under a specific category. c) extra-textual gloss was the major strategy by both translators in rendering proper names of ‘savo??n’. list of tables table (4.1): classification of 280 csis of ‘savo??n’ table (4.2): persian foods and their english translations and strategies table (4.3): clothes and their english translations and strategies table (4.4): houses and their english translations and strategies table (4.5): transport and its english translations and strategies table (4.6): objects and their english translations and strategies table (4.7): measurement and its english translations and strategies table (4.8): places and their english translations and strategies table (4.9): social culture and their english translations and strategies table (4.10): social customs and their english translations and strategies table (4.11): legal ideas and their english translations and strategies table (4.12): religious concepts and their english translations and strategies table (4.13): the frequency and percentage of strategies used by translators in rendering csis table (4.14): proper names and their english translations and strategies table (4.15): the frequency and percentage of strategies used by translators in rendering proper names table (4.16): names and their english translations list of figures figure (4.1): percentages of strategies used by m. r. ghanoonparvar figure (4.2) percentages of strategies used by r. zand figure (4.3) percentages of strategies used by m. r. ghanoonparvar in rendering 52 proper names figure (4.4) percentages of strategies used by roxane zand in rendering 52 proper names

بومی سازی و بیگانه سازی در ترجمه ادبیات کودک در دهه 80 در ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1391
  سلما زینب یزدی   منصور فهیم

در این تحقیق هدف بررسی استراتژی غالب در ترجمه واژگان فرهنگی در ادبیات کودک در دهه اخیر ( از 1380 تا 1390 ) در ایران بوده است . از 10 کتاب ترجمه شده در این دوره زمانی ( برای رده سنی 7 تا 12 سال ) به عنوان نمونه های تحقیق استفاده شده است. چارچوب تئوریک این تحقیق بر گرفته از نظریه(1995 ) venuti در ارتباط با دو استراتژی اصلی در ترجمه مفاهیم و لغات فرهنگی بنام بومی سازی و بیگانه سازی می باشد.مدل استفاده شده در این تحقیق برای تشخیص واژگان فرهنگی و استراتژی بکار رفته برای ترجمه آنها برگرفته از مدل های پیشنهادی vinay and darbelnet, harvey , newmark , aixela می باشد. داده های جمع آوری شده از این 10 کتاب در جداولی گنجانده شده و با استفاده از مدل های ذکر شده استراتژی بکار رفته برای ترجمه آنها تشخیص داده شده و مشخص گردید که کدام یک از این استراتژی ها بومی سازی و کدام یک بیگانه سازی تلقی می شوند. با محاسبه در صد کل استراتژی هایی که بومی سازی تلقی می شوند و درصد استراتژی هایی که بیگانه سازی شناخته می شوند و مقایسه این دو درصد کل محقق به این نتیجه رسید که استراتژی هایی که به عنوان استراتژی های بومی سازی شناخته می شوند با در صد 57.8% نسبت به استراتژی هایی که بیگانه سازی تلقی می شوند با در صد بدست آمده ی 42.1% استراتژی های غالب در ترجمه واژگان فرهنگی در دهه اخیر در ایران بوده اند.

گرایشات ایدئولوژیکی مترجم در ترجمه متون اسلامی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1391
  سید جواد محدث   هاجر خانمحمد

چکیده ایدئولوژی ساختاری است که افق دید ما را در درک حقایق محدود می کند . این ساختار تمامی فعالیت های انسانی از جمله ترجمه را متاثر خود می کند . کالزادا-پرز معتقد است "تمامی کاربردهای زبانی ازجمله ترجمه متاثر از ایدئولوژی هستند. و این بدان معناست که ترجمه همیشه جولانگاه تلاقی گرایشات ایدئولوژیک است". لذا ترجمه، به خصوص ترجمه متون اسلامی، همیشه در معرض خطر تحریف ایدئولوژیکی قرار دارد. درهمین راستا پژوهش پیش رو از منظر ایدئولوژی به موضوع ترجمه متون اسلامی می پردازد. بنابراین هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان احتمال اعمال تحریفات ایدئولوژیکی درترجمه متون اسلامی می باشد. بدین منظور این پژوهش نخست به اهمیت ایدئولوژی در ترجمه، به خصوص درترجمه متون اسلامی، می پردازد. پژوهش پیش رو در ادامه به صورت اجمالی نگاهی به مباحث تئوریک مرتبط به ایدئولوژی ترجمه انداخته و سپس پژوهش های پیشین انجام شده درخصوص موضوع مذکور را به صورت اجمالی مورد بررسی قرار می دهد. سپس این پژوهش به صورت کاربردی با به کارگیری مدل سه لایه بررسی انتقادی گفتمان، که فیرکلاف آن را در سال 1998 ارائه کرده است، به بررسی تاثیر ایدئولوژی در دو ترجمه متفاوت از کتاب الکافی تالیف محمد بن یعقوب بن کلینی می پردازد. در پایان محقق این مهم را استنتاج می کند که به طور کلی ترجمه به خصوص ترجمه متون اسلامی به عنوان فرایندی پویا و ایدئولوژیک تحت تاثیر گرایشات ایدئولوژیکی مترجم شکل گرفته و خواسته یا ناخواسته دست خوش تحریفات ایدئولوژیکی جزئی و یا کلی می باشد.

بررسی مقایسه ای روش تحلیلی مبتنی بر خطا و روش کلی نگر در ارزشیابی کیفی ترجمه متون مطبوعاتی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1391
  مژگان زمانی دلشاد   کوروش عاکف

