نام پژوهشگر: فهیمه انصاریان
شمس الدین خزلی فهیمه انصاریان
علم و تولید علم همواره به عنوان یک دغدغه فکری برای جامعه بشری محسوب می شود؛ قرآن کریم در بسیاری از آیات اشاره عمیقی به علم و تولید آن دارد که کمتر اشاره ای به آن شده است؛ قرآن تنها کتابی است که با آموختن و یادگیری شروع شده است؛ از آنجا که دین اسلام بعنوان یک ایدئولوژی، ارائه دهنده کامل ترین و سلامت سازترین سبک زندگی بشریت است و مذهب شیعه جلوه ناب اسلام محمدی(ص) است؛ با این حال یکی از مباحثی که کمبود آن در قلمرو ادبیات دینی به ویژه ادبیات شیعه احساس می شود، مطالعه روی جنبه های علمی و فلسفی متون دینی می باشد؛ لذا این مطالعه برآن بوده است که جایگاه تولید علم را در قرآن مجید بررسی نماید. روش در این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی و مطالعه کتابخانه ای می باشد؛ این تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی و مطالعه کتابخانه ای می باشد که درصدد کشف اصول و قواعد نوین در یک حوزه می باشد؛ با توجه به ماهیت کیفی پژوهش از چک لیست مشاهده و فیش برداری برای اهداف پژوهش استفاده شده است. ابزار بکار گرفته شده فیش برداری می باشد؛ از روش تجزیه و تحلیل و تحلیل محتوایی و فلسفی برای تجزیه مطالب استفاده شده است. برای تحقق اهداف پژوهش سه سوال پژوهشی تدوین شده است و با تحلیل در تفسیرهای موجود در پی جوابی برای سوالات پژوهشی بوده است؛ نتایج این مطالعه نشان داد که در بیش از هفصد بار ماده علم در قرآن بکار رفته است؛ نتایج نشان داد که در مکتب تابناک اسلام علما و دانشمندان از مقامی بس عظیم برخوردار و با اوصافی متعالی ستوده شدهاند که بعد از پیامبران و امامان (ع) کسی را یاری برابری درشأن ومرتبه با آنان نیست، که البته مراد دانشمندانی هستند که وجودشان سرشار از عشق به پروردگار، خدمت به بشریت و هدایت مردم است و عمل به علم را سرلوحه کار خود قراردادهاند. قرآن عقیده دارد که هر علمی که به منظوری از منظورهای فردی یا اجتماعی اسلام کمک می دهد و ندانستن آن، سبب زمین خوردن آن منظور می گردد، آن علم را اسلام توصیه می کند و هر علمی که در منظورهای اسلامی تأثیر ندارد و اسلام درباره آن علم، نظر خاصی ندارد و هر علم که تأثیر سوء دارد با آن مخالف است. در آخر 7 راهکار برای افزایش تولید علم اسلامی پیشنهاد شد. کلید واژه: علما، تعلیم و تربیت اسلامی، تولید علم، قرآن کریم
اعظم بورونی فهیمه انصاریان
"اگر قران نبود باب معرفت الله الی الابد بسته بود." امام خمینی شناخت و معرفت در پرتو قران ، شناختی عمیق و اصیل و به دور از آسیب است زیرا قران منبع و سرچشمه معارف است و بخاطر مصونیتش از خطا آسیبها و آفاتی که علوم در هر عصر و زمانی با آنها درگیرند و توسط آنها تهدید می شوند در تعالیمش وجود ندارد . سوالهای اساسی این پژوهش عبارت است از : قران کریم در باره معرفت چه دیدگاهی دارد؟با توجه به معرفت شناسی در قران چگونه می توانیم دلالتهای تربیتی آن را بیان کنیم ؟روش تحقیق در این پژوهش ، روش توصیفی از نوع مطالعه ای کتابخانه ای بوده و روش گرد آوری اطلاعات از طریق مطالعه و بررسی منابع نئشتاری و منابع الکترونیکی و سایر منابع مربوطه بوده است . و با توجه به ماهیت موضوع پژوهش ، روش تجزیه و تحلیل یافته ها به شیوه توصیف و استنتاج نظری بوده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که توجه به معرفت شناسی قران کریم و اینکه انسانها با توجه به ظرفیت وجودی برای شناخت خدا از منابع مختلف معرفتی استفاده می کنند و قران این امکان را برای آنها فراهم آورده است و با این شناخت انسان می تواند به دلالتهای تربیتی که منشأ بسیاری از تحولات بنیادی در نظام آموزش و پرورش قرار می گیرد دست یابدو بدین ترتیب سیر نظام تربیتی ما را به سوی اهداف متعالی اسلام سوق دهد. در واقع نتایج این پژوهش ضمن مشخص نمودن معرفت امکان دانستن ، منابع کسب معرفت ، و موانع معرفت و دلالتهای تربیتی از دیدگاه تربیتی از دیدگاه قران کریم ، بیان گردد این مطلب است که در صورتیکه متخصصان و برنامه ریزان تعلیم و تربیت به شناخت کافی از دلالتهای تربیتی بر اساس آموزه های قران کریم دست یابند ، قادرخواهند بود تا در تهیه و تدوین اهداف تربیت موجبات سیر نظام تربیتی ما را به سوی اهداف متعالی اسلام فراهم نمایند .در نهایت پیشنهادها و راهکارهایی نیز برای دست اندرکاران و برنامه ریزان نظام آموزش و پرورش ارائه شده تا با دقت و تأمل بیشتری به تهیه و تدوین اهداف تربیت اقدام نمایند. واژگان کلیدی :معرفت ، تربیت ، دلالتهای تربیتی ، معرفت شناسی ، علم
سیده نفیسه سرکشیکیان مهشید ایزدی
هدف این پژوهش بیان تعریف و مراتب تقوا و شناسایی صفات متقین از دیدگاه قرآن و دلالت های تربیتی آن در زندگی فردی و اجتماعی انسانها می باشد . سوال های اساسی این پژوهش عبارتند از شناسایی ویزگیهای متقین در قرآن و دلالت های تربیتی آن ، اهمیت تقوا در طی مراتب کمال یابی انسان و بررسی آثار فردی و اجتماعی تقوا در زندگی می باشد. در پاسخ به سوالات فوق ،یافته های این پژوهش بیانگر ویژگیها ی متقین درگروه های فرهنگی واجتماعی، اقتصادی ، عبادی و اخلاقی بوده و سپس مراتب تقوا از مرحله ایمان تا یقین تشریح شده و نیز آثار فردی و اجتماعی تقوا و تاثیرات آن درزندگی انسانها با استناد به آیات قرآن ذکر گردیده است .روش تحقیق در این پژوهش ، روش توصیفی از نوع مطالعه ی کتابخانه ای است . روش گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه و بررسی منابع دست اول ، منابع نوشتاری ، منابع الکترونیکی و سایر منابع مربوطه بوده و با توجه به ماهیت موضوع پژوهش ، روش تجزیه و تحلیل یافته ها به شیوه توصیف و استنتاج نظری بوده است . در نهایت پیشنهادهایی در جهت تکمیل موضوع پژوهش با بررسی صفات اهل بهشت و هدایت شدگان ، بررسی صفات دوزخیان و گمراهان و همچنین بررسی پژوهش حاضربا استفاده از منابع دیگر نظیر نهج البلاغه ، روایات ، احادیث ونظریات ائمه اطهار ارائه گردیده و در راستای ترویج فرهنگ تقوا و کسب کاربردی صفات مثقین راهکارهای عملی نظیر برگزاری دوره ها ، غنی سازی منابع و کتب درسی و تهیه فیلم و مستندات سریالی در صداو سیما ، سینماها و ... پیشنهاد شده است. واژه های کلیدی : تقوا ، متقین ، ویژگیهای فردی، ویژگیهای اجتماعی ، قرآن
مهین شعبانی مهشید ایزدی
