نام پژوهشگر: احمد علی اکبری کامرانی
زهرا حاجی هاشمی احمد علی اکبری کامرانی
مقدمه: جهت ارتقاء سلامت،پیشگیری از بیماریهای مزمن و کاهش بروز بیماریهای خاص در سالمندان، اولین گام شناسایی وضعیت زندگی و سلامتی سالمندان و عوامل موثر بر آن می باشدکه این امر با سنجش کیفیت زندگی میسر است. این مطالعه با هدف مقایسه کیفیت زندگی در سالمندان شهر نشین و روستانشین مراجعه کننده سرپایی به درمانگاه داخلی بیمارستان امام سجاد شهریار از تیر ماه1389 لغایت تیر ماه1390انجام شد. روش: این یک مطالعه توصیفی-تحلیلی مقطعی بود که بر روی 203 سالمند شهری و روستایی مراجعه کننده سرپایی به درمانگاه داخلی انجام شد.کیفیت زندگی با پرسشنامهsf-36اندازه گیری شد. داده های جمع آوری شده وارد نرم افزار spss شده و با ازمون مقایسه میانگین ها و همچنین آزمون رگرسیون برای تعیین مهمترین عوامل موثر بر کیفیت زندگی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: در کل از 203 نمونه سالمند 60 سال و بالاتر مورد مطالعه 103 نفر شهری و 100 نفر روستای بودند میانگین سنی نمونه های شهری (انحراف معیار=6.72 )68.83در بازه 92-60 سال و میانگین سنی نمونه های روستایی(انحراف معیار=7.4)69.9 در بازه 94-60 سال بود. در آزمون رگرسیون با استفاده از متد step wiseدر حیطه عملکرد جسمانی؛ جنسیت ، گروه سنی و اشتغال بر کیفیت زندگی اثر معنی دار داشتند. در حیطه محدودیت ایفای نقش بدلیل مشکلات جسمانی فقط وضعیت تحصیلات بر کیفیت زندگی؛ در حیطه درد جسمانی: وضعیت تحصیلات، جنسیت و محل زندگی بر کیفیت زندگی؛ در حیطه سلامت عمومی: جنسیت و وضعیت اشتغال بر کیفیت زندگی؛ در حیطه سر زندگی و در حیطه عملکرد اجتماعی: وضعیت اشتغال بر کیفیت زندگی؛ در حیطه محدودیت ایفای نقش بدلیل مشکلات عاطفی: محل زندگی و در حیطه سلامت روانی جنسیت بر کیفیت زندگی اثر داشته اند. نتیجه گیری:محل زندگی در شهر و روستای شهریار بجز در حیطه درد جسمانی و محدودیت ایفای نقش بدلیل مشکلات عاطفی بر روی کیفیت زندگی تاثیری نداشت
حمید رضا یاوری رامشه رباب صحاف
خلاصه اهداف: بررسی شیوع پلی فارماسی (مصرف همزمان 5 دارو یا بیشتر) و ارتباط آن با سن، جنسیت، تحصیلات، سیگار، وضعیت تغذیه ای، وضعیت عملکردی، وضعیت شناختی، افسردگی، وضعیتهای مزمن، و تعیین شایعترین داروها و گروههای دارویی مصرفی دخیل در پلی فارماسی در سالمندان ساکن آسایشگاه خیریه کهریزک در سال 1389 روش: تعداد 237 نفر از سالمندان 60 ساله و بالاتر (56.5% زن) تحت مراقبت شبانه روزی در این مرکز به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شده و داروهای مصرفی آنها حداکثر تا 11 دارو ثبت شد. پلی فارماسی مصرف همزمان 5 دارو یا بیشتر، شامل داروهای با تجویز و بدون تجویز پزشک و داروهای گیاهی در نظر گرفته شد. داروهای "در صورت نیاز" در این تعریف گنجانده نشدند. گروههای دارویی بر مبنای سیستم طبقه بندی تشریحی درمانی شیمیایی مشخص گردید. اطلاعات دموگرافیک از پرونده های پذیرش به دست آمد. وضعیت تغذیه ای با شاخص توده بدن، وضعیت شناختی با آزمون مختصر وضعیت ذهنی، وضعیت عملکردی با شاخص بارتل، وضعیت افسردگی با شاخص افسردگی سالمندی سنجیده شد. اطلاعات مربوط به وضعیتهای مزمن از پرونده های درمانی استخراج گردید. داده