این تحقیق در قالب 4 آزمایش انجام شد. در آزمایش اول، تاثیر غلظت های مختلف موسیلاژ اسفرزه و یک محلول نگهدارنده تجاری و همچنین ارتفاع محلول، در آزمایش دوم، تاثیر غلظت های مختلف موسیلاژهای ریحان، پنیرک و تخم شربتی بر ویژگیهای پس از برداشت ژربرا، در آزمایش سوم، تاثیر گلهای ژربرا و مریم و در آزمایش چهارم تاثیر نرگس، میخک و شب بو بر ویژگیهای پس از برداشت یکدیگر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش اول نشان داد بیشترین مقدار وزن تر و عمر گلجایی مربوط به تیمار محلول نگهدارنده تجاری در ارتفاع 18 سانتیمتر و بیشترین قطر مربوط به تیمار اسفرزه 750 پی پی ام با ارتفاع 13 سانتیمتر بود. همچنین در ارتباط با هدایت هیدرولیکی ساقه، وزن محلول نگهداری تیمار ارتفاع 18 سانتیمتر، در 15 دقیقه اول کاهش معنی داری را نسبت به سایر تیمارها نشان داد. نتایج آزمایش دوم نشان داد غلظت30 پی پی ام، بیشترین تاثیر را در افزایش میزان وزن تر و قطر گل داشته است. بیشترین میزان گندیدگی ساقه، کدر شدن رنگ محلولهای نگهداری و کمترین مقدار ph، مربوط به تیمار ریحان با غلظت 750 پی پی ام بود. نتایج آزمایش سوم نشان داد که حضور گلهای مریم در کنار گلهای ژربرا سبب کاهش معنی دار عمر گلجایی گلهای ژربرا و حضور گلهای ژربرا موجب کاهش معنی دار وزن تر گلهای مریم شد. نتایج آزمایش چهارم نشان داد که حضور گلهای شب بو و نرگس در کنار هم موجب کاهش معنی دار عمر نگهداری نرگس ها گردید. قطر میخک نیز هنگامیکه در کنار نرگس قرار گرفت، کاهش معنی داری نسبت به دیگر تیمارها نشان داد. کدر شدن محلولهایی که تنها یک نوع گل در آن قرار داشت کمتر از محلولهایی بود که دارای دو نوع گل بودند، اما این اختلاف تنها در محلول نرگس + میخک معنی دار شد.

نگهداری مواد غذایی همواره ذهن بشر را به خود مشغول کرده است، به طوری که در طی سالیان دراز روش های متعدد را به منظور رفع نیازهای خود به کار گرفته یا ابداع نموده است. از آنجایی که دوره پس از برداشت محصولات باغی کوتاه است، صادرات انواع تازه این محصولات دارای ارز آوری قابل توجهی است. ولی به علت سریع الفساد بودن، همچنین نبود یک سیستم بسته بندی مناسب عمر انباری و ماندگاری میوه های صادراتی ایران کوتاه بوده و امکان صدور به بازارهای دور دست تر مقدور نمی باشد. پژوهش حاضر به منظور بهبود شرایط نگهداری میوه های آلبالو، گیلاس، زردآلو و آلو در چهار مطالعه مستقل صورت گرفته است. در این پژوهش تیمارها از سه ترکیب گازی مختلف به همراه دو دمای نگهداری صفر و 5 درجه سانتیگراد تشکیل شدند و در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی در سه تکرار با یکدیگر مقایسه شدند. صفات مورد بررسی شامل: درصد کاهش وزن، مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتر، ph، سفتی بافت میوه و رنگ میوه بودند. نتایج بررسی ها نشان داد استفاده از بسته بندی با اتمسفر تغییر یافته خصوصیات کیفی میوه ها را حفظ کرد. بهترین تیمار برای بسته بندی آلبالو ترکیب 5 درصد اکسیژن+ 5 درصد دی اکسید کربن+ 90 درصد نیتروژن و دمای 5 درجه سانتیگراد و رقم اردی جوبلیوم بود. در آزمایش گیلاس تیمار ترکیب 15 درصد اکسیژن+ 10 درصد دی اکسید کربن+ 75 درصد نیتروژن و دمای صفر درجه سانتیگراد برای بیشتر صفات مناسب بود. در آزمایش زردآلو و آلو نیز ترکیب 5 درصد اکسیژن+ 5 درصد دی اکسید کربن+ 90 درصد نیتروژن و دمای صفر درجه سانتیگراد در بیشتر صفات تاثیر قابل قبولی داشتند. در بین ارقام زردآلو لاسگردی و آلو سانتاروزا برای این نوع بسته بندی قابل پیشنهاد است.

