نام پژوهشگر: وحیده پیام نور
غفار صلواتی قاسمی وحیده پیام نور
در تحقیق حاضر با هدف بهبود صفات جوانه زنی و شناسایی رفتار ذخیره ای بذور سیاه کرکو، دو آزمایش جداگانه طراحی و اجرا گردید. در آزمایش اول تاثیر تیما های اسید جبرلیک(ga3) با دو غلظت 250 و 500 (ppm)، قارچ کش (دیفنوکنازول) و آفت کش(ایمیراکلراید) پس از 2 و 4 و 6 ماه استراتیفه سرد و مرطوب مورد بررسی قرار گرفت و در آزمایش دوم به منظور بررسی میزان حساسیت به خشکی بذرهای سیاه کرکو، اثرات کاهش رطوبت داخلی بذر بر صفات جوانه زنی و خصوصیات اولیه بذر و نونهال های این گونه بررسی شد. به این منظور ابتدا بذور رسیده و نارس افرا کرکو در منطقه سیاه مرز کوه واقع در فاصله 18 کیلومتری جنوب شرق شهرگرگان و محدوده ارتفاعی 1700-1000 متر ازسطح دریا و بذور رسیده دره زرین گل واقع در 17 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان علی آباد استان گلستان با ارتفاع 1100-500 متر از سطح دریا جمع آوری گردید. درآزمایش اول بذرها پس از 2 و 4 و 6 ماه استراتیفه سرد و مرطوب تحت تاثیر تیمارهای ga3، قارچ کش و آفت کش قرار گرفت و به مدت 30 روز جوانه زنی بذور پایش گردید. نتایج نشان داد که بذور نارس توانایی لازم برای جوانه زنی را ندارد. حداقل زمان لازم جهت استراتیفه بذور افرا کرکو 4 ماه می باشد. اسید جیبرلیک با غلظت 250 (ppm) بیشترین تاثیر و قارچ کش دیفنوکونازول کمترین تاثیر را در بهبود جوانه زنی بذور داشتند. تیمارهای بهبود جوانه زنی پس از 6 ماه استراتیفه بذور تاثیری بهتری بر صفات جوانه زنی و خصوصیات اولیه نونهال ها داشته اند. در آزمایش دوم پس از تعیین رطوبت اولیه، تعداد 2700 عدد بذرسالم و رسیده در 9 سطح رطوبتی شامل رطوبت 45 (شاهد)، 40، 35، 30، 25، 20، 15، 10 و 5 درصد تحت آزمون جوانه زنی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بذرهای افرا کرکو دارای رفتار ذخیره ای حدواسط هستند. حد آستانه، حد بحرانی و حد کشنده رطوبت داخلی بذر این گونه به ترتیب 40، 20 و 5 درصد می باشد همچنین با کاهش رطوبت داخلی، صفات جوانه زنی بذر ( ظرفیت حیاتی، سرعت، ارزش، انرژی و درصد جوانه زنی و شاخص بنیه بذر) و خصوصیات اولیه نونهال های افراکرکو (وزن خشک ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و طول گیاه چه) کاهش یافت. کلمات کلیدی: استراتیفه، سیاه کرکو، صفات جوانه زنی، رطوبت داخلی بذر
سیده سامره هاشمی وحیده پیام نور
تنش شوری یکی از تنش های غیر زنده محسوب می شود که با توجه به اثرات منفی روی رشد گیاهان، پتانسیل تولید اراضی را کاهش می دهد. جوانه زنی گیاه، اولین مرحله ای است که با شوری خاک مواجه می شود، بنابراین بررسی رفتار گیاه در این مرحله به تنش شوری می تواند نقش اساسی در تعیین میزان مقاومت آن داشته باشد طوری که با شناسایی این رفتار در این مرحله می توان با صرف زمان اندک مقاوم ترین گونه را مشخص کرد. در این تحقیق برای شناسایی مقاومت مراحل اولیه رویشی، سه گونه اکالیپتوس شاملeucalyptus microtheca ، camaldulensis eucalyptus و eucalyptu saligna در محیط آزمایشگاهی در معرض 12 تیمار شوری شامل 6 سطح غلظتی (0، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی مولار) از نمک های nacl و cacl 2 قرار