این تحقیق با هدف شناسایی راهکارهای توسعه دوره پیش دبستان و رفع موانع در پی دستیابی به مهم ترین موانع و راهکارها از دیدگاه معلمان پیش دبستانهای دخترانه منطقه 3 شهر تهران در سال تحصیلی90-1389 انجام شده است. سئوالات تحقیق بر مهم ترین موانع و راهکارها تاکید دارد. جامعه آماری کلیه معلمان پیش دبستانهای دخترانه منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران میباشند. سه فرضیه و یک سوال در این پژوهش مطرح شده است . روش نمونه گیری تصادفی ساده است . با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه به تعداد 106 نفر از جامعه آماری147نفری تعیین شده است . به منظور انجام تحقیق از بررسی میدانی و پرسشنامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و همچنین بررسی سوال های پژوهش، از آمار توصیفی (فراوانی و درصد) برای قسمت جمعیت شناختی و برای فرضیات از ضریب همبستگی و همچنین رگرسیون ساده استفاده شده است. بعد از تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار spss نتایج زیر بدست آمده است : بین رایگان نمودن و توسعه دوره پیش دبستان با سطح اطمینان 95% رابطه مستقیم و نسبتاً قوی وجود دارد. بین اجباری نمودن و توسعه دوره پیش دبستان باسطح اطمینان 95% رابطه مستقیم و نسبتاً قوی وجود دارد. بین حضور والدین در جلسه اولیا و مربیان و توسعه دوره پیش دبستان با سطح اطمینان 95% رابطه مستقیم و نسبتاً قوی وجود دارد. واژگان کلیدی : توسعه ، پیش دبستان
هما ایمانی سید مهدی سجادی
مساله اصلی پژوهش حاضر تبیین همگرایی ها و ناهمگرایی های بین فلسفه برای کودک و نظام آموزشی ایران است فلسفه برای کودک طرح نوین آموزشی که در حال اقتباس و راه بیافتن به نظام آموزشی کشور ایران است . اهداف تدوین شده در این پژوهش بررسی مولفه های فلسفه برای کودک (از منظر اصول، اهداف، روش ) . بررسی مولفه های نظام آموزشی ابتدایی در ایران (از منظر اصول، اهداف، روش) و شناخت همگرایی ها و ناهمگرایی هایی بین آنها (به منظور افزایش همگرایی های فیمابین ) است . روش شناسی این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بود که با استنتاج مدلولات تربیتی از اصول و اهداف این دو برنامه به مفهومه به مفهوم پردازی نتایج حاصله درباره همگرایی ها و ناهمگرایی های فیمابین پرداخته شد . یافته های پژوهش موید این مطلب است که همگرایی های بسیاری در برنامه فلسفه برای کودک و نظام آموزشی ایران وجود دارد که امکان کاربست این طرح نوپا ( فلسفه برای کودک ) را میسر میسازد تا بتوان از مزایای آموزشی این رویکرد در راستای افزایش استدلال ورزی و تفکر در کودکان این سرزمین بهره جست .البته لازم است قبل از اجرای همگانی طرح بر حذف نقاط ناهمگرا و اصلاح همگرایی های ناقص جهت افزایش کارایی اقدام شود که نتایج حاصله تحت عنوان راهکاری افزایش همگرایی های این دو برنامه در پایان پژوهش ارائه شده است .
مهناز فرمهینی فهیمه انصاریان
چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): اللّه نور السموات والارض....(نور-35) خداوند نورآسمان ها وزمین است... قرآن نور است چون کلام خداست و باتمسک به آن از ظلمات وتاریکی ها رها شده ودر مسیر کمال قرارگرفته وبه نور الهی خواهیم رسید. در سوره ی نور، آثار نور دربیان احکام اخلاقی، اجتماعی، اعتقادی و...است که به عفت وپاکیزگی فرد وسلامت جامعه می انجامد. پژوهش حاضر به منظور بررسی سوره ی مبارکه ی نور و دلالت های تربیتی آن می باشد. سوال های اساسی این پژوهش عبارت است از: اهداف تربیتی موجود در سوره ی مبارکه ی نور کدام اند؟ محتوای تربیتی موجود در سوره ی مبارکه ی نور کدام اند؟ روش های تربیتی موجود در سوره ی مبارکه ی نور کدام اند؟ روش تحقیق در این پژوهش روش توصیفی از نوع مطالعه ی کتابخانه ای بوده وروش گرد آوری اطلاعات از طریق فیش برداری و مطالعه وبررسی منابع نوشتاری و الکترونیکی و سایر منابع مربوطه بوده است و با توجه به ماهیت موضوع پژوهش روش تجزیه وتحلیل یافته هابه شیوه ی توصیف و استنتاج نظری بوده است. اهداف، محتوا و روش های هریک ازآیات این سوره بیان گردید، نتایج این پژوهش با توجه به این که محتوای آن بیشتر به بیان احکام اخلاقی، اجتماعی، خداشناسی و ... می پردازد با روش های متعدد به سوی طهارت و حیات طیبه راهنمایی می نماید. شناخت دلالت های تربیتی آن،موجبات سیر ما به سوی اهداف متعالی می گردد. درنهایت پیشنهادها و راهکارهایی نیز برای دست اندرکاران تعلیم وتربیت، والدین، نوجوانان و جوانان، رسانه ها و پژوهشگران ارائه شده است تا با تعمق، تفحص ودقت بیشتری دستورالعمل های این سوره را در همه ی مراحل زندگی به کاربندند. واژگان کلیدی: سوره ی نور، دلالت، تربیت، هدف، محتوا، روش
زهرا آذرکمان فهیمه انصاریان
چکیده : هدف این پژوهش تبیین دیدگاه اسلام در خصوص ابعاد وچگونگی تنبیه بدنی وراهکارهای مقابله با آن ها است در این پژوهش سعی شده ابتدا با بررسی وشناخت مفهوم ،مصادیق و قلمرو تنبیه بدنی به بررسی پیامدها ی تنبیه بدنی پرداخته و در ادامه با بررسی دقیق ، راهکارهای مقابله با تنبیه بدنی را از دیدگاه اسلام شناسایی کنیم جامعه آماری موردمطالعه شامل قرآن ، احادیث و سیره (معصومین) وکلیه کتب و منابع اسلامی ، و ابزار مورد استفاده فیش برداری از کتابهای مورد مطالعه وجستجوی اینترنتی می باشد روش تحقیق وراه بررسی این پژوهش روش توصیفی از نوع مطالعه کتابخانه ای ومرجع اصلی قرآن است که در تمام زمینه ها الگوی رفتاری مناسب و جایگزین ارائه داده است. و در نهایت یافته های تحقیق در رابطه با پاسخ منابع اسلامی به، 1)بررسی وشناخت مفهوم ، مصادیق وقلمرو تنبیه بدنی از دیدگاه اسلام ، تنبیه بدنی به معنای آگاهانیدن ، بیدار کردن و هوشیاری تنبیه به دوقسم تنبیه بدنی وغیر بدنی تقسیم می شود از تنبیه بدنی به عنوان آخرین روش تربیتی و تنها در مواردی که خلاف اطاعت خدا عملی انجام گیرد استفاده می شود . 2)در بررسی پیامدهای تنبیه بدنی یافته ها نمایانگر وجود پیامدهای منفی این روش شامل دروغگویی ،ترس ، ناامیدی ،خشونت،و...........می باشد .و، 3)راهکارهای مقابله با تنبیه بدنی از دیدگاه اسلام که به دو دسته راهکارهای جایگزین مستقیم که شامل (حذف پاداش ها وامتیازات ،بی اعتنایی ،تذکر و........راهکارهای جایگزینی غیر مستقیم (نا دیده گرفتن ،تغییر محیط و.......می شود .ودر پایان پیشنهادبه تمام کسانیکه در پی تربیت بدون تنبیه هستند سعی بر بررسی بیشتر قرآن و سیره عملی پیامبر و ائمه کنندوبه سفارشات قرآن و معصومین عمل کنند که چگونه بدون تنبیه بدنی به تربیت پرداخته اند . واژه های کلیدی این پژوهش عبارت است از : اسلام ، ابعاد ، راهکار ها ، تنبیه بدنی .
