انسان یکی از موضوعاتی است که در طول تاریخ همواره مورد توجه آدمی بوده است . و نگاره انسان در همه هنرها جدا ازنوع بینش ، تفکر هنرمند و ملیت او در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته است . درهنر و صنایع دستی ایران نیز از نگاره انسان استفاده های بسیاری شده است. تصویر گری انسان در عصر سلجوقی تاکید دارد بر نمایش انسان به مثاب? جوهر و تمثیل نمادین آن اما با گذر زمان و گذر تدریجی در نوع تفکر هنرمندان تصویر گری انسان در عصر صفوی نشان دهنده جنب? زمینی و مادی انسان دارد در این پژوهش هدف آن است تا با شناخت کلی از آثار سفالین دوره سلجوقی تا صفوی در بردارنده نگاره انسان و بررسی تحولات این نگاره به طراحی جدیدی از نگاره انسان برا ی کاربرد در سفال معاصر ایران دست یافت . سوالهای مهم مطرح شده در این پژوهش شامل سوال درمورد آثار حاوی نگاره انسان و بررسی نگاره ها است. روش گرد آوری مطالب ازاین تحقیق کتابخانه ای بوده است .

از نقوش کاملاً ممتاز و مشخص سفالینه های سلجوقی ، نقش جانوران خیالی است که از جمله نقوش مورد علاقه ی ایرانیان باستان بوده و همواره بر بوم های متفاوت تجسم یافته است. در ابتدای ظهور اسلام در ایران نقش این موجودات کمرنگ شده اما با ورود و استیلای ترکان سلجوقی بر ایران شاهد ظهور و رواج دوباره ی این نقش مایه در آن دوران و دودمان های پس از آن هستیم. این جانوران موهوم و خیالی که از نقش مایه های مورد پسند دوره ی سلجوقی است ، تعاملی منحصر بفرد با ادبیات آن دوران دارد و نمود آن را در متون ادبی به خصوص در قصه ها و یا در عجایب نامه ها – که داستان هایی در قالب متون علمی هستند– می توان مشاهده نمود. در این پژوهش علاوه بر شناخت و طبقه بندی نقش جانوران ترکیبی ، در پی مطالعه ی تطبیقی این نقش در آثار هنری ایران باستان با کاشی ها و سفالینه های ایران اسلامی سده ی چهارم تا هفتم هجری / دهم تا سیزدهم میلادی هستیم و همچنین به چرایی وفور این نقش مایه در دوران سلاجقه می پردازیم . در این راستا با در نظر داشتن رویکرد شمایل شناسانه ( آیکونولوژی ) به پیشینه ی فرهنگی و مذهبی این دودمان اشاراتی خواهد شد.

صنایع دستی ایران منبع عظیمی از نقوش را در خود دارد که هر کدام دارای ظرفیتهای بالقوه کاربردی میباشند . در این میان دستبافته های عشایری شاه سون از اهمیت ویژه ای برخوردار است وعدم استفاده از این نقوش باعث فراموشی وحذف آنها خواهد گردید. از راههای معرفی این نقوش به مردم جامعه که منجر به حفظ واشاعه آنها میشود،کاربردی کردن این نقشمایه ها- خصوصاَدر معماری- می باشدوما سعی داریم با استفاده از این نقوش به تزیین سرامیک بپردازیم.بدین منظور ابتدا باید به شناسایی انواع طرحها ونقوش گلیم شاه سون و شناخت خواص بدنه های مختلف وسپس مشخص نمودن لعابهای مختلف برای ایجادتنوع در بافت ورنگ، پرداخته ایم. کاربردی کردن این موارد مهمترین هدف ما میباشد که باتحقیقات میدانی، آزمایشی و اسنادی با روشهای: فیش برداری،تصویربرداری، مصاحبه،مشاهده وآزمایش به گرد آوری اطلاعات پرداختیم. بااستدلال قیاسی می توان اینگونه نتیجه گرفت که: نقوش گلیم را میتوان در سرامیک به کار رفته درفضای معماری استفاده نمود. ساخت انواع کاشی ونقش برجسته با استفاده از نقوش وطرحهای گلیم شاه سون جهت استفاده در معماری به صورت هماهنگ می تواند به بهبود شرایط شهرها و اماکن عمومی و خصوصی منجر شود و ما رابه سوی معماری پایدار سوق دهد .