گرفتند. به این منظور آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت و صفات درصد و سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن تر ساقه چه و ریشه چه، نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه، بیوماس کل و شاخص شادابی اندام هوایی مورد اندازه گیری قرار گرفتند و پس از نرمال کردن داده ها در نرم افزار spss، به عنوان معیارهایی از تحمل به شوری در این گونه ها استفاده شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که گونه های مورد مطالعه تفاوت معنی داری از لحاظ پاسخ به شوری در نمک ها و غلظت های مختلف با یکدیگر دارند و افزایش غلظت این نمک ها باعث کاهش متغییرهای مورد مطالعه در آزمایش شد همچنین نتایج نشان داد که اثر نمک nacl بر روی گونه ها کمتر از نمک cacl 2 بوده و بیشترین مقاومت به شوری را گونه e.microtheca از خود نشان داد. در انتهای آزمایش برای اطمینان از نتایج تحقیق و پاسخگویی به این پرسش که آیا محیط کشت تاثیری در میزان مقاومت به شوری دارد، دو آزمایش تکمیلی نیز طراحی گردید که در آزمایش اول اعمال تنش شوری با دو نمک فوق بر روی دو گونه e.microtheca و e.camaldulensis در ماسه انجام گردید و در آزمایش دوم بذور دو گونه فوق در خاک طبیعی با شوری متفاوت کاشته شدند. نتایج آزمایشات ماسه ای تقریبا مشابه نتایج آزمایشگاهی بود و در خاک طبیعی همانطور که انتظار می رفت گونه e.microtheca قدرت جوانه زنی در خاک شور را داشت اما در خاک های دیگر رشد بهتری داشت و گونه e.camaldulensis نیز در خاک شور قادر به جوانه زنی نبود.
پریسا هادی نژاد وحیده پیام نور
سبز شدن یکی از مراحل بحرانی نمو گیاه است. تکنیک پرایمینگ بطور وسیعی برای بهبود سبز شدن و ظهور گیاهچه نهال استفاده می شود. هدف از این پژوهش تحقیق در مورد اثر پرایمینگ بر مشخصه های سبز شدن (ارزش سبز شدن، میانگین سبز شدن روزانه، میانگین زمان سبز شدن، درصد، سرعت و نیروی سبز شدن) و رویشی (طول ساقه وریشه، قطر یقه، سطح برگ و وزن خشک) نونهال های بلندمازو که یکی از گونه های بومی و تجاری جنگل های شمال ایران است می باشد. بذور در دی ماه 1388 و 1389 به طور تصادفی از 10 درخت مادری در پارک جنگلی النگدره گرگان جمع آوری و پس از اعمال تیمارهای آب و پتاسیم نیترات در 1388 و تیمارهای سالیسیلیک اسید، اسکوربیک اسید، جیبرلیک اسید، کلسیم کربنات و پلی اتیلن گلیکول در 1389 در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار 30 تایی در سال 1388 و 3 تکرار 20 تایی در سال 1389 در عمق 5 سانتی متری از سطح خاک در گلدان های پلاستیکی کاشته شدند. نتایج نشان داد که تیمارهای پتاسیم نیترات مخصوصا با غلطت 5/1درصد به مدت زمان 1 و 4 روز باعث بهبود در ویژگی های سبز شدن و رویشی این گونه شد. همچنین در 1389 تیمار سلیسیلیک اسید 1% بیشترین افزایش معنی دار در ویژگی های درصد، سرعت و میانگین سبز شدن روزانه ایجاد کرد اما در ویژگی های رویشی نهال ها، در بین تیمارهای اعمال شده تفاوت معنی داری وجود نداشت. بنابراین استفاده از تکنیک پرایمینگ توسط پتاسیم نیترات می تواند برای تولید نهال هایی با صفات رویشی برتر در جنگلکاری و تولید نهال بلندمازو مورد استفاده قرار گیرد. کلمات کلیدی: بذر، بلندمازو، پرایمینگ، سبز شدن، نونهال