با درنظر گرفتن مسائل و مشکلاتی که معلمان ترجمه در حوزه ارزشیابی کیفی ترجمه با آن روبه رو می شوند و همچنین تاثیر مهم آن بر آموزش ترجمه، محقق این تحقیق را بر مبنای بررسی مقایسه ای دو روش ارزشیابی ترجمه، روش تحلیلی مبتنی بر خطا و روش کلی نگر در ترجمه متون مطبوعاتی انجام داده است. نقش ترجمه به دلیل آن که ابزاری مناسب در برقراری ارتباط میان مردم با زبان های متفاوت می باشد، برجسته تر گشته ، چرا که ارتباطات به موضوعی مهم در تحقیق بدل شده است. اما مسئله اساسی که حوزه ارزشیابی ترجمه را تهدید می کند، ماهیت نظری آن است. به عبارت دیگر بیشتر آثار مربوط به این حوزه بر اساس ذهنیات و تجربیات شخصی است. از سوی دیگر اعتقاد عمومی بر آن است که روزنامه ها بیش از هر متن نوشته شده دیگری خواننده دارند و اکثر شهروندان اخبار را گفتار نوشته شده ای می دانند که دائما با آن سرو کار دارند. بر این اساس، بررسی روش های ارزشیابی این متون برگزیده شد و چهار فرضیه خنثی برای طرح تحقیق مطرح و بر اساس آن ها تحقیقی توصیفی و آماری انجام شد. در ابتدا چهار مصحح، بر اساس دو مدل تحلیلی مبتنی بر خطا و کلی نگر، ترجمه 52 دانشجوی رشته ترجمه دوره کارشناسی دانشگاههای آزاد واحد تهران مرکز و پیام نور قم را تصحیح کردند. متن ترجمه مقاله ای 350 لغتی برگرفته از روزنامه تهران تایمز بود و دانشجویان یک ساعت زمان در اختیار داشتند تا آن را ترجمه کنند. برای بررسی فرضیه های خنثی، ابتدا تحلیل واریانس برای هر متد محاسبه شد تا منشاء اختلاف( واریانس) در میان مصحح ها و دانشجویان شناسایی شود و همچنین برای محاسبه میزان این اختلاف ها تحلیل اتاسکوئر انجام شد. در نهایت اطلاعات آماری محقق را به این نتیجه رساند که مدل تحلیلی مبتنی بر خطا بسیار دقیق تر و قابل اعتماد تر از روش کلی نگر است. اما از سوی دیگر، روش کلی نگر بسیار عملی تر از روش اول بوده و در عین حال کاربرد آن نیاز به صرف وقت کمتری دارد. بنا براین، بر اساس هدف آزمون هر دو متد ارزشیابی ترجمه توسط معلمان قابل اجراست.

بررسی مقایسه ای ترجمه ی نشانگرهای زبان در ادبیات کودکان و بزرگسالان
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  کاملیا جعفری خلخالی   کوروش عاکف

ین تحقیق مطالعه ایست مقایسه ای بر ترجمه نشانگرهای زباد در ادبیات کودکان و بزرگسالان و همچنین نگاهی مقایسه ای خواهد داشت به ترجمه نشانگرهای زبان در آثار مربوط به دوره کلاسیک و دوره معاصر (هم در ادبیات کودکان و هم در ادبیات بزرگسالان). برای نیل به این هدف چهار نمونه از آثار مربوط به دوره ی کلاسیک و معاصر به شرح زیر برگزیده شدند:دو اثر کلاسیک و دو اثر معاصر. آثار کلاسیک عبارتند از شاهزاده و گدا( ادبیات کودکان) و خشم و هیاهو ( ادبیات بزرگسالان) و نمونه های معاصر برگزیده عبارتند از آرتمیس فاول و معمای زمان( ادبیات کودکان)و نماد گمشده ( ادبیات بزرگسالان). این مطالعه ی مقایسه ای بر مبنای مدل ها و دسته بندی نشانگرهای زبان ارائه شده توسط شیفرین صورت گرفته است.دویست نمونه از نشانگرهای زبان به صورت تصادفی از هر چهار نمونه انتخاب شد و بررسی ترجمه های ارائه شده از آنها برای یافتن بیشترین روش ترجمه مورد استفاده بر اساس تئوری معادل های رسمی و پویای نایدا انجام گرفت. در پی بررسی برای یافتن بیشترین روش به کار رفته توسط مترجمان فارسی زبان در ترجمه ی نشانگرهای زبان انگلیسی به فارسی، تحقیق به این نتیجه رسید که روشی که با بیشترین فراوانی برای ترجمه نشانگرهای زبان در هر چهار نمونه انتخابی مورد استفاده قرار گرفته است معادل رسمی نایدا می باشد.

ارزیابی عملکرد دانشجویان مترجمی در ترجمه مکاتبات و اسناد براساس مدل ودینگتن
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1390
  عاطفه باباکردی   مسعود سید مطهری

مکاتبات و اسناد در صنعت و تجارت نقش مهمی را ایفا می کنند. موفقیت یا شکست کلی یک شرکت بستگی به کیفیت و میزان اثر گذاری اسناد و مکاتبات آن شرکت دارد. همچنین، کیفیت ترجمه این اسناد و مکاتبات، به اندازه خود این متون در جامه عمل پوشاندن به اهداف شرکت و روابط آن با شرکت های دیگر در دیگر کشورها نقش اساسی دارد. اما به خاطر لغات و عبارات اختصاصی، و گرامر خاص این متون، ترجمه آنها برای مترجم، به خصوص برای دانشجویان مترجمی، مشکل می باشد. با توجه با اختصاصی بودن این متون، سخت بودن ترجمه آن و اهمیت کیفیت بالای این متون و ترجمه آنها، نیاز است که این ترجمه ها براساس یک مدل مناسب و کاربردی ارزیابی شود. بدین ترتیب، این تحقیق در صدد ارزیابی کیفیت ترجمه مکاتبات و اسناد دانشجویان مترجمی زبان انگلیسی در ایران می باشد، و برای این منظور روش اول مدل ودینگتن انتخاب شده است. همچنین، در این تحقیق سعی شده است که میزان تطابق ترجمه مکاتبات و اسناد با مدل ودینگتن مشخص شود. برای رسیدن به این هدف، یک آزمون ترجمه به زبان انگلیسی شامل یک قرارداد و یک ماده قانون اساسی به 30 دانشجوی ارشد مترجمی زبان انگلیسی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز برای ترجمه به فارسی داده شد. تحلیل نمره های به دست آمده نشان می دهد که این دانشجویان می توانند ترجمه قابل قبولی را ارائه دهند، اما کیفیت معادل یابی لغات و عبارات اختصاصی متون مکاتبات و اسناد و استفاده از دستور خاص این متون در این دانشجویان باید تقویت شود. از طرف دیگر، نتایج به دست آمده نشان می دهد که مدل ودینگتن برای ارزیابی ترجمه مکاتبات و اسناد مناسب است.

به کارگیری مدل هوس برای نقد کیفیت دو ترجمه انگلیسی موجود از رمان بوف کور
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1390
  مریم حفیظی   کوروش عاکف

کیفیت ترجمه همواره موضوعی بحث برانگیز است. این تحقیق بر آن شده است تا این کیفیت را بر اساس مدل یا چارچوبی بررسی کند.به همین منظوردو ترجمه موجود (بشیری ،کاستلو)از کتاب "بوف کور" اثر صادق هدایت بر اساس مدل " هوس" ارزیابی شده اند.همچنین محقق برای اطمینان بیشتر ازبررسی پنج ارزیاب بر اساس مدل "هوس" و همچنین نظر شخصی آنها به عنوان مترجم سود برده است.نتایج حاصله از این تحقیق چنین می نماید: در حالی که ترجمه بشیری کاری ارزنده است، ترجمه کاستلو از آن جهت که به ماهیت متن اصلی نزدیک تر است ،ترجمه مناسب تری به نظرمی رسد .بر اساس یافته های این تحقیق مدل "هوس" مدلی قابل اطمینان است که مترجمان می توانند بر اساس آن ترجمه های خود را اصلاح کنند.