چکیده سیب malus pumila (mill) از خانواده رزاسه، از مهم ترین میوه های مناطق معتدله از نظر اقتصادی و تجاری در دنیا می باشد. از نظر گرده افشانی اکثر سیب ها دگرگشن هستند و لذا تمام ارقام آن برای تشکیل میوه به دگرگرده افشانی نیاز دارند. تشکیل میوه حتی در ارقام خودبارور نیز در صورت انجام دگرگشنی بیشتر و قابل اطمینان خواهد بود. بنابراین قبل از انتخاب رقم، باید نیاز گرده افشانی آن مشخص گردد. در رقم گرده زا باید میزان تولید گرده زیاد، گرده های سازگار با رقم اصلی و هم زمانی گلدهی با رقم مورد نظر را داشته باشد. این پژوهش طی دو سال 1387 و 1388 در شهرستان کیاسر-استان مازندران با هدف تعیین روند گلدهی و میکروفنولوژی ارقام سیب مورد مطالعه با استفاده از آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و اثر روش های گرده افشانی در میزان باروری و تشکیل میوه براساس طرح بلوک های کامل تصادفی در سیب رقم گالا انجام شد و آنالیز داده های مشاهده ای با آزمون چند دامنه ای دانکن صورت گرفت. نتایج بیانگر آن است که رقم گالا در شرایط خودگرده افشانی طبیعی و مصنوعی به ترتیب 3/2 درصد و 6/2 درصد تشکیل میوه داده است که در مقایسه با گرده افشانی آزاد (3/16 درصد) اندک است، لذا می توان سیب رقم گالا را در شرایط مورد مطالعه در گروه، با خودباروری ضعیف قرار داد. در شرایط دگرگرده افشانی، گرده رقم دلباراستیوال با 8/30 درصد و گرده رقم رداستار با 25 درصد بیشترین تشکیل میوه را روی رقم اصلی گالا ایجاد نمودند. با توجه به صفاتی چون فرم، اندازه و مواد جامد محلول میوه، که از نظر اقتصادی اهمیت دارند، ارقام رداستار، گرانی اسمیت و دلباراستیوال می توانند به عنوان ارقام مناسب گرده زا برای رقم مادری گالا معرفی شوند. رقم دلباراستیوال در دو سال مورد بررسی با رقم گالا هم پوشانی گلدهی بیش از 80 درصدی داشت، در حالی که هم پوشانی گلدهی ارقام رداستار و گلدن دلیشز بیش از 60 درصد و گرانی اسمیت 50 درصد بوده است. بنابراین برای تأمین باروری قابل اطمینان و گرده افشانی بهینه می توان رقم دلباراستیوال را به عنوان بهترین گرده زا در شرایط مورد آزمایش معرفی نمود.

گلابی (pyrus commonis l.) به عنوان یکی از مهمترین میوه های مناطق معتدله در دنیا محسوب می گردد. اکثر ارقام گلابی خود ناسازگار بوده و برای تولید میوه تجاری نیاز به گرده دهنده مناسب و سازگار دارند. بنابراین چگونگی تشکیل میوه و تعیین سازگاری در ارقام مختلف گلابی برای تولید میوه در حد مطلوب ضروری است. در این تحقیق که در سال 1391 در شهر چناران انجام شد، ارقام مادری و روش های گرده افشانی به صورت جداگانه و به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با 10 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام این تحقیق، 2-3 روز قبل از شکفتن گل ها، از کاغذهای مومی (ایزولاتور) جهت ایزوله کردن گل ها از گرده های خارجی استفاده شد. در هر ایزولاتور 25-30 عدد گل قرار گرفته و در زمان مناسب گرده افشانی شدند و میزان باروری با شمارش میوه های هر تیمار مشخص و یادداشت برداری گردید. فنولوژی گلدهی ارقام نیز بخش دیگر این تحقیق بود و روند گلدهی ارقام از هنگام غنچه تا ریزش گلبرگ ها مورد بررسی قرار گرفت. از دینامیک گلدهی جهت تعیین درصد تداخل زمانی دوره گلدهی ارقام استفاده شد. میانگین نهایی تشکیل میوه در هر رقم مشخص کرد که گرده افشانی آزاد با 75/10درصد باروری، بهتر از خودگرده افشانی مصنوعی (76/2 درصد) و خودگرده افشانی طبیعی (58/0 درصد) بوده است. بهترین رقم گرده زا برای رقم درگزی1، رقم بردیجون با 100 درصد تداخل زمانی و 35/30 درصد باروری، برای رقم درگزی2، ارقام اسپادانا و بردیجون با تداخل زمانی بیش از 75 درصد و بیش از 25 درصد باروری، برای رقم کوشیا، رقم بردیجون با 100 درصد تداخل زمانی و 6/38 درصد باروری، برای رقم اسپادانا، ارقام بردیجون و ویلیامز با تداخل زمانی کامل و به ترتیب با 9/12 و 7/12 درصد باروری و برای رقم ویلیامز، رقم بردیجون با بیش از 75 درصد تداخل زمانی و 5/16 درصد باروری شناخته و معرفی شدند.

