این تحقیق با هدف بررسی برخی مشخصات رویشی و رویشگاهی توده های جنگل کاری شده خالص و آمیخته توسکا ییلاقی و افرا پلت بعد از گذشت 23 سال از کاشت آن ها در پارسل 26 از سری 3 گرو- طرح جنگلداری بابلرود انجام شد. مساحت کل سه توده جنگل کاری شده، 45 هکتار برآورد گردید که مساحت هر توده 15 هکتار بوده است. تعداد 19 قطعه نمونه20×10 متر در هر یک از توده ها با روش نمونه گیری تصادفی منظم و با شبکه آماربرداری 100 × 75 متر برداشت شد. فاکتورهای کمی و کیفی توده در هر قطعه نمونه و نوع و درصد پوشش علفی و زادآوری درختی و درختچه ای موجود در میکروپلات های هر قطعه نمونه اندازه گیری گردید. سپس برای تعیین مشخصه های فیزیکی و شیمیایی خاک در هر کدام از توده ها، نمونه-برداری از عمق های 10-0 و 20-10 سانتی متری خاک انجام شد. آنالیز آماری کلیه داده های میدانی با استفاده از نرم افزار spss 16 و excel و بررسی تنوع زیستی با استفاده از نرم افزار past انجام شد. نتایج نشان داد که توسکا ییلاقی خالص بیشترین میزان قطر، ارتفاع، سطح مقطع، حجم، طول تنه، ارتفاع هرس طبیعی و درصد پوشش علفی را نسبت به توده خالص افرا پلت دارا می باشد. همچنین توده افرا پلت خالص بیشترین مقدار درصد زنده مانی، تعداد پایه در پلات، ضریب قدکشیدگی و ارتفاع تاج را نسبت به توده توسکا ییلاقی خالص دارا می باشد. بین توده های خالص توسکا ییلاقی و توسکا ییلاقی در توده آمیخته در مشخصه های کمی قطر، ارتفاع، سطح مقطع، حجم، طول تنه و زنده مانی تفاوت معنی داری وجود دارد بطوریکه توده خالص وضعیت بهتری نسبت به توسکا در توده آمیخته دارا می باشد. همچنین در توده افرا پلت خالص ارتفاع درخت، ارتفاع تاج، ضریب قدکشیدگی و درصد تاج پوشش بیشتر از مقدار مشخصه های افراپلت در توده آمیخته می باشد. بررسی تنوع زیستی بین توده های مورد بررسی نشان داد که شاخص تنوع سیمپسون و شانون- وینر در توده آمیخته بیشترین مقدار را دارا می باشند. حداکثر غنای منهنیک در توده افرا پلت می باشد. همچنین حداکثر یکنواختی هیل به توده افرا پلت و یکنواختی برگر-پارکر به توده آمیخته اختصاص دارد. بررسی مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک در بین توده های مورد بررسی نشان داد که در عمق 10-0 سانتی متر، درصد کربن، مواد آلی و درصد رس تفاوت معنی داری بین توده ها نشان داد. بررسی مشخصات خاک در عمق 20-0 و 20-10 سانتی متری تفاوت معنی داری بین توده ها نشان نداد. بر پایه این تحقیق می توان اظهار کرد که توسکا ییلاقی بصورت خالص و آمیخته بعنوان درخت مناسب در برنامه احیاء جنگل های مخروبه و کم بازده و حتی زراعت چوب در رویشگاه های مشابه، مناسب برای حاصلخیزی خاک و حفظ تنوع زیستی قابل استفاده است.

میانگین درصد پوشش گونههای علفی در اطراف خشکهدارهای سرپا و افتاده با توجه به درجات پوسیدگی بهاینگونه مشخص شده است که از 31 گونه علفی شناسایی شده 23 گونه در اطراف خشکهدارهای سرپا حضور داشتند درحالیکه 30 گونه علفی در اطراف خشکهدارهای افتاده قابل مشاهده بودند که از بین prunella ،erygerom sp ،danae racemes(l). moench ،fragaria vesca l. گونههای موجود گونههای asplenium adiantum- و lamium album l.،rubus caesius l ،sanicula europaea l ،vulgaris l فقط در اطراف خشکهدار سرپا مشاهده شده impatiens cardamin فقط در اطراف خشکهدارهای افتاده و گونه nigrum است. با در نظر گرفتن درجات پوسیدگی و حضور گونههای علفی بیشترین حضور در اطراف خشکهدارهای با درجه پوسیدگی چهارم و کمترین حضور در اطراف خشکهدارها با درجه پوسیدگی یک دیده شده است هرچند تجزیه واریانس صورت گرفته تغاوت آماری معنیداری را نشان نداده است. شاخصهای تنوع سیمپسون و شانون وینر و غنای گونهای مارگالف و منهنیک در خشکهدارای سرپا بیشتر از افتاده بودند درحالیکه شاخصهای یکنواختی کامارگو و اسمیت و ویلسون در اطراف خشکهدار افتاده بیشتر بودهاند و آنالیز واریانس بهجز در شاخص یکنواختی اسمیت و ویلسون تفاوت معنیداری بین شاخصهای تنوع و خشکهدارهای سرپا و افتاده نشان نداد. خصوصیات خاک شامل اسیدیته، درصد رطوبت، هدایت الکتریکی، کربن آلی، نیتروژن 10 سانتیمتر) مورد بررسی قرار گرفتند. نمونهها در - کل، پتاسیم قابل جذب و کلسیم قابل جذب (در لایه هوموسی و عمق 0 فواصل زیر خشکهدار و یک متر دورتر از تنه خشکهدار و برای هر یک نمونهای شاهد برداشت شد و در محیط آزمایشگاه مورد اندازهگیری قرار گرفت. بین موقعیتهای رویشگاهی مختلف، مناطق زیر خشکهدار نسبت به با فاصله از تنه خشکهدار بیشترین میزان از ویژگیها را بهخود اختصاص داده بودند و مشخصههای مورد بررسی خاک بهجز نیتروژن، در زیر خشکهدارهای افتاده بیشتر از دیگر متغیرها بودهاند. بهمنظور بررسی ارتباط بین مشخصههای خاک، تنوع زیستی گونههای علفی و درجات استفاده شد که تغییرات تنوع زیستی در ارتباط با کلاسههای پوسیدگی و (pca) پوسیدگی از تحلیل مولفههای اصلی مشخصههای خاک بسیار ناچیز بوده است.