بررسی تاثیر مقابله ای کاربرد پرتفلیو و نوشتن ژورنال بر یادگیری لغت فراگیران زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1390
  ساناز بشارتی   کوروش عاکف

چکیده این تحقیق تلاشی برای بررسی تاثیر اجرای تکنیک های ارزیابی جایگزینی (پرتفلیو و ژورنال) و اجرای یک تکنیک ارزیابی قدیمی بر یادآوری لغت فراگیران زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی بود. به منظور نیل به این هدف، 90 فراگیر مذکر و مونث در مرکز آموزشی جهاد، واحد آموزش زبان انگلیسی واقع درکرج بر اساس نمونه گیری قابل دسترس از بین 133 نفر بر اساس عملکردشان در امتحانpet و امتحان چهارگزینه ای واژگان تهیه شده توسط معلم انتخاب شدند و تصادفاً در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل قرار گرفتند. لغات یکسان در هر 3 گروه در طی 19 جلسه توسط مدرس/محقق تدریس شد. تنها تفاوت بین گروهها شامل کاربرد لغات توسط فراگیران در ژورنال هایشان در یک گروه آزمایشی و کاربرد لغات توسط فراگیران در پرتفلیوهایشان در گروه آزمایشی دیگر بود، در حالیکه در گروه کنترل فراگیران تکنیک ارزیابی قدیمی را برای یادآوری لغت اجرا کردند. برای ارزیابی یادآوری لغت فراگیران در چهارچوب تئوری nation (2001) یک پس آزمون چهارگزینه ای واژگان به دو گروه آزمایشی و گروه کنترل در انتهای تدریس داده شد و نمره میانگین همه گروهها در پس آزمون مورد آنالیز و واریانس یک طرفه قرار گرفت. نتایج منجر به رد شدن دو فرضیه صفرعدم وجود تفاوت معنادار بین تاثیر کاربرد پرتفلیو و اجرای تکنیک ارزیابی قدیمی بریادآوری لغت فراگیران زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی و عدم وجود تفاوت معنادار بین تاثیر نوشتن ژورنال و اجرای تکنیک ارزیابی قدیمی بر یادآوری لغت فراگیران زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی شد. درحالیکه، فرضیه صفرعدم وجود تفاوت معنادار بین تاثیر کاربرد پرتفلیو و نوشتن ژورنال بر یادآوری لغت فراگیران زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی تایید شد. بنابراین، این نتیجه حاصل شد که کاربرد پرتفلیو ونوشتن ژورنال درمقایسه با اجرای تکنیک ارزیابی قدیمی در یادآوری لغت فراگیران زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی موثزتر بودند. در حالیکه، ژورنال و پرتفلیو تاثیر یکسانی بر یادآوری لغت فراگیران داشتند. نتایج این تحقیق نشان دادند که کاربرد پرتفلیو و نوشتن ژورنال تاثیر آموزشی برای مدرسین زبان، فراگیران زبان، برگزارکنندگان آزمون زبان، و طراحان محتوای درسی دارند.

بررسی تاثیر مقابله ای سه روش یادگیری لغت: تلفیقی، جداگانه و یادگیری مترادف واژگان بر مهارت نوشتاری زبان آموزان.
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1391
  اشرف جزوزیری   کوروش عاکف

تحقیق حاضر، پژوهشی بر تاثیر سه روش تدریس واژگان: تلفیقی، جداگانه و یادگیری مترادف واژگان بر مهارت نوشتاری زبان آموزان ایرانی می باشد. بدین منظور پس از برگزاری آزمون پایلوت شده pet، در ابتدای تحقیق جهت همسان سازی از میان 100 نفر زبان آموز سطح متوسطه مشغول به تحصیل در موسسه زبان نجم، 77 نفر (48 نفر مونث و 29 نفر مذکر) برای تحقیق انتخاب شدند. لازم به ذکر است قبل از شروع تحقیق داوطلبان انتخاب شده بر اساس مهارت نوشتاری نیز همسان سازی شدند. پس از تقسیم زبان آموزان به سه گروه، در هر گروه یکی از روشهای فوق تدریس شد. در پایان تحقیق، زبان آموزان در هر سه گروه یک پس آزمون نوشتاری دادند. با استفاده از روش anova، میانگین نمرات سه گروه مقایسه شد که منجر به رد فرضیه صفر گشت و نتیجه گرفته شد که تدریس واژگان با استفاده از روش تلفیقی و مترادف، تاثیر بیشتری نسبت به روش آموزش واژگان به صورت جداگانه بر مهارت نوشتاری داشته است.

مطالعه استراتزی های ترجمه عناصر فرهنگی در ترجمه شفاهی کنفرانس ها
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  شیما آسدی   کوروش عاکف

یکی از مسائل مهم در مطالعات ترجم? شفاهی چگونگی بهره گیری از عناصر فرهنگ محور با توجه به فرهنگ زبان مقصد است. نگارنده، در این تحقیق توصیفی، که بر اساس پیکر? گسترده ای از هفت کنفرانس بین المللی (حدود 720 دقیقه ) تشکیل شده است، به بررسی نحو? ترجمه عناصر فرهنگ محور توسط مترجمان شفاهی همزمان از زبان فارسی به انگلیسی می پردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد که مترجمان در ترجمه ارجاعات فرازبانی فرهنگ محور (extralinguistic references) و درون زبانی (intralinguistic references) به ترتیب از استراتژیهای حفظ (retention)، حذف (omission) ، ترجمه تحت الفظی (direct translation) و جایگزینی (substitution) استفاده کرده اند با این تفاوت که در ترجم? عناصر فرهنگ محور فرازبانی بیشتر تمایل به تعمیم (generalization) داشته اند در حالیکه در ترجم? عناصر فرهنگ محور درون زبانی از شیو? تخصیص (specification) بهره جسته اند. علاوه بر این، در برخی از موارد دو یا چند استراتژی را به طور همزمان بکار برده اند. در کل، مترجمان شفاهی همزمان، هنگام ترجم? عناصر فرهنگ محور اغلب از استراتژیهایی که از زبان مبدأ منشأ می گیرند، استفاده کرده اند. به عبارتی دیگر، به غربت زدایی (domestication) در ترجمه روی آورده اند.