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت، کودهای آلی، فواصل آبیاری و ترکیبات ضد تعرق بر رشد و نمو و میزان مواد موثره سیاهدانه سه آزمایش به شرح زیر اجرا گردید: آزمایش اول در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تیمار و در چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل: 1- تاریخ کاشت 8 آبان، 2 - 28 اسفند، 3 - 29 فروردین بود. نتایج نشان داد تاریخ کاشت 8 آبان ماه موجب افزایش معنی دار شاخص های رشد، عملکرد، اجزاء عملکرد، درصد و عملکرد روغن و اسانس گردید. همچنین مشخص شد که امکان کشت پاییزه سیاهدانه تحت شرایط آب و هوایی مشهد وجود دارد و این کشت عملکرد بیشتری نسبت به کشت بهاره دارد. آزمایش دوم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل نانوکود فارمکس (در دوسطح صفر و 1 میلی لیتر در لیتر) و اسیدهیومیک (در 4 سطح صفر، 1، 3، 6 میلی لیتر در لیتر) بود. نتایج نشان داد که اسید هیومیک بر ارتفاع، شاخص سطح برگ، وزن خشک، تعداد شاخه فرعی، تعداد فولیکول در بوته، تعداد دانه در فولیکول، وزن دانه در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، درصد و عملکرد روغن و اسانس تأثیر معنی داری داشت، اما تأثیر آن بر تعداد دانه در بوته و وزن هزار دانه معنی دار نبود. تیمار های 3 و 6 میلی لیتر نسبت به شاهد عملکرد بالاتری را به خود اختصاص داد. نانوکود فارمکس باعث افزایش عملکرد، اجزاء عملکرد، درصد و عملکرد روغن و اسانس نسبت به شاهد و اسید هیومیک شد. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش به نظر می رسد نانوکود فارمکس و اسیدهیومیک می تواند سبب کاهش مصرف کودهای شیمیایی و کاهش آلودگی محیط زیست شوند همچنین نقش بسزایی را در جهت نیل به اهداف کشاورزی پایدار ایفا کنند. آزمایش سوم در قالب کرت های خرد شده با طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. در کرت های اصلی فواصل آبیاری (8 و 16 روز) و در کرت های فرعی ترکیبات ضد تعرق کیتوزان (0، 0/25، 0/5 و 1 درصد)، موسیلاژ اسفرزه (0، 0/5، 1 و 1/5) و صمغ عربی (0، 0/25، 0/5 و 0/75 درصد) با سه تکرار قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد اثر آبیاری و مواد ضد تعرق بر صفات مورد اندازه گیری معنی دار بود. بهترین میزان صفات مورد اندازه گیری در دور آبیاری 8 روز و تیمار کیتوزان مشاهده شد. کلیه ترکیبات ضد تعرق میزان هدایت روزنه ای و دمای سطح برگ را نسبت به شاهد به طور معنی داری کاهش دادند. ترکیبات ضد تعرق محتوی کلروفیل، کارتنوئید، ترکیبات فنلی، پرولین، درصد و عملکرد اسانس را نسبت به شاهد کاهش دادند در حالیکه میزان روغن، راندمان آب مصرفی، عملکرد و اجزاء عملکرد و شاخص های رشد را نسبت به شاهد افزایش دادند. همچنین مشخص شد با کاربرد ترکیبات ضد تعرق تحت شرایط آبیاری محدود عملکرد افزایش یافت. در این پژوهش بطور کلی مشاهده شد که ترکیبات ضد تعرق منجر به تغییرات معنی داری در کلیه صفات مورد بررسی نسبت به نمونه شاهد شدند که این حاکی از اثر بخشی این ترکیبات طبیعی می باشد. با توجه به ماهیت طبیعی و زیست تجزیه پذیر بودن، ایمن و ارزان بودن این ترکیبات در مقایسه با سایر ترکیبات ضد تعرق شیمیایی، این ترکیبات می توانند جایگزین مناسبی برای این ترکیبات شیمیایی باشند.

