با توجه به کاربرد روز افزون نانونقره در صنعت، بهداشت و همچنین کاربرد احتمالی آن در صنعت آبزی پروری جهت کنترل بیماری های باکتریایی و قارچی، نگرانی هایی در مورد ورود این نانو ذرات به محیط آبزیان و ایجاد سمیت در آنها وجود دارد. در این تحقیق تأثیر استفاده مستقیم (به صورت کلوئید نانو ذرات نقره) و غیر مستقیم (به صورت فیلتر زئولیت حاوی نانو ذرات نقره) بر درصد بازماندگی و تغییرات بافت آبشش و پوست لارو ماهی قزل آلای رنگین کمان بعد از تفریخ بررسی شد. در استفاده مستقیم لاروها در معرض مستقیم کلوئید نانو ذرات نقره با غلظت های 015/0، 031/0، 062/0 ، 125/0، 25/0 و 5/0 ppm قرار گرفتند. در استفاده غیر مستقیم لارو ها بعد از تفریخ درون سیستم انکوباسیون دارای فیلتر زئولیت حاوی 5/0% نانو ذرات نقره قرار گرفتند. در این سیستم آب ابتدا از فیلتر زئولیت حاوی نانو ذرات نقره عبور کرده و در یک سیستم چرخشی دوباره وارد انکوباتور می گردید. کلیه تیمارها در سه تکرار و در مقایسه با گروه شاهد انجام پذیرفت نتایج بررسی خواص فیزیکی نانو نقره به روش sem نشان داد که میانگین اندازه قطر نانو ذرات نقره 8/54 نانو متر در حالت کلوئید می باشد. در صد بازماندگی در تیمار 015/0 ppm و تیمار دارای فیلتر زئولیت حاوی نانو نقره با گروه شاهد تفاوتی نداشت. در سایر تیمار ها با افزایش دوز نانو نقره میزان درصد بازماندگی کاهش معنی دار یافت (0.05>p). نتایج مطالعات بافت شناسی نشان داد که بافت آبشش در تیمارهای شاهد، 015/0 و 031/0 ppm و همچنین تیمار فیلتر زئولیت حاوی نانو نقره آبشش سالم است و فاقد آسیب بود. ولی در سایر تیمارها با افزایش میزان دوز نانو نقره آسیب های بافتی مانند افزایش قطر فیلامنت ها و لاملا ، هیپر پلازی، پرخونی شدید و همجوشی لاملا ها مشاهده شد. نتایج بافت پوست نیز نشان داد که تنها در دوز های 25/0 و 5/0 ppm تعداد سلول های موکوسی نسبت به گروه شاهد افزایش پیدا کرده است. در سایر تیمارها نسبت به گروه شاهد تغییری حاصل نشد و بافت پوست سالم بود. نتایج نهایی این تحقیق موید آن است که در صورت لزوم استفاده از نانو ذرات نقره جهت کنترل بیماری های عفونی در لارو ماهی قزل آلای رنگین کمان، استفاده غیر مستقیم به صورت فیاتر زئولیت حاوی 5/0 درصد نانو ذرات نقره به واسطه عدم ایجاد هر گونه آسیب قابل پیشنهاد می باشد.

پرتو هایuv و گاما به واسطه اثرات مخربی که بر dna موجودات زنده دارند، به عنوان عوامل محیطی استرسزا موجب بسیاری از تغییرات فیزیولوژیک از جمله تاثیر بر اسپرم، کاهش لقاح و بدشکلی جنین ماهیان میشوند. هدف از این مطالعه، ارزیابی تاثیر دوز و مدت زمان پرتوهای ماورا بنفش و گاما بر آسیبهای dnaماهی قزل آلای رنگین کمان (oncorhynchus mykiss) بود. در این خصوص تاثیر دوزهای متفاوت پرتوهای ماورابنفش نوع b و c (به ترتیب 153،84،40،10 و 196،90، 55، 15 2w/cmµ و ) در زمانهای متفاوت پرتودهی(30 و 60 دقیقه ) و همچنین دوزهای پرتو گاما(40 , 20, 10, 5,5/2, 1گری) بر آسیبهای ایجاد شده در dna جنین و لارو ماهی قزل آلا رنگین کمان به روش الکتروفورز سلولهای منفرد یا کامت قلیایی(comet assay) با دو روش رنگ آمیزی اتیدیوم بروماید و نیترات نقره مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان دهنده رابطه خطی میان میزان دوز پرتو با آسیب dna میباشد، بهطوری که با افزایش مقدار دوز پرتو، میزان آسیب dna در لارو و تخم چشم زده افزایش یافت. شدت آسیبهای وارده نشان داد که، حساسیت لارو در مقایسه با تخم چشم زده بهصورت معنیداری بیشتر بوده است (05/0p <)، که احتمالاً به دلیل لایه کوریونی تخم یا فضای پری ویتلین تخمک میباشد که جنین را از تاثیرات این پرتو حفظ میکند. همچنین با افزایش مدت زمان پرتو uv از 30 به 60 دقیقه، افزایش قابل ملاحظه ای در میزان آسیب dna در تخم و لارو قزل آلای رنگین کمان مشاهده نشد. بهعلاوه نتایج حاصل از رنگ آمیزی نشان داد که دقت رنگ آمیزی نیترات نقره تفاوتی با رنگ آمیزی اتیدیوم بروماید نداشته، در نتیجه کارایی روش رنگ آمیزی نیترات نقره به دلیل سهولت کار و قیمت مناسبتر برای تشخیص میزان آسیب dna قابل توجه است. به طور کلی نتایج این مطالعه ضمن تایید کارآیی روش کامت قلیایی در ارزیابی آسیب dna جنین و لاروی نشان داد که دوز پرتوهای مورد مطالعه اثرات مخرب بیشتری نسبت به زمان پرتودهی داشته و شدت این آسیبها در مرحله لاروی بیش از مرحله جنینی است. یافته های مذکور در هنگام به کارگیری این پرتوها در فرایند اصلاح نژاد ماهیان لازم است مدنظر قرار گیرد.