در این تحقیق به منظور بررسی میزان رویش و چرخه عناصر غذایی در گونه های جنگل کاری شده (افرا پلت، گردو، ون، آزاد، بلوط و کاج بروسیا) در جنگل آموزشی-پژوهشی داربکلا مازندران، قسمتی از جنگل کاری های منطقه که شامل 6 گونه مورد بررسی که دارای شرایط یکسان شیب و جهت بودند، انتخاب گردید. از هر گونه در هر توده، 6 درخت سالم جهت نمونه برداری برگی انتخاب گردید. از کل توده ها آماربرداری صد در صد بعمل آمد و پارامترهای قطر برابر سینه و ارتفاع اندازه گیری شد. برای بررسی رویش قطری از دستگاه مته سال سنج استفاده شد. برای بررسی میزان تغذیه و بازجذب عناصر غذایی در گونه های مورد مطالعه طی دو مرحله نمونه برداری برگ صورت گرفت. مرحله اول در اواسط مرداد (1388) در اوج پویایی تغذیه ای درختان و مرحله دوم از اوسط مهر ماه (1388) تا اواخر آذر با توجه به گونه صورت گرفت. جمع آوری بیوماس برگ به صورت ماهیانه با بکارگیری 3 تله در هر توده انجام شد. برای بررسی خاک گونه های مورد مطالعه از عمق های 5-0 و 15-5 سانتیمتر با 5 تکرار به صورت تصادفی نمونه برداری گردید. نتایج نشان داد در بین 6 گونه مورد بررسی بلوط بلند مازو و آزاد به ترتیب بیشترین و کمترین میزان قطر برابر سینه را دارند. بیشترین ارتفاع نیز در بلوط بلند مازو و کمترین ارتفاع در کاج بروسیا مشاهده شد. ضریب قدکشیدگی در گونه های آزاد و ون بیش از 100 و در سایر گونه ها کمتر از 100 بدست آمد. آنالیز نتایج خاک نشان داد بالاترین میزان نیتروژن کل، فسفر و کلسیم، اسیدیته و هدایت الکتریکی متعلق به خاک توده گردو و بالاترین مقدار پتاسیم و منیزیم در خاک افرا وجود دارد. مقدار رطوبت، کربن و نسبت کربن به نیتروژن در بلوط نسبت به سایر گونه ها بیشتر بود. همه ی عناصر غذایی برگ تابستانه کاج بروسیا بجز نیتروژن کمترین غلظت در بین گونه ها نشان دادند. در حالی که بالاترین غلظت نیتروژن در گردو، فسفر در آزاد و پتاسیم، کلسیم و منیزیم در افرا پلت بدست آمد که حاکی از جذب بالای این عناصر در این گونه هاست. بیشترین غلظت نیتروژن و منیزیم برگ پائیز در گردو، پتاسیم و کلسیم در ون و فسفر در افرا پلت بدست آمد. بازجذب عناصر غذایی که نشان دهنده مقداری از عناصر غذایی است که در طی پیری برگ از برگ به درخت برگشت داده می شود در گونه های مورد مطالعه بدین ترتیب بدست آمد که نیتروژن در گونه آزاد، فسفر در ون، پتاسیم در بلوط و کلسیم و منیزیم در افرا پلت بیشترین بازجذب را داشته اند. این میزان بازجذب بدون احتساب مقدار عناصر آبشویی بدست آمده است. نتایج حاصل از تجزیه مولفه های اصلی(pca) نیز فاکتورهای کلیدی در تفکیک هر گونه را نسبت به سایر گونه ها در جذب و بازجذب و خواص خاک را مشخص ساخت. ارزیابی گونه های مورد مطالعه با استفاده از فرآیند سلسله مراتبی (ahp) نشان داد که که گونه های افرا پلت و کاج بروسیا شرایط مناسبی را دارا می باشند.

