نام پژوهشگر: علی اکبر افراسیاب پور

مقایسه اندیشه های سیاسی،اجتماعی واعتقادی عارف قزوینی و فرخی یزدی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی 1390
  علی پورطریفی   یدالله بهمنی

عارف قزوینی و فرخی یزدی دو تن از چهره های شعری دوره ی مشروطه هستند که با حوادث ورخدادهای عصرخویش پیش می روند. آنها با سلاح شعرخویش علیه بیدادگریها وظلم وستمهای دوران خود به مبارزه بر می خیزند. از همان آغاز، طرفداری خود را از نهضت مشروطه اعلام می کنند و این موضوع را در شعر خود انعکاس می دهند. بعداز استقرار مشروطیت با عوامل استبداد داخلی و خارجی به مبارزه ی خود ادامه می دهند. در این راه سختیها و رنج های فراوانی متحمل می شوند، ولی دست از مبارزه ی خود بر نمی دارند. سرانجام نیز یکی به دست دژخیمان درزندان کشته می شود و دیگری محکوم می شود که در تبعید وتنهایی و انزوا جان بسپارد. شعرفرخی و عارف وظیفه ی خطیر بیداری توده ی مردم را به دوش خود می کشد. جهان بینی آنها براساس حوادث و مقتضیات زمان شکل می گیرد، در واقع آنها فرزند زمان خویشتنند. مضمون اشعار آنها بر محور موضوعاتی چون آزاد، وطن، دفاع ازطبقه ی رنجبر، مبارزه با جهل و خرافات انتقادهای اجتماعی و. . . می چرخد. از مقایسه ی اندیشه های سیاسی، اجتماعی واعتقادی آنها به این نکته پی خواهیم برد که نقاط اختلاف زیادی میان آنها وجود دارد؛ کما اینکه نقاط اشتراک میان اندیشه ی آنها نیز کم نیست. واژگان کلیدی: فرخی یزدی، عارف قزوینی، شعر مشروطه، اندیشه های سیاسی، اجتماعی، اعتقادی، ادبیات مردمی

صورخیال در شعر قیصر امین پور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی و تربیت بدنی 1390
  اسماعیل رهایی   یدالله بهمنی مطلق

چکیده در این پژوهش به تصاویر شعری شاعر بزرگ معاصر، قیصر امین پور، از منظر علم بیان و بر اساس مهم ترین تعاریف و دیدگاه های علمای بلاغت و نظریات راه گشای برخی از صاحب نظران و سخن شناسان معاصر نگریسته شده است. این پژوهش دارای چهار فصل است که در آن سعی شده همه ی اشعار بزرگسال قیصر امین پور مورد بررسی قرار گیرد و بر اساس نمونه های استخراج شده، تصاویر آن ها نقد و تحلیل گردد و جایگاه شعری او از این منظر در ادبیات معاصر شناسانده شود. نگارنده در این تحقیق نشان داده است امین پور با استفاده از این شگردها و فنون، در ایجاد حسّ و حال تازه، انسجام بخشیدن بیشتر به شعر، نظام مندسازی بهتر آن، تقویت بعد موسیقایی، زیبایی و تأثیرگذاری عمیق تر آن موفّق بوده و با به کارگیری صورخیال به دور از تصنّع و تکلّف، شعرهایی زیبا، جاندار، پویا و تأویل پذیر خلق نموده است. در شعر امین پور تشخیص، استعاره و تشبیه به ترتیب از نظر بسامد و کاربرد در جایگاه اوّل و کنایه و سمبل در جایگاه دوم قرار دارند امّا مجاز به دلیل کم رنگ بودن بعد خیال انگیزی، دامنه ی چندان وسیعی ندارد. هماهنگی موضوع با تصویر از ویژگی های نادر شعر امین پور است. این امر به القای موثّر اندیشه کمک شایانی نموده است. منابع الهام شعر امین پور را اغلب طبیعت، انقلاب و دفاع مقدّس، فضای بعد از جبهه و جنگ، صحنه های رزم، غربت و اعتقادات دینی و مذهبی در بر می گیرد. کلید واژه ها: قیصر امین پور، اشعار بزرگسال، صورخیال.

تحلیل و مقایسه رنگ در اشعار مهدی اخوان ثالث و فروغ فرخزاد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی و تربیت بدنی 1390
  صبا باقری تنها   یداله بهمنی مطلق

یکی از ابزارهای روانشناسان، برای شناخت روان آدمی رنگ است. گرچه رنگ واقعیتی مادی و محسوس است اما گرایش هر فرد به رنگی خاص، حکایت از شرایط روحی ویژه ای دارد. به زبان ساده، رنگ های طیف گرم که هیجان زا و شادی آور هستند، همیشه مطلوب طبع روحی فعال و پرتحرّک هستند و انسان دلمرده و افسرده، گرایش ناخود آگاهی به رنگ های سرد دارد. اما نباید از نظر دور داشت که انسان، موجودی پیچیده است که روح او در قبال هر کنش خاص، واکنشی منحصر به فرد انجام می دهد. پس گزینش رنگ انسان های مختلف همواره به یک معنا نیست و پژوهش روانشناسان در این زمینه منجر به کشف طیف مفاهیم رنگ ها شده است. برای مثال طیف مفاهیم رنگ آبی از «آرامش» شروع می شود، با «استغناء، خرسندی، در صلح زیستن، صداقت و وفاداری»، ادامه می یابد و در نهایت به «پافشاری در حفظ سنت ها و گذشته» ختم می-شود. رنگ ها به عنوان نمودهای واضح افکار برگزینندگان خود و در محور هم نشینی با سایر کلمات هادیان صادقی برای شناخت درونیات آدمی است که کند و کاو در مفاهیم رنگ ها به طور یقین کمک شایان توجهی به شناخت ادب پارسی خواهد بود. شناخت و تحلیل رنگ ها با توجه به بسامد های متفاوتی که رنگ های مختلف در اشعار دو تن از برجستگان شعر نوی پارسی «مهدی اخوان ثالث و فروغ فرخزاد» دارند، ما را در جهت شناخت درونیات و سیر تکامل فکری و شعری آنان یاری خواهد رساند. این پژوهش نشان می دهد که تأثیر مسائل محیطی، در انتخاب رنگ شاعر نقش تعیین کننده ای دارد و همچنین جهت عکس آن یعنی؛ تطابق رنگ درونی و ذهنی شاعر، با محیط خارج از ذهن او نیز صادق است. در این پژوهش نخست مفاهیم اجتماعی و روانی رنگ ها مورد بررسی قرار گرفته و در گام بعد، شناختی از شعر اخوان ثالث و فرخزاد ارائه می گردد که منطبق با شرایط روحی، روانی، اجتماعی و سیاسی حاکم بر محیط آنهاست و در نهایت، این شرایط خود را در قالب افکار این دو شاعر باز می تاباند. در پایان تحلیلی از رنگ های به کار رفته در اشعار آنان صورت گرفته است که این تحلیل در فصل بعد در بوته ی مقایسه با یکدیگر قرار گرفته است.