امیر کردعلیوند وحیده پیام نور
چکیده به منظور بررسی ریخت شناسی برگ و میوه توس در رابطه با تنوع ژنتیکی بین رویشگاهی با استفاده از نشانگرهای ماکرو و میکرومورفولوژیکی، 3 رویشگاه در جنگل های هیرکانی شناسایی و از هر رویشگاه 30 پایه درختی، به صورت تصادفی و با فاصله حداقل 100 متر از یکدیگر انتخاب و نمونه های برگ و میوه جمع آوری گردید. با بررسی صفات ریختی برگ و بذر با استفاده از آنالیز واریانس آشیانه ای و تجزیه خوشه ای تنوع بین جمعیتی زیادی در این 3 رویشگاه مشاهده شد. در تجزیه به مولفه های اصلی صفات تعداد دندانه بین دومین و سومین رگبرگ، طول دمبرگ، فاصله پایه برگ تا پهن ترین نقطه برگ، عرض برگ در 9/0 طول برگ، تعداد رگبرگ ها، شکل نوک برگ، فاصله بین رگبرگ ها، و عرض باله بذر، صفات مهم برای تفکیک گونه های موجود در رویشگاه ها تشخیص داده شدند. برای تست صحت کار از آنالیز تشخیص استفاده شد که درستی کار را به اثبات رساند. در ادامه این فاز از تحقیق برای بررسی میزان تأثیر پذیری صفات از محیط از پلاستیسیتی استفاده شد که تقریباً همان صفاتی که صفات تفکیکی شناخته شده بودند، در این آنالیز نیز به عنوان صفاتی که بیشتر تحت تأثیر ژنتیک گونه (پلاستیسیتی کمتر) به شمار می روند. در فاز دوم این تحقیق صفات میکرومورفولوژیک روزنه، دانه گرده و کرک با استفاده از میکروسکوپ نوری و الکترونی مورد بررسی قرار گرفت. 3 نوع روزنه شامل: پاراستیک، آنموستیک و سیکلوستیک شناسایی شد که تیپ پاراستیک تیپ غالب بوده و از نظر موقعیت قرارگیری نسبت به سلولهای همراه، بالاتر بودند. برای انجام مطالعات گرده شناسی از روش استولیز استفاده شد و نوع دانه گرده در این سه رویشگاه مشابه و از نظر شکل، کروی کشیده (prolate spheroidal )، سه منفذی (tri- porate) با اندازه متوسط تشخیص داده شد. از نظر صفت کرک تفاوت قابل ملاحظه ای در این 3 رویشگاه مشاهده گردید. به طوری که نوع کرک در رویشگاه سیاه مرزکوه از نوع کرک غده ایی و گونه roth. betula pendula، رویشگاه سنگده کرک رشته ای کوتاه و گونه b. litwinowii doluch و رویشگاه شهرستانک کرک رشته ای بلند و کوتاه و گونه b. pubescens ehrhتشخیص داده شد. بنابراین با توجه به کلید های شناسایی موجود این صفت می تواند نسبت به سایر صفات در تشخیص تنوع ژنتیکی ارجحیت داشته باشد. کلمات کلیدی: توس، تنوع ژنتیکی، نشانگرهای مورفولوژیک، روزنه ، کرک، استولیز، دانه گرده
جمیله نظری مهدی علیزاده
توس (betula) بازمانده جنگل های اولیه خزری و از درختان در حال انقراض به شمار می رود و سهم آن در ترکیب جوامع جنگل های ایران بسیار ناچیز می باشد. سنگلاخی بودن رویشگاه، مشکلات مربوط به زادآوری و جوانه زنی بذور، فشار عوامل محیطی زنده و غیر زنده از قبیل آفات و بیماری ها و شرایط اکولوژیک، استفاده از روش های آزمایشگاهی نظیر ریزازدیادی و کشت بافت را جهت، بازسازی و حفاظت از این گونه رو به انقراض کاملا توجیه می کند. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین بهترین روش سترون سازی، محیط کشت و تیمار هورمونی مناسب برای ریزازدیادی درخت توس بود. ریزنمونه های برگ و تک گره به صورت تصادفی از نهال های توس 4-5 ساله انتقال یافته، از رویشگاه سنگده به دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و بذور توس از دو منطقه جنگلی، شامل سنگده استان مازندران و سیامرزکوه استان گلستان جمع آوری و کشت شدند. داده های به دست آمده با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با استفاده از نرم افزار spssو mstatc مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای مقایسه میانگین داده ها از آزمون lsd استفاده شد. نتایج نشان داد برای استریل کردن ریزنمونه های برگ و تک گره، بهترین حالت استفاده از تیمار کلرید جیوه 1/0 درصد به مدت 7 دقیقه بود. بهترین تیمار برای جوانه زنی بذور توس قارچ کش دیفنوکونازول 3 درصد به مدت 24 ساعت به همراه آب گرم 55 درجه سانتی گراد به مدت 30 دقیقه و کلرید جیوه 1/0 درصد به مدت 10 دقیقه بود. دو محیط کشت ms و wpm با غلظت های مختلف هورمونی برای جوانه زنی ریزنمونه های تک گره مناسب بودند، ولی ریشه زایی کمی در آن ها مشاهده شد. برای ریزازدیادی ریزنمونه های برگ، بهترین محیط کشت و تیمار هورمونی مربوط به محیط کشت پایه wpm به همراه یک میلی گرم بر لیتر هورمون bap و 1/0 میلی گرم بر لیتر 2,4-d بود. کالوس های حاصل شده بر روی این ترکیب محیط کشت قادر به اندام زایی بودند و گیاه چه های ریشه دار تولید شد.
مریم مسی وند داراب حسنی
گردو گیاهی است متعلق به خانواده juglandace این خانواده دارای 60 گونه است که 20 گونه آن در جنس juglans قرار می گیرد. جز درختان چند منظوره و از نظر اقتصادی بسیار پراهمیت محسوب می شوند. تحقیق حاضر با هدف مطالعه خصوصیات مورفولوژیکی، سیتوژنتیکی و ارزیابی محتوای dna تعدادی از ارقام و ژنوتیپ های گردو انجام شد. نمونه های مورد بررسی شامل ژنوتیپ های گردوی سیاه، ژنوتیپ و ارقام گردوی ایرانی و هیبریدهای بین گونه ای رویال و پارادوکس واقع در ایستگاه تحقیقاتی کمال شهر کرج می باشند. با بررسی 29 صفت ریخت شناسی برگ و میوه مشخص شد تنوع بسیار زیادی در میان نمونه ها وجود دارد. جهت تعیین محتوای dna و تعیین سطح پلوئیدی از دستگاه فلوسیتومتری استفاده و مشخص شد شاخص محتوای dna در بین گونه ها متفاوت است. مطالعات کاریوسیستماتیکی با روش کاریولوژی در نمونه هایی که تفاوت بیشتری از نظر محتوای dna با بقیه داشتند با استفاده از سلول های مریستم ریشه چه انجام شد. ده صفحه متافازی مناسب دارای کروموزوم های کاملا واضح از هر نمونه انتخاب، عکسبرداری و پارامترهای کروموزوم ها (شامل طول کروموزوم، بازوی بلند، بازوی کوتاه، نسبت بازوی کوتاه به کل، نسبت بازوی بلند به کوتاه و شاخص کروموزومی) اندازه گیری شد. کلیه ژنوتیپ های مورد مطالعه دیپلوئید و تعداد کروموزوم ها در تمامی گونه ها 32n=2 عدد و تیپ کروموزوم ها از نوع متاسانتریک، ساب متاسانتریک و به ندرت تلوسانتریک و بدون ماهواره بودند. جهت گروه بندی گونه ها بر اساس صفات کروموزمی اندازه گیری شده از روش تجزیه کلاستر استفاده شده است. دندروگرام حاصل از تجزیه کلاستر به دست آمده با استفاده از روش وارد می-باشد. نمونه های مورد بررسی در سه گروه مجزا تقسیم شدند در گروه اول رقم های z30 ,z63 ,pedro و هیبرید بین گونه ای royalقرار گرفتند و در گروه دوم گونه گردوی سیاه، هیبرید بین گونه ای پارادوکس، b21 , k72 و در خوشه سوم نیز رقم گردوی ایرانی serr به تنهایی قرار گرفت.