علل اولیه تنوع خاکی (توپوگرافی پیت و ماند، حفره تاج پوشش و تک درختان جنگلی) در رویشگاه راشستان آمیخته جنگل آموزشی - پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، مساحت 20 هکتار از جنگل مذکور مورد پیمایش صد در صد قرار گرفت و کلیه پیت و ماندها با عمق و ارتفاع حداقل 3/0 متر، حفره های تاج پوشش با سطح حداقل 30 متر مربع و درختانی با قطر در ارتفاع برابر سینه حداقل 45 سانتی متر با استفاده از سیستم موقعیت یاب جغرافیایی (gps) برداشت و ثبت گردید. در محل استقرار پیت و ماندها نمونه های خاک بطور مجزا از پنج میکروسایت (ته پیت، دیواره پیت، بالای ماند، دیواره ماند و زیر تاج پوشش بسته) برداشت شد. در داخل هر حفره، سه نمونه خاک (مرکز، حاشیه حفره و یکی در خارج از فضای حفره در زیر تاج پوشش بسته) برداشت شد. در زیر تک درخت جنگلی نمونه برداری خاک در راستای شمالی انجام گرفت. نمونه برداری های خاک به کمک استوانه ای مدور با سطح مقطع 81 سانتی متر مربع و از سه عمق 15 - 0، 30 - 15 و 45 - 30 سانتی متری انجام پذیرفت. نتایج نشان داد بیشترین مقادیر وزن مخصوص ظاهری، درصد شن به بالای ماند، اسیدیته و نسبت کربن به نیتروژن به دیواره ماند، رطوبت، کربن و ماده آلی، ازت کل، معدنی شدن نیتروژن، تنفس میکربی، تعداد و زیتوده کرم های خاکی به ته پیت، درصد سیلت، رس، ظرفیت تبادلی کاتیونی، فسفر قابل جذب، پتاسیم قابل جذب و کلسیم قابل جذب به زیر تاج پوشش بسته تعلق داشت. عمق های مختلف خاک نیز تفاوت های آماری معنی داری را در میکروسایت های پیت و ماند نشان داده اند. در اندازه های مختلف حفرات تاج پوشش نیز، بیشترین مقادیر رطوبت، نسبت کربن به نیتروژن، ظرفیت تبادلی کاتیونی، تعداد و زیتوده کرم های خاکی به حفره های کوچک (200 - 30 متر مربع)، فسفر، پتاسیم و کلسیم قابل جذب به حفره های متوسط (400 - 200 متر مربع)، اسیدیته و ازت کل به حفره های بزرگ (600 - 400 متر مربع)، کربن و ماده آلی، ازت کل، معدنی شدن نیتروژن و تنفس میکربی به حفره های خیلی بزرگ (بزرگتر از 600 متر مربع) تعلق داشته است. موقعیت های مختلف حفره تاج (مرکز، حاشیه تاج و زیر تاج پوشش بسته) و عمق های مختلف خاک نیز تفاوت های معنی داری را نشان داده اند. تنوع خاک نیز با استفاده از تحلیل مولفه های اصلی و شاخص های تنوع، کمی گردید. بر اساس نتایج حاصله مقدار شاخص تنوع 94/0، شاخص غنا 61/1 و مقدار یکنواختی 58/0 محاسبه گردید. نتایج بیانگر آنست که وفور نسبی مشخصه ها از منحنی نرمال لگاریتمی تبعیت می کند. نتایج این بررسی می تواند در ارزیابی خاک های جنگلی و مدیریت جنگل بکار گرفته شود.

با توجه به اهمیت جنگل کاری در مناطق نیمه خشک جهت دستیابی به اکوسیستم پایدار نیاز به در نظر گرفتن معیارهای مختلفی برای جنگل کاری می باشد. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت تغذیه ای درختان، تنوع زیستی زیرآشکوب، ویژگی های خاک سطحی و ترسیب کربن آن در توده های دست کاشت پهن برگ و سوزنی برگ منطقه مخمل کوه واقع در شهرستان خرم آباد مورد می باشد. به همین منظور اقدام به آمار برداری صد درصد برای اندازه گیری خصوصیات کمی و کیفی توده ها شد. و از روش نمونه-برداری انتخابی (10 درخت سالم از اشکوب غالب و در قسمت مرکزی توده) برای تهیه نمونه برگ جهت بررسی وضعیت عناصر غذایی و بازجذب ، تهیه نمونه خاک (از عمق سطحی 10-0 سانتیمتر) و بررسی تنوع زیستی زیر آشکوب (از پلات های 1×1 متر در چهار جهت تحت تاج پوشش و در جهت شمالی در فضای باز) استفاده گردید. جهت محاسبه شاخص های تنوع زیستی از نرم افزار past، برای تجزیه تحلیل داده ها از نرم افزارexcel و spss18 و در نهایت برای وزن دهی و انتخاب بهترین گونه از روش سلسله مراتبی ahp تحت نرم افزار expert choice استفاده گردید. مطابق نتایج گونه های سوزنی برگ از نظر خصوصیات کمی و کیفی بهترین حالت، و ون بد ترین حالت را نسبت گونه های مورد مطالعه داشت. در مجموع سوزنی برگان اثر منفی قابل توجهی در خصوصیات کمی و کیفی خاک نداشتند، این گونه ها همچنین (سوزنی برگان) از بیشترین ترسیب کربن خاک و ارزش اقتصادی حاصله از آن برخوردار بودند، در حالی که زیتون کمترین مقدار ترسیب کربن و ارزش اقتصادی را داشت. نتایج مقایسه میانگین شاخص های تنوع نشان داد که مقدار تنوع زیستی در توده سوزنی برگ کاج با مقدار تنوع زیستی در توده های پهن برگ مشابه بود (بیشترین مقدار)، در حالی که کمترین مقدار تنوع زیستی در توده سرو نقره ای وجود داشت. روند بازجذب عناصر غذایی در گونه های کاج بروسیا و سرو نقره ای به صورتk> p >n ، ون و ارغوان به صورت k>n>p و زیتون به صورت p>n>k بود. مقدار بازجذب عناصر غذایی در هر کدام از گونه های مورد مطالعه متفاوت بود، ارغوان بیشترین بازجذب در سه عنصر(نیتروژن، فسفر و پتاسیم) مورد مطالعه و سرو نقره ای کمترین باز جذب عناصر فسفر و پتاسیم را دارا بود و از نظر عنصر نیتروژن با گونه های دیگر در یک گروه بودند و کمتر از ارغوان بودند. نتایج نهایی به دست آمده از روش سلسله مراتبی نیز نشان داد به ترتیب گونه های کاج بروسیا و ارغوان بهترین و ون بدترین گونه برای جنگل کاری در منطقه می باشند.