زینب غدیری بیدهندی فهیمه انصاریان
هدف این پژوهش بررسی کیفیت راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی در هوش معنوی دختران 15 تا 17 سال شهر تهران می باشد و دارای یک سوال اصلی و پنج سوال فرعی و یک سوال جانبی است و جامعه آماری کلیه دانش آموزان پایه اول و دوم دبیرستانهای غیر دولتی منطقه 12 شهر تهران در سال تحصیلی 89-90 در مدارس متوسطه این منطقه مشغول به تحصیل بودند می باشد. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده و روش پژوهش نیمه آزمایشی و طرح پژوهش طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون و پس آزمون بود که در این راستا از ابزار پرسش نامه هوش معنوی امرم و درایر (2007) هنجار یابی شده توسط عبد الله زاده و همکاران (1387) با اعتباری بر پایه آلفا کرونباخ 89 درصد و روایی محتوایی که توسط متخصصان مورد بررسی قرار گرفته بود، استفاده شد.یافته ها: در مورد سوال اصلی پژوهش که آیا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی در هوش معنوی دختران 15 تا 17 سال شهر تهران تاثیر دارد؟ با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس 0.001p< و f=205.4 بود، لذا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی در هوش معنوی دختران 15 تا 17 سال شهر تهران موثر و معنی دار است. در مورد اولین سوال فرعی یعنی آیا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی در ظرفیت تعالی در دختران 15 تا 17 سال تاثیر دارد؟ با توجه به اینکه p=0.014 و p<0.05 و f=8.4 بود لذا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی در ظرفیت تعالی در دختران 15 تا 17 سال موثر و معنی دار است.در مورد دومین سوال فرعی یعنی آیا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی بر میزان توانایی ورود به حالت های معنوی از هوشیاری در دختران 15 تا 17 سال تاثیر دارد؟ با توجه به نتایج آزمون t و p=0.011 و p<0.05 کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی بر میزان توانایی ورود به حالت های معنوی از هوشیاری در دختران 15 تا 17 سال موثر و معنی دار است.در مورد سومین سوال فرعی یعنی آیا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی بر میزان توانایی آراستن فعالیت ها در دختران 15 تا 17 تاثیر دارد؟ با توجه به نتایج آزمون t و p=0.081 و p > 0.05 لذا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی بر میزان توانایی آراستن فعالیت ها در دختران 15 تا 17 موثر و معنی دار نیست. در مورد چهارمین سوال فرعی یعنی آیا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی بر میزان توانایی استفاده از منابع معنوی در جهت حل مسایل زندگی در دختران 15 تا 17 تاثیر دارد؟ با توجه به نتایج آزمون تحلیل کواریانس و p<0.01 و f=7.8 لذا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی بر میزان توانایی استفاده از منابع معنوی در جهت حل مسایل زندگی در دختران 15 تا 17 موثر و معنی دار است.در مورد پنجمین سوال فرعی یعنی آیا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی بر میزان ظرفیت ایجاد رفتار فضیلت مأبانه در دختران 15 تا 17 تاثیر دارد؟ با توجه به نتایج آزمون t، و p=0.181 و p>0.05 لذا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی بر میزان ظرفیت ایجاد رفتار فضیلت مأبانه در دختران 15 تا 17 موثر ومعنی دار نیست.در مورد سوال جانبی یعنی آیا تاثیرکیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی بین دانش آموزان اول و دوم دبیرستان متفاوت است؟ با توجه به نتایج آزمون t، p<0.05 لذا کیفیت بکارگیری راهبردهای شناختی تعالیم اسلامی بر دانش آموزان دوم دبیرستان موثر تر است.
امیر فقیهی فهیمه انصاریان
تأثیر دستورالعمل های دینی برابعاد روانشناختی انسان، یکی از موضوعات مهمی می باشد که مورد توجه روان شناسان جدید قرار گرفته است. حج و مناسک آن به عنوان یکی از اعمال مهم و اساسی دین اسلام، می تواند در ابعاد مختلف، مورد بررسی علمی قرار گیرد. رساله حاضر با هدف بررسی ابعاد تربیت فردی و اجتماعی مناسک حج و نیز 1)بررسی اهداف تربیت فردی از نظر اسلام. 2) بررسی روش های تربیت فردی حج از نظر اسلام. 3) بررسی محتوای تربیت فردی حج از نظر اسلام. 4) بررسی اهداف تربیت اجتماعی حج از نظر اسلام. 5) بررسی روش های تربیت اجتماعی حج از نظر اسلام.6) بررسی محتوای تربیت اجتماعی حج از نظر اسلام، تدوین شده است . بدین منظور، با بهره گیری از روش توصیفی و از نوع مطالعه کتابخانه ای، می توان به نتایج ذیل نائل شد:1) ) یکی از ابعادی که روح حج را تشکیل می دهد،کمال تربیت فردی است.2) تمام مراحل در طی انجام مناسک حج، روشهایی برای تربیت فرد است.3)محتوای فرایض حج در رشد و تکامل فرد تأثیر مستقیم دارد.4) مناسک حج فریضه ای است جهانشمول و دارای اهداف اجتماعی می باشد.5)حج و عبادات و فرایض ضمن آن، برای مسائل اجتماعی و حقوق جمعی روش هایی بدلیلی ارائه می دهد.6)اگر به خطاب های قرآن کریم در امر به این فریضه نگریسته شود، محتوای تربیت اجتماعی فراگیری در آن مشهود است. واژگان کلیدی:تربیت، تربیت اسلامی، مناسک حج، تربیت اجتماعی، تربیت فردی .