هنر هر قوم و ملتی بزرگترین هدیه به تاریخ آن سرزمین است. به جرأت می توان گفت سفالگری از مهم ترین و ابتدایی ترین هنرهای دست بشر است که همواره راهگشای محققان برای جستجو در ادوار گذشته بوده است. سفالگران با منقوش کردن سفالینه ها، در واقع از آنها به عنوان جایگاهی برای بیان افکار و عواطف و تجسم باورها و اعتقادات خود بهره می گرفته اند. در مطالعه ی سفالینه های پیش از میلاد در ایران بسیار به نقوشی برمی خوریم که بر پایه تقسیمات چهارگانه تصویر شده اند و به نوعی می توان تجلی عدد چهار را در آن ها شاهد بود. بدون شک برخی از اعداد در میان اقوام و فرهنگ ها از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده اند و این گونه به نظر می رسد که عدد چهار در فرهنگ و هنر ایران به ویژه هنر سفالگری از تقدم و اولویتی خاص برخوردار بوده است. پژوهش حاضر، جستاری است پیرامون عدد چهار و چگونگی تجلی آن در سفالینه های پیش از میلاد در ایران که به بررسی جایگاه و نمود این عدد در این سفالینه ها می پردازد و در تلاش است که تلقی انسان ابتدایی را از این عدد در چگونگی پیدایش برخی نقوش ذکر کند. روش تحقیق در این رساله از نظر هدف کاربردی نظری بوده و به روش تاریخی توصیفی انجام شده است. مطالب به روش اسنادی (کتابخانه ای) گردآوری شده و به صورت کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق تجلی عدد چهار را بر سفالینه ها نشان داده و در ضمن از این نتایج چنین برمی آید که که چهار در سفالینه های پیش از میلاد در ایران چنان نمود پررنگی داشته که این فرضیه را قریب به یقین می نماید که این تجلی با فکر و اندیشه ای پایدار و عمیق گره خورده بوده و شاید به نوعی تبلور اعتقادات آن مردمان بوده است. کلید واژه ها: چهار، مفاهیم اعداد، اعداد در فرهنگ، سفالینه های پیش از میلاد، سفال

هنر ایران با ورود اسلام به این منطقه، نه تنها باورهای دیرین خود را از یاد نبرد، بلکه با بیانی نو توسط هنرمندان هوشمند؛ تجلی یافت. از سده های 3 تا 7 هجری قمری در ایران آثار سفالین قابل توجهی به دست آمده؛ که نقوش آن ها تحت تأثیر هنر ساسانی و به تبع آن، هنر سایر ادوار پیشین، قرار گرفت، که وام دار بسیاری از باورهای اساطیریِ غنی اقوام کهن فلات ایران بوده اند. بر این اساس نقوش سفالینه ها که گاه مشخصه هایی برای شناخت سفالینه های ایران در دوران اسلامی هستند، ریشه در باورهایِ کهن تر دارند و بیانگر مفهومی نمادین و اساطیری می باشند. پژوهش پیش رو در همین راستا، از دیدگاه اساطیری، به نقوش سفالینه های سده های 3 تا 7 هجری قمری ایران پرداخته و با مطالعه ی باورهای اساطیری و نقوش سفالینه ها، بر آن بوده است؛ تا ریشه های این نقوش را در باورهای اساطیری ایران بازشناسد. بررسی نقوش سفالینه های سده 3 تا 7 هجری قمری با باورها و اساطیر کهن ایران، نشان می دهد، که نقوش سفالینه های مذکور نمادین، و در ارتباط بایکدیگر، بیانگر مفاهیم اساطیر ایران نیز هستند.

