در این کار تحقیقاتی، اثر مورفولوژی و مواد افزودنی بر رفتار ها و خواص حسگری و فوتوکاتالیستی نانو ساختار های روی اکسید بررسی شد. این نانو ساختار ها با روش های تابش امواج مایکرو ویو و رفلاکس سنتز شدند و با تکنیک هایی مانند xrd ، sem ، tem ، bet وpl شناسایی شدند. از مورفولوژی های مورد مطالعه که با موفقیت تهیه گردیدند می توان به گل مانند، نانو میله ، نانو ذره و نانو صفحه اشاره نمود. بررسی خواص حسگری این مورفولوژی ها نشان داد که نوعی انتخاب پذیری نسبت به گاز های متان، کربن مونواکسید و اتانول وجود دارد، به نحوی که حساسیت مورفولوژی گل مانند به گاز کربن مونواکسید بالاتر از دو گاز دیگر و به همین ترتیب حساسیت مورفولوژی نانومیله به متان و نانو ذره به اتانول بالاترمی باشد. همچنین مورفولوژی دو بعدی نانو صفحه انتخاب پذیری دوگانه ای نسبت به اتانول و کربن مونو اکسید در حضور متان دارد که این مشاهدات با استفاده از ساختار و صفحات کریستالی قابل توجیه است در بخش بعدی، مجموعه ای از نانو ساختار های روی اکسید با افزودنی هایی از گروه اکسید خاک های نادر مانند ceo2 ،sm2o3، la2o3 ، y2o3 و eu2o3 سنتز شدند. رفتار حسگری این نانو ساختار ها نسبت به سه گاز کاهنده متان و کربن مونواکسید و اتانول مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که با تغییر در نوع و درصد ماده افزودنی، خواصی مانند دمای بهینه عملیاتی، انتخاب پذیری به یک گاز در حضور دیگر گاز ها، بهبود زمان پاسخ و بازیابی و بهبود خواص حسگری حاصل می شود. در بررسی این نتایج از عواملی مانند خاصیت کاتالیستی و خواص سطح استفاده شد . بررسی خواص فوتوکاتالیستی برخی از این مورفولوژی ها نشان داد که تغییر در مورفولوژی می تواند در رنگ زدایی کنگورد تاثیر بگذارد.