انواع ادبی(تعلیمی) در ادبیات کودکان بعد از انقلاب اسلامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی و تربیت بدنی 1390
  فریبا قربانی مجی   علی اکبر افراسیاب پور

چکیده روان شناسان رشد زندگی یا عمر انسان را به مرحله هائی تقسیم کردند به دوره ای که از سه سالگی شروع می شود و به دوازده سالگی (پایان دوره ابتدایی) ختم می شود دوره کودکی گفتند . کودکان در این دوره نیاز به ادبیات خاص خود دارند که به آن ادبیات کودکان گفتند. در ادبیات کهن و کلاسیک از آغاز تا عصر مشروطه نشانه هایی از توجه به کودک به چشم می خورد . در دوره مشروطه توجه جدی تری به ادبیات کودکان شد اما ادبیات نوین کودک در ایران از حدود سال 1300 و با همت باغچه بان شروع شد که از آن روزگار تا امروز ادبیات کودکان مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته است که یکی از این مراحل یا دوره ها ادبیات کودکان عصر انقلاب اسلامی است. ادبیات کودکان این عصر را می توان از دیدگاههای گوناگون مطالعه کرد که یکی از آن دیدگاهها انواع ادبی است. این رساله که مطالعه ادبیات کودکان بعداز انقلاب اسلامی را از حیث انواع ادبی به گردن گرفته است شامل فصول زیر است : فصل اول پیش گفتار وبیان مسئله و همین طورضرورت واهمیت تحقیق به همراه تعدادی سوال وفرضیه فصل دوم ادبیات وپیشین? تحقیق می باشد . فصل سوم روش تحقیق وابزارگردآوری اطلاعات فصل چهارم داده ها ومتن تحقیق است که ما ادبیات کودکان را به دو دست? اصلی ادبیات منثورو ادبیات منظوم تقسیم کردیم . وانواع ادبیات کودکان شامل : شعر،قصه ،داستان ،افسانه ، لالایی ، متل ،ترانه ، و........ به همراه نمونه هایی بیان شده است .

انواع ادبی(تعلیمی) در ادبیات کودکان بعد از انقلاب اسلامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی 1390
  فریبا قربانی   علی اکبر افراسیاب پور

چکیده روان شناسان رشد زندگی یا عمر انسان را به مرحله هائی تقسیم کردند به دوره ای که از سه سالگی شروع می شود و به دوازده سالگی (پایان دوره ابتدایی) ختم می شود دور? کودکی گفتند. کودکان در این دوره نیاز به ادبیات خاص خود دارند که به آن ادبیات کودکان گفتند. در ادبیات کهن و کلاسیک از آغاز تا عصر مشروطه نشانه هایی از توجه به کودک به چشم می خورد. در دور? مشروطه توجه جدی تری به ادبیات کودکان شد اما ادبیات نوین کودک در ایران از حدود سال 1300 و با همت باغچه بان شروع شد که از آن روزگار تا امروز ادبیات کودکان مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته است که یکی از این مراحل یا دوره ها ادبیات کودکان عصر انقلاب اسلامی است. ادبیات کودکان این عصر را می توان از دیدگاههای گوناگون مطالعه کرد که یکی از آن دیدگاهها انواع ادبی است. این رساله که مطالعه ادبیات کودکان بعداز انقلاب اسلامی را از حیث انواع ادبی به گردن گرفته است شامل فصول زیر است : فصل اول پیش گفتار وبیان مسئله و همین طورضرورت واهمیت تحقیق به همراه تعدادی سوال وفرضیه فصل دوم ادبیات وپیشینه تحقیق می باشد . فصل سوم روش تحقیق وابزارگردآوری اطلاعات فصل چهارم داده ها ومتن تحقیق است که ما ادبیات کودکان را به دو دسته اصلی ادبیات منثورو ادبیات منظوم تقسیم کردیم . وانواع ادبیات کودکان شامل : شعر،قصه ،داستان ،افسانه ، لالایی ، متل ،ترانه ، و........ به همراه نمونه هایی بیان شده است .

مرگ اندیشی در شاهنامه فردوسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  حبیب چاه نژاد   رسول چهرقانی منتظر

فردوسی در تمام مراحل زندگی مرگ را به یاد می آورد و تأکید می کند،که چراغ عمر هر زاده ای با تند باد مرگ خاموش می شود. و(ساز و نهاد هر تولّدی)، (سرانجام هر زایشی)، بهره مندی از (بستر خاک)و (بالینی از خشت) است.زبونی و درماندگی انسان در برابر سرنوشت و بازیهای چرخ ناپایدار از نگاه دقیق فردوسی ، صحنه های هیجان انگیزی از حیرت و وحشت آدمیزاد را در برابر سایه ی شوم تقدیر که گاهی بر هم زننده ی لذاید و در هم شکننده ی عمرهای دراز است، به خوبی روایت شده است.

بررسی زندگی ، شخصیت ، آثار و درون مایه های اشعار حسین منزوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  فاطمه جوادی   رسول چهر قانی

چکیده این پژوهش درباره ی زندگی ، شخصیّت ودرون مایه های اشعار حسین منزوی است . منزوی به عنوان شاعری که در عرصه ی شعر و خصوصاً غزل ، به موفقیّت های بزرگی رسیده ، مورد توجّه قرار گرفته است . او شاعر عشق است و غالب موضوع شعری او به این مفهوم زیبا اختصاص دارد . باید بگوییم بر خلاف آنچه تصور می شود؛ عشقی که منزوی آن را می سراید، پاک و مقدس است . هر چند این عشق مقدس ،زمینی و معشوق او مونث می باشد . زن از دیدگاه حسین منزوی، مقصود آفرینش خداوندو شخصیّتی معادل عشق دارد و همین طور الهام بخش شعر اوست . هدف از زندگی اودر وجود معشوق خلاصه می شود.معشوق منزوی شخصیتی بسیار عزیز، زیبا و دوست داشتنی است .او به زیبایی چشمان معشوق بیش از سایر موارد پرداخته و دوری محبوب برای او تلخ وجانگداز است .همیشه چشم به راه اوست و با تمام وجود نبودنش را احساس می کند . همچنین منزوی به مضمون های اجتماعی دیگر چون امید ، آزادی ، مبارزه برای رسیدن به اهداف والا و سایر موارد اجتماعی پرداخته است . از دیگر درون مایه های مهم در اشعار حسین منزوی، توجّه ویژه به مسائل مذهبی است .او درمثنوی ها و قصایدی به مدح ذات مقدس باری تعالی ، ساحت مقدس پیامبر اکرم (ص) و بیشتر ائمه ، پرداخته است. منزوی همچنین در قصیده ای شکوه قرآن را بر می شمارد و خود را شیفته ی قرآن می داند، از این روست که می توانیم با اطمینان بیان کنیم که منزوی از اعتقادات مذهبی عمیقی برخوردار بوده و عشق را در راه اعتقادات مذهبی به خدمت گرفته است . منزوی در اکثر قوالب شعری طبع آزمایی کرده است. اشعار آزاد او نمونه باشکوهی از اشعار پخته با زبان استوار است، که موضوعات متنوعی را نیز در خود جای داده است .همچنین در قصیده و رباعی نیز دستی داشته است ، امّا بیشتر شهرت و موفقیّت حسین منزوی به خاطر غزل های اوست که توانسته در لباس قدیمی سنت بار عاطفی شعر معاصر را به دوش بکشد و به مخاطب منتقل کند واژه های کلیدی : حسین منزوی ، شعر معاصر ، غزل معاصر، عشق ، شعر نو ، ترانه ، درون مایه ، سبک ،آفرینش ، مذهب.