همواره پژوهش هایی که در حیطه ی هنرهای سنتی، به خصوص حوزه ی نقوش و معناشناسی آن ها صورت می گیرد، به بازشناسی ارزش هایی هویتی و فرهنگی این هنرها منجر خواهدشد. در این میان دانش نشانه شناسی یکی از روش هایی است که برای خواندن متون تصویری، کلامی و تجسمی مورد استفاده قرار می گیرد، نقوش مختلف در هنرها زمانی که در برگیرنده ی معنا می شوند تبدیل به نشانه شده و می توان در قالب نظام نشانه شناسی به مطالعه ی آن ها پرداخت. سفالینه های کلپورگان به عنوان میراث دار هنر کهن و ارزشمند سفالگری در سرزمین بلوچستان ایران، در بردارنده ی نقوشی است که در قالب فرم های هندسی با بیانی انتزاعی، دارای معانی می باشد. با هدف بررسی و مطالعه ی نقوش سفال کلپورگان، نشانه شناسی سفال کلپورگان کمک خواهد کرد نشانه های سفال این منطقه را که به عنوان بخشی از بافت فرهنگی سرزمین بلوچستان قلمداد می شود در حوزه های معنا شناسی و ساختاری مورد بررسی قرار داده تا نقش مهم ارتباطی این نشانه ها میان سفالگر به عنوان خالق این نشانه ها و مخاطبان انسانی او پی ببریم. با خوانش نشانه های سفال کلپورگان روشن شد، نقوش سفال کلپورگان در قالب نشانه ها دارای معانی مختلفی می باشند که به طور کلّی بازتاب باورها، عقاید، فرهنگ قوم بلوچ می باشند و در الهام گیری این نشانه ها از طبیعت بلوچستان نیز استفاده شده است. پژوهش پیش رو به روش تاریخی، توصیفی، تحلیلی، تجربی صورت گرفته و در جمع آوری اطلاعات از مشاهده ی میدانی و منابع مکتوب در رابطه با فرهنگ اعتقادات و سرزمین بلوچستان بهره گرفته شده است،که می توان از آن در بازشناسی هنر سنتی گذشته و الهام گیری در جهت ساخت آثار هنری معاصر بهره گرفت. همچنین در این پژوهش با بهره گیری از نقوش هندسی سفالینه های کلپورگان و با استفاده از شیوه خاتم، در ساخت سرامیک های کاربردی متناسب با فضای امروزی کوشیده شده است تا با تلفیق دو شیوه هنرهای سنتی ارائه ای نو درجهت تقویت این هنرها صورت گیرد.

امروزه با توجه به اینکه ضرورت ها و نیاز های مخاطبان به طراحی و ساخت اشیا و ظروف کاربردی و تزیینی هر روز افزون می شود، دست و فکر توانمند هنرمندان بومی را می طلبد تا با الهام از پیشینه ی غنی فرهنگی و هنری ایران به تولید و طراحی آثار بدیع و زیبا بپردازند. در این پروژه به بررسی فرم و نقوش سرعلم ها و سرسنجاق های مفرغی لرستان پرداخته شده که تعدادی از آثار سرعلم ها و سرسنجاق های مفرغی را از نظر فرمی ( ترکیب بندی، آنالیز تصویری و ریتم ) مورد بررسی قرار داده شده است. با مطالعه بر روی آثار مفرغی لرستان و بکارگیری فرم ها و نقوش سرعلم ها و سرسنجاق های آیینی و اساطیری این تمدن می توان اقدام به خلق آثار کاربردی بسیار زیبا و مخاطب پسند نمود. ماده ی سفال و اجرای آثار با استفاده از این متریال از جمله دغدغه های نگارنده بوده و در این زمینه به نتایج قابل توجیهی دست یافته است. مفرغینه های لرستان و دنیایی از طرح و نقش و فرم های بی نظیر آن دستمایه ی هنرمند در انجام این رساله بوده است.

چکیده: نقوش شکار در دوره ساسانی در پی القای قدرتی مادی و روحی است که تمایل دارد جاودان بماند. شاه یا فرمانروا نقش شکارگر همیشه پیروز را در این نقوش اجرا می کند. این حس قدرت طلبی سبب شد تا شاهکار های هنری با موضوع این صحنه ها خلق گردند. نقش سوار کار و صحنه های شکار به همراه عناصر تشکیل دهنده آن بر روی ظروف سیمین و برخی نقش برجسته ها همچون طاق بستان تصویر شدند. این علاقه به بازسازی تصویری شکوه شکار شاهی در بین سلاطین دوران بعد از اسلام نیز تداوم یافت. یکی از دوران هنری که مجموعه ی غنی از بازنمایی صحنه ی شکار را بر روی سفال به نمایش گذاشته، دوره سلاطین سلجوقی است. صحنه های شکار بر روی سفال مینایی دوره سلجوقی و شباهت آنها با صحنه شکار شاهی ساسانی می تواند میزان تأثیر پذیری آنها را از هنر ساسانی نمایان سازد. این موضوع، زمینه ی تحقیق و پژوهش جامعی بر روی چگونگی این ارتباط و تأثیر پذیری، زا به وجود می آورد. مقایسه ی تطبیقی این صحنه در آثار دوران ساسانی با سفال مینایی سلجوقی و همچنین تجزیه و تحلیل آنها به لحاظ ترکیب بندی، استفاده از عناصر مشابه و شیوه ی نقش پردازی، نتایج مطلوبی در جهت افزایش آگاهی نسبت به ارتباط و تأثیر هنر دوران قبل از اسلام(ساسانی) و دوران بعد از اسلام(سلجوقی) در ایران ببار خواهد آورد. ضمن این که در این روند ممکن است به موارد و اطلاعات پیش بینی نشده ای دستیابیم که می تواند گوشه ای از نکات مبهم تاریخ هنر ایران را آشکار سازد.

