چکیده موضوع این رساله، بررسی، توصیف، تحلیل و مقایسه «شب» در آثار فردوسی، مسعود سعد، دیوان عطار و حافظ، اشعار فروغ فرخزاد و احمد شاملو است. از سه دوره یا سبک مختلف شعر فارسی، دو شاعر برگزیده شده و موضوع شب در آنها بررسی شده است. شب در آثار شاعران دوره های مختلف کاربرد بسیاری دارد، ولی معنای بسیار متفاوتی از آن استنباط نمی شود، جز مواردی که در این پایان نامه به آن اشاره می شود. در سبک خراسانی شاهنامه فردوسی و دیوان مسعود سعد، جنبه توصیفی شب مورد تأکید قرار گرفته است، به صورتی که شب را توصیف نموده و یا از شب برای توصیف موضوعی استفاده نموده اند. در دیوان حافظ و عطار، شب تا حدودی با حفظ معنای اصلی خود، در انتقال معانی عرفانی نیز موثر بوده که با توجه به سبک و بینش شاعران دور از انتظار نیست. در دوران معاصر، شب بیشتر در معنای نمادین استفاده می شود و تا حد بسیار زیادی معنای لفظی اش را از دست داده و نماد خفقان و ظلم شده است. این پایان نامه مشتمل بر هفت فصل می باشد. پس از مقدمه، در شش فصل به تحلیل و آوردن شواهد از شاهنامه، دیوان مسعود سعد، دیوان حافظ و عطار، اشعار شاملو و فروغ فرخزاد پرداخته شده و در فصل پایانی به مقایسه، نتیجه گیری و بیان تشابهات و تفاوت-های موضوع شب در این آثار پرداخته شده است. این رساله با مطالعه و بررسی تک تک اشعار مورد نظر و استخراج تمامی ابیات مربوط به شب گردآوری شده است که برخی از ابیات و موارد مشابه به دلیل تکرار، در این پایان نامه آورده نشده و برخی نیز به قسمت پیوست منتقل گردیده است. کلیدواژه ها: شب، فردوسی، مسعود سعد، حافظ، عطار، شاملو، فروغ فرخزاد