در راستای اجرا و گسترش گزارش گری مالی الکترونیکی در ایران، شبکه فراگیر و هوشمند اطلاع رسانی بازار سرمایه (کدال) که یکی از مهمترین?برنامه های شرکت اطلاع-رسانی بازار سرمایه می باشد در آدرس codal.ir راه اندازی شده است. بر اساس ادعای متولیان سازمان بورس سایت کدال را می توان یک وب سایت جامع و قابل اطمینان اطلاع-رسانی در حوزه بازار سرمایه برای مراجعه فعالان بازار سرمایه در ایران معرفی کرد. با توجه به اهمیت سامانه کدال در توسعه گزارش گری مالی الکترونیکی، تحقیق حاضر بدنبال پاسخی برای این سوال می باشد که آیا سامانه کدال فرآیند گزارش گری مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را بهبود بخشیده است؟ هدف اصلی تحقیق بررسی کارایی و اثربخشی سامانه کدال در گزارش گری مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که برای پاسخ به آن چهار فرضیه بیان مطرح شده است. در راستای انجام تحقیق به منظور بررسی کارایی و اثربخشی سامانه کدال پس از تعیین جامعه و نمونه آماری، پرسش نامه ای به منظور گردآوری اطلاعات از دو گروه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و کارگزاران سازمان بورس طراحی شد که با توزیع و استفاده از نظرات کارشناسان مربوطه، از روایی و پایایی آن اطمینان حاصل گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های t، فریدمن استفاده شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بکارگیری سامانه کدال باعث کاهش هزینه و زمان تهیه گزارشات مالی و افزایش دقت و دسترسی به گزارشات مالی می شود. افزون بر این بر اساس نتیجه آزمون فریدمن، میزان تاثیرگذاری بکارگیری سامانه کدال بر عوامل هزینه، زمان، دقت و دسترسی به گزارشات به یک اندازه است. همچنین مقدار میانگین پاسخ ها برای پاسخ دهندگان شرکت ها بیشتر از میانگین پاسخ ها برای کارگزاری ها بوده است. به عبارت ساده تر دیگر کارشناسان و مدیران شرکت ها بیش از کارگزاری ها به کارایی و اثربخشی سامانه کدال اعتقاد دارند.

چکیده: کنترل داخلی، بخش مهمی از مدیریت یک سازمان است که شامل برنامه ها، روش ها، و رویه های مورد استفاده در دستیابی به رسالت وجودی و اهداف خرد و کلان آن سازمان می باشد. هدف نظام کنترل داخلی بهبود توان مدیریت مالی و اداری جهت مقابله با اتلاف و تخصیص نامناسب منابع و بروز فساد است. استقرار و استمرار یک نظام کنترل داخلی توانمند در سازمان، امکان مدیریت کارا و موثر سازمان را فراهم می آورد. هدف اصلی این تحقیق ارزیابی وضعیت کنترل های داخلی در بخش دولتی از دیدگاه حسابرسان دیوان محاسبات بر اساس پنج جزء مدل کوزو (محیط کنترلی، فرآیند ارزیابی خطر، فعالیت های کنترلی، سیستم های اطلاعاتی، نظارت بر کنترل ها) و نیز شناسایی زمینه های ارتقای وضعیت موجود می باشد. برای انجام این تحقیق یک فرضیه اصلی و پنج فرضیه فرعی بر اساس مدل فوق تدوین شده است. جامعه آماری مورد استفاده در این تحقیق، مجموعه 160 نفری از کارکنان دیوان محاسبات کشور می باشند که در پست های سازمانی حسابرس کل/ مدیر کل، سرحسابرس ارشد و سر حسابرس مشغول به کار هستند. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه در قالب 37 سوال صورت گرفته که اعتبار محتوایی آن 96%=? می باشد. در تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss ، آزمون های توزیع تک نمونه، فریدمن و تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در حال حاضر کنترل های داخلی در بخش دولتی از وضعیت مطلوبی برخوردار نمی باشد و متغیرهای گروه سنی، تحصیلات، سابقه و پست سازمانی بر روی پاسخگویی افراد هیچگونه تاثیری ندارند. کلمات کلیدی: کنترل های داخلی، بخش دولتی، حسابرسان دیوان محاسبات کشور.