ظروف آبی و سفید از بارزترین ظروف دوره صفویه اند که به دنبال برگرفتگی از ظروف آبی و سفید چین به وجود آمده اند. بیان هنری خاص این ظروف، آنها را متمایز ساخته است. این بیان شامل استفاده فراوان از پیش متنهای چینی است. اگر چه متن این ظروف در ارتباط با پیش متنهای بسیاری توسعه پیدا کرده است، اما عمده ترین تأثیر را پیش متنهای چینی و تجربه های ایرانی هنرمند صفویه گذاشته اند. از طرف دیگر در تکوین متن ظروف آبی و سفید صفویه، عوامل فرامتنی نیز ایفای نقش کرده اند. منظور از عوامل فرامتنی، عوامل اجتماعی، فرهنگی و تأثیرات موقعیتی حکمفرما بر جامعه صفویه است. پژوهش پیش رو برآنست تا به بررسی عوامل اصلی متنی و فرامتنی موثر در شکل گیری ظروف آبی و سفید صفویه بپردازد. در این راستا پرسشهایی مطرح می شود که مهم ترین آنها عبارتند از اینکه: برگرفتگی هنرمندان ایرانی از متن ظروف آبی و سفید چین به چه صورت بوده است؟ با توجه به چینی بودن پیش متن اصلی این ظروف، تا چه حد پیش متنهای ایرانی تأثیرگزار بوده اند؟ شرایط فرامتنی تا چه میزان در وضعیت و موقعیت ظروف آبی و سفید موثر بوده اند؟ جهت پاسخگویی به این سوالات، روش ترامتنی و گفتمانی اتخاذ گردیده است. ترامتنیت که توسط ژرار ژنت مطرح شده است به بررسی روابط یک متن با غیر آن می پردازد. مطالعه گفتمانی این پژوهش از روش گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف تبعیت میکند و به شرایط فرامتنی می پردازد. در نهایت مشخص می شود که هنرمند صفویه در به نمایش درآوردن پیش متنهای چینی دگرگونیهای فراوانی به وجود آورده و حتی معنا و مفهومی که عناصر چینی در فرهنگ خود دارند، از اعتبار انداخته است و متن این ظروف مانند دیگر هنرهای ایرانی در پیوند با عناصر هنری و فرهنگ ایرانی قرار گرفته اند. همچنین عوامل فرامتنی در روند شکل گیری و پویایی عناصر متنی این ظروف تأثیر بسزایی داشته اند.

هراس از پس مرگ و بی پاسخی آن، سبب شد تا بشر برای غلبه بر این ناتوانی خود روش ها و باورهایی را بنا نهد. مردم خاورمیانه از نخستین مردمی بودند که در این راه قدم برداشتند. دوره زمانی مابین سال های 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی در فلات ایران، مصادف با دوران اشکانی، و در فلات سوریه منطقه ی پالمیر، همزمان با دوران شکوفایی تمدن پالمیر، هنر و شیوه های تدفینی به وجود آمد که آثار تاریخی بازمانده از آن چشم و ذهن هر بیننده ای را محو خود می سازد. به سبب آنکه مردم هر دو تمدن به زندگی پس از مرگ و زندگی اخروی معتقد بودند، هنر، شیوه و آیین تدفینشان را بر پایه ی این تفکر بنا نهادند و در روند شکل گیری آن از پیشینیانشان و دیگر اقوام تأثیر پذیرفتند. اما هنر، شیوه و آیین تدفین به وجود آمده منحصر و خاص هر کدام از تمدن های اشکانی و پالمیر شد. در این پژوهش با مطالعه هنر، شیوه ها، باورها و اعتقادات تدفینی تمدن اشکانی و پالمیر تفاوت ها، شباهت ها و عوامل تأثیرگذار بررسی شده است. مطالعه پیش رو بیانگر این امر است که هنر و شیوه تدفینی جایگاه خاصی را در بین مردم این دو تمدن داشته و دارای شباهت هستند. بلأخص در اصل جهان بینی شان که اعتقاد بر زندگی اخروی است، اشتراک داشته-اند.

