نام پژوهشگر: رضا مراد صحرایی
شهناز احمدی قادر رضا مراد صحرایی
یادگیری واژه، بخش مهمی از فرایند یادگیری زبان است. تحقیق حاضر، برای تسهیل آموزش و یادگیری واژه، به بررسی تلاش و صرف وقت در کلاس خواندنِ آموزش زبان دوم، برای آموزش مستقیم واژه پرداختهاست، که آیا کوششی بیهوده و اتلاف وقت است و زبانآموزان خود باید به آن بپردازند، یا اینکه تأثیر قابل قبولی در یادگیری واژه دارد. از اینرو، این مطالعه به مقایس? تأثیر دو موقعیت یادگیری میپردازد: یادگیری تصادفی از طریق خواندنِ تنها، و آموزش مستقیم واژه در متن. به همین منظور، متن آموزشیِ خواندن حاوی 12 واژ? جدید آماده شد. شش واژ? جدید تحت آموزش مستقیم در متن پررنگتر شد و برای تقویت درونداد، معنای آنها در حاشی? متن ارائه شد، همچنین، به قصد تقویت برونداد تکالیف واژه بعد از خواندن طراحی شدند. شش واژ? دیگر بدون تقویت درونداد و برونداد، در متن گنجانده و برای موقعیت یادگیری تصادفی آماده شدند. آزمودنیهای تحقیق، 10 نفر از زبانآموزانی که پس از اجرای پیشآزمون انتخاب شدند، همگی با واژههای مقصد ناآشنا بودند. پس از آموزش متن، چهار سطح دانش واژگانی (یادآوری صورت، یادآوری معنا، تشخیص صورت و تشخیص معنا) از طریق چهار مرحله پسآزمون (تکمیل صورت واژه، ارائ? معنای یا ترجم? واژه، انتخاب صورت درست و انتخاب معنای درست واژه در آزمون چندگزینهای) بلافاصله بعد از جلس? آموزش، ارزیابی شدند. پس از یک هفته برای سنجش میزان ماندگاری واژهها، همان چهار پسآزمون با همان ترتیب اجرا شدند. توصیف دادهها و نتایج آزمونهای آماری، آموزش مستقیم واژه در متن را در تمام سطوح دانش واژگانی بسیار موثرتر از یادگیری تصادفی تنها نشان دادند. همچنین، ضمن آنکه تفاوت در سهولت فراگیری چهار سطح دانش واژگانی را شاهد بودیم، ملاحظه کردیم که آموزش مستقیم واژه در متن نسبت به موقعیت یادگیری تصادفی در یادگیری و ماندگاری معنای واژه در مقایسه با صورت واژه، برتری دارد. بنابراین یافتههای پژوهش حاضر تأکید بر بهکارگیریِ متعادلِ دو رویکرد یادگیری تصادفی و مستقیم برای آموزش واژه دارد و ارزش تلاش و صرف وقت برای آموزش مستقیم واژه در کلاسهای خواندنِ آموزش زبان دوم را اثبات میکند.