هنجارگریزی در شعر نیما یوشیج
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  مریم سیوندی پور   علی اکبر افراسیاب پور

در ادبیات، پیام های بسیاری وجود دارد که قواعد نحوی یا کلامی، یعنی قواعد ترکیب و هم نشینی واژگان یا ساخت ها را در زبان مخدوش می سازد. شکستن یا گذر از این قواعد، مخاطب را متوجه پیام جدیدی می سازد. به ویژه در حوزه ی معنا، تخطی از قواعد و هنجارهای معنایی زبان، محتوای جدیدی را به ذهن شنونده یا خواننده القا می کند. زبان ادبی معمولا به طور آگاهانه و عمدی ، فراتر از هر قاعده-ای می رود و به این اعتبار شاید بتوان ادبیات را به معنای گریز از اقتدار زبان و انقلاب مداوم زبان، خواند و شعر را گذر از یک معنا به معناهای بی شمار. فرا هنجاری دستوری، هنجار گریزی، نحو ستیزی، کژتابی، عدول از هنجار، برجسته سازی و... اصطلاحاتی است که طی چند دهه ی اخیر به محافل ادبی و متون نقد ادبی، راه یافته است. پژوهش حاضر نگاهی دارد به انواع هنجارگریزیها در شعر نیمایوشیج، و بر آن است که با تعریف این اصطلاحات و ارائه ی نمونه ها و مصداق های عینی از این شاعر صاحب سبک ایران، کارکردهای این پدیده را به شیوه ای توصیفی - تحلیلی به نمایش گذارد، اما قبل از آن در ابتدای رساله به بررسی زندگی و آثار نیما و ویژگی های شعر و هنر او پرداخته شده و همچنین سبک شعری وی، یادآوری شده و نیز موارد خاص زبانی او در اشعارش ذکر گردیده است. قبل از توضیح انواع هنجارگریزیها، نگاهی گذرا صورت گرفته است به ویژگی های شعر نو و فرمالیسم روسی و صورت گرایی. بعد از توضیح انواع هنجارگریزی، اشاره ای به 23 شعر منتخب نیما یوشیج شده و این اشعار از لحاظ دارا بودن انواع هنجارگریزی ها مورد بررسی قرار گرفته است و با آوردن نمودار بسامد وقوع هر یک از این انواع و نیز نمودار درصد آن، این رساله به اتمام رسیده است.

تأثیر شخصیت و آرای بایزید بسطامی در ادبیات عرفانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1391
  حسین علینقی   علی اکبر افراسیاب پور

بایزید بسطامی یکی از مشهورترین و برجسته ترین عارفان ایرانی است که رد پای سخنان و مقامات او در جای جای متـون عـرفانی و ادبی ما آشـکار است. این مسئله نشان دهنده تـأثیر عمیق شخصیت، آرا و اندیشه های او بر عرفان و نیز ادبیات عرفانی است. این پژوهش به بررسی و بازشناسی شخصیت و آرای بایزید بسطامی می پردازد و به دنبال بررسی تأثیر شخصیت و آرای او در عرفان و خصوصاً ادبیات عرفانی است. از آنجا که بایزید بسطامی از برجسته ترین عرفای ایرانی است، باید نقش او در زمینه عرفان مورد بحث و بررسی قرار گیرد؛ تأثیر او در ادبیات عرفانی یکی از این نقش هاست. عرفا و شعرای قرون مختلف از سخنان و مقامات بایزید در بیان اندیشه های گوناگون خود، استفاده های فراوان کرده و از کلام و روایات او در آثارشان، بهره ها برده اند. در این پژوهش ابتدا شخصیت و اندیشه های بایزید بسطامی با استفاده از آثار مختلف در این زمینه، مورد بحث قرار گرفت و سپس آثار مختلف عارفان و شاعران گوناگون بازنگری شد و در آخر، نوع تأثیر سخنان و آرای بایزید بر این شاعران و عارفان، به ترتیب بیان گردید. می توان گفت برخی از آنان برای آوردن مطلبی علمی در زمینه عرفان، از سخن و یا اندیشه بایزید استفاده کرده و حتی دست به تفسیر و شرح سخنان او زده اند و برخی دیگر، در زمینه عرفان عملی و شیوه سیر و سلوک از سخنان و مقامات او بهره برده و در آثار علمی و ادبی خود، نام و سخن او را درج نموده اند. تأثیر شخصیت و اندیشه های بایزید بر عارفان و شاعران مختلف، گوناگون است؛ او بر برخی عرفا تأثیر بیشتری و بر برخی دیگر تأثیر کمتری گذاشته است. برخی از یک اندیشه بایزید بهره برده و برخی دیگر از اندیشه ها و سخنان مختلف او استفاده کرده اند؛ برخی او را به شدت ستایش کرده و برخی سخنان و اندیشه های او را مورد انتقاد قرار داده اند. در این پژوهش سعی شده است تمامی این نکات بررسی شود و تأثیرات مختلف شخصیت و آرای بایزید، مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

نمود مدرنیسم در اشعار نیما و گوران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1391
  بیان دشتی   علی اکبر افراسیاب پور

مدرنیسم به معنای گسستن از سنن، قواعد و قراردادهای حاکم و شیوه ای تازه در نگرش به جایگاه انسان و نقش او در نظام هستی است و بسیاری از تجارب در فرم و سبک را شامل می شود و در پی جایگزینی ارزش های کهنه با ارزش های مدرن است. این جنبش فرهنگی و ادبی از غرب آغاز شد و همزمان با آغاز سده ی بیستم به سایر ملل از جمله ایران و کردستان عراق انتشار یافته است. پژوهش حاضر در پی بررسی اندیشه های مدرن در اشعار بانیان شعر نو فارسی و کردی (نیما یوشیج و عبدالله گوران) در راستای گفتگوی فرهنگی و تقویت وحدت و انسجام میان این دو زبان خویشاوند صورت گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که نفی گذشته، انسان گرایی، توجه به اجتماع و سیاست، فردگرایی و دفاع از فردیت هنرمند و عشق با رویکردی نو، از اندیشه های مدرنی است که در اشعار نیما و گوران با اندک تفاوت هایی ظهور یافته است. همچنین نتایج بررسی ها و مطالعات حاکی از این است که در دیگر شاخص های تفکر مدرن، تمایزهای آشکاری در میان اشعار نیما و گوران به چشم می خورد: ملی گرایی گوران به خاطر عدم وجود حکومت ملی بسیار بارزتر از ملی گرایی نیما است؛ دنیاگرایی نیما از بعد معرفت شناختی و دنیاگرایی گوران مبتنی بر دیدگاه سیاسی اوست؛ نیما نسبت به شهر و تکنولوژی بدبین است و از آن می گریزد، اما گوران بسیار خوش بینانه به آن می نگرد و در نهایت اینکه نگرش نیما نسبت به زنان کماکان سنتی است، این در حالی است که گرایش های سوسیال- فمینیستی گوران از لابه لای اشعارش آشکار است.