ترسیب کربن از جمله خدمات ارزشمند زیست محیطی جنگل است که با توجه به پدیده تغییر اقلیم و گرمایش جهانی امروزه مورد توجه مجامع بینالمللی قرار گرفته است. از انجائیکه جنگل ها به عنوان مهمترین بوم سازگان خشکی در فرایند ترسیب کربن محسوب می شوند، بررسی نقش ساختار و ترکیب توده های جنگلی در کمیت و کیفیت ترسیب کربن و مدیریت خدمات آنها از اهمیت ویِژه ای برخوردار است. به همین منظور این تحقیق با هدف براورد ترسیب کربن در توده ی طبیعی و دست کاشت بادامک،در 15 کیلومتری شهر سوق واقعدر استان کهگیلویه و بویر احمد انجام شده است. به منظور آماربرداری از توده های جنگلی بادامک ،از روش تصادفی منظم با قطعات نمونه مربع مستطیل و مساحت قطعه نمونه 1000متر مربعیاستفاده شده است با توجه به نتایج آمار برداری و وضعیت پراکنش طبقات قطری تاج درختان، از هر طبقه حداقل3 اصله به صورت تصادفی انتخاب شده و مشخصه های درخت به طور دقیق اندازه گیری شد. اندازه گیری ذخیره کربن اندام های گیاهی با استفاده از روش قطع و توزین و سوزاندن در کوره الکتریکی در دمای 600- 400 درجه سانتیگراد و اندازه گیری کربن آلی خاک نیز در آزمایشگاه بر اساس روش والکی بلاک انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان دادمیزان ذخیره کربن گیاهی در توده دست کاشت 33/2 و در توده طبیعی 2/13 تن در هکتار بوده است، همچنین ترسیب کربن در خاکتوده دست کاشت 55/14 و درخاک توده طبیعی بادامک 93/19 و تن در هکتار براورد شده است. میزان سهم خاک واندام گیاهی درترسیب کربن توده ی طبیعی بادامک به ترتیب حدود 49/60 و51/39درصد همچنین در توده ی دست کاشت 16/86 و 84/13 درصد می باشد. در هر دو توده بیشترین میزان کربن ذخیره شده اندام گیاهی در تنه به علت چوبی بودن بافت تنه و سپس به ترتیب سرشاخ و ریشه و لاشبرگ کربن ذخیره شده است. نتایج تجزیه واریانس یک طرفه در هر دو توده دست کاشت و طبیعی نشان داده که میزان ترسیب کربن سرشاخه، ریشه و تنه در طبقات قطری بالاترتاج، بیشتر از طبقات قطری پایین تر تاج می باشد. وهر کدام از اندام های(تنه، سرشاخه، ریشه) در طبقات قطری مختلف تاج در سطح 99 درصدمعنی دار می باشد. ولی در لاشبرگ به علت میزان کربن ذخیره شده در طبقات مختلف ناچیز بوده، اختلاف چندانی با هم نداشته، و معنی دار نیست. لذا، در این تحقیق با برآورد میزان ترسیب کربن در گونه های درختچه ای بادامک طبیعی و دست کاشت موجود در آن بتوان اهمیت توده ها را بیشتر نمایان ساخت و قدمی در حفاظت و احیاء بیشتر این جنگل ها برداشت.

مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر ترکیب تاج پوشش روی تجزیه لاشبرگ، چرخه عناصر غذایی و خصوصیات خاک در توده های خالص و آمیخته راش با استفاده از روش کیسه لاشبرگ به مدت یک سال در جنگل الندان- ساری انجام گرفت. در این مطالعه از کیسه های لاشبرگ با ابعاد 20×20 سانتی متر و روزنه 2 میلی متری استفاده شده است. هر کیسه با حدود پنج گرم نمونه لاشبرگ خشک شده پر شد و در مجموع 160 کیسه لاشبرگ در دی ماه 1389 در 8 نقطه (تکرار)، از هر توده (خالص و آمیخته) که 4 نقطه در تاج پوشش بسته و 4 نقطه در حفره واقع شده بود، بعد از کنار زدن لایه آلی روی خاک معدنی قرار گرفت و سپس روی کیسه ها با لایه آلی پوشانیده شد و در فواصل زمانی 104، 172، 241، 305 و 365 روز جمع آوری شده و اندازه گیری نرخ تجزیه و ترکیبات شیمیایی لاشبرگ ها نظیر نیتروژن، کربن، فسفر و پتاسیم انجام پذیرفت. نمونه برداری خاک از عمق های 10-0 و 20-10 سانتی متری در چهار موقعیت ذکر شده صورت گرفت. در مجموع، 32 نمونه خاک و 16 نمونه لایه آلی برداشت و به آزمایشگاه منتقل شد. بافت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، وزن مخصوص ظاهری، درصد رطوبت خاک، کربن آلی، ازت، فسفر و پتاسیم خاک و اسیدیته، وزن در واحد حجم لاشبرگ، ازت، فسفر و پتاسیم لایه آلی در آزمایشگاه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در عمق 20-10 سانتی متری مشخصه هدایت الکتریکی خاک در حفره های توده خالص به طور معنی داری کم تر از حفره ها و تاج پوشش توده آمیخته است، درصد کربن آلی در حفره های توده خالص بطور معنی داری کم تر از سایر موقعیت ها بود، ازت کل در حفره های توده خالص بطور معنی داری کم تر از تاج پوشش بسته می باشد، نسبت کربن به ازت در هر دو توده خالص و آمیخته بین حفره و تاج پوشش بسته تفاوت معنی دار نشان داده است و پتاسیم قابل جذب در هیچ یک از دو توده خالص و آمیخته تفاوت آماری معنی داری را بین حفره و تاج پوشش بسته نشان نمی دهد درصورتی که تفاوت بین توده خالص و آمیخته معنی دار می باشد، هیچ یک از این مشخصه ها در عمق 10-0 سانتی متر خاک بین موقعیت های مختلف تفاوت آماری معنی داری نشان ندادند. درصد رطوبت نسبی در لایه آلی و دو عمق خاک تفاوت آماری معنی داری در میان موقعیت های مختلف نشان داد. نتایج در خصوص تجزیه لاشبرگ نشان داد که سطوح عناصرغذایی در لاشبرگ ها فرق می کند که این مسأله نشان دهنده غالب بودن فاکتور نوع گونه در تعیین سطوح عناصرغذایی لاشبرگ ها می باشد. کاهش وزن لاشبرگ ترکیبی براساس لاشبرگ انفرادی پیش بینی شد و از نظر آماری تفاوت معنی داری بین کاهش وزن مشاهده شده و پیش بینی شده وجو نداشت. همچنین ترکیب لاشبرگ ها در تاج پوشش بسته توده آمیخته، بر پویایی عناصرغذایی تأثیر نگذاشته بود، در حفره های توده آمیخته اثر ترکیب لاشبرگ راش با ممرز در روز 305 موجب کاهش معنی دار عنصر فسفر و در روز 365 باعث افزایش معنی دار این عنصر گشت. در ارتباط با ترکیب لاشبرگ ممرز با راش در روز 241 موجب کاهش معنی دار عنصر نیتروژن شد. در بقیه زمان ها تفاوت معنی داری بین مقادیر مشاهده شده و مورد انتظار مشاهده نشد. به علاوه ترکیب لاشبرگ ها منجر به تفاوت معنی دار در آزادسازی عناصر غذایی نشد.