زینب رحمتی وحیده پیام نور
فاکتورهای زیادی در تشکیل کالوس و افزایش در میزان کالوس در شرایط درون شیشه ای موثرند که نوع ریزنمونه، نوع محیط کشت، نوع هورمون و عوامل محیطی از موارد بسیار مهم می باشد. سرخدار (taxus) یکی از سوزنی برگان بومی و با ارزش جنگل های شمال بوده که قسمت های متفاوت آن منبع اولیه تولید داروی ضد سرطان تاکسول است که دارای کاربرد وسیعی در درمان بیماری های سرطان سینه، رحم، تخمدان و ... می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین مناسب ترین روش سترون سازی، محیط کشت و تیمارهای هورمونی مناسب برای کالوس زایی ریزنمونه های ساقه و برگ 2 گونهtaxua baccata و taxus berevifoliaو همچنین مقایسه میزان تاکسول موجود در بافت های طبیعی گیاه با کالوس های حاصل از شرایط درون شیشه ای با استفاده از تکنیک hplc بود. نمونه های مورد نظر از رویشگاه های دره زیارت و باغ گیاه شناسی جنگل شصت کلاته به صورت تصادفی جمع آوری و به آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان منتقل و کشت شدند. داده های بدست آمده با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با استفاده از نرم افزار mstatc مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای مقایسه میانگین داده ها از آزمون حداقل اختلاف معنی داری (lsd) استفاده شد. نتایج نشان داد که برای استریل کردن ریزنمونه های ساقه و برگ، بهترین حالت استفاده از کلرید جیوه 1/0 درصد به مدت 5 دقیقه بود. بهترین ریزنمونه جهت تولید کالوس، ساقه و بهترین محیط کشت و تیمار هورمونی، مربوط به محیط کشت wpm و تیمار هورمونی 2 میلی گرم بر لیتر هورمون 2,4-d و2/0 میلی گرم بر لیتر کینتین بود. مقادیر تاکسول در بافت های طبیعی گیاه t.baccata بیشتر از گونه t.berevifolia بود اما بین کالوس های درون شیشه ای اختلاف بارزی بین این دو گونه مشاهده نشد. همچنین مقدار تاکسول در کالوس های حاصل از شرایط درون شیشه ای، بیشتر از بافت های طبیعی بود.
نسترن مهری راد وحیده پیام نور
بتولین نوعی تری¬ترپنوئید می¬باشد که خواص درمانی آن به ویژه جهت درمان بیماری¬های پوستی و سرطانی محرز شده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی امکان افزایش میزان بتولین در کالوس¬های betula litwinowii در شرایط درون شیشه¬ای تحت تاثیر غلظت¬ها و مدت زمان اعمال الیسیتورها و پیش¬ماده¬ها، حاصل از بهترین سن پایه¬های مادری و بهترین شرایط کشت نوری بوده است. ابتدا میزان بتولین موجود در بافت¬های طبیعی گیاه (برگ و پوست تنه و شاخه - در سه دامنه قطری cm35-22، 17-7 و 7›) و نهال¬های پنج ساله از رویشگاه سنگده در فصل تابستان جمع آوری و عصاره گیری شد. سپس با استفاده از دستگاه hplc ارزیابی گردید. ریزنمونه¬ها در محیط wpm حاوی هورمون¬های 2,4-d و bap در دو حالت نور و تاریکی کشت و کالوس¬ها¬ی چهار ماهه در محیطی حاوی الیسیتورهایی چون اسید¬سالیسیلیک، کلرو¬کولین¬کلراید و کلرید¬کبالت و پیش ماده¬هایی چون ساکارز، ویتامین و گلوکز بازکشت شدند. کالوس¬ها در محیط¬کشت¬های جدید پس از 2، 3 و 4 هفته برداشته شدند و وزن تر و خشک آن¬ها محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل کالزایی از آزمایش فاکتوریل دو عامله در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با 3 تکرار و نرم¬افزار spss استفاده شد و مقایسه میانگین¬ها با آزمون دانکن ارزیابی شد. نتایج نشان داد پوست تنه با قطر cm35-22 با 65/6 درصد بیشترین میزان بتولین را داشت. شرایط نوری جهت کالوس¬دهی ریزنمونه¬ها بسیار ضروری بود. از بین الیسیتورها، کلرو¬کولین¬کلراید با غلظت یک میلی¬گرم بر لیتر با 0307/0 درصد بتولین به عنوان بهترین الیسیتور و از بین پیش¬ماده¬ها، ویتامین 10 برابر با 0916/0 درصد بتولین به عنوان بهترین پیش¬ماده¬ با دو هفته قرارگرفتن در محیط تحت تیمار معرفی شدند و در کل همه¬ی تیمارها ¬غیر از اسید¬سالیسیلیک و کلرید¬کبالت (با غلظت 100 و 150 میلی¬گرم بر لیتر) مقدار بتولین را نسبت به تیمار شاهد افزایش دادند.