ها جهت تحلیل وارد سیستم نرم افزاری spss شد. به استثنای نوع دارو و گروه دارویی، شاخص ارتباط در این مطالعه odds ratio(or) بود. از مدل رگرسیون لجیستیک برای تحلیل اثر متغیرهای سن ، جنس، تحصیلات، وضعیت عملکردی، وضعیت شناختی، افسردگی، بیماریهای مزمن، سیگار و وضعیت تغذیه ای استفاده شد. نتایج: پلی فارماسی در 52.3% شرکت کنندگان مشاهده شد. ارتباط معناداری بین پلی فارماسی و سیگار کشیدن (0.71-0.12 95%ci ،0.30=or)، امتیاز شاخص افسردگی سالمندی (1.19-1.01 95%ci ،1.09=or)، و تعداد وضعیتهای مزمن (2.68-1.56 95%ci ،2.05=or) مشاهده شد. در افراد دچار پلی فارماسی شایعترین داروهای مصرفی به ترتیب کلسیم دی (14.1%)، آتنولول (8.1%) و آسپیرین (4.4%) و شایعترین گروههای دارویی به ترتیب داروهای قلبی عروقی (32.1%)، داروهای سیستم عصبی (31.8%) و داروهای سیستم گوارشی (20.4%) بودند. نتیجه گیری: شیوع پلی فارماسی در سالمندان ساکن آسایشگاه کهریزک بالا بود. افزایش امتیاز شاخص افسردگی سالمندی، افزایش تعداد وضعیتهای مزمن و سیگار نکشیدن ریسک فاکتورهای پلی فارماسی در این جمعیت بودند.
معصومه صادقی پور روسری مهشید فروغان
مقدمه : تشخیص زودهنگام اختلالات شناختی جهت اعمال به موقع درمان های جدید اهمیت ویژه ای دارد، لذا وجود ابزارهای ارزیابی شناختی مناسبی که در مطب پزشکان و مراکز مراقبتی اولیه سالمندان قابل استفاده باشند، لازم به نظر می رسد. آزمون ساعت یک آزمون ساده و ارزان برای ارزیابی شناختی در سالمندان است. هدف از انجام این تحقیق تعیین پایایی و روایی آزمون ساعت در سالمندان تهرانی بود. روش کار: در این مطالعه مقطعی 74 سالمند با سواد مراجعه کننده به انجمن آلزایمر ایران ( شامل بیماران و سالمندان سالم)، همزمان توسط دو مجری تحت آزمون ساعت، با روش امتیازبندی شولمان، و سپس آزمون mmse قرار گرفتند. برای 20 نفر یک هفته بعد نیز مجددا آزمون ساعت انجام گرفت. پایایی بین ارزیابان و آزمون- بازآزمون ساعت با محاسبه ضریب توافق کاپا وicc تعیین گردید. روایی همزمان آزمون ساعت با mmse با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن محاسبه گردید. روایی تفکیکی آزمون ساعت نیز با ارزیابی تفاوت میانگین امتیاز آزمون ساعت توسط آزمون من ویتنی بررسی گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 20 تحلیل گردید. یافته ها: 74سالمند با میانگین سنی 72 سال به نسبت مساوی مرد و زن در این طرح شرکت داشتند. ضریب توافق کاپا بین امتیازات آزمون ساعت انجام شده توسط دو مجری و بازآزمون آن به ترتیب، 0/768 و 0/554 بوده است.(p<0/001) مقدارicc برای پایایی بین ارزیابان و آزمون مجدد به ترتیب 0/964 و 0/955 با p<0/001بود. ضریب همبستگی اسپیرمن برای امتیاز آزمون ساعت و mmse، 782/0و در سطح p<0/001 معنی دار بود. بهترین حساسیت و ویژگی 90% و73% برای نقطه برش 3? ارزیابی شد. سطح زیر منحنی roc (0/98)موید قدرت افتراق بالای تست بود. اختلاف معنی دار بین میانگین امتیاز آزمون ساعت در دو گروه سالم و بیمار وجود داشت (p<0/001 ). بحث و نتیجه گیری: آزمون ساعت در سالمندان تهرانی از پایایی و روایی مطلوب برخوردار است و می تواند به عنوان یکی از ابزارهای معتبر در فهرست آزمون های ارزیابی شناختی سالمندان ایرانی قرار گیرد.