مریم رامادان فهیمه انصاریان
چکیده در این رساله، مسأله به کارگیری قصه و روش قصه گویی به عنوان یک شیوه آموزشی در قرآن و دلالتهای تربیتی آن، مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق در این پایان نامه توصیفی- تحلیلی جامعه تحقیق شامل قرآن، کتاب ها، مقالات، پایان نامه ها وکنفرانس ها و نمونه شامل تمام منابع درحد بضاعت محقق است. اهداف تحقیق: 1-تبیین جایگاه قصه و قصه گویی در قرآن به عنوان شیوه ای برای آموزش2-تبیین جایگاه آموزشی روش قصه و قصه گویی برای همه مراحل سنی، با توجه به رویکرد قرآن و3- تبیین به کارگیری روش قصه و قصه گویی در نظام آموزشی رسمی، با توجه به رویکرد قرآن، می باشد. تربیت در اسلام دارای راه و رسم منسجم و کاملی است. در قرآن و سنت برای انسان یک برنامه زندگی کاملاً نظام دار طراحی شده است. انسان برای بهره بردن از این برنامه کامل و همه جانبه، لازم است تحت یک تربیت صحیح و البته فراگیر به نحوی که تمام طول عمر او و همه جوانب و ابعاد انسانی وی را در بر گیرد، قرار داشته باشد. خداوند در قرآن بشر را به جستجوی حقیقت دعوت می کند: بخوان بنام پروردگارت که جهان را آفرید، همان کسی که انسان را از خون بسته خلق کرد، بخوان که پروردگارت از همه بزرگوارتر است، همان کسی که بوسیله قلم تعلیم نمود و به انسان آنچه را نمی دانست یاد داد..(علق/5-1) بی تردید قرآن از منابع اصیل اسلام جهت تعالی نوع بشر است. یافته های محقق طی این رساله بر این موارد صحه می گذارد که : قرآن ازقصه و روش قصه گویی به عنوان یک شیوه آموزشی بهره می برد و این روش برای بکار گیری در تمام سنین به عنوان یک ابزار و شیوه آموزش مفید است و با توجه به گستره استفاده از قصه و روش قصه گویی در قرآن، این شیوه آموزشی، در صورت به کار گرفته شدن در نظام رسمی آموزش، می تواند به نتایج مطلوبی منجر شود. کلید واژه های این تحقیق، قصه، قصه گویی، قرآن و آموزش است.
ساره انصاری مهدی سجادی
هدف این پژوهش، تبیین امکان و ضرورت مدرسه زدایی از تربیت دینی در نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران می باشد.سئوال های اساسی این پژوهش عبارتند از: 1- آیا مدرسه زدایی از تربیت دینی در نظام آموزشی ایران ضرورت دارد؟ 2- آیا مدرسه زدایی از تربیت دینی در نظام آموزشی ایران امکان دارد؟ 3- راه کارهای بهبود عملکرد نظام آموزشی ایران در خصوص تربیت دینی کدامند؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و از نوع مطالعه کتابخانه ای بوده و روش گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه و بررسی منابع نوشتاری و سایر منابع مربوطه بوده است و با توجه به ماهیت موضوع پژوهش ، روش تجزیه و تحلیل داده ها به صورت توصیف و استنتاج نظری بوده است.یافته های این پژوهش نشان می دهد که آموزش دینی ، از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده و نسل جدید، اندیشه ها و رفتار های دینی و اخلاقی لازم و مناسب را آنطور که شایسته است، دریافت نمی کنند. معلمین برای القاء ارزش ها و اخلاقیات، از بار نمره و رتبه استفاده می نمایند و همین امر منجر به ایجاد نفاق در روح و روان دانش آموز می شود. چراکه آنان از درون برای فراگیری مسائل مذهبی برانگیخته نمی شود و این در حالی است که در جوامع اسلامی، متولیان و دولت مردان جامعه نمیتوانند نسبت به تربیت دینی افراد جامعه بی مسئولیت باشند و طبق آموزه های دین مبین اسلام، وظیفه حاکمان و دولت مردان است که به این امر مبادرت ورزند؛ بنابراین آموزش و پرورش که یک نهاد دولتی است، متصدی این امر شده و مداس موظف به تربیت مذهبی و دینی دانش آموزان خواهند بود و ضرورت مدرسه زدایی از تربیت دینی در کشور جمهوری اسلامی ایران نفی میشود و هم چنین به دلیل این که آموزش و پرورش رسمی کشور ما مستقیما زیر نظر دولت اداره می شود و در سند برنامه درسی ملی ذکر شده، هدف از آموزش و پرورش، تربیت همه جانبه یک انسان متعهد مذهبی است؛ بنابراین نمی توان تربیت دینی دانش آموزان را امری جدا از مدرسه دانست. لذا امکان مدرسه زدایی از تربیت دینی نیز در ایران نفی می شود. در این پژوهش راهکارهایی به عنوان بهبود عملکرد نظام آموزش به منظور تربیت دینی موثر به تفصیل بیان گردیده است. درنهایت به نظر می رسد در جمهوری اسلامی ایران، بحث امکان و ضرورت تربیت دینی در مدارس، اگرچه مورد تایید و دراختیار آموزش و پرورش است اما مشروط به تهیه مقدماتی است. عدم تخصص و ناکارآمدی مسوولین، عدم فهم درست تعلیم و تربیت، فقدان فلسفه روشن تربیت دینی و اسلامی مناسب، شکاف بین تئوری و عمل، فقدان مباحث و ملاحظات زیبایی شناسانه در تربیت دینی که باعث آسیب های فراوان در این امر می شود، توجه به این نکته اساسی که چرا سکولارها تعلیم و تربیت دینی را از چنگ دولت درآوردند و این که از نظر آنان اینگونه تعلیم باعث نفاق و رفتارهای تصنعی می شود ، استفاده ابزاری از دین و بدفهمی دین، عدم درک درست ماهیت و ذات تربیت دینی، فقدان مدل تربیت دینی مطلوب، عدم وجود تئوری تربیت دینی، اشکالات در حوزه روش های تدریس، فقدان مهرات آموزش تربیت دینی معلمان و نیز دیده می شود که در حوزه اجرایی و نظریه پردازی ار فقدان اندیشمند و صاحبنظر رنج می بریم. از طرفی در مدارس ایران یک نوع جزم گرایی دینی، فلسفی و علمی حاکم است. جزم گرایی مانع بزرگی بر سر راه فکر و اندیشه است. برای مثال باید اجازه داد تا به دیگر ادیان هم فکر شود؛ زیرا رفع کاهش مواجهه جزم گرایانه با ادیان، فلسفه ها و علوم است. بنابراین روشن است که چنین نگرشی، خود یک برنامه می طلبد؛ که نمی گذارد سیستم تعلیم وتربیت از حالت تعادل خارج و بسوی عدم تعادل و توازن در برنامه های تربیت دینی سوق پیداکند؛ و این در حالیست که چنین عدم توازنی را در برنامه های تربیتی نظام های تعلیم وتربیت در جوامع اسلامی می توان شاهدبود.
