موضوع این پایان نامه، توصیف ساخت گروه فعلی کردی دینوری است. این بررسی براساس نظریه ی اصول و پارامترها و مشخصا" نظریه ی ایکس تیره می باشد. قبل از هر چیز تاریخچه ای از دینور و محدوده ی آن ارائه می گردد. این بخش 742 کیلومتر وسعت دارد و طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1386 ، دارای حدود 21836 نفر جمعیت می باشد. هدف و روش تحقیق نیز در این پایان نامه ارائه شده است. سپس واکه ها و همخوان های این گونه ی گفتاری به همراه مثال و در برخی موارد برای درک بهتر آواها، جفت های کمینه نیز آمده است. پس از آن چارچوب نظری این تحقیق بیان شده است. بالاخره ساخت درونی گروه فعلی دینوری و وابسته های احنمالی آن مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. انواع فعل های این گویش نیز، براساس متمم هایی که می گیرند به همراه نمودارهای درختی مربوط به هر یک از آنها بیان شده است. در پایان این بررسی چنین نتیجه گیری می شود که ساخت گروه فعلی در این گونه ی گفتاری منطبق بانظریه ی اصول و پارامترها می باشد و مغایرتی با این نظریه ندارد.

این پایان نامه به بررسی ساخت نحوی کردی قصرشیرین می پردازد. همان طور که در فصل سوم اشاره شده، کردی قصری جزء شاخه ی جنوب غربی زبان کردی می باشد. فصل اول به معرفی موضوع پایان نامه و روش تحقیق و گردآوری داده بر اساس روش مستند سازی زبان می پردازد. فصل دوم به معرفی چهارچوب نظری مورد استفاده در تحلیل نحو کردی قصری اختصاص دارد، که بر پایه ی برنامه ی کمینه گرا استوار است. سپس در فصل سوم خاستگاه کردی قصری و رابطه ی آن با دیگر گویش های زبان کردی مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل چهارم به معرفی آواهای کردی قصری، ساخت هجا و مشخصات زبر زنجیری پرداخته می شود. فصل پنجم راجع به مقولات واژگانی می باشد، در این فصل با تکیه بر زماندار بودن فعل در این گویش نشان داده می شود که فعل اصلی برای زماندار شدن نیازی به فعل کمکی ندارد. ساختمان گروه های مختلف در فصل شش مورد مطالعه قرار می گیرد. در این فصل با توجه به ویژگی های زبان ویژه کردی و با تکیه بر نقش تکواژ اضافه نشان داده می شود، که فرافکنی های نامی صرفأ به گروه تعیین کننده محدود نمی شوند، از آنجا که حرف تعریف تحت تسلط شمار و مالکیت قرار دارد، تنها در بالاترین سطح، یعنی وقتی جزء پسوندی صفت اشاره بعنوان تعیین کننده ظاهر می شود، شاهد ایجاد گروه تعیین کننده هستیم. همچنین در این فصل نحوه ی تشکیل گروه فعلی توسط افعال ناگذر و گذرای تک مفعولی مورد بررسی قرار می گیرد. برای روشن شدن ساختمان گروه فعلی دارای فعل گذرای دو مفعولی ابتدا با کمک نظریه ی مرجع گزینی رابطه ی مفعول مستقیم و مفعول غیر مستقیم مشخص می شود، و سپس در چهارچوب فرضیه ی پوسته ی فعلی ساخت کامل گروه نمایش داده می شود. نحوه ی آرایش افزوده ها نیز در پایان فصل ششم به اختصار مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل هفتم ساخت جمله در کردی قصری مورد توجه می باشد. در این فصل پس از اینکه در ابتدا جایگاه عنصر صرفی و نهاد جمله روشن می شود، به بررسی ساخت جمله های دارای فعل ربطی، جملات سببی، و جملات منفی پرداخته می شود، و با نگاهی مختصر به ساخت جملات مجهول این فصل خاتمه می یابد. سرانجام، فصل هشتم که آخرین فصل این پایان نامه است به خلاصه ی مطالب ارائه شده در فصل های قبل و نتایج به دست آمده از مباحث مورد بررسی اختصاص دارد.

در سال های اخیر، بهره گیری از علم زبان شناسی در بررسی آثار ادبی بسیار مرسوم شده است. بررسی های زبان شناختی در حوزه ادبیات، اغلب، به منظور شناسایی ویژگی های سبکی موجود در آثار ادبی، صورت می گیرند. پژوهش حاضر نیز، با بهره گیری از آراء ساخت گرایان و نظریه زبانی لیچ در باب هنجار گریزی، به بررسی زبان شناختی شعر سپید شاملو، به عنوان نمونه ای از شعر معاصر، می پردازد. هنجار گریزی از مهم ترین مسائل قابل توجه در شعر نو است. اما، حوزه آن بسیار گسترده است؛ چنان که لیچ هشت نوع هنجار گریزی را بر می شمارد و از آن ها به عنوان ابزاری برای آفرینش شعر یاد می کند. در این پژوهش، به بررسی هنجار گریزی نحوی در شعر شاملو می پردازیم. بدین منظور، هفده دفتر شعر، از مجموعه آثار احمد شاملو را که شامل اشعار سپید وی است، بر گزیده و پس از بررسی ساخت نحوی جملات آن ها، بر اساس آرایش واژگانی غالب، در فارسی معیار نوشتاری، یعنی، فاعل- مفعول- فعل، انواع هنجار گریزی های نحوی حرکتی موجود در این آثار را استخراج و طبقه بندی می نماییم؛ سپس، بسامد هر یک از این انواع را مشخص می سازیم و تأثیر آن ها را در ایجاد زبان شعری خاص شاملو مورد بحث قرارمی دهیم. یافته های حاصل از این تحقیق نشانگر این مطلب است که شاملو از هنجارگریزی نحوی، در شعر سپید خود که محدودیت های رعایت وزن و قافیه را ندارد، به عنوان ابزاری برای شعرآفرینی بهره برده است و با به کارگیری چنین فرآیند های حرکتی در زبان شعر خود، سعی می کند تا تصاویری از زبان بیآفریند که برجسته و بدیع باشند. وی برای بیان عواطف شخصی و تصویر آفرینی، با پشت سر گذاشتن کلیشه های دستوری، در ساخت نحوی زبان، دگرگونی ایجادکرده و ازطریق برهم زدن قواعد حاکم بر زبان هنجار، ترکیباتی برجسته، بدیع و تأثیرگذار خلق کرده است.