برانگیخته شدن احساس زیباشناسانه در مخاطب آشنا با فرم های هنر سنتی و مخاطب بیگانه با این گونه نقش مایه ها، حاکی ازموفقیت و دست یابی تناولی در ایجاد یک تعامل و وحدت پیچیده مابین هنر سنتی ایران و دستاوردهای هنر مدرن غربی است. تناولی آگاهانه در پی آفرینش مدرنیسم ایرانی از بطن هنر سنتی ایران است. در این پژوهش صرفاً به اولین گام تحقیق یعنی ارزیابی ساختار صوری آثار تناولی با رویکرد نئوفرمالیست پرداخته می شود. از دیدگاه نظریه پردازان فرمالیست و نئوفرمالیست «هنر همان شگرد» است. شگرد هنری مشمول آشنا زدایی از موضوعات، خلق فرم های بدیع ، افزایش دشواری مدت زمان ادراک حسی و فرم دلالت گر و ... است. تعامل سنت و مدرن، به سان شکست زمان خطی گذشته و حال، یکی از بارزترین شگردهای زیبایی شناختی تناولی است. ارزیابی صوری آثار ایشان، منجر به فهم محتوا و کشف فرم های هنر سنتی ایران می شود که جایگاه ارزشمندی در مجسمه هایش دارد. فرم و محتوا در یکدیگر تنیده می شوند، هیچ فرمی بدون محتوا و هیچ محتوایی بدون فرم وجودندارد؛ فرم غایت اثر هنری و تابع محتوا است.

زیلو به عنوان یکی از صنایع دستی اصیل و قدیمی شهر باستانی میبد که از گذشته های دور به عنوان یک زیرانداز، زینت بخش منازل مردم کویرنشین و مساجد و اماکن مقدس در ایران بوده است. امروزه به دلیل ورود موفقیت آمیز سایر زیراندازها، حضور آن در بازارها کمرنگ شده است. به علاوه استادان بافت آن از تعداد انگشتان دو دست تجاوز نمی کنند. در بررسی نقوش زیلو به این نکته پی می بریم که این نقوش برگرفته از فرهنگ و محیط اجتماعی و زندگی مردمان حاشیه کویر ایران است. گیاهان و ابزار و ادوات زندگی حیوانات و آدمی بهانه هایی بوده است برای ساختن نقوشی که کاربرد آن نه تنها در زیلو که در مساجد و سفالینه ها بوده است و باید گفت که این نقوش چنان ساده و مختصر و گویا طراحی شده اند که برای همگان قابل فهم و درک بوده است. در این تحقیق تلاش بر آن بوده تا علاوه بر بررسی و طبقه بندی نقوش و رنگ های مورد استفاده در زیلو برای ساخت وسایل سرامیکی از این نقوش به عنوان بخشی از کار استفاده گردد و سعی شده که با بکارگیری لعاب متناسب با رنگ زیلوها اصالت رنگهای موجود در این نوع زیرانداز حفظ شود تا گامی دیگر در جهت توسعه این نقوش در زمینه سفال و سرامیک برداشته شود و کمکی شود تا شاید این نوع زیرانداز با حفظ اصالت بومی خود در مناطق دیگر نیز مود استفاده قرار گیرد .

هدف فعالیت های هنری بیان زیبایی و کاهش سختی های مردم است. هنر های کاربردی مانند حرفه صنایع دستی در انجام این مهم توان نهفته بالایی دارند. بروز این توانمندی در گرو مطابقت دادن روحیات تاریخی و فرهنگی هنرهای سنتی با الزامات و واقعیت های اجتماعی امروزیست. از میان شاخه های گوناگون هنرهای سنتی موضوع این پایان نامه، هنر تنگ بری و کشف قابلیت های آن در جهت استفاده در معماری داخلی امروزی انتخاب گردید. هنر زیبای تنگ بری در طول تاریخ در مکان شایسته خانه های ارزشمند و مساجد و کاخ های حکومتی بوده است، ولی امروزه در جایگاه بایسته خود قرار ندارد. خانه ها و اماکن عمومی جامعه امروزی ایران، خالی از آثار بی نظیر تنگ بری است. اگر دلیل این امر عدم تطابق نیازهای جامعه امروزین با چهره زیبایی شناختی سنتی این هنر باشد، این رساله در پی ایجاد یک ارتباط و راه حل برای این مهم بوده است. هنر طراحی داخلی و گستره قابلیت های آن می تواند به مثابه راه حلی برای استفاده مجدد از قابلیت های هنر گرانقدر تنگ بری در جامعه امروز ایران باشد. مساله این تحقیق، بررسی قابلیت های کاربردی و تزئینی هنر تنگ بری و ارائه طرح هایی نوین در جهت به کارگیری مجدد و احیای این هنر در انطباق با فضای معماری معاصر می باشد. زمینه بررسی تاریخی و هنری این آرایه از بدو پیدایش آن تاکنون بوده است و زمینه بررسی قابلیت های اجرایی آن هنر طراحی داخلی و دکوراسیون فرض گردیده است. بخش عملی این پایان نامه در پی پاسخ ملموس و اجرایی به این پرسش است که آیا می توان از ارزش های زیبایی شناختی هنر سنتی تنگ بری در خانه ها و اماکن امروزی استفاده نمود بی آنکه از جنبه های هنری و تاریخی آن کاسته گردد و ماهیت صنایع دستی آن حفظ گردد؟ در ابتدا داده ها و اطلاعات به روش کتابخانه ای، میدانی و کارگاهی جمع آوری گردیده، سپس با روش توصیفی مورد تجزیه و تحلیل کیفی قرار گرفته، روش تحقیق از نظر هدف نیز کاربردی است.

