نام پژوهشگر: کمالالدین حقبین
هانیه خورشیدی کمال الدین حق بین
لکتین ها، پروتئین های غیرآنزیمی با منشأ غیر ایمونوگلوبولینی هستند که به طور اختصاصی و برگشت پذیر به بخش های کربوهیدراتی گلیکوپروتئین ها و گلیکولیپید ها متصل می شوند بدون این که ساختار کووالان لیگاند های گلیکوزیله را تغییر دهند. لکتین ها معمولاً از گیاهان به دست می آیند ولی در انواع مختلف جانوری نیز دیده شده اند. با توجه به افزایش کاربرد لکتین ها در بیوحسگرها و نیز در تشخیص های اختصاصی، استخراج و تخلیص لکتین به خصوص از یک منبع ارزان و در دسترس، می تواند برای اهداف گفته شده، مناسب باشد. طبق ادبیات علمی موجود، قارچ خوراکی دکمه ای حاوی نوعی لکتین به نام abl (agaricus bisporus lectin) می باشد. پروتئین abl، تترامری با وزن مولکولی kda 64 است (kda 16 برای هر مونومر) و به صورت 4 ایزوفرم i و ii و iii و iv در این قارچ وجود دارد که تمایل قندی همگی مشابه گزارش شده است. از طرفی همین نوع قارچ، تنها منبع مناسب برای آنزیم تایروزیناز نیز می باشد که چنان چه بتوان در کنار آن و با حفظ بازده فعالیتش، لکتین را نیز استخراج کرد، دو محصول بیولوژیکی مفید از این قارچ به دست خواهد آمد. در این تحقیق سعی شده است که با در نظر گرفتن ادبیات علمی معاصر در خصوص abl، روشی ساده و مقرون به صرفه، برای جداسازی همزمان لکتین و تایروزیناز از قارچ خوراکی دکمه ای مورد تحقیق قرار گیرد. بنابراین، روش هایی مانند رسوب دهی مرحله ای پروتئین ها با آمونیوم سولفات، حلال های آلی یا تغییر ph و کروماتوگرافی ژل فیلتراسیون مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج این آزمایشات نشان داد که صرفاً با به کارگیری کروماتوگرافی غربالی بر روی ستون sephadex g-75 برای پروتئین های رسوب داده شده با کمک استن در دامنه بین %50 تا 4 برابر از آن، می توان از عصاره پروتئین های سیتوپلاسمی قارچ خوراکی دکمه ای تا 80% لکتین را از تایروزیناز جدا نمود. این آزمایشات همچنین نشان داد که سرعت هماگلوتیناسیون گلبول های قرمز با آنتی ژن های (o) و (b) در مقایسه با (a)، در حضور غلظت ثابتی از abl، نسبتاً کندتر می باشد. تحقیقات برای افزایش درصد تخلیص این دو پروتئین و همچنین یافتن شرایط مناسب برای افزایش انتخاب گرائی abl بر روی گلبول های قرمز ادامه دارد.