چمن شریف زاده فهیمه انصاریان
هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین ذهنیت فلسفی با کارآفرینی و رفتار شهروندی سازمانی در مدیران مدارس ابتدایی شمال غرب تهران می باشد. روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل، کلیه مدیران و معاونان زن مدارس ابتدایی شمال غرب تهران می باشند که از این تعداد نمونه با روش تصادفی ساده به حجم 122 نفر(مدیران و معاونان) انتخاب گردید. داده ها و اطلاعات لازم از طریق، پرسشنامه های ذهنیت فلسفی کمیلی (1381)، آزمون کارآفرینی روبینسون، استیمپسون، فنر و هانت (1991) و پرسشنامه رفتارشهروند سازمانی پودساکوف و همکاران (1990) جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تحلیل دادها در این پژوهش از روش های آمار توصیفی و استنباطی همچون، انحراف معیار، میانگین و فراوانی....، و برای آزمون فرضیه ها از تحلیل واریانس چندمتغیره و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج آنالیز واریانس چند متغیره حاکی از آن بود که بین ذهنیت فلسفی با کار آفرینی و رفتار شهروندی سازمانی بطور کلی رابطه معناداری در سطح 01/0 وجود دارد. تأثیر ابعاد ذهنیت فلسفی (بعدجامعیت، بعد تعمق و انعطاف پذیری) به تفکیک با کارآفرینی و رفتار شهروندی سازمانی نیز در سطح 01/0 معنادار بود. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین ذهنیت فلسفی با کارآفرینی در سطح 01/0، ذهنیت فلسفی با رفتار شهروندی سازمانی نیز در سطح 01/0 و کارآفرینی با رفتار شهروندی سازمانی هم در سطح 01/0 رابطه معناداری وجود دارد. از تحلیل داده ها می توان چنین استنباط کرد که بین ذهنیت فلسفی با کارآفرینی، ذهنیت فلسفی با رفتار شهروندی سازمانی و کارآفرینی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. کلید واژه: ذهنیت فلسفی، کار آفرینی و رفتار شهروند سازمانی
مریم سیدموسوی مهشید ایزدی
هدف از این پژوهش بررسی مفهوم هوش معنوی در رویارویی با مسایل اجتماعی از دیدگاه دین مبین اسلام می باشد. در این راستا با تکیه بر روش تحقیق توصیفی-تحلیلی مطالعات گسترده ای بر روی منابع کتا بخا نه ای و بویژه قرآن و نهج البلاغه ا نجام گرفت و روش تجزیه و تحلیل داده ها شیوه توصیف، تحلیل و ا ستنتاج نظری بوده است. در این پژوهش پنج پرسش اساسی مطرح می گردد؛ به ترتیب در ا بتدا ویژگی های ا نسان های معنوی، مولفه های هوش معنوی، سطوح هوش معنوی، برخی کار بردهای هوش معنوی و در نهایت اهمیت هوش معنوی در رویا رویی با مسایل اجتماعی از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار می گیرد. مهمترین یا فته های این پژوهش در ا بتدا حاکی از بیا ن ویژگی های انسان های معنوی از منظر قرآن وروایات است که عبارت اند از: خوش خلقی، متواضع بودن، سنجیده گویی، خوف از خدا، دیدار با اقوام، دعا کردن، مهمان نوازی، عفت، غیرت مندی، امانت داری، شجاعت، سخاوتمندی، انس با قرآن. مولفه های هوش معنوی عبارت اند از: تسلیم، توکل، صبر، عدالت، جهاد، مسئولیت پذیری، اخلاص، جهت یا بی مستمر، تعقل، بصیرت و تدبر. سطوح هوش معنوی به ترتیب عبارت اند از: 1– نیکوکاری، 2 – راستگویی، 3 – یقین، 4 – رضا، 5 – وفا، 6 – علم، 7 – بردباری؛ مهمترین کار برد هوش معنوی در محاسبه و تهذیب نفس و درمان رذایل اخلاقی است؛ در نهایت به ابعاد ناشی از تقوای اجتماعی پر داخته شده است. واژ ه های کلیدی: معنویت در اسلام، هوش معنوی، مسایل اجتماعی،
ملیحه دردکشان فهیمه انصاریان
هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل ملاحظات تربیتی لحن گفتار خداوند در قرآن کریم وتبیین شیوه های گفتگوی خدا با بندگان با تاکید بر مطا لعه موردی قوم بنی اسرائیل در سوره بقره است. در فصل اول اهداف وسوالات مطرح شده است . فصل دوم 4بخش می باشد. که شامل آموزه های تربیتی قرآن ، پیش فرض های نظری بحث ، مفاهیم پژوهش وپیشینه تحقیق است. درفصل سوم به روش تحقیق پرداخته شده است. که روش این تحقیق ، تحلیل محتوای کیفی است. فصل چهارم شامل تجزیه وتحلیل یافته های تحقیق است ودرقالب جداول مربوط به هدف اصلی تنظیم گردیده است و نهایتا در فصل پنجم به نتایج و پیشنهادهای پژوهش اشاره شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که از بین 14 لحن استخراج شده از خلال بررسی حدود 100 آیه ی مذکور در سوره ی بقره، لحن های توصیف گرانه و یادآوری کننده به ترتیب با 77 و 42 مرتبه تکرار، واجد بیشترین میزان کاربرد و فراوانی هستندکه این مطلب جایگاه رفیع نگرش تاریخی در روش آموزش خداوند را نشان می دهد. همچنین مشخص می کندکه روش گفتگو با مخاطبان باید بر مبنای هویت وحافظه تاریخی آنها باشد. برای بازگشت افراد به هویت اصلی خود وفرصت دادن برای جبران اشتباهاتشان. درموضوع ، «توحید ـ رابطه ی انسان با خدا» پرکاربردترین لحن خدا، لحن مبشرانه و سپس دعوت گرانه است. این موضوع نشان می دهدکه خداوند اهل رفاقت است ومخاطب خود رادعوت به یک پروژه مشترک با خود می کند. با بررسی جداول استخراج شده تمام لحن هاوموضوعات مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. درضمن یافته های این پژوهش نشان می دهد که فرض تحکم وآمرانه مطلق بودن لحن خداوند در قرآن، فرضی نادرست و فا قد عینیت می باشد و با دقت در لحن کلام خدا در قرآن، علاوه بر رد این فرض، شیوه های تربیتی گفتگوی صحیح با مخاطبان گوناگون استخراج شده است. واژه های کلیدی: لحن کلام خدا، تربیت، تربیت دینی، بنی اسرائیل