مینا سازی یکی از صنایع دستی کهن و اصیل در تمدن ایران است که مردم این سرزمین از دیرباز با اصول خلق این هنر صنعت آشنا بوده و تا به امروز آنرا به تکامل رسانده اند. تکاملی که حاصل تلفیق سختی و زمختی فلز با درخشندگی و ظرافت لعاب مینا و حاصل سال ها تفکر و تجربه و است.مینا سازی نیز همچون بسیاری از هنرهای سنتی به دلیل نداشتن کاربردی جدید، امروزه، تنها با یک شکل و در قالب ظروف در چشم بیننده جلوه گری می کند. در حال حاضر در ایران هنرمندان و استادکارانی هستند که بازماندگان تعلیم دیده ی این هنر، به صورت سینه به سینه اند و اگر برای حفظ و اشاعه ی اندوخته های ایشان کوششی جدی به عمل نیاید، ناگزیر این رشته از هنرهای سنتی کشورمان را رو به زوال خواهیم دید. و این ناآشنایی و تکرار پیشامدی است که اگر مینا را در داخل کشور تهدید نکند عرضه ی آن را در جامعه ی جهانی مختل خواهدکرد. بنابراین با این سوال اصلی که چگونه می توان از این هنر در ساخت دیگر آثار هنری استفاده کرد سعی شده که با تغییر کاربری تجربه ای در ساخت زیورآلات با این شیوه داشت. بطوری که با ترکیب تجربی و عملی مینا سازی با ساخت زیورآلات، شکلی متفاوت و کاربردی به این دو هنر داده و نقش محدود مینا را که فقط در ظروف تزیینی خلاصه شده است را شاید به نقشی پویا و با صرفه در زمینه ی اقتصادی تبدیل کند. که این تحقیق کاربردی با استفاده از منابع کتابخانه ای و میدانی و بدست آوردن تجربیات عملی برای رسیدن به این هدف تلاش کرده است.

dna یکی از جالبترین مولکول های بیولوژیک است. این مولکول متعلق به خانواده ای از بیوپلیمرهاست و دارای وظایف بیولوژیکی مهمی از جمله توانایی ذخیره و انتقال اطلاعات ژنتیک می باشد. در این پایان نامه سعی خواهیم کرد که از دیدگاه فیزیکی به مولکول dna نگاه کنیم و بر این اساس باید آن را به عنوان سیستم دینامیکی پیچیده متشکل از تعداد زیادی اتم با ساختاری کم و بیش متقارن با درجات آزادی متعدد و انواع حرکات داخلی در نظر بگیریم. سیستم های غیر خطی برای توصیف گستره وسیعی از پدیده های علوم زیستی مانند علوم فیزیک استفاده می شود. در این پایان نامه با ارائه مدل های ریاضی غیر خطی برای مولکول dna، معادلات دیفرانسیل غیر خطی حاکم بر آنها بدست آورده و جواب ها را به صورت تحلیلی و عددی بررسی خواهیم کرد.

پژوهش حاضر با بررسی نقوش برگ نخل در سفالینه های نیشابور در سده های 3 تا 4 هجری در جست و جوی این سوال است که نقوش برگ نخل در سفالینه های نیشابور در سده های 3 و 4 هجری قمری چگونه بوده و به چه صورت نقش شده است. سوال اصلی این است که چگونه می توان از نقوش گیاهی برگ نخل در خلق آثار سرامیکی استفاده کردنتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که نقوش برگ نخل با ویژگی های خاص خود در هنر دوره های تاریخی مورد استفاده قرار گرفته و در قرون 3 و 4 هجری قمری در ادامه ی نقوش دوران قبل همچنان خصوصیات بعدی خود را حفظ کرده است. این نقوش در ترکیب بندی ها دارای نظم و محور مشخصی بوده و در بیشتر موارد به صورت متوالی تکرار می شوند. در سفالینه های نیشابور در قرون 3 و 4 هجری قمری، نیم برگ نخل با دو پره بر روی یک پیچک، بیشترین کاربرد را دارد. در بخش عملی با استفاده از نقش برگ نخل و نیم برگ نخل، به خلق آثار کاربردی مانند: شمعدان، بشقاب، گلدان و .... پرداخته شد.

