این پژوهش با هدف تعیین اثر بخشی شرکت در برنامه های دوازده قدمی بر میزان سازگاری اجتماعی، امید و رضایت از زندگی معتادان در شهر مشهد انجام گردید. برای این منظور تعداد 186 نفر از معتادان ( 122 نفر عضو n.a، 14 نفر با شرکت همسران در جلسات نارانان و 64 نفر مراجعه کننده به کلینیک ترک اعتیاد) با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، و پرسش نامه های سازگاری اجتماعی بل، امید اشنایدر و رضایت از زندگی دینر بر روی آن ها اجرا گردید. داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل واریانس، و سپس آزمون شفه در سطح اطمینان 95/0 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسی فرضیه های پژوهش نشان داد که اعضای معتادان گمنام در هر سه متغیر سازگاری اجتماعی، امید و رضایت از زندگی نسبت به مراجعان به کلینیک ها که از این برنامه بی بهره اند نمرات بهتری کسب کرده اند. از سوی دیگر در بررسی اثربخشی جلسات نارانان آزمون فرضیه ها نشان داد معتادانی که همسران شان در جلسات نارانان شرکت می کنند در متغیر رضایت از زندگی نمرات بالاتری کسب می کنند اما هیچ تفاوتی در میزان امید و سازگاری اجتماعی این معتادان در مقایسه با کسانی که همسران شان در این جلسات شرکت نمی کنند مشاهده نگردید. از دیگر نتایج این پژوهش می توان به رابطه مثبت بین شرکت در جلسات و نمرات سازگاری اجتماعی، امید و رضایت از زندگی اشاره نمود. با بررسی نتایج این پژوهش می توان گفت که برنامه های دوازده قدمی( معتادان گمنام و نارانان) نقش مهمی در فرآیند بهبودی و بازگشت فرد به روال یک زندگی سالم و لذت بخش و برقراری روابط مناسب با دیگران ایفا می کند. بنابراین لازم است تا با آشنا سازی جامعه با این انجمن، امکان شرکت بیشتر معتادان در این انجمن فراهم شود.