ترجمه عناصر بینامتنی در عنوان های خبری توسط دانشجویان رشته ترجمه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1391
  نیلوفر باقر   کوروش عاکف

ترجمه عناصر بینامتنی در عنوان مقالات از اهمیت بسزایی برخوردار است .زیرا که این عناصر در زبان وفرهنگ مبدا دارای معانی خاص می باشد . حال انکه در زبان مقصد به گونه دیگر است . عموما بینامتنی به صورت لغوی ترجمه شده و معنی اصلی آن نادیده انگاشته می شود به همین دلیل ترجمه فارسی این عناصر برای خواننده گان قابل فهم نبوده و معنی اصلی را نمی رساند . از این رو تحقیق حاضر راهکارهای بکار رفته در ترجمه این عناصر در عنوان مقالات توسط دانشجویان ترجمه را در نظر گرفته است . تعداد 20 عنوان مقاله از مجله اکونومیست انتخاب شده و توسط دانشجویان ترجمه به فارسی برگردان شده است . هدف این مطالعه بررسی استراتژی های بکار رفته و یافتن تعداد دفعات استفاده از این راهکارها می باشد .محقق پس از طبقه بندی ترجمه دانشجویان دریافت که تنها چهار استراتژی پیشنهادی روکنن 2010 بکار گرفته شده است. در این میان ابتدا استراتژی "آشکار سازی معنا بدون در نظر گرفتن عنصر بینامتنی " وسپس ترجمه " تحت الفظی " بیشتر از همه بکار گرفته شده است . لازم بذکر است که ترجمه " تحت الفظی " در بسیاری از ترجمه ها سبب مختل شدن معنا بوده است .

ترجمه کلمات همنشین مطبوعاتی توسط دانشجویان ترجمه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1391
  مریم باقر   کوروش عاکف

کاملا مشخص است که امروزه ترجمه متون مطبوعاتی از هر زمان دیگری حایز اهمیت بیشتری است چرا که انتقال صحیح محتوای این حوزه سعادت ملتها را در بر دارد. ترجمه یکی از ابزاری است که به طور مستقیم با مطبوعات در تماس است و هر گونه انتقال غلط معنا عواقب ناخوشایندی را برای منتها به دنبال دارد. همنشینی کلمات یکی از ان بخشهایی است که احتیاج به ترجمه دقیق دارد. در این راستا راهکارهای هفتاد دانشجوی مترجمی در ترجمه کلمات همنشین مورد بررسی قرار گرفته و رایج ترین انها مشخص شده است. تجزیه و تحلیل راهکارهای استفاده شده توسط دانشجویان بر اساس راهکارهای پیشنهادی نیو مارک (1988) و بیکر (1992) انجام شده است. نتایج بدست امده نشان داده است که ترجمه تحت الفظی رایج ترین راهکار بوده است. لازم به ذکر است که ترجمه تحت الفظی هم میتواند تولید ترجمه صحیح و هم ترجمه ناصحیح کند. میتوان امیدوار بود که با ادامه دادن تحقیقهایی نظیر این تحقیق در حوزه مطبوعات بتوان به راهکارهایی پی برد که همانند الگویی بتوانند راهنما و راهگشای مترجمان اتی باشند که در زمینه مطبوعات فعالییت میکنند.

: کاربرد مدل هاوس برروی نمایشنامه "اتللو" ویلیام شکسپیر ودو ترجمه آن به وسیله "به آذین"و عبدالحسین نوشین
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1391
  مریم سیف   کوروش عاکف

since its introduction in 1959, translation quality assessment (tqa) has been among the most addressed research topics in translation studies. during recent years, there has been a crucial increase on the study of tqa. various methods have come on scene. although these methods are based on scientific theories, most of them have remained at the level of theory. juliane house’s model is among those methods which are applied in different tqa researches. having reviewed the alternative tqa models, this study aimed at detailed investigation of house’s translation quality assessment model and its potential power to predict the errors in persian translations of literary works. two persian translations of william shakespeare’s othello: mahmoud etemadzadeh(beh-azin)and abdolhussein nooshin were assessed on the basis of house’s translation quality assessment model.

تفاوت نیمکره های غالب مغز بر کیفیت ترجمه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  شهرزاد دهقان مشتقین   کوروش عاکف

چکیده این تحقیق در جهت بررسی تفاوت بارز میان نیمکره ی غالب چپ و راست مغز بر کیفیت ترجمه متون ادبی و مطبوعاتی انگلیسی به فارسی دانشجویان مترجمی انجام شده است. به این منظور یک آزمون تخصصی خلاصه شده ی تافل و دو آزمون ترجمه متون ادبی و مطبوعاتی و یک پرسشنامه ی تسلط نیمکره ی مغزی میان 131 دانشجوی ایرانی ترم آخر دوره کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی که به صورت تصادفی انتخاب شدند، اجرا شد. بعد از هماهنگ کردن بر اساس سطح تخصصی زبان، تعداد شرکت کنندگان به 71 نفر (10 زن و 61 مرد) کاهش یافت. سپس آنها به 2 گروه مساوی بر اساس شیوه غالب ادراکشان یعنی نیمکره ی غالب چپ و راست مغزی تقسیم شدند. به منظور آگاهی از اینکه آیا میان عملکرد ترجمه دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد یا خیر، به شرکت کنندگان یک تست ترجمه داده شد. ترجمه ها با استفاده از مدل ودینگتون ارزیابی گردید. نتایج حاصله با استفاده از آزمون تی مستقل نشان داد که تفاوت معناداری میان نیمکره ی غالب چپ و راست مغز و کیفیت ترجمه متون ادبی و مطبوعاتی انگلیسی به فارسی دانشجویان مترجمی وجود نداشت. در حقیقت این تحقیق نشان داد که غالب بودن نیمکره ی چپ و راست مغز عامل بارز تعیین کننده ای برای کیفیت ترجمه دانشجویان نبود

بررسی استراتژیهای رایج در ترجمه استعاره در ادبیات کودکان؛ بررسی استعاره در کتاب ‘twilight’
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  طراوت بامداد   کوروش عاکف