علی مجیدی سید غرهاد افتخار زاده
چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) : هدف از اجرای این پژوهش مطالعه و بررسی تاثیر آموزش مهارت تفکربر شکل گیری مفاهیم پیش از عدد دانش آموزان پیش دبستانی می باشد. دراین راستا جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر و دختر مقطع پیش دبستانی غیردولتی مهر هشتم،پژوهشگران،راه رشد و فجر دانش که تعداد هرکدام 20 نفر بوده تشکیل میدادند.این تعداد با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس و سپس بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش مدرسه مهر هشتم(پسرانه)،پژوهشگران(دخترانه) و دو گروه گواه مدرسه راه رشد(دخترانه)و فجر دانش(پسرانه) جای گرفتند.پژوهش به روش شبه آزمایشی با استفاده از طرح چهارگروهی سولومون اجرا گردید.وداده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته مفاهیم پیش عددی جمع آوری شد..ضریب اعتباری آن پس از محاسبه 90% بدست آمد.روش کاربدین صورت بود که در ابتدا از یک گروه آزمایش و گواه ،پیش آزمون مفاهیم پیش عددی بعمل آمد .سپس برای دو گروه آزمایش، آموزش مهارت تفکر صورت گرفت و دو گروه گواه مورد آموزش به روش معمولی قرار گرفتند.در نهایت هر 4 گروه مورد پس آزمون قرار گرفتند و داده ها و اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تحلیل گردید که نتایج زیر بدست آمد: 1) بین آموزش مهارت تفکر و شکل گیری مفهوم عدد رابطه معنی داری وجود دارد. 2) بین آموزش مهارت تفکر و شکل گیری مفهوم فضا رابطه معنی داری وجود دارد. 3) بین آموزش مهارت تفکر و شکل گیری مفهوم دما رابطه معنی داری وجود دارد. 4) بین آموزش مهارت تفکر و شکل گیری مفهوم زمان رابطه معنی داری وجود دارد. 5) بین آموزش مهارت تفکر و شکل گیری مفاهیم پیش از عدد رابطه معنی داری وجود دارد
ربابه حسن نیای دموچالی فهیمه انصاریان
هدف پژوهش حاضر تبیین مختصات تربیت اجتماعی از منظر امام جواد (ع) است. روش این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی است که در این تحقیق پس از مطالعه متون کتاب ها و احادیث ذکر شده از امام جواد(ع)، نیایش ها، سخنان و احادیثی را که حول تربیت اجتماعی و ابعاد آن می باشد را دسته بندی و سپس به استخراج مبانی مربوط به بحث تربیت اجتماعی پرداخته شده است. جامعه در این طرح محتوای کلیه کتاب هاو پایان نامه هاومقالات است که به بررسی و تبیین مختصات تربیت اجتماعی (مبانی-اصول- روشها) از منظر امام جواد(ع) پرداخته اند. روش گردآوری مطالب نیز در این تحقیق، بر اساس روش کتابخانه ای بود. در این پژوهش پس از مشخص شدن پرسش های پژوهشی، از روش توصیفی تحلیلی از نوع کتابخانه ای، جهت جمع آوری مطالب استفاده شد. طبق بررسی های صورت گرفته در این پژوهش، مفهوم تربیت از دیدگاه امام جواد(ع) فرایندی است که شامل مراحل قبل و بعد از تولد کودک می شود. همچنین با مرور احادیث ذکر شده از آن حضرت، می توان اینگونه استنباط کرد که حقیقت ادب و تربیت عبارت است از دارا بودن خصلت های خوب، خالی بودن از صفات زشت و ناپسند. کلید واژه ها: تربیت اجتماعی، مبانی تربیت اجتماعی، اصول تربیت اجتماعی، روش تربیت اجتماعی
فرزانه خدامی یلدا دلگشایی
هدف اصلی انجام پژوهش بررسی تاثیر اضطراب معلم بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اول ابتدایی منطقه 10 تهران است. نمونه مورد مطالعهابین جامعه معلمان 75 نفر و برای دانش آموزان 341 نفر است. که به شکل نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزار گرد آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه اضطراب کتل می باشد. تجزیه تحلیل اطلاعات از طریق t مستقل صورت گرفته است. نتایج در فرضیه اصلی نشان داد که معلمان دارای اضطراب بالا دارای دانش آموزانی با سطح پیشرفت تحصیلی پایین و معلمان دارای سطح اضطراب کلی پایین دارای دانش آموزانی با میزان پیشرفت تحصیلی بالا هستند. در فرضیه اول نیز مشخص شد که معلمان با سطح اضطراب پنهان بالا دارای دانش اموزانی با سطح پیشرفت تحصیلی بالایی هستند و بلعکس معلمانی با سطح اضطراب پنهان پایین دارای دانش آموزانی با سطح پیشرفت تحصیلی پایینی هستند و در نهایت در فرضیه دوم مشخص شد که معلمانی که اضطراب آشکار بالایی را نشان دادند دارای دانش آموزانی با پیشرفت تحصیلی پایین و معلمانی که دارای اضطراب آشکار پایینی هستند دارای دانش آموزانی با پیشرفت تحصیلی بالا هستند. کلید واژه ها: اضطراب ، اضطراب آشکار ، اضطراب پنهان ، معلم ، دانش آموز اول ابتدایی.