قضاوت حرفه ای پایه و اساس حسابرسی است و در تمام مراحل حسابرسی، کاربرد و اهمیت ویژه ای دارد. قضاوت حرفه ای حسابرسان، بر اساس شواهد گردآوری شده توسط آنان شکل می گیرد. اما پیش از استفاده از این شواهد، باید میزان قابل اتکا بودن این شواهد توسط حسابرسان مشخص شود. از سوی دیگر استانداردهای حسابرسی، حسابرسان را ملزم به رعایت تردید حرفه ای در اجرای فرآیند حسابرسی نموده است. پرس و جو از مدیریت صاحبکار یک نوع از شواهدی است که اغلب حسابرسان به منظور حسابرسی صورتهای مالی از آن استفاده می کنند. حسابرسان اظهارات مدیریت را بر اساس میزان شایستگی و صلاحیت او و نیز انگیزه های یافت شده در محیط کنترلی، ارزیابی می کنند. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر ابراز اطمینان از جانب صاحبکار بر روی به کارگیری تردید حرفه ای در قضاوت حسابرس است. آیا حسابرسان این ابراز اطمینان را عاملی قابل اتکا تلقی کرده و حجم آزمونهای محتوا را کاهش می دهند یا اینکه آن را نشانه ای از فریبکاری صاحبکار تلقی نموده و به افزایش حجم آزمونهای محتوا می پردازند. اغلب، حسابرسان در بیاناتی که توسط صاحبکاران ارائه می شود، با ابراز اطمینان آنها مواجه می شوند. اگرچه حسابرسان باید قابلیت اتکای اظهارات صاحبکار را قبل از استفاده از آن ارزیابی کنند. به منظور آزمون فرضیه ها پرسشنامه هایی در اختیار 85 نفر از مدیران و شرکای موسسات حسابرسی قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که حسابرسان، ابراز اطمینان از جانب صاحبکار را عاملی قابل اتکا تلقی می نمایند و آن را عاملی به منظور فریبکاری از جانب صاحبکار تلقی نمی کنند. همچنین پس از ارزیابی نوع سیستم کنترلهای داخلی صاحبکار توسط حسابرسان، نتایج نشان داد که ضعیف و یا قوی بودن محیط کنترلی صاحبکار، هیچگونه تاثیری بر روی قابل اتکا تلقی کردن ابراز اطمینان از جانب صاحبکار ندارد. حال آنکه رابطه ی معناداری بین نوع محیط کنترلی صاحبکار و فریبکاری تلقی کردن ابراز اطمینان از جانب صاحبکار توسط حسابرسان وجود دارد. هنگامی که محیط کنترلی صاحبکار ضعیف باشد، حسابرسان ابراز اطمینان از جانب صاحبکار را به عنوان نشانه ای برای فریبکاری تلقی می کنند و ممکن است به جمع آوری شواهد اضافی و قابل اطمینان بپردازند اما هنگامی که محیط کنترلی صاحبکار قوی می باشد، حسابرسان ابراز اطمینان از جانب صاحبکار را نوعی فریبکاری از جانب صاحبکار تلقی نمی کنند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که میزان تجربه ی حسابرسان، هیچگونه تاثیری بر روی نحوه ی قضاوت آنان نسبت به ابراز اطمینان از جانب صاحبکار ندارد.

جریان نقد آزاد معیاری برای اندازه گیری عملکرد شرکت ها است و وجه نقدی را نشان می دهد که شرکت پس از انجام مخارج لازم برای نگهداری یا توسعه ی دارایی ها، در اختیار دارد. جنسن (1986) نشان داد که تضاد منافع شدیدی بین مدیران و سهامداران مخصوصاً در شرکت هایی با مقادیر قابل توجه جریان نقد آزاد وجود دارد. طبق نظریه جریان نقد آزاد، در شرکت های با جریان نقد آزاد بالا، برخی مدیران ممکن است این وجوه را در پروژه های با ارزش فعلی خالص منفی سرمایه گذاری کرده تا در کوتاه مدت برخی از منافع شخصی خود را تأمین نمایند و با دستکاری صورت های مالی عمل خود را پنهان می کنند. این پژوهش به بررسی فرضیه جریان نقد آزاد از منظر حسابرسی می پردازد. به منظور بررسی ارتباط مشکلات نمایندگی ناشی از جریان نقد آزاد و حق الزحمه حسابرسی، شرکت های نمونه تحقیق بر حسب سطوح جریان نقد آزاد به دو گروه تقسیم شدند و سپس ارتباط بین مشکلات نمایندگی ناشی از جریان نقد آزاد و حق الزحمه حسابرسی مورد آزمون قرار گرفت. دوره زمانی تحقیق شش ساله (از سال 1385 لغایت 1390) و جامعه آماری آن کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تعیین شد. نمونه آماری تحقیق نیز که بر اساس روش حذفی به دست آمده شامل 69 شرکت و تعداد مشاهدات برابر 414 شرکت سال است. برای آزمون فرضیه های تحقیق از مدل های رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که فرضیه جریان نقد آزاد از منظر حسابرسی تایید می شود و رابطه مستقیم و معنی داری میان جریان نقد آزاد بالا و حق الزحمه حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد؛ اما شواهدی برای تأثیر بدهی و سود تقسیمی بر تعدیل رابطه میان جریان نقد آزاد بالا و حق الزحمه حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به دست نیامد.