استعاره سیستم ادراکی بشر را کنترل کرده و زبان و تفکر را نیز نظام می بخشد.از آنجایکه استعاره به فرهنگ مربوط می شود ممکن است ترجمه آن مشکل باشد. به عبارت دیگر، اختلافات فرهنگی و زبانی می توانند در ترجمه استعاره از یک زبان و فرهنگ به زبان و فرهنگ دیگر اخلال ایجاد کنند. از اینرو مترجمان برای حل چنین مشکلی از استراتژیهای مختلف استفاده می کنند. استفاده از استراتژیهای ترجمه به ویژه در ادبیات کودکان اهمیت بسیاری دارد زیرا ترجمه ادبیات کودک باید به گونه ای باشد که برای کودکان قابل فهم و در عین حال جالب باشد. از اینرو، در این تحقیق سعی شده است تا استراتژیهایی را که مترجمان در ترجمه استعاره در ادبیات کودکان از انگلیسی به فارسی به کار برده اند مشخص شود. بنابر این داده های تحقیق از کتاب پرفروش ً" " که نویسنده آن خانم استفانی میر است و ترجمه فارسی آن "شفق" که توسط آقای ایرج مثال آذر ترجمه شده است جمع آوری گردیده است. آنگاه داده ها بر اساس طبقه بندی ارائه شده پیتر نیو مارک (1988) طبقه بندی شده وهمچنین استراتژیهای ترجمه آنها بر اساس استراتژیهای پیشنهادی پیتر نیو مارک (1988) و میلارد لارسون (1984) دسته بندی شد. همچنین وجه تشابه استراتژیهای ارائه شده آنها مشخص گردید.طبق نتایج تحقیق، رایج ترین استراتژی بکار رفته در ترجمه استعاره حفظ استعاره زبان مبدا بود که اولین استراتژی پیشنهادی نیو مارک و لارسون است. همچنین این استراتژی رایج ترین استراتژی بکار رفته در ترجمه انواع گوناگون استعاره است.

ارزشیابی ترجمه ی عکس های کتاب «زبان عکس» با استفاده از چارچوب نظری تفسیر عکس تری برت
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1392
  محمد حسن یحیی جوزی   کوروش عاکف

تمرکز این مطالعه بر نظام نشانه های کلامی، نظام نشانه های تصویری و ترجمه پذیری این دو نظام به یکدیگر است. به این بهانه، محقق در این مطالعه نمونه ای از یک ترجمه ی بینانشانه ای را هدف قرار داده و با استفاده از یک چارچوب نظری خاص آن ها ارزشیابی کرده است. چارچوب نظری مورد بحث، تلفیقی از دو چارچوب نظری با دو رویکرد متفاوت است که برای تفسیر عکس پایه ریزی شده اند و محقق در این تحقیق با اقتباس این دو، چارچوبی برای ارزشیابی ترجمه های بینانشانه ای پیشنهاد کرده است. در این چارچوب عواملی چون دربرگیرندگی، انطباق، انسجام، زمینه ، شخصیت (ها)، موضوع و ترکیب بندی دز ترجمه مورد بررسی قرار می گیرند. پس از تجزیه و تحلیل ترجمه ها محقق به این نتیجه رسید که برخی از این عوامل در برخی از ترجمه ها به خوبی رعایت نشده اند و ترجمه از دقت کافی برخوردار نیست.

بررسی کاربرد استراتژی های ترجمه شیفت ها در ترجمه بروشورهای تبلیغاتی مربوط به مراقبتهای شخصی از زبان انگلیسی به فارسی بر اساس مدل کتفورد(catford)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1392
  عارفه شراهی   هاجر خان محمد

امروزه ، استراتژی ها و روشهای مختلفی توسط مترجمان در زمینه ترجمه متون به کار گرفته می شود. یکی از این روشهای رایج، استفاده از شیفت ها است. مطالعه ی پیش رو کاربرد استراتژی شیفت ها در ترجمه بروشورهای تبلیغاتی مربوط به محصولات مراقبت شخصی از زبان انگلیسی به فارسی را بر اساس مدل کتفورد (1965) مورد بررسی قرار داده است. هدف این مطالعه بررسی میزان استفاده از این استراتژی از طریق مقایسه متون زبان مبدا و زبان مقصد است. شایان ذکر است که بر اساس مدل کتفورد (1965) انواع مختلف شیفت ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند: level shift و category shift، گروه دوم خود به چهار زیر گروه تقسیم می شوند: structure shift، class shift ، unit shift و intra-system shift . به منظور بررسی کاربرد استراتژی شیفت ها در این مطالعه تعداد 30 جفت بروشور (کاتالوگ) مربوط به محصولات مراقبتهای شخصی به زبان انگلیسی همراه با ترجمه فارسی هر یک انتخاب و مقایسه شدوکمیت استفاده از این استراتژی برای هر یک از انواع آن تعیین گشت. براساس این مطالعه ، unit shift ها با برخورداری ازفراوانی 38.08 درصد پرکاربرد ترین نوع شیفت ها محسوب می شوندو پس از آن class shift ها 28.76 ، intra-system shift ها 24.35 ، structure shift ها 4.92 و level shift ها 3.89 درصد از فراوانی را به خود اختصاص داده اند. گفتنی است که بر پایه ی این مطالعه استفاده از شیفت ها در ترجمه متون امری اجتناب ناپذیر است.

تحلیل انتقادی ترجمه های انگلیسی شعر فروغ فرخزاد
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1392
  مهدی آریانژاد   فرزانه فرحزاد

این تحقیق تلفیقی از سه رشته شعر، مطالعات ترجمه وتحلیل انتقادی گفتمان (رشته ای جهت آشکار ساختن ایدئولوژی) می باشد. در مطالعات ترجمه، شعر بیشترین پیچیدگی را ایجاد می کند. شعر شکلی گفتمان است، در نتیجه بار ایدئولوژیک دارد. به طور بی سابقه ای، فروغ فرخزاد، شاعره فارسی زبان معاصر، شعرهایی می سراید تا در مقابل ایدئولوژی جنسیت حاکم بر دوره خود اعتراض کند. در پی آن، ترجمه های بسیاری از شعر او در سطح جهانی ارائه می شود. بنابراین، این تحقیق مدل انتقادی نقد ترجمه فرحزاد 2012 را اتخاذ نمود و شاخه ای شعری از آن طراحی کرد تا به بررسی نحوه برخورد متن های پسین (مقصد) انگلیسی با ایدئولوژی جنسیت متن های پیشین (مبدأ: شعرهای فروغ) بپردازد. این شاخه، افزوده تحلیل انتقادی استعاره را (این تحلیل استعاره را مرکز آشکار ساختن ایدئولوژی می داند) جهت تحلیل متن پیشین بکار گرفت. به قیاس، روند ترجمه استعاره نیومارک نیز جهت طبقه بندی استعاره ها بکار برده شد. در نهایت، نحوه برخورد متن های پسین با ایدئولوژی جنسیت مشخص گردید. نتایج نشان می دهند که ایدئولوژی جنسیت حفظ شده، تغییر کرده، حذف شده، نیمه حفظ شده و به اشتباه تفسیر شده است. بر اساس درصدهای چهار ترجمه (% 80.74، % 90.37، %83.7 و% 74.07)، استراتژی حفظ شدن بالاترین درصد را به خود اختصاص می دهد. این درصدها اشاره بر این دارند که بمنظور به تصویر کشیدن ایدئولوژی شعر در متن های پسین، ترجمه تحت اللفظی به بهترین نحو عمل می کند.

بررسی روش ترجمه معکوس در ارزیابی کیفیت متون تخصصی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1391
  حنانه بابایی کشککی   کوروش عاکف

هدف محقق از تحقیق حاضر بررسی این مطلب بود که آیا روش ترجمه معکوس ابزاری سودمند و عملی برای ارزیابی کیفیت ترجمه اولیه یک متن تخصصی می باشد. برای رسیدن به این منظور، محقق یک متن تخصصی نمونه (مربوط به علوم کامپیوتر) متشکل از سه پاراگراف جدا را که در ابتدا به زبان انگلیسی بوده اند به همراه ترجمه فارسی شان انتخاب نمود و این سه پاراگراف ترجمه شده را در اختیار صد نفرازدانشجویان کارشناسی ارشد رشته مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه آزاد اسلامی (پنجاه نفراز آنها ازواحد تهران مرکز وپنجاه نفر دیگر ازواحد تهران جنوب) قرارداد. این سه پاراگراف انتخابی، دراختیار هفت نفر از مترجمین رسمی نیز به منظور افزایش اعتبار نتایج به دست آمده تحقیق، قرار گرفت.از تمام شرکت کنندگان خواسته شد که متن زبان مقصد اولیه، یعنی، متن ترجمه شده اولیه را، ازفارسی به زبان متن مبدأ اولیه (انگلیسی) برگردانند. سپس محقق ترجمه اولیه را از لحاظ واژگانی و دستوری با متن زبان مبدأ اولیه مقایسه، و خطاهای مترجم اولیه را در ترجمه اولیه استخراج نمودو آن ها را در جدول طبقه بندی خطاها قرار داد.لازم به ذکر است که، محقق جدول طبقه بندی خطا رااز ترکیب زیرتقسیمات مدل"بل" وزیرشاخه های روش اول مدل"ودینگتون" تهیه کرد تا خطاهای مترجم اولیه در ترجمه اولیه و خطاهای شرکت کنندگان را درترجمه های معکوسشان طبقه بندی نماید. تمامی خطاهای مترجم اولیه درترجمه اولیه استخراج و براساس روش" ب" مدل"ودینگتون"به دو دسته کلی طبقه بندی شدند:1) خطای ترجمه و2) خطای زبانی. محقق با مقایسه ترجمه های معکوس هم با متن مقصد اولیه، یعنی، با ترجمه اولیه، و هم با متن مبدأ اولیه،خطاهای هر دو گروه شرکت کنندگان را در ترجمه های معکوسشان استخراج وآن هارا نیزدر جدول های طبقه بندی خطاها گردآوری کرد.اطلاعات به دست آمده از تمامی این جدول ها مقایسه و تحلیل شدتا قسمت هایی که ترجمه های معکوس و متن مبدأ اولیه با هم تفاوت داشته اند، مشخص شودو علت رخداد این تفاوت ها آشکار گردد.درنهایت این خطاهای مشخص شده در دو جدول جداگانه (یکی با عنوان "خطاهای شرکت کنندگان به دلیل خطای مترجم اولیه"، و دیگری با عنوان "خطاهای شرکت کنندگان به دلیل عدم توانایی خودشان درترجمه") طبقه بندی شدند. تحلیل داده ها نشان داد که خطاهای ترجمه ای مترجم اولیه در ترجمه ابتدایی بیشتر باعث خطاها و ترجمه نادرست هر دو گروه شرکت کنندگان در ترجمه های معکوسشان شده بودند تا خطاهای زبانی مترجم اولیه. بنابراین، ترجمه معکوس نشانگر خوبی از خطاهای ترجمه ای مترجم اولیه می باشد. به علاوه، نتایج تحقیق این مطلب را آشکار می سازد که ترجمه معکوس روشی عملی و سودمند برای ارزیابی کیفیت ترجمه متن زبان مقصد اولیه، به عبارتی دیگر، ترجمه اولیه است.این تحقیق برای افرادی از جمله: اساتید و معلمان ترجمه، فراگیران زبان های خارجی و منتقدین ترجمه و همچنین برای ارزیابی کیفیت ترجمه مناسب می باشد.

رویکرد توصیفی تطبیقی به استراتژیهای حفظ انسجام در ترجمه ی رمان « ناطور دشت » به قلم « جی دی سلینجر » .
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1393
  یاسمین امیرپور   کوروش عاکف

انسجام یکی از مهمترین ویژگی های ایجاد یک متن روان است. مترجم باید با یافتن معادل های مناسب، معنای متن مبدأ را به متن مقصد تا حد امکان کامل منتقل کند. در بررسی حاضر ، پژوهشگر به شناسایی و معرفی متداول ترین استراتژی های به کار رفته در ترجمه ی عناصر دستوری انسجام در رمان "ناطور دشت" اثر"جی دی سلینجر" پرداخته است. این بررسی بر اساس تجزیه و تحلیل مجموعه ای از عناصر دستوری انسجام در انگلیسی و معادل های فارسی شان طبق مدل هلیدی و حسن (1976) گزارش می دهد. در نتیجه گیری بررسی ، تعدادی استراتژی جهت انتقال عناصر دستوری انسجام در انگلیسی به زبان مقصد شناسایی شده اند و همچنین متداول ترین و کم کاربردترین استراتژی های به کار رفته توسط مترجم فارسی مشخص شده اند. متداول ترین استرتژی ، به کارگیری انسجام دستوری با معنای مترادف و کم کاربردترین استراتژی به کارگیری انسجام دستوری با معنای متفاوت بوده است. پژوهشگر نتیجه می گیرد که عناصر دستوری انسجام در انگلیسی و فارسی متفاوت به کار رفته اند و در برخی موارد مترجم ناگزیر به گسترش متن مقصد شده است. به بیان دیگرمترجم به تکرار اطالاعات داده شده در متن می پردازد تا از ابهام و ملالت خواننده جلوگیری کند.

سنجش کیفیت ترجمه های فارسی شهر شیشه ای اثر پل آستر بر اساس مدل هاوس
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1392
  حمیده زحمتکش   کوروش عاکف

از آن جا که یکی از مهم ترین مفاهیم مرتبط با ترجمه کیفیت است، تحقیق حاضر به ارزیابی کیفیت دو ترجمه ی فارسی یکی از متون ادبی آمریکایی قرن بیستم، رمان شهر شیشه ای، پرداخته است. دو ترجمه فارسی موجود )ترجمه های کیهان و لولاچی( از شهر شیشه ای استر طبق مدل ارزیابی کیفیت ترجمه هاوس ) 7991 ( مورد ارزیابی قرار گرفتند. علاوه بر محقق، دو مصحح دیگر نیز این دو ترجمه را هم طبق مدل هاوس و هم بر اساس نظر شخصی خود به عنوان مترجمین مجرب ارزیابی نمودند. نتایج حاصل از این دو ارزیابی آن بود که گرچه ترجمه کیهان خوب و ارزشمند است، اما ترجمه لولاچی به دلیل نزدیکی به متن اصلی مناسب تر است. بنابراین تحقیق حاضر نشان میدهد مدل ارزیابی کیفیت ترجمه هاوس مدلی کاربردی و معتبر است که مترجمین میتوانند به عنوان ابزار تصحیح ترجمه خود از آن استفاده کنند. ترجمه آموزان نیز میتوانند از این مدل در کارگاه های ترجمه جهت افزایش کیفیت ترجمه خود و در نتیجه ارائه ی ترجمه ی بهتر استفاده کنند.

بررسی عناصر خاص فرهنگی در ترجمه فارسی کتابهای ماجراهای تن تن
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1393
  احسان درخشنده   کوروش عاکف

چکیده پژوهش پیش رو با هدف بررسی عناصر خاص فرهنگی در ترجمۀ فارسی کتابهای «ماجراهای تن تن» انجام شده است. به منظور کسب نتایج لازم، پژوهشگر از دو چارچوب نظری بهره برده است. مورد اول، چارچوبی است که «نیومارک» در زمینۀ طبقه بندی ارجاعات فرهنگی پی ریزی کرده است و مورد دوم، مدلی است که «ایویر» برای ترجمۀ عناصر خاص فرهنگی پیشنهاد داده است. نیومارک (1988) ارجاعات فرهنگی را به پنچ گروه تقسیم بندی کرد: (1) محیط زیست؛ (2) فرهنگ مادی؛ (3) فرهنگ اجتماعی؛ (4) سازمانها، رسومات، فعالیتها، رویه ها و مفاهیم؛ (5) ایما و اشارات و عادتها. در پژوهش حاضر، از تقسیم بندی نیومارک برای شناسایی انواع عناصر خاص فرهنگی استفاده شده است. پس از شناسایی ارجاعات فرهنگی، به مدلی نیاز بود تا ارزیابی ترجمۀ این عناصر با توجه به آن انجام شود. در این راستا مدل ایویر توسط پژوهشگر انتخاب گردید. ایویر (1987) هفت استراتژی را برای ترجمۀ عناصر خاص فرهنگی پیشنهاد داد. این استراتژیها عبارت بودند از: وام گیری، ترجمۀ تحت اللفظی، تعریف، اضافه، جایگزینی، حذف و خلق واژگان. با توجه به مدل ایویر، پژوهشگر انواع عناصر خاص فرهنگی را در دو جلد از مجموعه ماجراهای تن تن مورد بررسی قرار داده است. عناوین این دو جلد از این قرار است: الف- زندانی های معبد خورشید؛ ب- جستجو در غار هیولا (تن تن در تبت). پس از ارزیابی اطلاعات حاصله، مشخص گردید که تعداد 418 عنصر خاص فرهنگی در پیکرۀ پژوهش وجود دارد. همچنین مشخص گردید که مترجمان کتابهای ماجراهای تن تن، از شش مورد از هفت استراتژی ایویر در فرآیند ترجمه استفاده کرده اند. در بین این استراتژی ها، بیشترین موارد استفاده، به ترتیب به استراتژی جایگزینی و استراتژی حذف اختصاص داشته است. در سوی مقابل، خلق واژگان تنها استراتژی بود که اصلاً توسط مترجمان به کار گرفته نشده بود. شایان ذکر است که مواجهه با عناصر خاص فرهنگی ممکن است برای هر مترجمی پیش آید. در این راستا، بهره گیری از استراتژی های مناسب می تواند به بهبود کیفیت ترجمه کمک کند. نتایج پژوهش حاضر، می تواند راهکارهای مناسبی را به مترجمان ارائه دهد تا در ترجمۀ ارجاعات فرهنگی با مشکل کمتری مواجه شوند.

دستکاری در ترجمه نمایشنامه، مطالعه موردی ترجمه نمایشنامه در انتظار گودو
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1393
  مریم اربابی   کوروش عاکف

در پژوهش حاضر یکی از پرمخاطب ترین ترجمه های نمایشنامه در انتظار گودو، از زبان انگلیسی به فارسی مورد بررسی قرار گرفت تا راهبردهای دستکاری به کار گرفته شده در فرایند ترجمه آن شناسایی و بر اساس میزان بسامد مشخص شود. در این مطالعه موردی از پیکره دوزبانه متشکل از ترجمه انگلیسی در انتظار گودو، به کوشش نویسنده اصلی آن ساموئل بکت، و ترجمه فارسی علی اکبر علیزاده بهره گرفته شد. سپس، راهبردها و اقسام دستکاری بر اساس تقسیم بندی دوکات (2007) دسته بندی و توصیف شد. این پژوهش از نوع مقایسه ای و دارای طرحی پیکره ای و توصیفی است. بدین منظور متن نمایشنامه نسخه انگلیسی با معادل های فارسی آن در نسخه ترجمه شده مقایسه و بسامد به کارگیری هریک از راهبردها مشخص شد. در نهایت یافته ها برمبنای تقسیم بندی دوکات (2007) از دستکاری تحلیل گشت. در این تحقیق سعی بر آن بود تا طبیعت دستکاری پذیر ترجمه نمایشنامه به تصویر کشیده شود. هرچند یافته های به دست آمده از مطالعه موردی یک نمایشنامه قابل تعمیم به تمامی نمایشنامه های ترجمه شده از انگلیسی به فارسی نیست، می توان در فرایند ترجمه، از این یافته ها در مواجهه با تفاوت های زبانی و فرهنگی بهره جست.

انتقال رمزگان در ترجمه ی اصطلاحات فرهنگی دیوان حافظ بر اساس مدل زبان ماتریکس
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1393
  محبوبه دهقان طرزجانی   هاجر خان محمد

این تحقیق به منظور تعیین میزان استفاده مترجمان از استراتژی انتقال رمزگان در ترجمه اصطلاحات فرهنگی انجام شد.به این منظور تعداد صد غزل از غزلیات حافظ انتخاب شد.مدل زبان ماتریکس مایرز-اسکاتن به عنوان چارچوب نظری این کار انتخاب شد تا نمونه های انتقال رمزگان را در پیکره این کار توصیف کند.موارد اصطلاحات فرهنگی بر اساس طبقه بندی نیو مارک مشخص شدند.مقایسه ای میان اصطلاحات فرهنگی نسخه فارسی و ترجمه انگلیسی انجام شد.برااس اسن مقایسه موارد انتقال رمزگان مشخص شد در اخر تحلیل بسامدی انجام گرفت تا میزان استفاده از میزان رمزگان در ترجمه اصطلاحات فرهنگی مشخص شود.

بررسی راهکارهای ترجمه اغراق در گزیده ای از شاهنامه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1394
  احسان قلاوند   کوروش عاکف

مطالعه ی حاضر برای کشف اینکه چه استراتژی هایی بیشتر در ترجمه ی اصطلاحات اغراق در شاهنامه ی فردوسی این شاهکار هنری فارسی به کار می روند انجام شده است . برای این منظور محقق گزیده ای از شاهنامه و سه ترجمه ی متفاوت از آن را به عنوان منبع اصلی تحقیق مورد استفاده قرار داده است. تجزیه و تحلیل محتوایی کاملی بر اساس چهارچوب نظری فشارکی(1387) برای تشخیص نوع اغراق انجام گرفته و 58 بیت فارسی را که اصطلاح اغراق را شامل می شدند و همتای انگلیسی آنها در سه ترجمه از روبن لوی (1388)، الکساندر روجرز (1387) و برادران وارنر (1377) انتخاب گردیده است. اصطلاحات اغراق فارسی را با سه ترجمه ی آنها بر اساس هفت استراتژی پیشنهاد شده برای ترجمه ی زبان مجاز بوسیله نیومارک مقایسه و تضاد کرده است. محقق استراتژی های به کار رفته برای ترجمه ی اصطلاحات اغراق را نیز پیدا کرده و سه ارزیاب کننده برای افزایش اعتبار و روایی در پیدا کردن استراتزی های به کار رفته به محقق کمک کردند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که سه مترجم بیشتر از اولین و ششمین استراتژی از چهارچوب نیومارک برای ترجمه ی اغراق استفاده کرده اند. اولین استراتژی هست وقتی که اصطلاحات اغراق موجود در فرهنگ مبداء نیز در فرهنگ مقصد موجود هستند و معنی می تواند بوسیله ی ترجمه ی اغراق تشبیه بوسیله ی همان اغراق تشبیه در زبان مقصد بهتر انتقال یابد. ششمین استراتژی حذف (ترجمه نکردن) می باشد. وقتی که اصطلاحات اغراق معنی در زبان مقصد ندارند مترجم می تواند برای حفظ معنی اصطلاح اغراق را حذف کند

بررسی ترجمه انگلیسی به فارسی گروههای اسمی دارای پیش توصیفات طولانی در متون پزشکی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - پژوهشکده زبان و گویش 1392
  مونا عطار سیدی   کوروش عاکف

هدف از تحقیق حاضر، بررسی تغییراتی بود که در ترجمه انگلیسی به فارسی گروه های اسمی دارای پیش توصیفات طولانی در متون پزشکی رخ می دهد. در این تحقیق سعی بر آن شد که به دو پرسش پاسخ داده شود: (الف) چه نوع تغییراتی در ترجمه انگلیسی به فارسی گروه های اسمی دارای پیش توصیفات طولانی در متون پزشکی رخ می دهد؟ و (ب) بیشترین نوع تغییر کدام میباشد؟ ازنظریه کتفورد در زمینه ی تغییرات ترجمه (translation shifts) بعنوان مبنای تئوریک تحقیق استفاده شده است. برای پاسخ به سوالات تحقیق، نمونه های گروه های اسمی با پیش توصیفات طولانی، از شش کتاب پزشکی ( از هر کتاب دو فصل) و از چهارده مقاله یک ژورنال پزشکی انتخاب گردید. نوع تغییرات موجود در هر نمونه بر اساس نظریه ی کتفورد مشخص شد و سپس نمونه ها بر اساس نوع تغییرات موجود در آنها دسته بندی گردید. در تحلیل آماری ، فراوانی و درصد هر نوع تغییر محاسبه گردید و بصورت نمودار نشان داده شد. بر اساس داده های بدست آمده، هر چهارنوع تغییر category shifts ? بعبارت دیگر structural shift, class shift, unit shift and intra-system shift درنمونه های برگزیده، رویت شد و structural shift بیشترین نوع تغییر و unit shift کمترین نوع تغییربودند. اگرچه سعی بر آن شد که ساختارهای رایج گروههای اسمی درهر نوع از تغییرات معرفی گردد ولی نهایتا ساختار خاصی یافت نشد.

مقایسه تاثیر فعال کردن زبان اول و دوم بر عملکرد ترجمه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1393
  مریم شرافت وزیری   هاجر خان محمد

کسانی که از یک زبان به زبان دیگر ترجمه می کنند باید هر دو زبان را به خوبی بدانند. به گفته گروسژان (2001) در هر لحظه یکی از دو زبان فعال تر است. تحقیق حاضر قصد دارد نقشی که فعال کردن زبان اول و دوم در ترجمه از انگلیسی به فارسی داردرا نشان دهد. به همین منظور زبان اول شرکت کنندگان فعال شد سپس از آنها یک امتحان ترجمه گرفته شد. در جلسه بعد زبان دوم آنها فعال شد و سپس یک امتحان ترجمه از آنها گرفته شد. داده های بدست آمده از این تحقیق نشان داد فعال کردن زبان دوم در مقایسه با زبان اول منجر می شود تعداد خطاها در متن ترجمه شده پایین بیاید و تاثیر مثبت بر ترجمه دانشجویان دارد.

رابط? میان استفاده صحیح دانشجویان کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی از عوامل انسجامی متن در نگارش مقاله به زبان انگلیسی و کیفیت ترجمه آنان از زبان انگلیسی به زبان فارسی در متون غیر ادبی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1392
  بنفشه جعفری نیا   مسعود سید مطهری

این تحقیق با هدف بررسی رابط? میان استفاده صحیح دانشجویان کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی از عوامل انسجامی متن در نگارش مقاله به زبان انگلیسی و کیفیت ترجمه آنان از زبان انگلیسی به زبان فارسی در متون غیر ادبی انجام یافت.پس از انجام تست های تافل،ترجمه و مقاله نویسی و همچنین تحلیل داده های آماری بدست آمده، مشخص گردید که رابط? مهمی میان دو متغیر این تحقیق وجود دارد.به بیان دیگرمیان استفاده صحیح دانشجویان کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی از عوامل انسجامی متن در نگارش مقاله به زبان انگلیسی و کیفیت ترجمه آنان از زبان انگلیسی به زبان فارسی در متون غیر ادبی رابط? قابل توجه و مهمی وجود دارد.