مقایسه ی زبان مردانه و زنانه در رمان های "شوهر آهوخانم ـ علی محمد افغانی" و "شب های تهران ـ غزاله علیزاده"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1391
  بهزاد مروی   یدالله بهمنی مطلق

مسأله ی زبان و جنسیت برای اولین بار از سوی فمینیست های موج دوم مطرح شد. اعتراضات آن‏ها باعث ترغیب بسیاری از زبان‏شناسان برای بررسی اختلافات زبانی زنان و مردان شد و به مقوله ی جنسیت که مغفول مانده بود، توجه ویژه ای نشان داده شد. برای اولین بار رابین لیکاف (1975) با انتشار کتاب «زبان و جایگاه زنان» و چندین مقاله ی دیگر، به صورت جدی و علمی اختلافات زبانی زنان و مردان را تشریح کرد. او معتقد بود از آن جا که زنان جایگاه اجتماعی پایینی دارند، بیش‏تر از صورت های مودبانه و ضعیف زبانی استفاده می کنند. نظریات لیکاف پس از او آزمایش و بسیاری از آن ها تأیید شد. اگرچه بحث زبان و جنسیت همه ی آثار ادبی را در بر می گیرد؛ لیکن این موضوع در ادبیات داستانی به ویژه رمان حضور پررنگ تری دارد، زیرا نویسنده برای این که بتواند زبانی متناسب با جنسیت کاراکترهای خود استفاده کند، لازم است با ویژگی های زبانی مردانه و زنانه آشنا باشد. در این رساله زبان زنانه و مردانه در دو رمان شوهر آهو خانم نوشته ی علی محمد افغانی و شب‏های تهران نوشته ی غزاله علیزاده، مقایسه شده است تا میزان تأثیر جنسیت نویسنده بر زبان داستان و میزان موفقیت او در ایجاد زبانی متناسب با جنسیت کاراکترهای هم جنس و غیرهم جنس، ارزیابی شود. این ارزیابی بر اساس میزان مطابقت شواهد به دست آمده از متن رمان ها با پژوهش‏های زبان شناسان اجتماعی در فارسی و انگلیسی بوده است. برای این منظور زبان زنانه و مردانه رمان‏های مذکور در دو حیطه ی زبان شناسی و دستور زبان بر اساس متغیرهای زیر، مورد بررسی قرار گرفته است، زبان شناسی: کاربرد زبان معیار و استاندارد، جملات آمرانه، مکالمات مشارکتی و رقابتی، قاطعیت و انقیاد. دستور زبان: 1. واژگان: دشواژه ها، سوگندواژه ها، تشدیدگره ها، رنگواژه‏ها 2.جملات: پرسش های ضمیمه ای، تعدیل گرها، جملات تعجبی ـ ندایی و تصدیق گرها. یافته های پژوهش نشان می دهد، زبان کاراکترهای رمان ها بشدت تحت تأثیر جنسیت نویسنده قرار دارد و کلیشه های زبانی مردانه در رمان شوهر آهو خانم و کلیشه های زبان زنانه در رمان شب‏های تهران با بسامد بیش تری تکرار شده است. هم چنین بر اساس متغیرهای فوق مشخص شد، نویسندگان از بسیاری جهات توانسته اند زبانی متناسب با جنسیت کاراکترها ایجاد کنند.

تفسیر قرآن در مثنوی معنوی در قیاس با تفسیر المیزان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1391
  حسن عشرتی   علی اکبر افراسیاب پور

پایان نامه ی حاضردر هفت فصل تنظیم شده است.درفصل اول به بیان کلیات ، هدف و روش کار پرداخته ایم.در فصل دوم اشاره ای داشتیم به بیان مفهوم تفسیر،تاریخچه ی آن و روش های مختلف تفسیر قرآن.در فصل سوم و چهارم نگاهی گذرا به زندگی مولانا و علامه داشتیم و در فصل پنجم با توجه به اینکه مایه ی اصلی این کار دو کتاب گرانسنگ مثنوی معنوی وتفسیرالمیزان است به بیان ویژگی های بارزاین دو کتاب اعم از روش ها ی تفسیر قرآن در این دو کتاب و ارتباط و تاثیر پذیری از کتب دیگر پرداخته ایم. فصل ششم به بیان تفسیر بیت یا ابیاتی از مثنوی که اشاره به آیه ای از قرآن دارد پرداخته شده ودر ادامه تفسیری که علامه در باب آن آیه داشته نیز بیان می شود وسپس به بررسی تشابه و تفاوتهای این دو بزرگوار پرداخته ایم. فصل هفتم نیز اختصاص دارد به جمع بندی مطلب و نتیجه گیری

ریخت شناسی قصه های کردی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1392
  مصطفی گورانی   یداله بهمنی مطلق

قصه های کُردی، قصه هایی هستند که جلوه های خرق عادت، پیرنگ های ضعیف و کلی گرایی در آنها بسیار بارز است و قهرمانانی از دنیای عامه دارند. این قصه ها سینه به سینه و از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته اند و منبعی غنی و دست نخورده از معارف اولیه بشر محسوب می شود. از جمله محققینی که به قصه ها توجه کردند و آنها را موضوع کار خود قرار دادند، فرمالیست های روس بودند. آنها این ژانر مطرود را با یافته های زبان شناسی مورد مطالعه قرار دادند. ولادیمیر پراپ برای اولین بار 100 قصه ی روسی را با روش فرمالیستی خود، موسوم به ریخت شناسی مورد بررسی قرار داد و دریافت که در سراسر این قصه ها عناصری ثابت وجود دارند که مستقل از اشخاص انجام دهنده ی آن و نوع انجام گرفتنشان با توالی دقیق تکرار می شود. او همچنین دریافت تعداد این کارکردها بسیار محدود است و از سی و یک عدد تجاوز نمی کند. وی این کارکرد ها را مشخص کرد و در نهایت موفق به ارائه ساختاری کلی برای قصه های مورد بررسی خود شد. در این تحقیق 51 قصه ی کُردی که در فهرست آرنه-تامسون در طبقه ی افسانه های سحر و جادو قرار می گیرند، بر اساس الگوی ولادیمیر پراپ، محقق روس، تجزیه و تحلیل شد و پس از کشف کارکردهای قصه های کُردی و شناسایی کارکردهای خاص آنها، ساختار این قصه ها استخراج و به صورت فرمول هایی مطابق با روش ساختارگرایانه ی پراپ ارائه گشت. هرچند قصه های کُردی همان کارکردهای پراپ را ارائه می دهند اما توالی این کارکردها در قصه های کُردی به هم می ریزد. این تحقیق در نهایت ساختاری برای قصه های کُردی ارائه می دهد. یافته های این تحقیق علاوه بر کشف ساختاری واحد برای قصه های کُردی، می تواند به عنوان مواد اولیه در تحقیقات علوم انسانی از جمله اسطوره شناسی، ریشه شناسی ادیان، مردم شناسی، جامعه شناسی و روان شناسی به کار گرفته شود.