زهرا ملکان فهیمه انصاریان
علیرغم فعالیت ها، تلاش ها و حرکت مدیران به سوی اهداف تعیین شده سازمان ها طبق دستوالعمل های اجرایی و شرح وظایف مشخص شده، همچنان شاهد سوء مدیریت در سازمان ها هستیم. این مسأله باعث پیامدهای ناخوشایند بسیاری از جمله ناکارامدی مدیریت و به دنبال آن عدم رسیدن سازمان به بهره وری مطلوب شده است. بنابراین لازم است مدیران در عملکرد خود و برنامه های سازمان تجدید نظر کرده و درصدد اصلاح برآیند، بهترین و مهم ترین اقدام شناخت شاخص های مدیریت کارامد در جامعه اسلامی است. آنچه در آیات و روایات حضرات معصومین علیهم السلام آمده، در خصوص مدیریت کارامد شاخص های فراوانی مطرح می باشد که در این پژوهش به بررسی هفت شاخص اساسی مدیریت کارامد در اسلام که شامل عدالت ورزی، شایسته سالاری، تعهد، تخصص و تجربه، مسئولیت پذیری و امانت داری، نظارت و ارزیابی عملکرد و روابط انسانی می باشد، پرداخته شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش،180 نفر از مدیران مدارس راهنمایی تحصیلی دخترانه شهر تهران است. مدیریت کارامد در این مقطع از تحصیلات دختران - باتوجه به نقش مهمی که مدارس در تربیت آینده سازان میهن اسلامی دارند- از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این پژوهش بر اساس داده های جمع آوری شده در سال تحصیلی 92-91 از نمونه متشکل از 123 نفر از مدیران مدارس 5 منطقه آموزش و پرورش شهر تهران که شامل مناطق یک(شمال)، نوزده(جنوب)، چهار(شرق)، نه(غرب) و شش(مرکز) می باشد، انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نگرش بیش از 80 درصد از مدیران جامعه آماری تا حد زیادی تربیت دینی را بر افزایش کارامدی مدیران موثر دانسته و بطور میانگین 5/93 درصد از مدیران از تربیت دینی بسیار خوب و والایی برخوردارند. از آنجا که هدف بررسی تاثیر متغیرهای مذکور است لذا جهت آزمون فرضیه های تحقیق، از تحلیل رگرسیون خطی استفاده شد که تاثیر تربیت دینی را بر مولفه های کارامدی مدیران نشان می دهد. بر اساس نتایج تحلیل مسیر تاثیر تربیت دینی بر ابعاد کارامدی مدیران، نتایج نشان می دهد که تربیت دینی بر مسئولیت پذیری و امانت داری مدیران در جریان مدیریت بیشترین تاثیر را داشته است. پس از آن تربیت دینی بر تخصص و تجربه مدیران درجهت بهسازی وکیفیت بخشی مدرسه، نظارت و ارزیابی عملکرد کارکنان توسط مدیران، روابط انسانی مدیر با اعضای واحد آموزشی، شایسته سالاری در واگذاری مسئولیت های مدیریتی، تعهد مدیران در جهت تحقق اهداف مدرسه و در نهایت نیز تربیت دینی بر عدالت ورزی مدیران در انجام امور واحد آموزشی تاثیر گذار بوده است. کلید واژه ها: دین، تربیت دینی، مدیریت، مدیریت آموزشی، مدیریت کارامد، عدالت ورزی، شایسته سالاری، تعهد، تخصص، مسئولیت پذیری، نظارت، ارزیابی عملکرد و روابط انسانی
لیلا بقنی باجگیران یلدا دلگشایی
هدف اصلی انجام پژوهش بررسی تاثیر بکار گیری نرم افزارهای آموزشی بر خلاقیت دانش آموزان ابتدایی منطقه 5 تهران است.نمونه مورد مطالعه 60 نفر از دانش آموزان ابتدایی منطقه 5 تهران در دو گروه 30 نفره دانش آموزان استفاده کننده از نرم افزار های آموزشی و بدون استفاده از نرم افزارهای آموزشی بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایی انتخاب شدند. ابزار گردآوری در این پژوهش پرسشنامه 60 سوالی خلاقیت تورنس است . نتایج حاصل از عملیات آماری نشان می دهد که به کارگیری نرم افزارهای آموزشی بر خلاقیت و خرده مقیاسهای آن (بسط و گسترش ، سیالی ، ابتکار و انعطاف پذیری ) در دانش آموزان تاثیر دارد باعث بهبود خلاقیت و این خرده مقیاسها می شود. کلید واژه ها: خلاقیت ، بسط و گسترش ، سیالی ، ابتکار ، انعطاف پذیری
علی غلامیان فرد فهیمه انصاریان
نقش ممتاز خلاقیت درزندگی و بحث قابل آموزش بودن آن ، نظام های آموزشی دنیارا به برنامه ریزی برای تقویت تفکر خلاق در فراگیران وامی داردوبه همین جهت ،روش های تدریسی که دراین زمینه موثرباشند، از اهمیت اساسی برخودارخواهند بود .هدف اساسی این مطالعه ،بررسی تأثیر روش یادگیری اکتشافی هدایت شده ، به عنوان یکی از روش های فعال تدریس بر تفکر خلاق دانش آموزان است . براساس پژوهش شبه آزمایشی از نوع «پیش آزمون - پس آزمون باگروه کنترل »،پس از جمع آوری اطلاعات ومراحل اولیه ،دوگروه متشکل از 50نفر از دانش آموزان پایه ششم ابتدائی شهرقم شامل 25نفر گروه آزمایش و25نفر گروه کنترل با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند .ابتدا از هردوگروه «آزمون خلاقیت تورنس(عابدی)» به عمل آمد وپس از آشنائی با روش تدریس به کمک منابع واساتید مجرب روش تدریس ،عمل آزمایشی به مرحله اجرا درآمد.دراین ارتباط،موضوعات درسی علوم تجربی ،تفکر وپژوهش ،کار وفناوری وهنر به مدت 4ماه با استفاده از روش یادگیری اکتشافی هدایت شده تدریس گردیده وهمزمان با این عمل ،تدریس درگروه کنترل به روش سنتی ومعمول اجرائی شدودرانتهای طرح ،«پس آزمون» از تست مزبور دردوگروه برگزارشدو نتایج تحلیل داده ها به کمک روش tمستقل وآزمون مقایسه زوجی ، نشان می دهد که روش تدریس یادگیری اکتشافی هدایت شده درتقویت «تفکر خلاق» دانش آموزان موثر است وهمچنین اثرآن بر افزایش مولفه های «ابتکار» ،«سیالی» ،«انعطاف پذیری» و«بسط» درگروه آزمایش معنی داراست . واژگان کلیدی : روش،یادگیری،یادگیری اکتشافی ،یادگیری اکتشافی هدایت شده،تفکر خلاق
طاهره سادات هاشمی پور مطلق فهیمه انصاریان
هدف پژوهش حاضرتحلیل محتوای کتاب«تفکّروپژوهش»پایه ششم ابتدایی،براساس سند تحوّل بنیادین ونظریّات دانشمندانی ازجمله«ماتیولیپمن»میباشد. براساس هدف مذکور4 فرضیه وسوال تدوین گردیده است: 1-تا چه میزان محتوای کتاب «تفکّروپژوهش» منجربه کسب منش تفکّردردانش آموزان شده است ؟2-آیا منجربه کسب مهارت حل مسأله شده است؟ 3- محتوای کتاب درپرورش استدلال ونتیجه گیری باهدفهای تعیین شده درسندتحوّل بنیادین مطابقت دارد؟ 4-آیادرمحتوای کتاب روشهای مناسبی برای پاسخگویی به کنجکاوی دانش آموزان در4 عرصه «ارتباط باخود، خدا، خلق و خلقت»ارائه شده است؟پژوهش ازلحاظ هدف،درزمره «تحقیقات کاربردی» ازنوع «پس رویدادی» میباشد. جامعه این پژوهش،کلیّه معلّمان ششم ابتدایی ناحیه2شهرستان ری،استان تهران درسالتحصیلی92-91 میباشدکه بعنوان نمونه بررسی گردیده اند.برای جمعآوری اطّلاعات علاوه برشیوه اسنادی ومطالعاتی، ازپرسشنامه محقّق ساخته ،که سوالات آن براساس طیف نگرش سنج 7 تایی لیکرت ارزیابی گردیده، استفاده شده است،که روایی آن باآزمون آلفای کرونباخ (978%) اعتبار سنجی وبه تأییداساتیدنیزرسیده است. نتایج حاصل،دردو بخش توصیفی واستنباطی بااستفاده از آزمون «کولموگروف»،«اسمیرونف» ،tو آزمون«فریدمن»موردتجزیه وتحلیل قرارگرفت ونتایج بیانگراین استکه:محتوای کتاب در«ایجادپرورش استدلال،منش تفکّر،روشهای مناسب برای پاسخگویی وطرح پرسش مناسب،» «موفّق» ولیکن در ایجاد «کسب مهارت حل مسأله ومهارت نتیجه گیری» دردانش آموزان ششم ابتدایی «ناموفّق» بوده است.