به منظور بررسی تأثیر جهت جغرافیایی شرقی و غربی و خاک بر مشخصات کمی و کیفی جنگل کاری خالص توسکا ییلاقی، دو رویشگاه در حوزه آبخیز 33 و 34 واقع در استان مازندران، شهرستان تنکابن انتخاب گردید. مساحت کل دو توده 30 هکتار برآورد گردید. نمونه برداری به روش سیستماتیک با شروع تصادفی و شدت آماربرداری 10 درصد انجام گردید. تعداد30 قطعه نمونه به شکل دایره و به مساحت 05/0 هکتار در هر جهت جغرافیایی، با شبکه آماربرداری 50 در 100 متر پیاده شد. مشخصه های کمی و کیفی شامل، قطر برابر سینه کلیه درختان در قطعات نمونه، ارتفاع تعداد 7 اصله درخت در هر قطعه نمونه، زادآوری، پوشش گونه های علفی کف جنگل، خاک و .... برداشت شد. نتایج نشان داد که، تعداد در هکتار، میانگین قطر برابر سینه، ارتفاع کل، ارتفاع غالب، ارتفاع تنه و طول تاج درختان واقع در جهت جغرافیایی غربی به ترتیب، 803 اصله در هکتار، 48/18 سانتی متر، 05/19 متر، 2/20 متر، 7/11 متر، 7/2 متر و در دامنه شرقی به ترتیب، 785 اصله ذر هکتار، 76/18 سانتی متر، 16/2 متر، 1/23 متر، 1/14 متر، 1/4 متر بدست آمد. متوسط ضریب قدکشیدگی درختان در جهت جغرافیایی غربی و شرقی به ترتیب 08/103 و 12/118 درصد شده است. رویش متوسط قطری و رویش متوسط ارتفاع بر حسب سن درختان دامنه های غربی و شرقی به ترتیب 24/9، 38/9 میلی متر و30/95، 0/117 سانتی متر محاسبه گردید. مقدار حجم در هکتار جنگل کاری توسکا در دامنه غربی و شرقی به ترتیب 94/214 و 05/218 متر مکعب محاسبه شد. از نظر کیفیت تنه درختان در دامنه غربی 23 درصد عالی، 32 درصد خوب، 24 درصد متوسط و 21 درصد ضعیف و درختان واقع در جهت جغرافیایی شرقی، 16 درصد عالی، 35 درصد خوب، 24 درصد متوسط و 25 درصد ضعیف است. 95 درصد تنه درختان و 87 درصد تاج درختان در دامنه غربی سالم و در دامنه شرقی به ترتیب 95 درصد و 84 درصد است. نتایج تجزیه واریانس و نیز گروه بندی میانگین ها نشان داد که تفاوت بین دو دامنه از نظر ارتفاع کل، ارتفاع غالب، طول تاج و تنه، رویش متوسط ارتفاع و نسبت طول تنه به ارتفاع کل، زادآوری، وضعیت کیفیت خوب تاج، کیفیت تنه عالی، تقارن تاج و رطوبت افق اولیه خاک و میانگین شاخص تنوع، غنا و یکنواختی گونه های علفی کف جنگل در سطح 1 درصد معنی داری گردید. این تفاوت همچنین از نظر نسبت طول تاج به ارتفاع کل درختان توسکا و زادآوری درختان در زیر اشکوب جنگل-کاری درکلاسه بیشتر از 30/1 متر، در سطح 5 درصد معنی داری شد. در سایر مشخصه های کمی و کیفی درختان مورد مطالعه و مشخصات خاک تفاوت بین دو جهت معنی داری نشد. لذا می توان نتیجه گرفت، که وضعیت کمی و کیفی جنگل کاری توسکا ییلاقی و زادآوری واقع در جهت جغرافیایی شرقی نسبت به دامنه غربی، برتری دارد.