این رساله با عنوان مطالعه ی شیوه های طراحی و ساخت زیورآلات سرامیکی و اجرای آن با ایده ای از نقوش گیاهی سفالینه های آبی و سفید صفوی که شامل چکیده، مقدمه و سپس چهار فصل متمایز می باشد. فصل اول شامل کلیات تحقیق می باشد که به بیان مسأله، اهمیت و ضرورت و اهداف تحقیق، پیشینه تحقیق و دیگر بخش های لازم هر کلیات دیگر می پردازد. از جمله اهداف پژوهش زنده نگهداشتن نقوش ایرانی_اسلامی با کاربردی کردن آن ها و سپس خودکفایی اقتصادی و فرهنگی در تولید زیورآلات با معیارهای فرهنگی و ارزشی سنتی ایران می باشد. فصل دوم رساله به شرح در مورد آشنایی با سفالینه های آبی و سفید چین و سپس ایران در عصر صفوی و ظروف ساخته شده در زمان پادشاهان این دوره همراه با نمونه های تصویری می پردازد. فصل سوم از نقوش گیاهی سفالینه های آبی و سفید ایران صحبت می کند که ابتدا شامل نقوش مشترک بکاررفته در سفالینه های آبی و سفید چین و ایران می باشد و سپس نقشمایه های گیاهی سفالینه های ایران مورد بررسی قرار می گیرد . در ابتدای این بخش به چندین نمونه ی تصویری که شامل ظروف آبی و سفید دارای نقوش گیاهی است همراه با توضیحات مربوط به آن ها اشاره شده است. در نهایت بطور کلی نقوش گیاهی بکاررفته در این سفالینه ها به دو دسته ی کلی اسلیمی و ختایی تقسیم شده که شامل شاخه، پیچک، گل، برگ و غنچه ها می باشد و هر کدام بطور جداگانه در جدولی ارایه شده است. فصل آخر مربوط به پروژه عملی است. در ابتدای فصل به پیشینه، ویژگی ها و استاندارد های زیورآلات سرامیکی پرداخته شده است و سپس به بررسی و آزمایش انواع بدنه های سرامیکی، روش های ساخت فرم بدنه ها، روش های اعمال نقوش، لعاب و تهیه آن، شیوه های لعابکاری زیورآلات سرامیکی و پخت آن ها و در نهایت روند طراحی زیور آلات سرامیکی همراه با نمونه ی ساخته شده آن می پردازد.

سفالینه¬های منقوش به عنوان نمادی ازهنرماندگار انسان همواره در دوران مختلف، از گذشته تا به حال مطرح بوده است. فرم ظروف همیشه به عنوان پایه اصلی در ایجاد فضای برای ایجاد نقوش بوده¬است تا هنرمند بتواند نقوش خود را بر روی سطح آن پیاده کند. نقوش به عنوان عناصراصلی تزئینی در سفالینه¬ها نمایانگر مفاهیمی چون اعتقادات، باورها اندیشه ها، تمایلات، آرزوها و نشان¬دهنده اصول فنون و مهارت¬های هنری بوده¬است. بدون شک بعضی ازتکنیک¬ها در دوره¬های مختلف در بین سفالگران رایج شده¬است. اماویژگی تکنیکی و نقوش سفالینه های سراوان چیست؟ قدمت این نقوش به چه زمانی می رسد؟ وچگونه می توان از این نقوش در ساخت نقش برجسته سفالی استفاده کرد؟ و این¬گونه به نظر می¬رسد که نقوش به یک¬باره وارد هنر سفالگری یک منطقه نمی¬شود وهرکدام ازاین نقوش دارای یک دوره¬ی زمانی می¬باشند که از تقدم و اولویتی خاص نسبت به¬هم برخوردار هستند. بررسی نقوش سفال کلپورگان¬ و همچنین سفالینه¬های دوره¬های پیش ازتاریخ تا اسلامی متاٌخرومعاصردرسراوان کمک خواهدکرد تا باورها وعقاید، فرهنگ بلوچ را بیشتر بشناسیم و تاثیرات شرایط محیط¬را بر روی این سفالینه¬ها را بیش از این مورد بررسی قرار دهیم. گردآوری، این تحقیق یک تحقیق کاربردی است که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده و اطلاعات به روش میدانی و اسنادی جمع آوری و مورد تجزیه تحلیل کیفی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که نقوش و تکنیک¬های بکار رفته بر روی سفالینه¬ها منطقه سراوان به نظر می رسد برگرفته از درخت داز باشد درختچه دازبیشترین تاثیر را در ایجاد نقوش بر روی سفالینه های عشایری منطقه سراوان را داشته است ، و در دوره های مختلف از چرخ سفالگری برای ساختن سفالینه ها استفاده می شده است ولی به مرور زمان و با وارد شدن ظروف فلزی به منطقه تولید این سفالینه ها متوقف شده و محدود به نیاز در خانه و توسط زن خانه ساخته می شده است ،همچنین با گاهنگاری صورت پذیرفته روی سفالینه های منطقه سراوان می توان گفت که سفالینه های عشایری مربوط به دوران اسلامی متاخر باشد و از قدمتی تقریبا چندصد ساله برخوردار می باشد. ودیگر اینکه این سفال در تمام سطح منطقه سراوان به صورت پراکنده وجود دارد . با این وجود می شود نقش برجسته¬هایی با شیوه¬ی جدید متناسب با فضای منطقه بر اساس نقوش روی سفال ساخت .