امیررضا عرفا احمد علی اکبری کامرانی
مقدمه:یکی از مهمترین تغییرات وابسته به سن در دوره سالمندی ،شیوع بالای بیماریهای مزمن همچون پرفشاری خون می باشد.نتایج مطالعات زیاد نشان میدهد که داروهای رایج کاهنده فشار خون ممکنست اثرات جانبی زیادی در این گروه سنی داشته باشند.بنابراین به نظر رسید ارائه رژیم غذائی ویژه جهت درمان این بیماری در سالمندان ضروریست. هدف:بررسی تاثیررژیم غذائی ویژه در کاهش فشار خون در سالمندان روش بررسی:127 تن از سالمندان واجد شرایط که به 2 مرکز درمانی یاد شده مراجعه کرده بودند مورد مطالعه و مداخله قرار گرفتند.فشار خون آنها با فشارسنج جیوه ای کالیبره شده در نوبتهای متوالی اندازه گیری شد.این مراجعین بر اساس گرید فشارخون در 3 طبقه گروه بندی شدندوسپس تحت درمان با بسته غذائی پیشنهادی قرار گرفتند و فشار خون آنها 2 الی 3 مرتبه در هفته بررسی شده و میانگین فشار خون سیستول و دیاستول در ماههای اول تا سوم اعلام گردید. یافته ها:مرحله پرفشاری خون،سابقه دیابت،اختلال لیپید،مصرف سیگار و میزان bmi در مراجعه کنندگان مورد بررسی قرار گرفت.با توجه به موارد اخلاقی و شرایط مطالعه ،ارائه رژیم غذائی ویژه در 2 گروه pre hypertension وstage i hypertensionصورت گرفت که نتیجه آن کاهش فشار خون سیستول و دیاستول طی 3 ماه مطالعه در این 2 گروه بود. نتیجه گیری :با توجه به جداول ارائه شده و گزارشات آماری،ارائه رژیم غذائی ویژه در کاهش پرفشاری خون در سالمندان موثر بوده و در مقایسه با داروهای رایج کاهنده فشار خون ،اثری شبیه مصرف تیازیدها(هیدروکلروتیازید)دارد بنحویکه منجر به کاهش فشار سیستول 15-10 واحد در ماه و کاهش فشار دیاستول10-5 واحد در ماه میگردد. کلید واژه ها:رژیم غذائی ویژه-سالمند-پرفشاری خون-درمان-سیستول-دیاستول
نیتا شفا احمد علی اکبری کامرانی
در ابتدا پرسشنامه par-qبر اساس پروتکلiqola ترجمه گردید . سپس روایی و پایایی آن بررسی شد . داده ها از نظر روایی صوری و محتوایی مورد بررسی قرار گرفتند . 100 سالمند 60 تا 70 سال ساکن شهر اصفهان در این طرح شرکت داشتند. پرسشنامه par-q توسط آنها تکمیل گردید.جهت بررسی پایایی پرسشنامه (تکرار پذیری به فاصله دو هفته ) بعد از 14 روز، 20داوطلب پرسشنامه را برای بار دوم تکمیل کردند. برای ارزیابی اعتبار سازه، ارتباط نتیجه حاصل از پرسشنامه با نظر پزشک جهت تعیین آمادگی فعالیت فیزیکی مورد بررسی قرار گرفت . آلفای کرونباخ برای سنجش همخوانی درونی وiccبرای بررسی تکرارپذیری مطلق و نسبی محاسبه گردید. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه بر اساس متخصصین و سالمندان تایید شد. ضریبهمبستگی درونی نشان دادهمخوانی درونی(321/0)در پرسشنامه 7سوالی پایین تر از سطح قابل قبول 70/0 بود که بیانگر این مطلب است که پرسشنامه دارای پایایی معناداری نمی باشد . آزمون مک نمار جهت ارزیابی پایایی همزمان نشان داد که در پرسشنامه 7 سوالی همبستگی معناداری با نظر پزشک وجود ندارد . پس از آن با حذف تک تک سوالاتی که حذفشان بیشترین تاثیر را در افزایش آلفای کرونباخداشت در نهایت پرسشنامه 4سوالی تهیه شد که همخوانی درونی آن قابل قبول بود . آزمون مک نمار نیزهمبستگی معناداری را بین پرسشنامه و نظر پزشک نشان داد . نسخه فارسی پرسش نامه par-q ویژگی های روانسنجی خوبی برای ارزیابی آمادگی فعالیت فیزیکی در سالمندان ایرانی ندارد.اما در صورت تطابق دادن این پرسشنامه با فرهنگ ایرانی و تغییر تعدادی از سوالهای پرسشنامه قابلیت استفاده در فعالیت های پژوهشی و درمانی آینده را دارد.
نینا شفا رباب صحاف
در ابتدا پرسشنامه frax بر اساس پروتکلiqola ترجمه گردید . سپس روایی و پایایی آن بررسی شد . داده ها از نظر روایی صوری و محتوایی مورد بررسی قرار گرفتند . 200 سالمند بالای60 سال ساکن شهر اصفهاندر این طرح شرکت داشتند. پرسشنامه frax توسط آنها تکمیل گردید. جهت بررسی پایایی پرسشنامه (تکرار پذیری به فاصله دو هفته ) بعد از 14 روز، 32داوطلب پرسشنامه را برای بار دوم تکمیل کردند.برایارزیابیاعتبار سازه، ارتباط نتیجه حاصل از پرسشنامه و bmi با ارتباط نتیجه حاصل از پرسشنامه و آزمایش سنجش تراکم استخوان ( bmd)مورد بررسی قرار گرفت. آلفای کرونباخبرایسنجش همخوانی درونی وiccبرای بررسی تکرارپذیری مطلق و نسبی محاسبه گردید. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصین و سالمندان بطور جداگانه تایید شد. ضریبهمبستگیدرونیتعیین شد.در خصوص همبستگی دو شاخص یعنی bmdو bmiبا پرسشنامه frax ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد همبستگی معنیداری بین این دو متغیر وجود دارد (ضریب همبستگی برابر 0.658 و 0.001>p). سپس پایایی درونی پرسشنامه تعیین شد کهآلفای کرونباخ بدست آمده برابربا0/321 شد,که نشان می دهد همخوانی درونیدر پرسشنامه 12 سوالی پایین تر از سطحقابلقبول 70/0 بودکه بیانگر این مطلب است که پرسشنامه در ایران دارای پایایی درونی معناداری نمی باشد . لذا باید مطالعه دیگری تحت عنوان بومی سازی این پرسشنامه انجام داد تا مشخص نمود که کدامیک از سوالات این پرسشنامه نیاز بیشتری به تغییر و بومی سازی در جامعه سالمندان ایرانی دارد و به عنوان اولین قدم از ادامه این راه همخوانی درونی تک تک سوالات نیز تعیین شد تا مشخص شود کدامیک از سوالات در ایران نیاز به ارزیابی و بومی سازی دارد. نسخه فارسی پرسشنامه frax ویژگی های روانسنجی خوبی برای ارزیابی احتمال شکستگی ناشی از پوکی استخوان در 10 سال آینده در سالمندان ایرانی دارد.اما در صورت تطابق دادن این پرسشنامه با فرهنگ ایرانی و یا تغییرتعدادی از سوالهای پرسشنامه قابلیت استفاده در فعالیت های پژوهشی و درمانی آینده را دارد.