نام پژوهشگر: سید رضا نقیب السادات
ندا شفقت سید رضا نقیب السادات
چکیده تمام نما: پژوهش حاضر تحت عنوان مطالعه تطبیقی همخوانی تولیدات سینمایی کودک با اقتضائات سنی این گروه می باشد.امروزه وسایل ارتباط جمعی همچون یک نهاد اجتماعی عمل می کنند و بر کار توسعه ارزش و هنجارهایی می پردازند که آنها را بر جامعه و دیگر نهادهای اجتماعی پیوند می زند. این وسایل به صورت نسبی از تعاریف و تصاویر واقعیت های اجتماعی برای افراد و گروههای اجتماعی در آمده اند. که ارزش ها و داوری های هنجاری آنها را تحت تاثیر قرار داده و خود هنجارساز شده اند.با در نظر گرفتن این موضوع که یکی از تأثیرات بسیار مهم رسانه های جمعی خصوصا تلویزیون برروی کودکان می باشد و با توجه به حساسیت سنی کودکان، مطالعه ویژه ی ساخت تولیدات سینمایی کودک باید از اهمیت و دقت بالایی برخوردار باشد.همچنین تحقیق و پژوهش در این مورد می تواند در بهبود کیفیت و حل مشکلات در این زمینه کمک شایانی کند. سوال مطرح در این زمینه این است که آیا بین محتوای فیلم های کودک ساخت کشور ایران و پخش شده از گروه کودک سیمای جمهوری اسلامی ایران با اقتضائات سنی آنان تطابق وجود دارد؟ برای پاسخ به این سوال در این پژوهش از روش تحلیل محتوا با شکل استنباطی آن با دو تکنیک مقوله ای – ارزیابی استفاده شده و فیلم های کودک پخش شده از شبکه دوم سیما در دهه های 80-70 به عنوان جامعه آماری درنظر گرفته شده و در بین فیلم های کودک منتشر شده 12 فیلم از بین فیلم های در دسترس به عنوان نمونه مورد نظر با روش نمونه گیری تلفیقی ، ترکیبی ، با دو تکنیک چند مرحله ای و هدفمند صورت گرفته است.صحنه های هرفیلم به عنوان واحد تحلیل انتخاب و صحنه های فیلم ها کدگذاری و تحلیل شده است. پس از انجام پژوهش مشخص شد بین تولیدات سینمایی کودک با شرایط سنی آنان تطابق وجود دارد و بیشتر فیلم های منتشر شده پاسخ گوی نیازهای کودک بوده و کودکان را راهنمایی و هدایت می کنند. موسیقی و رنگ صحنه از موارد متناسب با گروه سنی کودکان است که جذابیت فیلم های کودک را دو چندان می کند ودر بیشتر صحنه فیلم ها به آن توجه شده است. عدم توجه به مجاز شخصیت در فیلم های کودک که جذابیت و تاثیر گذاری فیلم برای کودک را افزایش می دهد،وفقدان اشاره کافی به صفات اخلاقی و رفتارهای اجتماعی در حوزه فردی و اجتماعی از مواردی دیگری است که در این حوزه باید توجه بیشتری صورت گیرد. کلمات کلیدی:فیلم کودک، اقتضائات سنی، کودک، یادگیری کودک
ملیحه عبدی خوانساری سید رضا نقیب السادات
این پژوهش در پی آن است که جهت گیری ارزشی و چگونگی طرح و ارائه ارزش های اسلامی (مثبت و منفی) را به صورت مشخص در تحلیل محتوای ارزش های اسلامی در سریال های شبکه سوم سیما )رستگاران، جراحت و بزنگاه (در سال های 87،88 و 89 مورد بررسی قرار داده و جزئیات بیشتری نظیر سهم و مقدار ارزش ها و ضد ارزش های اسلامی ارائه شده در این سریال ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و به برخی آسیب های آشکار موجود در سریال ها که در رابطه با دین یا دینداری دارند بپردازد.محقق در فرایند تحقیق، پس از جمع آوری انواع تعریف ، ارزش های اسلامی را در پنج بعد اعتقادی، مناسکی، اخلاقی، رفتاری و پیامدی تعریف کرده است در انتها نیز با استفاده از روش تحلیل محتوا از نوع مقوله ای و بر اساس مقوله های به دست آمده، صحنه های سریال ها کدگذاری و تحلیل شده است. در این سریال ها از تعداد 408 صحنه، 78.2 % دارای رفتار ارزشی است که از این تعداد 33.9 % از نوع رفتارهای ارزشی دینی است. 25.9 % از صحنه ها یعنی بیشترین نوع رفتارهای دینی از نوع رفتارهای مرتبط با ارزش های رفتاری است و بعد از آن به ترتیب ارزش های اخلاقی با 12.7 % ، پیامدی با 9.6 %، اعتقادی و مناسکی با 5.1 % در رده های بعد قرار گرفتند. صحنه های دارای ضد ارزش دینی اخلاقی بیشترین تعداد را با 34.4 % به خود اختصاص داده است. کمترین میزان رفتارهای ضد ارزشی با 3.5 % به بعد اعتقادی مربوط می شد. اما اگر بخواهیم میزان پرداختن به ارزش های اسلامی را در هر سریال بررسی کنیم باید بگوییم: سریال رستگاران با 67.6 % بیشترین ارزش های دینی را دربرمی گرفت و بعد ازآن به ترتیب سریال جراحت با20.4 % و بزنگاه با 12.0 % قرار دارند. در این تحقیق به صورت اصولی مشخص می شود که در این سریال ها توجهی به ارزش اعتقادی به عنوان ریشه دینداری نشده است و در کل به ارزش های دینی بسیار کم پرداخته شده است و این مسئله مهمترین اشکال وارده به این سریال ها محسوب می شود با توجه به اینکه دو سریال از این نمونه«جراحت و بزنگاه» سریال هایی هستند که در ماه مبارک رمضان نمایش داده شده است.