در ایران عمده اراضی زیر کشت انار در حاشیه کویر قرار دارد و یکی از مشکلات آن شوری خاک و آب آبیاری است. بنابراین جهت ارزیابی اثر ریزموجودات مفید (صفر و 1 درصد) بر کاهش خسارات تنش شوری (0، 50، 100 و 150 میلی مولار) در انار رقم شیشه کپ، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. برای اعمال تنش شوری از سدیم کلرید در 10 بخش و کلسیم کلرید در 1 بخش استفاده شد. شاخص های مورد مطالعه شامل: ارتفاع ساقه اصلی، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، طول ریشه، حجم ریشه، محتوی نسبی آب برگ، شاخص کلروفیل، کلروفیل a، b و کل، هدایت روزنه ای، فتوسنتز، نشت الکترولیت، پرولین، نیتروژن برگ، میزان سدیم و پتاسیم و نسبت آنها در برگ بودند. نتایج نشان داد که تحت شرایط شوری، تمامی شاخص های اندازه گیری شده به جزء نشت الکترولیت در تیمار کاربرد 1 درصد ریزموجودات مفید به طور معنی داری بیشتر از تیمار شاهد آن بود. همچنین تحت شرایط تنش شدید شوری (150 میلی مولار) استفاده از ریزموجودات مفید، موجب کاهش 12/5 درصدی سدیم و افزایش 11/5 درصدی پتاسیم، نسبت به عدم کاربرد ریزموجودات مفید شد. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، به نظر می رسد، کاربرد ریزموجودات مفید می تواند اثرات مضر شوری را کاهش دهد.

ترکیدگی پوست سبز میوه یکی از مهم ترین مشکلات تولید پسته می باشد که تاکنون به صورت دقیق مورد مطالعه قرار نگرفت است. در این تحقیق دو آزمایش طی سال های 1391 و 1392 اجرا شد. آزمایش اول) بررسی و مقایسه تغییرات خصوصیات فیزیکی و شیمیایی میوه 5 رقم پسته (اکبری، کله قوچی، اوحدی، قرمز و سفید) در ارتباط با ترکیدگی پوست سبز و میزان آفلاتوکسین در 10 مرحله مختلف رشد میوه و آزمایش دوم) بررسی تأثیر تیمار کائولین بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی پوست سبز میوه 4 رقم پسته (اکبری، کله قوچی، اوحدی، قرمز و سفید) بود. نتایج این پژوهش نشان داد که، بین مراحل مختلف رشد و نمو میوه در همه فاکتورهای اندازه گیری شده اختلاف معنی داری وجود دارد. در هر پنج رقم طی دوره رشد و نمو میوه، میزان خندانی پوست استخوانی، زودخندانی، ترکیدگی پوست سبز، آفلاتوکسین مغز و اندازه سلول های پوست سبز روندی افزایشی داشت، در حالی که میزان پوکی، نیتروژن، پروتئین، کلسیم، پتاسیم، فسفر، منیزیم، آهن، فنول کل، تانن کل، تانن متراکم، فعالیت آنتی اکسیدانی، ضخامت کوتیکول و تعداد سلول های پوست سبز (در واحد سطح) روند کاهشی داشتند. براساس با نتایج، ترکیدگی پوست سبز میوه همبستگی منفی با مقدار نیتروژن، کلسیم، منیزیم، آهن، فنول کل، تانن کل، تانن متراکم، ضخامت کوتیکول و تعداد سلول های پوست سبز نشان داد، در حالی ترکیدگی پوست سبز رابطه مثبتی با میزان خندانی پوست استخوانی، طول و قطر مغز، زودخندانی، آفلاتوکسین مغز و اندازه سلول های پوست سبز داشت. کمترین و بیشترین میزان پوکی، خندانی پوست استخوانی، زودخندانی، ترکیدگی پوست سبز و آفلاتوکسین مغز به ترتیب در تیمارهای کائولین (5 درصد) و شاهد مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد که، اختلاف معنی داری بین ارقام مورد مطالعه از نظر صفات اندازه گیری شده وجود دارد.