بادام وحشی یکی از گونه های درختچه ای مهم و با دامنه بوم شناختی وسیع در ایران است. وضعیت نامناسب بوم نظام جنگلی زاگرس و ضرورت استفاده از گونه های درختچه ای موجب توجه به این گونه در جنگلکاری ها شده است. آگاهی از تأثیر عوامل رویشگاهی در تحمل تنش های محیطی باعث موفقیت بیشتر برنامه های اجرایی احیای جنگل ها خواهد شد. برای دستیابی به اثر عامل رویشگاهی ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی بر مقاومت به خشکی و شوری چهارگونه بادام وحشی شامل a. arabica, a. scoparia, a. haussknechtii, amygdalus elaeagnifolia بذر این گونه ها از سه کلاسه ارتفاعی شامل 1600 تا 1800، 1800 تا 2000 و 2000 تا 2200 متر از سطح دریا در رویشگاه کره بس جمع آوری و پس از تیمار در سه مرحله شامل جوانه زنی، کشت گلخانه ای و کشت هیدروپونیک تحت تنش خشکی و شوری قرار گرفتند. برای تنش خشکی از پلی اتیلن گلیکول (6000) و با چهار سطح خشکی شامل شاهد، 4/0-، 8/0- و 2/1- مگاپاسکال با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار (هر تکرار 5 نهال) و برای تنش شوری نیز از سدیم کلراید در پنج سطح شامل شاهد، 25، 50، 75 و 100 میلی مول استفاده شد. نتایج نشان داد که با تشدید تنش خشکی و شوری از طول نهال، طول اندام هوایی و وزن تر و خشک نهال ها کاسته شد و بر وزن تر ریشه افزوده شد. مقایسه میانگین ها نشان داد که از بین عناصر پر مصرف، با اعمال تیمارهای خشکی بر مقادیر نیتروژن و کلسیم با کاهش فشار اسمزی افزوده شد و کمترین میزان این عناصر در نهال-های تیمار شاهد اندازه گیری شد. از میان گونه های مورد مطالعه گونه a. arabica تحت تنش خشکی و شوری بیشترین مقادیر مشخصه های رویشی را نشان داد و به نظر می رسد که کمتر تحت تأثیر خشکی و شوری قرار گرفته بود و در نتیجه مقاوم ترین گونه به شرایط تنش خشکی و شوری می باشد. همچنین نتایج نشان داد که از بین کلاسه های ارتفاعی، نهال های کلاسه ارتفاعی پایین (1600 تا 1800 متر بالاتر از سطح دریا) بیشترین مقادیر شاخص های رویشی و در مقابل، نهال های حاصل از بذر پایه های مادری ارتفاعات فوقانی (2000 تا 2200 متر) کمترین مقادیر را نشان دادند.

شوری یک استرس محیطی است که محدودیت های قابل توجهی برای گیاهان و درختان ایجاد کرده است. همچنین شوری یکی از مهم ترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک است. شناسائی و اصلاح گیاهان مقاوم به شوری، در سال های اخیر مورد توجه و اهمیت قرار گرفته است. یکی از راه های استفاده از گیاهان شورزی، بررسی ساز و کار تحمل یا مقاومت به شوری گیاهان است. هدف این پژوهش تعیین مقاومت به شوری درخت اقاقیای معمولی است. به این منظور، این گونه در محیط آزمایشگاهی در معرض چهار سطح غلظتی (0، 50، 100 و 150 میلی مول) از نمک های nah2po4 h2o، cacl2.2h2o و kno3 قرار گرفت. این بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار انجام گرفت و مشخصه های سرعت جوانه زنی، درصد جوانه زنی، بنیه بذر، طول ریشه و ساقه، وزن تر ریشه و ساقه و وزن خشک ریشه و ساقه پس از انجام تست نرمال بودن داده ها (آزمون کولموگروف سمیرنوف) در نرم افزار 19spss، به عنوان معیارهایی از تحمل به شوری در این گونه استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که گونه مورد بررسی تفاوت معنی داری از لحاظ پاسخ به شوری در غلظت های مختلف شوری و نمک های مختلف با یکدیگر دارند. همچنین مشاهده شد که، افزایش غلظت این نمک ها باعث کاهش مشخصه های مورد بررسی در آزمایش شد. بیشترین تأثیر منفی بر روی گونه با نمک cacl2.2h2o در غلظت 150 میلی مول مشاهده شد.

به منظور بررسی میزان رویش، تنوع زیستی زادآوری گونه های چوبی و پوشش علفی کف و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، سه عرصه جنگل کاری با گونه های افراپلت (acer velotinum boiss)، بلوط بلند مازو (quercus castaneifolia c.a.m.) و زربین (cupressus sempervirens l. var horizontalis (mill) gord) در پارسل 28 و 29 سری دو طرح جنگل داری دارابکلا مورد مطالعه قرار گرفت. مساحت کل سه توده 7/31 هکتار (افراپلت 4/11، بلوط بلند مازو 8/14 و زربین 5/5 هکتار) برآورد گردید. شبکه ای به ابعاد 50×75 متر روی نقشه منطقه پیاده شد و در مجموع تعداد 64 پلات 400 متر مربعی (20×20) برداشت شد. در هر یک از این پلات ها فاکتورهای کمی توده، زادآوری، نوع و تعداد گونه های علفی اندازه گیری شد. سپس برای بررسی مشخصات خاک در سطح توده ها با استفاده از استوانه فلزی ( به قطر 8 سانتی متر) اقدام به نمونه برداری از لایه آلی و خاک معدنی (در اعماق 10-0 و 20-10 سانتی متری) شد. نتایج نشان می دهد که حداکثر میانگین قطر، ارتفاع و رویش مربوط به توده افراپلت بوده است. مقایسه ضریب پایداری نیز نشان می دهد که توده زربین پایدارتر است. حداکثر غنا و یکنواختی در توده بلوط بلندمازو بوده و از نظر تنوع تفاوت معنی داری بین توده ها مشاهده نشد. بر اساس نتایج بررسی داده های خاک، مشخصه های درصد رطوبت و پتاسیم در توده افراپلت، درصد کربن، ماده آلی و نیتروژن در توده زربین و نسبت کربن به نیتروژن در توده بلوط بلندمازو دارای حداکثر مقدار بودند. در حالی که وزن مخصوص ظاهری، درصد رس، درصد شن، ph، ec و فسفر اختلاف معنی داری بین توده ها نشان ندادند. بطور کلی نتایج تحقیق موید آن است که نوع گونه درختی قادر است تغییرات معنی داری را در تنوع زیستی و نیز برخی از فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی خاک ایجاد کند. واژه های کلیدی: جنگل کاری ، خاک، تنوع زیستی، دارابکلا