پارادوکس(متناقض نمایی)در ادبیات عرفانی با تکیه بر حدیقه سنایی،منطق الطیر عطار و مثنوی مولوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1391
  سید مصطفی موسوی   یدالله بهمنی مطلق

این پژوهش به بررسی کاربرد های متناقض نمایی در دو بخش زبانی و معنایی در سه کتاب حدیقه ی سنایی ، منطق الطیر عطّار و مثنوی مولوی به عنوان بخشی از ادب عرفانی فارسی پرداخته است.در این پژوهش کتابخانه ای، مجموعاً 42000 بیتِ کتب فوق، بررسی و تجزیه و تحلیل شد و این نتیجه به دست آمد که از میان 42000 بیت بررسی شده ،حدود ??33 بیت (پنج درصد کلِّ ابیات ) دارای متناقض نمایی زبانی و معنایی بوده است.با تحلیل این پنج درصد (2033بیت) معلوم شد که ---- درصد آن زبانی و ---- درصد بقیه معنایی است.همچنین روشن شد که منشأ متناقض نمایی های به کار رفته در این آثار ، مشخصاً: ?- آیات و روایات ( احادیث) ?- اقوال و احوالِ عـرفا و بزرگان صوفیّه ?- بـرگرفته از مللِ دیگر می باشد.

تحلیل سبک و اندیشه در آثار شاه نعمت الله ولی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  قاسم بخشی   علی اکبر افراسیاب پور

شاه¬ نعمت¬الله¬ ولی عارفی است که افکار و اندیشه¬های عرفانی خود را در قالب اشعار فراوان خود بیان نموده است. از میان این اشعار فراوان آنچه در میان عامه¬ی مردم، و ادبیات ما شناخته¬شده¬تر است، پیشگویی¬های شاه¬نعمت¬الله است، امّا به سبک خاصّ شعری و اندیشه¬های معنوی او کمتر پرداخته¬شده¬است. اندیشه¬هایی که می¬تواند برای انسان اسیر در چنگال مادیت قرن بیست¬و¬یکم پیام¬آور معنویت و آرامش باشد. این پژوهش مشتمل بر پنج فصل است. در فصل اول – با عنوان "طرح ¬و بیان مسئله" - به سوالات و فرضیه¬های پژوهشی اهداف تحقیق ¬و... پردخته شده ¬است. در فصل دوم- با عنوان "کلیات"- مفاهیمی در باب سبک و سبک¬شناسی، به¬ویژه سبک عراقی و همچنین مقوله¬ی عرفان و برخی مبانی آن که از نظر محور فکری در سبک عراقی، و هم در افکار و اندیشه¬های شاه¬ نعمت¬الله نقش محوری دارند، مورد تحلیل قرار¬گرفته ¬است. در فصل سوم - با عنوان "آشنایی با احوال ¬و¬ آثار شاه ¬نعمت¬الله ¬ولی"- به شرح احوال و آثار، و معرفی استادان، هم¬عصران و دیگر موضوعات مربوط به او پرداخته ¬شده ¬است. درفصل چهارم این پژوهش- با عنوان"سبک شعری و اندیشه¬های شاه¬نعمت¬اله¬ولی"- سبک خاصّ شاه ¬ولی از جهت زبانی، ادبی، و افکار و اندیشه¬ها مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته¬ است. در پایان نیز با ¬الهام از تمام فصول و یافته¬ها و هدف کلی پژوهش، به¬صورت چکیده، به نتیجه¬گیری، و ارائه¬ی برخی پیشنهادها پرداخته ¬شده ¬است.

تحلیل شخصیت در آثار فریبا وفی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1392
  مربم اسدی   یدالله بهمنی مطلق

هدف پایان¬نامه¬ی حاضر تبیین و تحلیل چگونگی شخصیت زنان و مردان، در داستان¬های نویسنده¬ی معاصر، فریبا وفی، است. در این پژوهش، شخصیت¬های اصلی و فرعی با شیوه¬ی توصیفی- تحلیلی، در سه رمان برگزیده¬ی وفی با نام¬های "پرنده من"، ترلان" و "رویای تبت"، بررسی می-شود. رویکردهای روان¬شناختی و جامعه¬شناختی نیز در این نقد و بررسی به¬کار می¬رود. در آثار مورد نظر، تعداد تیپ¬های فرعی و ایستا بیش از شخصیت¬های اصلی و پویاست. شخصیت¬های مشابه و تکراری متعددی نیز وجود دارد و عمدتاً چندوجهی و با لایه¬های درونی و بیرونی هستند. در پرورش آن¬ها، عناصر روانشناختی مانند من ناهشیار فردی، سایه و نقاب به¬کار رفته است. فضای کلی داستان¬ها از زندگی اقشار متوسط جامعه و طرح مشکلات و شکست¬های زنان، اعم از سنتی و مدرن یا پیر و جوان، تشکیل می¬شود. مردان و زنان داستان¬ها در تقابل و تضاد با یکدیگر قرار دارند و شخصیت¬ زنان، عمدتاً، مثبت¬تر از مردان جلوه می¬کند. دیگر عناصر داستانی از جمله توصیف، لحن، گفتگو و عمل نیز در خدمت شخصیت¬پردازی هستند و عمدتاً با ویژگی¬های ظاهری و روحی شخصیت¬ها تناسب دارند.

بررسی و تحلیل محتوایی آثار محمدعلی بهمنی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1391
  خداداد جاوید   علی اکبر افراسیاب پور

محمدعلی بهمنی یکی از برجسته¬ترین و بزرگترین شاعران معاصر ایران می¬باشد که بررسی شعر او جایگاه ویژه¬ای در ادبیات معاصر یافته است تا آنجا که کتاب¬ها و مقالات و پژوهش¬های مختلفی در این باره تاکنون نوشته شده است. بررسی محتوا و اندیشه¬ی اشعار محمدعلی بهمنی یکی از این موضوعاتی است که شاید کمتر به آن پرداخته شده باشد. در این پژوهش به واکاوی اندیشه و محتوای اشعار او، از دیدگاه¬تحلیل محتوایی پرداخته شده است تا جنبه¬های شاخص ذهنی و فکری وی مشخص گردد.تنوع در موضوع و محتوا از ویژگی¬های عمده¬ی شعر محمدعلی بهمنی به شمار می¬رود. او در شعر خود به موضوعات گوناگونی مانند: مسائل عاطفی، اجتماعی، عرفانی، سیاسی و ... توجه خاص نموده است که در این میان موضوعات عاطفی و احساسی از برجستگی و اهمیت خاصی برخوردارند. اغلب مضامین شعری وی از «من» عاطفی خویش می¬گوید که شاعر در آنها بیشتر اسرار درونی خود را واگویه می¬کند. مجموعه¬ی اشعار اولیه¬ی بهمنی رنگی عاطفی دارند، اما به تدریج اشعار اجتماعی ، عرفانی و دیگر موضوعات در شعر او پر رنگ¬تر می¬شوند. بدین ترتیب او در مجموعه¬های بعدی اشعار خود، حرکتی را از «من» شخصی به سوی «من» اجتماعی و بشری تعالی می¬دهد

زیبایی از دیدگاه عین القضات همدانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1392
  مهدیه حجتی   علی اکبر افراسیاب پور

رکن اصلی عقاید او در باب زیبایی، عشق و محبت است . عین القضات به مکتب جمال در عرفان ایرانی و اسلامی وابسته است، مطابق با اصول آن مکتب، خداوند زیبای مطلق است. و همه ی ذرات هستی عکس ها و جلوه هایی از جمال مطلق خداوند به شمار می آیند. از نظر او زیبایی، مادر عشق است. و زیبایی ها و عشق های مجازی نردبان وصول به زیبایی واقعی به شمار می آیند.