در آسیا، کشورهای ایران و ترکیه از جمله تولید کننده های عمده آلبالو هستند. برداشت میوه های آلبالو کاری سخت و پرهزینه بوده که توسط ماشین برداشت انجام می گیرد. جهت تسهیل برداشت میوه ها از اتفن در غلظت های متفاوت استفاده می شود که بر روی خواص کمّی و کیفی میوه نیز موثر است. در این پژوهش، اثر کاربرد اتفن ایرانی (بدون سورفکتانت و با خلوص %32) و اتفن خارجی (با سورفکتانت و با خلوص %48) در غلظت های صفر (شاهد)، 150، 225 و 300 قسمت در میلیون جهت تسهیل در برداشت میوه های آلبالوی ارقام اردی جوبیلیوم، اردی بوترمو و سیگانی مجی و اثر آنها بر نیروی جدا شدن میوه از دم میوه، نیروی جدا شدن دم میوه از اسپور، درصد ریزش میوه ها، وزن میوه ها، نسبت گوشت میوه به هسته، قطر میوه، سفتی بافت میوه، بریکس، اسیدیته قابل تیتر، نسبت قند به اسید و خصوصیات رنگ میوه ها بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان داد که نوع اتفن بر برخی صفات از جمله نیروی جدا شدن میوه از دم میوه و درصد ریزش میوه ها با ماشین برداشت و سفتی بافت میوه تأثیر معنی داری داشت. در حالی که بر نسبت گوشت میوه به هسته، قطر میوه، بریکس، اسیدیته قابل تیتر و خصوصیات رنگ میوه ها تأثیر معنی داری نداشت. سایر صفات در ارقام مختلف متغیر بودند. با افزایش غلظت اتفن نیروی جدا شدن میوه از دم میوه، نیروی جدا شدن دم میوه از اسپور، سفتی بافت میوه و اسیدیته قابل تیتر کاهش، در صورتیکه وزن میوه، قطر میوه، درصد ریزش میوه، بریکس و نسبت قند به اسید افزایش یافت و ph و خصوصیات رنگ میوه ها متغیر بود.

تولید میوه انار در منطقه فردوس طی سالهای اخیر توسط عارضه ناشناخته ای به نام دانه سفیدی مختل شده است. با توجه به اهمیت کیفیت میوه انار در صادرات آن و اینکه هیچ اطلاع دقیقی درباره این عارضه در دسترس نسیت، این پژوهش با هدف بررسی نحوه بروز عارضه دانه سفیدی در طی فرآیند رسیدن میوه و ارزیابی خسارات وارده به میوه انار توسط این عارضه صورت گرفت. بررسی روند تغییرات فیزیکی و شیمیایی میوه در طی رسیدن از 75 روز پس از تشکیل میوه همزمان با آغاز رنگ گیری میوه به صورت هفتگی انجام شد و در 124 روز پس از تشکیل میوه انار، اولین علائم عارضه دانه سفیدی که زرد شدن آریلهای میوه است مشاهده شد. میوه های معیوب درصفات دانسیته میوه، درصد آبمیوه، اسیدیته قابل تیتراسیون، آسکوربیک اسید، موادفنولیک و آنتوسیانین موجود در آبمیوه روند کاهشی سریعتری نسبت به میوه های سالم نشان دادند، و در صفات درصد پوست میوه، درصد ماده خشک آبمیوه، اسیدیته آبمیوه، مواد جامد محلول و قند کل محلول آبمیوه روند افزایشی سریعتری نسبت به میوه های سالم داشت. بروز عارضه دانه سفیدی تنها در میوه های حاصل از نوبت گلدهی اول دیده شد. میزان موادجامد محلول، قند کل محلول، نشت الکترولیت پوست وآریل و رنگدانه های پلی مریک میوه های معیوب از میوه های سالم بیشتر بود. میزان آنتوسیانین موجود در آبمیوه، مواد فنولیک، فعالیت آنتی اکسیدانتی آبمیوه، اسیدیته قابل تیتراسیون و آسکوربیک اسید و سفتی میوه در میوه های معیوب از میوه های سالم کمتر بود. مقدار عناصر پتاسیم، منیزیم و بور در آبمیوه های معیوب بیشتر از میوه های سالم بود و مقدار عناصر آهن روی وکلسیم در آبمیوه های معیوب کمتر از میوه های سالم بود.