چکیده: یکی از جلوه های درخشان فرهنگ و هنر ایران زمین، سفال زرین فام است. لعاب زرین فامی که توسط سفالگران اسلامی روی سفال های سده سوم هجری اجرا می شد، با تغییراتی که ایرانیان در آن به وجود آوردند در سده هفتم هجری به اوج عظمت و اعتلای خویش رسید. به طوری که ایران در بین تمامی کشورهای تولید کننده سفال زرین فام، به لحاظ کمیت و کیفیت آثار به جای مانده از جایگاه ویژه ای برخوردار است. اما متاسفانه به مرور زمان و در اثر کمبود منابع مدون در زمینه نحوه ی ساخت این لعاب و جایگزینی لعاب های ساده تر، این لعاب زیبا به فراموشی سپرده شد. در حال حاضر لعاب های مورد استفاده فاقد جذابیت ظاهری و مهارت فنی لعاب های زرین فام هستند. همچنین تا کنون در زمینه اعتبار بخشیدن به یک کشور در خصوص ابداع لعاب زرین فام تلاش هایی از سوی پژوهندگان صورت گرفته است. با کار کردن به صورت تخصصی بر روی این لعاب و احیاء مجدد آن می توان به ارتقاء فنی لعاب های معاصر و ویژگی های فرهنگی یک ملت دست پیدا کرد. این رساله سعی در احیاء این لعاب و به کارگیری مجدد آن در هنر سفالگری و سرامیک سازی معاصر دارد. و همچنین سعی در ارتقاء فنی و تکنیکی لعاب های مورد استفاده معاصر و دسترسی به ویژگی های بومی، فرهنگی و ارتقاء سطح فرهنگی با تکیه بر هویت جویی ایرانی دارد. در این پژوهش احتمال نائل آمدن به فناوری زرین فام با استفاده از متون کهن ایران مانند: کتاب عرایس الجواهر فی نفایس الاطایب مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و سعی بر این است که با مطالعه در ساختار لعاب زرین فام، نخست به چیستی و چگونگی این لعاب پرداخته شود، سپس از نظر احتمال احیاء مجدد بررسی گردد. واضح است که بازنگری در متون کهن به ویژه رساله ابوالقاسم کاشانی در نیل به لعاب زرین فام و وابستگی آن به سایر علوم و همچنین استفاده از مواد و متریال های در دسترس کنونی، بالتبع به بهینه سازی روش ساخت این لعاب و شناخت کامل تر این فناوری و شاخه های متجلی از آن در مبانی نظری سرامیک و تاریخ سفال وسرامیک ایران به عنوان هدف متجلی بومی می انجامد. شیوه ی تحقیق در این پژوهش به لحاظ هدف: کاربردی- عملی و به لحاظ روش: تاریخی– تجربی می باشد. همچنین ابزار و شیوه های گردآوری اطلاعات: کتابخانه ای و میدانی و روش تجزیه و تحلیل داده ها: کیفی می باشد. کلید واژه ها: فناوری زرین فام، عرایس الجواهر فی النفایس الاطایب، ابوالقاسم کاشانی، اتمسفر احیاء، لعاب پایه، نمک های فلزی، رو لعابی زرین فام.