فرزانه مقبل اصفهانی علی ستاریان
جنس افرا (acer) از تیره aceraceae می¬باشد که از دیدگاه اکولوژی دارای ارزش فراوانی بوده و سطوح وسیعی را در جنگل¬های شمال می¬پوشاند. در این پژوهش برای اولین بار در ایران، ریزریخت شناسی صفات برگ (کرک و روزنه)، دانه گرده (شامل شکل دانه گرده و تزیینات آن) و میوه 9 گونه و یک زیرگونه افرا شامل پلت ( acer.velutinum subps velutinum)، کرب (a.campestre)، شیردار (a.cappadocicum)، چناری (a.platanoides)، هیرکانی (a.hyrcanum)، مازندرانی (a.mazandaranicum)، کرکو (a.monsspesulanum)، زینتی (a.negundo)، سرخ (a.palmatum) ابلق (a.negundo subsp variegatum) ارزیابی شده است. پس از نمونه¬گیری از پایه¬های طبیعی، آماده سازی نمونه¬های برگ، گرده، میوه انجام شد و سپس با کمک میکروسکوپ نوری و الکترونی مورد مطالعه قرار گرفتند. در مجموع 3 نوع کرک، 5 تیپ روزنه؛ 4نوع شکل گرده، 4نوع الگوی تزییناتی گرده، 4 نوع شکل آندوکارپ میوه، 8 نوع الگوی تزییناتی سطح آندوکارپ در گونه¬های مورد مطالعه شناسایی شد. در فاز دوم پژوهش با بررسی صفات کمی و با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه آنوا و تجزیه خوشه¬ای تنوع بین گونه¬ای زیادی مشاهده شد. در تجزیه به مولفه¬های اصلی، زاویه بال بذر تا خط افق، عرض بال بذر، ابعاد اندوکارپ، فاصله دو شیار گرده از یکدیگر، طول قطر استوایی دانه گرده، محیط روزنه و مساحت روزنه صفات مهم برای تفکیک گونه¬های موجود تشخیص داده شد. برای تست صحت کار از آنالیز تشخیص استفاده شد که درستی کار را به اثبات رساند. در ادامه این فاز از پژوهش، برای بررسی میزان تاثیرپذیری صفات از محیط، از پلاستیستی استفاده¬شد که تقریبا همان صفاتی که صفات تفکیکی شناخته شده بودند در این آنالیز نیز به عنوان صفاتی که بیشتر تحت تاثیر ژنتیک گونه هستند به شمار رفت. در انتها ارزش تاکسونومی صفات مورد بررسی در این جنس تایید شد.