تاویل در حدیقه سنایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1392
  زهرا قربانی ریزی   یدالله بهمنی مطلق

چکیده: سنایی، شاعری است که شعر پارسی را شوری تازه بخشید و شاعران این سرزمین از او بسیار آموختند. با این وجود هنوز شناخته‏شده نیست. جای آن دارد که شعر او از جهات مختلف بررسی شود. یکی از این جنبه ها تأویل است. تأویل در دل معناها می‏رود و مفاهیم پنهان را آشکار می‏کند. حدیقه الحقیقه به عنوان تاج مثنوی های سنایی، اسرار بسیاری در صدف خود دارد. با بررسی تأویل در حدیقه، کوچه های پر رمز و راز آن برایمان روشن می‏شود. در این پژوهش، در فصل اول به تبیین موضوع و چراهای آن، پرداخته شده. در فصل دوم به توضیح معنای تأویل و هرمنوتیک، انواع آن و تفاوت تأویل با تفسیر می‏پردازیم. در فصل سوم، سرگذشت سنایی و ویژگی های حدیقه را بیان می‏کنیم. در فصل چهارم تأویل در حدیقه سنایی را بررسی می کنیم. این پژوهش به تأویل به طور کلی، در حدیقه می‏پردازد، یعنی هر تأویلی که سنایی از آیات و احادیث داشته و تأویل هایی که می‏توان از حکایت ها و نمادهای سنایی، بیان نمود، بررسی می‏شود. در فصل پنجم به نتیجه‏گیری از پژوهش می‏پردازیم. در این پژوهش مشخص می‏شود، حدیقه با وجود ظاهر خشک تعلیمی که دارد، به دلیل این که اثری عرفانی است و عرفان همیشه با خود رازهایی دارد، پس بررسی تأویل در حدیقه می‏تواند، برای شناخت بهتر حدیقه، راه‏گشا باشد. کلید واژه ها: تأویل، حدیقه، سنایی، حکایت، نماد.

تحلیل محتوایی غزلیات حزین لاهیجی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  مسعود رهگذر   علی اکبر افراسیاب پور

شعر فارسی به عنوان جایگاه اندیشه های ایرانیان ،همواره مسیر تغییر و تحول پیموده و برای تأثیر گذاری بهتر،در طول زمان به قوالب و اشکال گوناگون در آمده است .از میان قالب های شعر فارسی، غزل رشد و نمو بیشتری داشته وشاعر از آن برای بیان موضوعات گوناگون بهره گرفته است.در زمان سبک هندی هم شعرای بسیاری در عرصه ی غزل سرایی فعالیت کرده اند،که یکی از آنها شیخ محمّد علی حزین لاهیجی است. حزین در خاندانی زاهد و عالم دیده به جهان گشود،او از کودکی در شهر اصفهان به یادگیری علوم مختلف پرداخت و برای بیان بهتر تفکراتش شعر سرود. حزین مدت زیادی از عمر خویش را برای آموزش و آموختن در سفر گذراند و در پایان عمر به خاطر دفاع از ایران مجبور شد،به هندوستان برود اما در آنجا با مشکلات دیگری مواجه شد وبه سختی زندگی کرد تا اینکه عمرش در بَنارس پایان یافت.با وجود اینکه حزین در بسیاری از علوم تبحر داشت، امروزه بیشتربه عنوان شاعر شناخته می شود،دیوان اشعار او شامل قالب های مختلف شعری است ولی غزلیاتش ارزش ویژه ای دارد زیرا تمامی اندیشه هایش را در بر می گیرد.غزلیات حزین در اصل شامل موضوعات توحیدی،مذهبی، عرفانی، تعلیمی و عاشقانه است اما در کنار اینها مباحث دیگری نظیر خودستایی وشکوائیه نیز در غزل او به چشم می خورد که این تنوع موضوعات ذهن باز و توانایی بالای حزین را در شاعری نشان می دهد. شایان ذکر است که برای انجام این تحقیق از غزلیات موجود در دیوان حزین به تصحیح ذبیح الله صاحبکاراستفاده شد.

بازتاب موسیقی در کلیات دیوان جامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  محمد رضا سام خانیانی   یداله بهمنی

چکیده: جامی شاعری است موسیقی¬دان که اشعارش با بسیاری از اصطلاحات و راز و رمزهای موسیقی در آمیخته است. این امر باعث شده بسیاری از اشعارش بدون توجه به معانی موسیقایی واژگان و اصطلاحات آن، غامض به نظر برسد، خصوصاً زمانی که از تغییر مقام¬ها که امروزه به آن مرکب خوانی یا مدولاسیون می¬گویند یا زمانی که از آواز و چگونه تحریر زدن سخن می¬گوید، حتماً باید با آواز و مسائل مربوط به آن از جمله مناسب¬خوانی، مرصع خوانی، زیر و بم خواندن، فراز و فرود، برداشت و برگشت یا رجعت و ... آشنا باشیم. در غیر این صورت نه از هنر و زیبا آفرینی جامی لذت خواهیم برد نه از مفاهیم و معانی نهفته در آنها بهرمنده خواهیم شد. بنابراین در این پژوهش برای نیل به این مقصود با استفاده از منابع مخصوص موسیقی گذشته، از جمله، شرح ادوار عبدالقادر مراغی، بحور الالحانِ فرصت¬الدوله شیرازی و رساله¬ی جامی در خصوص موسیقی و منابع امروزی از جمله نظری به موسیقی ایرانی تألیف روح الله خالقی و غیره، به توضیح اصطلاحات موسیقی استفاده شده در اشعار جامی برای درک بهتر مفهوم ابیات پرداخته شده است. مطالعه¬ی اشعار جامی و بررسی موسیقایی آن¬ها و همچنین نگاهی به رساله¬ی موسیقی وی نشان می¬دهد، جامی علاوه بر آشنایی علمی و عملی با سازها و اجزا و چگونگی ساخت آنها، از راز و رمزهای آواز آگاه بوده و مقام¬های آوازی را می¬شناخته است و در مواردی مخصوصاً زمانی که از آوازخواندن و تحریر زدن سخن می¬گوید، دیدگاهش با نظریات استادان آواز کنونی قرابت دارد. کلید واژه¬ها: جامی، شعرفارسی، موسیقی، مقام، ساز، آواز.

بررسی درونمایه ها و سبک غزلیات فاضل نظری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  محمد بیدخونی   علی اکبر افراسیاب پور

این پایان¬نامه که در پنج فصل تنظیم شده به بررسی درونمایه ها و سبک غزلیات فاضل نظری پرداخته است و در آن ویژگیهای سبکی غزلیات شاعر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. شعر فاضل نظری، اگرچه مقیّد به قواعد ساختاری و انضباط سنّتی حاکم بر شعر است، از حیث زبان و مضمون تکرار و ادامه گذشته نیست. اگرچه سنّت‏شکنی در وزن و قافیه در شعر وی دیده نمی‏شود، امّا او شاعری است که در خلق مضامین نو و تصاویر بکر در ساختار کهن بسیار توانا است . با توجه به نتایج تحقیق باید گفت که نگاه فاضل نظری به غزل نگاهی کلاسیک و غزل او بیت‏محور است. نظام نشانه‏ها در شعر فاضل نظری به غزل کلاسیک نزدیک‏تر است تا شعر و جریان‏های نوین امروزی. زبان فاضل نظری، در عین سادگی و روانی، بیانگر احساس و تخیّل عمیق است. نظری در غزلیاتش سه ضلع مثلثی را به نمایش گذاشته که عبارتند از سبک عراقی، سبک هندی و سبک غزل امروز. استفاده از نمادها و نشانه¬های سبک هندی، ایجاد تصاویر نو و مضامین خلاقانه و گرایش به طرز بیان حافظ از جمله هنرمندی های وی است. در فصل اول به کلیات تحقیق پرداخته شده است. در فصل دوم مباحث نظری مربوط به سبک شناسی گنجانده شده است. در فصل سوم زندگی و آثار شاعر مطرح شده است. در فصل چهارم که مهمترین بخش تحقیق است به تحلیل سبک شناختی آثار فاضل نظری پرداخته شده است که شامل ویژگیهای سبکی شاعر، عناصر زبانی، بیانی، آوایی، خیالی و فکری است.

بررسی درونمایه ها و سبک غزلیات فاضل نظری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  محمد بیدخونی   علی اکبر افراسیاب پور

این پایان¬نامه که در پنج فصل تنظیم شده به بررسی درونمایه ها و سبک غزلیات فاضل نظری پرداخته است و در آن ویژگیهای سبکی غزلیات شاعر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. شعر فاضل نظری، اگرچه مقیّد به قواعد ساختاری و انضباط سنّتی حاکم بر شعر است، از حیث زبان و مضمون تکرار و ادامه گذشته نیست. اگرچه سنّت‏شکنی در وزن و قافیه در شعر وی دیده نمی‏شود، امّا او شاعری است که در خلق مضامین نو و تصاویر بکر در ساختار کهن بسیار توانا است .با توجه به نتایج تحقیق باید گفت که نگاه فاضل نظری به غزل نگاهی کلاسیک و غزل او بیت‏محور است. نظام نشانه‏ها در شعر فاضل نظری به غزل کلاسیک نزدیک‏تر است تا شعر و جریان‏های نوین امروزی. زبان فاضل نظری، در عین سادگی و روانی، بیانگر احساس و تخیّل عمیق است.نظری در غزلیاتش سه ضلع مثلثی را به نمایش گذاشته که عبارتند از سبک عراقی، سبک هندی و سبک غزل امروز. استفاده از نمادها و نشانه¬های سبک هندی، ایجاد تصاویر نو و مضامین خلاقانه و گرایش به طرز بیان حافظ از جمله هنرمندی های وی است. درفصل اول به کلیات تحقیق پرداخته شده است. در فصل دوم مباحث نظری مربوط به سبک شناسی گنجانده شده است. در فصل سوم زندگی و آثار شاعر مطرح شده است. در فصل چهارم که مهمترین بخش تحقیق است به تحلیل سبک شناختی آثار فاضل نظری پرداخته شده است که شامل ویژگیهای سبکی شاعر، عناصر زبانی، بیانی، آوایی، خیالی و فکری است.

بررسی سبک، اندیشه و محتوای اشعار علیرضا قزوه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  لیلا سلطانی نیا   علی اکبر افراسیاب پور

چکیده علیرضا قزوه یکی از شاعران برجست? معاصر و عصر انقلاب اسلامی است که توانسته ‏است اندیشه- های والای خود را با زبان ساده و در عین حال هنری بیان نماید. وی یکی از ارکان مهم موج سوم(شعر انقلاب اسلامی و ده? دفاع مقدس) شمرده می شود و از شاعران تأثیرگذار و مطرح در چند ده? اخیر به شمار می آید. این تحقیق در پنج فصل تنظیم شده، که به بررسی سبک، اندیشه و محتوای شعر این شاعر پرداخته و ویژگی های ادبی، زبانی و فکری وی را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. با توجه به نتایج به دست آمد? تحقیق می توان گفت که زبان اشعار قزوه، زبان شعر عصر انقلاب است که ساده روان و به دور از تکلّف لفظی و معنوی است و از مختصات زبانی شعرش، خلق ترکیبات جدید و استفاد? فراوان از اصطلاحات دینی و مذهبی است. قزوه در تمامی قوالب شعری طبع آزمایی کرده است، اشعار قزوه از درون مایه های آیینی، اجتماعی و سیاسی برخوردار است و به دلیل انتقادهای اجتماعی و سیاسی، وی یکی از معترض ترین شاعران این عصر است. استفاده از تشبیه و استعاره های نو و بدیع و هم چنین کاربرد فراوان تشخیص به شعر او برجستگی خاصی داده است. این پایان نامه تلاشی در جهت هر چه بهتر شناختن و شناساندن علیرضا قزوه به عنوان یکی از شاعران معاصر این عصر به دیگران است. واژگان کلیدی: علیرضا قزوه، سبک، درون مایه، شعر انقلاب، صورخیال

تاثیر اجتماع بر آثار و اندیشه های نظامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  سمیه کوکبی پرتان   علی اکبر افراسیاب پور

ادبیات تنها به جنبه های زیبایی شناختی و بلاغی آثار اختصاص ندارد بلکه در اعماا خادد باه مساال مختلف اجتماعی می پردازد. آثار ادبی همداره تابع رویدادهای سیاسی و اجتماعی هستند . بناابرای محای ادبی از محی اجتماعی متأثر است به طدری که افکار و اندیشه های یک شاعر یا ندیسنده تابع جریان هاای اجتماعی است که در اثر خدیش آن را بازتاب می دهد. در ای پژوهش با نظری بر خمسه ی نظامی گنجدی، ساخت و کارکرد اجتماعی ادبیات و رابطاه ی میاان جامعه و ادبیات و تأثیر پذیری شاعر از محی اجتماعی پیرامدن خدد مدرد بررسی قرار می گیرد.

بررسی سبک و درون مایه های اشعار حسین پناهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  رمضان رهنوا   علی اکبر افراسیاب پور

شعر معاصر به وسیله¬ی نیما پایه گذاری شد و بعد از او نیز به وسیله دیگر شاعران گسترش یافت. یکی از این شاعران حسین پناهی(1335-1383) است. ما در این پژوهش سعی در بیان ویژگی مختلف شعر او نموده¬ایم و نشان¬های سبک شعری معاصر را در اشعار او تبیین کردیم. پناهی شاعری است که بیشتر اشعار خود را به شیوه¬ی شعر سپید و موج نو سروده¬است و در سروده¬های خود مانند بیشتر اشعار دهه 70 زیاد درگیر ادبی بودن شعر نیست. این تحقیق به صورت نگاهی تحلیلی و توصیفی به ویژگی¬های زبانی، ادبی و فکری پناهی فراهم آمده است. شعر پناهی از نظر صورت به سبک شعر سپید است. بیشترین آرایه¬های ادبی مورد استفاده¬ی او تکرار و تشبیه می¬باشد و حیرت، یأس، مرگ¬اندیشی، آرزوی بازگشت به روستا و دوره کودکی مهمترین مضامین شعری وی به حساب می¬آیند. پناهی شاعری است که سعی دارد بیشتر به درون¬مایه شعر توجه داشته باشد تا این¬که خود را درگیر ظواهر شعر نماید.¬

آیات و احادیث در دیوان فیض کاشانی ( حرف ط تای)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات 1393
  ملیحه شربتی ساداتی   رسول چهرقانی منتظر

معانی و مفاهیم قرآن کریم که نمون? اعلای فصاحت و بلاغت است، از جهات مختلف در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان، به¬طور مستقیم و غیر¬مستقیم تأثیرگذار بوده است، تا آن ¬جا که جنبه¬ای از زندگی مسلمانان را نمی¬توان یافت که قرآن بر آن تأثیر¬گذار نبوده باشد. حدیث یا به عبارتی قول، فعل و تقریر پیامبر بزگوار اسلام (ص) نیز چنین حکمی را دارد و به اشکال گوناگون در زندگی مسلمین و رفتار و گفتار آنان تأثیر¬گذار بوده است؛ یکی از بارزترین آن، تأثیر در سخن شاعران و نویسندگان است. ملّا محسن فیض کاشانی، مفسّر، محدّث، عارف و فقیه سده یازدهم هجری، نیز شاعری است که اشعارش را با آمیختن به آیات کتاب آسمانی و احادیث پربار ائمّه (ع) شوری تازه بخشیده؛ بنابراین جا دارد اشعار وی از این جهت به طور دقیق مورد بررسی قرار گیرد؛ تأثیرپذیری وی از قرآن و حدیث به طور آشکار و نهان در جای جای شعرش نمودار است. در فصل اوّل این پژوهش به تبیین موضوع و چراهای آن پرداخته می¬شود. در فصل دوّم اوضاع دوران صفوی از جهات گوناگون بررسی می¬شود و چگونگی ورود قرآن و حدیث به شعر فارسی و شیوه¬های مختلف تأثیرپذیری ذکر می¬شود. در فصل سوّم زندگی، احوال و آثار فیض کاشانی بررسی می¬شود. در فصل چهارم آیات و احادیثی که به¬ طور آشکار یا نهان در اشعارش موجود است، استخراج می¬گردد. فصل پنجم نتیجه¬گیری از پژوهش است؛ در این پژوهش مشخّص می¬شود اشعار فیض سراسر آمیخته با آیات قرآن کریم و احادیث ائمّه معصوم (ع) است، تا جایی که گاه بخشی از ابیات را آیه¬ای از قرآن کریم زینت می¬بخشد.

شخصیت و شخصیت پردازی در برگزیده ای از رمان های جمال میرصادقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم انسانی 1393
  فرشته سعدی   علی اکبر افراسیاب پور

هدف از پژوهش حاضر بررسی شخصیت و شخصیت پردازی در برگزیده ای از رمان های جمال میرصادقی می باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد.این پژوهش با تحلیل شخصیت ها و عناصر داستانی در داستان های معاصر نویسنده سعی دارد به تحلیل شخصیت ها در جامعه انقلابی ایران، آرمان ها و اهداف افراد بپردازد.

شخصیت پردازی در رمان ها و داستان های بلند محمد حنیف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  سعید سلطانی نژاد   رسول چهرقانی زاده

چکیده پژوهش حاضر به بررسی شخصیت و شخصیت پردازی در رمان ها و داستان های محمد حنیف پرداخته است، تا چگونگی شخصیت پردازی را در رمان ها و داستان هایش نشان دهد. این پژوهش خوانندگان را با شخصیت و شخصیت پردازی آشنا می سازد. در این تحقیق، نخست، شخصیت ها برطبق اصلی و فرعی، ایستا و پویا، صحنه و سیاهی لشکر بودن، بررسی شده اندوآن ها نسبت به شرایط عمل و حرکت می کنند، به نحوی که حوادث داستان را با روابط علت و معلولی پیوند زده اند و سپس دو نمونه از شخصیت پردازی که شامل شخصیت پردازی مستقیم و غیرمستقیم می شود را مورد بررسی قرار داده ایم،همه ی شخصیت ها با توصیف، رفتار، گفتار، نام، قیافه ی ظاهری و محیط معرفی شده اند. مردان بیشتر از زنان در داستان حضور دارند و کودکان به ندرت دیده می شوند. حنیف در رمان کلاه جادویی و مجسمه مسی از سبک رئالیسم جادویی تأثیر پذیرفته است و قصد داشته که اختناق را در رمان رویای آهوان نشان دهد. در داستان های دیگرش فقر، سیاست و جنگ را توصیف کرده است. یکی از نکات مهم شخصیت پردازی حنیف، رفتار خاص شخصیت هایش است که حرکت و رفتار نمادین را به تصویر می کشد. این پژوهش سعی کرده است که شخصیت های اصلی را با همه ی اثرات رفتاری و ذهنی به خوانندگان معرفی کند، ارتباط بین شخصیت ها را با طرح، سبک، زبان و درون مایه به تصویر کشیده است. ارتباط شخصیت ها هم-چنین با عشق، عدالت، انتقام و اسطوره برجسته است. به خاطر اهمیت شخصیت و شخصیت-پردازی در ادبیات داستانی این رساله به شخصیت پردازی رمان ها و داستان های محمد حنیف پرداخته است. واژگان کلیدی: محمد حنیف، ادبیات داستانی،عناصر داستانی،شخصیت پردازی،دفاع مقدس

بررسی تطبیقی بازتاب عناصر طبیعت در اشعار منوچهری دامغانی و مهدی اخوان ثالث
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  فاطمه راهی   یداله بهمنی مطلق

هدف این پژوهش آن است که جایگاه و کارکرد طبیعت در زبان، بیان و محتوای شعر دو شاعر از دو سبک نسبتاً دور مورد بررسی قرار گیرد. منوچهری دامغانی متوفّی( 432 ه.ق) و مهدی اخوان ثالث متوفّی( 1369ه. ش) بی‎شک ازبزرگ‎ترین شاعران در ادب فارسی به شمار می‎روند. البتّه توجّه دو شاعر مذکور به طبیعت به یک میزان نیست و حتّی نحوه‎ی نگرش آن‎ها نسبت به این موضوع نیز یکسان نیست. چنان‎که با دقّت نظر در آثار این بزرگان ثابت می‎شود که هر یک از آن‎ها برخورد خاصّی با موضوع طبیعت‎گرایی داشته‎اند

فلسفه ی عرفان (معرفت شناسی تجربه عرفانی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  مهدی میرابیان تبار   مهدی دهباشی

چکیده ندارد.