در بسیاری از مطالعات علمی به اهمیت حفظ تنوع زیستی در مدیریت پایدار جنگل اشاره ویژه ای شده است. مطالعه حاضر به منظور بررسی تأثیر کاربری های مختلف بر تنوع زیستی پوشش علفی و خصوصیات خاک در جنگل فریم انجام شد که در این منطقه جنگل طبیعی به مدت 20 سال است که تخریب یافته و درآن به کشت گونه های مختلف از قبیل آیش، شالیزار، صنوبر کاری، جنگل کاری پرداختند. درصد پوشش گونه های علفی در هر توده به صورت گسسته در یک 8 ضلعی با مرکز نمونه گیری خاک در 6 تکرار انجام شد. نمونه برداری خاک با استفاده از روش استوانه (با قطر 8 سانتی متر) در قسمت مرکزی هر یک از کاربری های به ازای 6 نقطه تعداد 180 نمونه در سه عمق (10-0 سانتی متر)، (20-10 سانتی متر)، (30-20 سانتی متر) برداشت شد. درصد اجزای تشکیل دهنده بافت خاک (رس، سیلت، شن) - چگالی ظاهری- کربن- ازت- اسیدیته- هدایت الکتریکی- درصد ماده آلی- درصد رطوبت- فسفر- پتاسیم برای هر نمونه خاک در آزمایشگاه اندازه گیری شد. شاخص های تنوع زیستی (شانون وینر و سیمپسون)، شاخص های غنای (مارگالف و منهنیک)، شاخص های یکنواختی (equitabilityو evenness) در دو فصل بهار و پاییز با استفاده از نرم افزار past محاسبه شد. آزمون همبستگی پیرسون (pca) برای ارتباط بین شاخص های تنوع زیستی و ویژگی های خاک بکار گرفته شد. تجزیه و تحلیل آماری کلیه داده ها با استفاده از نرم افزار sas صورت گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که شاخص های تنوع زیستی و غنا در بهار (جنگل طبیعی) و شاخص یکنواختی در بهار (آیش) بیشتر از کاربری های دیگر بوده است. همچنین تفاوت معنی داری در برخی از خصوصیات خاک در بین کاربری ها مورد بررسی مشاهده گردید (p<0/01). تغییر جنگل طبیعی به سایر استفاده ها موجب تغییر حاصل خیزی خاک و تنوع پوشش گیاهی می شود. کلمات کلیدی: تنوع زیستی، گونه های علفی، خصوصیات خاک، جنگل کاری

پژوهش حاضر در با هدف بررسی تاثیر غلظت های مختلف دو نوع نمک بر جوانه زنی بذر دو گونه شب خسب و برهان انجام شد. بذر گونه شب خسب از از جنگلهای منطقه بهشهر و بذر گونه برهان از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر تهیه شد. برای انجام آزمایشات از محیط کشت ms استفاده شد. نمک های مورد استفاده برای تیمار شوری nacl و kcl بودند که هر نمک در 5 سطح شوری (0، 100، 200، 300 و 400 میلی مول) و در 6 تکرار انجام شد. سپس صفات درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، قدرت جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی، میانگین جوانه زنی روزانه، شاخص جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، درصد شادابی یا آبداری گونه، طول اندام هوایی و ریشه و طول کل گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و بیوماس کل اندازه گیری شد و داده ها در قالب آزمایش فاکتوریل با نرم افزار spss نسخه 16 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که گونه های مورد مطالعه تفاوت معنی داری از لحاظ پاسخ به شوری در غلظت های مختلف شوری و نمک های مختلف با یکدیگر دارند. همچنین مشاهده شد که، افزایش غلظت این نمک ها در اکثر موارد باعث کاهش فاکتورهای مورد مطالعه در آزمایش شد. با توجه به نتایج بدست آمده بین فاکتورهای نوع نمک، غلظت نمک و اثر متقابل نوع نمک و غلظت نمک بر ویژگی های مطالعه شده در دو گونه شب خسب و برهان، غلظت نمک تأثیر و اهمیت بیشتری دارد.