فرزانه رزمجو وحیده پیام نور
گیاهان منبع طیف وسیعی از متابولیت¬های ثانویه می¬باشند. امروزه استفاده از عصاره¬های گیاهی یا متابولیت¬های ثانویه استخراج شده از گیاهان به عنوان آنتی¬اکسیدان¬ها در صنایع پزشکی، دارویی و صنایع غذایی کاربرد وسیعی پیدا نموده است. تعدادی از ترکیب¬های دارای خواص آنتی¬اکسیدانی به عنوان متابولیت¬های ثانویه توسط گیاهان ساخته می¬شوند که از آن جمله می توان به ترکیب¬هایی نظیر فنول¬ها، فلاونوئیدها، ترپنوئیدها اشاره نمود. گونه¬های جنگلی حاوی مقدار زیادی از متابولیت¬های ثانویه هستند. در این پژوهش به بررسی خواص آنتی¬اکسیدانی گونه¬های توسکا ییلاقی، توسکا قشلاقی، ممرز، داغداغان، گردو، چنار، خرمندی، گلابی وحشی و ارزیابی میزان فنول و فلاونوئید کل و همچنین دو ترپنوئید بتولین و بتولینیک¬اسید در سه اندام برگ، شاخه و پوست پرداخته شد. نمونه های مورد مطالعه از جنگل¬های استان گلستان جمع¬آوری شد. ارزیابی خواص آنتی¬اکسیدانی با استفاده از dpph صورت گرفت. میزان فنول کل بر اساس روش رنگ سنجی folin-ciocalteu با استفاده از گالیک اسید به عنوان استاندارد محاسبه شد. برای محاسبه فلاونوئید کل از روش رنگ سنجی آلومینیوم کلرید و کوئرستین به عنوان استاندارد استفاده شد. ارزیابی دقیق بتولین و بتولینیک¬اسید با استفاده از دستگاه hplc صورت گرفت. نتایج به دست آمده در قالب طرح آشیانه¬ای با نرم¬افزار sas مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد درختان جنگلی دارای انواع مختلف متابولیت های ثانویه هستند و تفاوت متابولیت¬ها در گونه¬های مختلف و اندام¬های مختلف گونه¬ها در سطح بیش از 99% معنی¬دار است. بیشترین خواص آنتی¬اکسیدانی در کل در گونه ممرز با 99/74% دیده شد. گلابی وحشی در کل گونه¬ها، دارای بیشترین میزان فنول کل با 91/13 میلی¬گرم در گرم وزن خشک و فلاونوئید کل با 05/12 میلی¬گرم در گرم وزن خشک بود و بیشترین میزان بتولین و بتولینیک اسید به ترتیب در درختان توسکا قشلاقی با 08/3 و چنار با 94/2 گرم در صد گرم وزن خشک مشاهده شد. عصاره¬ی متانولی 80% نمونه¬های مورد مطالعه سطوح گوناگونی از فعالیت آنتی¬اکسیدانی از خود نشان دادند و منابع مفیدی برای تامین منابع طبیعی آنتی اکسیدانی اند. نتایج این تحقیق نشان داد که ترکیبات ترپنوئیدی موجود در گونه¬های مورد مطالعه به خصوص گونه های توسکا می تواند در صنعت داروسازی هم به کار رود.
اکرم حسنی ساطحی وحیده پیام نور
امروزه استفاده از نانوموادی مانند نانوکیتین، نانوکیتوزان و نانوسلولز کمک زیادی به بشر در همه-ی عرصه ها می کند. پرایمینگ به طور وسیعی برای بهبود جوانه زنی نهال استفاده می شود. هدف از این پژوهش تحقیق درمورد تعیین مناسب ترین ماده و غلظت نانومواد در پاسخ به میزان مقاومت به تنش خشکی بذور بنه که یکی از گونه های بومی جنگل های زاگرس است، می باشد. بذور بنه در مهر ماه 1393 به صورت تصادفی از پایه های مختلف مادری واقع در منطقه حفاظت شده سبز کوه (30 کیومتری لردگان، چهارمحال و بختیاری) جمع آوری و پس از استراتیفیته شدن به مدت 45 روز در یخچال، در 4 سطح صفر ، 2/0 ، 5/0 و 1 درصد محلول های نانوکیتین، نانوکیتوزان و نانوسلولز پرایم و کشت شدند. اعمال تنش خشکی (100 درصد، 75 درصد، 50 درصد و 25 درصد ظرفیت زراعی) بعد از تعیین ظرفیت زراعی مزرعه صورت گرفت. تیمارها در 3 تکرار 16تایی و آنالیز داده ها با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد.