به منظور ارزیابی اثرات سطوح مختلف اسانس میخک بر مورفولوژی روده کوچک و قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی در جوجه‎های گوشتی آزمایشی با استفاده از 320 قطعه جوجه گوشتی سویه تجارتی راس 308 در قالب یک طرح کاملا تصادفی اجرا شد. چهار جیره آزمایشی شامل جیره حاوی آویلامایسین و جیره های حاوی سطوح به ترتیب 150، 300 و 450 قسمت در میلیون اسانس میخک در چهار تکرار و به تعداد 20 قطعه جوجه در هر تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. مصرف خوراک و افزایش وزن به‎صورت هفتگی اندازه‎گیری شد. برای تعیین قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی از روز 25 ام دوره پرورش جیره ها ی حاوی 3/0 درصد اکسید کروم در اختیار جوجه ها قرار گرفت و در روز 28 دوره پرورش از هر تکرار 2 قطعه پرنده کشتار و محتویات ایلئومی آن ها جمع‎آوری شد. در روز کشتار علاوه بر اندازه‎گیری صفات لاشه برای تعیین شاخص‎های مورفومتری، نمونه بافتی تهیه شد. مطابق نتایج استفاده از آویلامایسین در جیره باعث افزایش معنی دار مصرف خوراک، افزایش وزن و کاهش ضریب تبدیل غذایی شد (05/0<p). استفاده از اسانس میخک باعث کاهش میزان کلسترول و تری گلیسرید سرم خون جوجه های گوشتی شد (05/0<p). سطوح 150 و ppm 450 اسانس میخک باعث کاهش معنی دارغلظت ldl سرم شد(05/0<p). همچنین سطوح مذکور باعث افزایش معنی دار غلظت hdl کلسترول شد(05/0<p). استفاده آویلامایسن باعث افزایش معنی‎دار قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی (05/0<p). استفاده از اسانس میخک باعث افزایش معنی‎دار ارتفاع ویلی نسبت به گروه شاهد شد. به طور کلی آویلاماِسن در جیره می‎تواند با تأثیر بر افزایش قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی به بهبود عملکرد رشد جوجه‎های گوشتی بینجامد.

به منظور ارزیابی تاثیر نانوزئولیت نقره، زئولیت و آنتی بیوتیک محرک رشد فلاوومایسینبه منظور ارزیابی تاثیر نانوزئولیت نقره، زئولیت و آنتی بیوتیک محرک رشد فلاوومایسین بر عملکرد، قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی و برخی فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی، آزمایشی در قالب یک طرح کاملا تصادفی با استفاده از 288 جوجه گوشتی یک روزه (سویه راس 308 ) با 4 تیمار آزمایشی در 4 تکرار و 18 پرنده در هر تکرار اجرا شد. جیره های آزمایشی شامل جیره شاهد بدون افزودنی و 5/0 درصد شن، جیره شاهد + نانوزئولیت نقره (5/0 درصد جیره)، جیره شاهد + زئولیت (5/0درصد جیره) و جیره شاهد + آنتی بیوتیک محرک رشد فلاوومایسین (1/0 درصد جیره) بودند. مطابق نتایج به دست آمده، در دوره آغازین (21-0روزگی) جیره های آزمایشی تاثیر معنی داری بر عملکرد رشد نداشت. اما در کل دوره آزمایش (42-0 روزگی) جیره های حاوی زئولیت و نانوزئولیت نقره موجب کاهش وزن بدن شد (01/0(p<، ولی بر مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی تاثیری مشاهده نشد. نانوزئولیت نقره و فلاوومایسین موجب کاهش معنی دار کلسترول کل و نیزldl خون جوجه های گوشتی شدند (01/0(p<. vldl-کلسترول و تری گلیسرید تحت تاثیر همه تیمارهای آزمایشی در مقایسه با گروه شاهد کاهش نشان داد (01/0p<). استفاده از زئولیت و نانوزئولیت در جیره به کاهش معنی دار سطح گلوکز سرم خون جوجه های تغذیه شده منجر شد (05/0p<). اما سطح hdl- کلسترول سرم تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. تیمارهای آزمایشی اثر معنی داری بر ویژگی های ریخت شناسی روده کوچک (ارتفاع و پهنای پرز، عمق کریپت و نسبت ارتفاع پرز به عمق کریپت) نداشت، فقط استفاده از زئولیت در مقایسه با نانو زئولیت نقره موجب افزایش معنی دار ضخامت لایه ماهیچه ای شد (05/0p<). نانوزئولیت نقره، زئولیت و نیز فلاوومایسین در مقایسه با گروه شاهد موجب کاهش معنی دار ph محتویات سنگدان شد و بیشترین کاهش در اثر زئولیت صورت گرفت (01/0p<). نتایج حاصل از تعیین ph محتویات سکوم حاکی از آن است که آنتی بیوتیک محرک رشد فلاوومایسین منجر به کاهش معنی دار ph محتویات این بخش شد (01/0p<). وزن نسبی اندام های داخلی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. نانوزئولیت نقره و زئولیت موجب بهبود قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و انرژی خام شدند. استفاده از زئولیت موجب افزایش قابلیت هضم ماده خشک و چربی شد و بر دیگر پارامترها تاثیری نداشت (05/0p<). به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد نانوزئولیت نقره در دوره آغازین اثر منفی بر عملکرد نداشت، و موجب افزایش قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی و کاهش کلسترل کل و ldl- کلسترول سرم خون گردید. لذا استفاده از نانوزئولیت نقره در دوره آغازین به عنوان افزودنی خوراکی توصیه می شود، لیکن به علت تاثیر منفی بر وزن بدن در دوره رشد استفاده از این ترکیب توصیه نمی گردد.