جنگلهای مانگرو یکی از اکوسیتمهای منحصر به فرد نواحی گرمسیری دنیا محسوب میگردند.این جنگلها به دلیل کارکردهای فراوانی همچون تهیه چوب سوخت و ساختمانی، ایجاد ناحیه مناسب به عنوان زیستگاه بسیاری از آبزیان و غیره همواره مورد بهره برداری انسانها و جوامع مختلف می باشند. به دلیل وجود مناظر بدیع وبسیار زیبای آن ها که تلفیقی از اکوسیستم دریا و خشکی است،علاوه برفوائد اشاره شده، در صنعت اکوتوریسم نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته اند.جنگل های مانگرو ایران در گستره جزر و مد، مصب ها، دلتاها و جزایر بین خورها در طول سواحل جنوب کشور با جوامع بزرگ و کوچک بصورت خالص و مخلوط از دو گونه حرا(avicennia marina forssk.) و چندل (rhizophora mucronta poir.) تشکیل شده اند. این جنگل ها به عنوان زیستگاه های حساس جانوری (پرندگان، ماهیها و دوزیستان) و حفاظت سواحل از اولویت خاصی برخوردارند. به همین دلیل مورد توجه کنوانسیون تنوع زیستی قرارگرفته است. جنگلهای مانگرو ایران در سال 1972 به عنوان تنها اجتماع معرف اقلیم حیاتی پالئوتروپیک با برخورداری از معیارهای برنامه انسان و زیست کره یونسکو mabبه عنوان ذخیره گاه زیست کره برگزیده و در شبکه جهانی ذخیره گاهها ثبت گردیده است. با توجه به اهمیت جنگلهای مانگرو ایران از جمیع جهات و معرفی آنها به عنوان یکی از مهمترین اکوسیتمهای جهان و تخریب روز افزون این مواهب طبیعی، حفظ، احیاء و توسعه جنگلهای مذبور در راس فعالیتهای سازمانهای مسئول قرار گرفته و تحقیقات زیادی روی آنها صورت گرفته است. لذا توسعه این جنگل ها که در رویشگاه های خشک استقرار مانگروها قرارگرفته و بطور طبیعی دارای مساحت کم جنگل می باشد، از اهمیت بسزایی برخوردار است . بدیهی است که بهره برداری بی رویه از بخشهایی از رویشگاه به تخریب و انهدام پوشش خواهد انجامید. حال آنکه نواحی دور از دسترس امکان دست نخوردگی و توسعه را خواهند داشت. لذا ضروری است روند تغییرات سطح رویشگاه در زمان های مختلف مورد بررسی قرار گیرد، تا با آشکار شدن نواحی که بیشتر در معرض تهدید قرار دارند، روند کاهش تخریب آنها در طول زمان آشکار شود و همچنین با پدیدار شدن نواحی دست نخورده و بکر امکان برآورد نرخ رشد طبیعی توده به سادگی فراهم شود.

در این مطالعه جهت مقایسه ی خصوصیات رویشی گونه کاج تهران در دو منطقه و مقایسه ی توت سفید در دو منطقه در اصفهان و مطالعه بر روی مشخصات خاکی و برگ،پارامترهای کمی درخت شامل قطر برابر سینه، ارتفاع و رویش محاسبه شد. سپس از عمق 10-0 سانتی متری از هر سه منطقه، خاک نمونه برداری شده و میزان ,ec ,mg ,ca ,p ,k ,n ,c ,caco3 ph، جرم حجمی و رطوبت اندازه گیری و محاسبه شد. در نمونه برداری از برگ از دو گونه در سه منطقه میزان مواد غذایی شامل mg ,ca ,p ,k ,n ,c اندازه گیری شد. سپس از طریق آزمون tاستیودنت میزان معنی داری هر یک از پارامترها درگونه ها برای دو منطقه بطور مجزا بررسی شد. برای بررسی بیشتر تاثیر گذاری هر یک از خصوصیات کمی درخت با خاک و برگ از روش cca استفاده شد.

چکیده: بمنظور بررسی اثر جاده های جنگلی بر تنوع پوشش گیاهی و خصوصیات خاک تحقیقی در جنگل های نکا-ظالمرود صورت گرفته است. تعداد 60 قطعه نمونه در شرایط مشابه با روش نمونه برداری انتخابی در بالا و پایین جاده با سطح 400 متر مربع (20×20) جهت برآورد پوشش گیاهی (پوشش علفی و زادآوری درختی) و اندازه-گیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بکار گرفته شد. شاخصهای تنوع زیستی با استفاده از نرم افزارهای past و ecological methodology محاسبه شد. نتایج آزمون های تجزیه واریانس دوطرفه نشان داد که با افزایش فاصله از جاده میزان تنوع پوشش علفی (در سطح 99 درصد) و زادآوری درختی (در سطح 95 درصد) کاسته می-شود و در 20 متر اول بیشتر از 20 متری های دوم و سوم است. تنوع پوشش گیاهی برداشت شده در پایین جاده (با سطح اطمینان 99 درصد) بیشتر از بالای جاده بدست آمد. میزان آهک، رطوبت، در 2 عمق 10-0 سانتی متر و 20-10 سانتی متر و فاصله های مختلف از جاده اختلاف معنی داری را نشان نداد. میزان جرم حجمی ظاهری نیز در ارتباط با فاصله از جاده معنی دار نبود. مقدار نیتروژن کل در 20 متر اول پایین جاده (در سطح 99 درصد) بطور معنی داری بیشتر از 20 متر دوم بدست آمد. اسیدیته خاک با افزایش فاصله از جاده (در سطح 99 درصد) افزایش معنی دار یافته است. میزان کربن آلی در عمق 10-0 سانتی متر (با سطح اطمینان 99 درصد) بیشتر از عمق 20-10 سانتی متر بدست آمد. میزان منیزیم تبادلی، کلسیم تبادلی و هدایت الکتریکی در 20 متر اول (در سطح معنی داری 99 درصد) بیشتر از 20 متر دوم و سوم بدست آمد. یون کلسیم تبادلی در عمق 10-0 سانتی متر (در سطح معنی داری 99 درصد) میزان بیشتری را از عمق 20-10 سانتی متر نشان داد. گونه های rubus caesius l. و carex sylvatica در کنار جاده با فراوانی بالاتر مستقر شده اند. آزمون pca نشان داد که تغییرات تنوع زیستی در فاصله 20-0 متر اول از جاده اتفاق می افتد و بترتیب مشخصه های آهک، منیزیم تبادلی، نیتروژن کل، هدایت الکتریکی، کلسیم تبادلی و اسیدیته خاک بیشترین اثر را بر تنوع زیستی دارد. کلمات کلیدی: غنا، یکنواختی، خصوصیات خاک، جاده ، pca.

این پایان نامه در راستای جنگل شناسی و تاثیر گونه های جنگل کاری در توده های سوزنی برگ و پهن برگ و مقایسه توده های کاشته شده میباشد