محمدصالح مذنبی مهدی سجادی
پژوهش حاضر با هدف تبیین عوامل و زمینه های چالش برانگیز در تحقق( اجرایی شدن) سند ملی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهکارهای لازم جهت برون رفت از چالش ها انجام شده و به صورت جزء به تبیین عوامل و زمینه های چالش برانگیز در اجرایی شدن سند ملی آموزش و پرورش و ارائه راهکارهای عبور از چالش ها و تهدیدهای پیش روی سند خواهد پرداخت.در این پژوهش از طریق روش فراتحلیل کیفی، به جمع آوری مقالات و پژوهش های مرتبط با سند ملی آموزش و پرورش، تحلیل پژوهش های استخراج شده، استخراج داده های مورد نظر، طبقه بندی اطلاعات و داده های استخراجی و تجزیه و تحلیل اطلاعات درپنج فصل پرداخته خواهد شد. فصل اول مربوط به بیان کلیات پژوهش بوده و فصل دوم به توصیف شفافی از سند ملی آموزش و پرورش و سپس تحلیل مشخصات و مولفه های آن اخصاص خواهد یافت. در فصل سوم روش شناسی پژوهش تشریح گردیده و در فصل چهارم نتایج کمی و کیفی تحقیقات مرتیط با سند به صورت طبقه بندی شده در کنار هم ذکرشده و در نهایت یافته های پژوهش از درون آن استخراج می گردد.فصل پنجم نیز به جمع بندی و نتیجه گیری و بیان راهکارهایی پیشنهادی جهت برون رفت از چالش ها اختصاص خواهد یافت. بر اساس نتایج پژوهش، سند ملی آموزش و پرورش با چالش هایی درونی و بیرونی همچون عدم رعایت کامل اسلوب سند نویسی و فرآیند تدوین اسناد جامع و راهبردی، ضعف در تحلیل محیطی و تبیین وضع موجود و ترسیم وضع مطلوب، عدم توجه کامل به تفاوت های فرهنگی، ضعف در نگاه عدم تصدی گری و تمرکززدایی در نظام تعلیم و تربیت، ضعف در توجه به آموزش های فنی و حرفه ای، ضعف در توجه کامل به مقوله جهانی شدن و تاثیر دو سویه آن بر نظام تعلیم و تربیت کشور، ضعف شورای عالی آموزش و پرورش در برنامه ریزی و نظارت راهبردی، چالش مشارکت، چالش تاثیر تحولات سیاسی و دولتی بر تحول بنیادین آموزش و پرورش، چالش تأثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی بر مسیر تحول بنیادین آموزش و پرورش و چالش تأثیر تحولات اقتصادی بر تحول آموزش و پرورش مواجه خواهد بود.
احمد یادگاری فهیمه انصاریان
خدمت به خلق خدا از جمله ارزشهای دینی است که هم در قرآن کریم و هم در سیره امامان معصوم (ع) توجه ویژه ای به آن شده و بسیار مهم شمرده است تا جای که هم ردیف عباداتی همچون نماز، روزه، حج و اعتکاف و .... خوانده شده است، به طوریکه در جای جای قرآن کریم، انسان را به دستگیری، گره گشایی و خدمت رسانی به دیگران توصیه نموده است. و نیز اولیای خدا، که همواره درخدمت مردم بودند،و در رفع نیازهای مردم، با قصد قربت اقدام می کردند این امر را به دیگران نیز توصیه می نمایند تا جای که امام صادق (ع) آن را از شروط داشتن ایمان خالص و کامل می دانند و می فرمایند: نیکی به برادران و تلاش برای رفع مشکلات آنان از شایسته ترین کارها(و از کمال ایمان و خلوص آن) است. لذا با توجه به اهمیت این مقوله در این پژوهش محقق با مطرح ساختن موضوع "تبیین مبانی و اصول خدمت به خلق و پیامدهای تربیتی آن از دیدگاه اسلام" با سوالات پژوهشی مبانی و اصول خدمت به خلق چیست؟، موانع خدمت به خلق چیست و پیامدهای تربیتی خدمت به خلق چیست؟ ، با استفاده از روش تحقیق توصیف نظری و مطالعه ای کتابخانه ای و نمونه پژوهشی شامل کتب مذهبی از طریق فیش برداری به تبیین هر یک از این سوالات پرداخته، که در بررسی ادبیات تحقیق بدین نتایج دست یافت که مبانی خدمت به خلق شامل مواردی همچون ایمان، اهمیت و ارزش خدمت به خلق، خدمت به خلق کلید بهشت، عاملی در جهت سالم سازی اقتصاد جامعه، برکات و آثار مثبت خدمت به خلق، آثار منفی ترک خدمت به خلق ، تجلی مدینه فاضله قرآنی بوده و اما موانع خدمت به خلق را نیز شامل شیطان، منت نهادن، ریا و شهرت طلبی، کبر و غرور (نادیده گرفتن مردم)، زیاده روی در تبلیغات، ترس از کاهش یافتن مال و روزی خود، نبود جواعتماد و امنیت در جامعه و نبود بسترها و زمینه های لازم برای خدمت رسانی دانسته و پامدهای تربیتی حاصل از خدمت به خلق را چنین معرفی می کند که شامل پیامدهای خدمت به خلق در عرصه فردی، عرصه اجتماعی و در عرصه آموزشی که در نهایت با توجه به بررسی سوالات پژوهش و تحلیل یافته این پیشنهاد را مطرح می سازد که انسان ها سعی کنند تا روحیه مردمی بودن و با مردم جوشیدن، ساده زیستی و تلاش برای همسان نمودن زندگی خویش با مردم، انفاق، احسان و خدمت به مردم در مسائل و مشکلات را در خود تقویت نمایند چرا که این امر خود زمینه و بستری مناسب برای خدمت به مردم را فراهم می آورد. واژگان کلیدی: مبانی خدمت به خلق، پیامدهای تربیتی، دیدگاه اسلام
بهمن صمدی رکسانا نصیری
هدف پژوهش حاضر بررسی بررسی میزان بکارگیری مولفه های سازمان یادگیرنده در مدارس سلام از نظر مدیران و معلمان است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ افق زمانی، مقطعی و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات، توصیفی-از نوع زمینه یابی پیمایشی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران و معلمان شاغل در مدارس سلام شمالغرب و غرب شهر تهران در سال 92-91 می باشد. با مراجعه به جدول حجم نمونه کرجسی و مورگان (1970) 196 نفر نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده از جامعه آماری انتخاب شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ویژگی های سازمان یادگیرنده استفاده شده است. روایی پرسشنامه ها از طریق روایی صوری و محتوایی و پایایی آنها با اجرای آزمایشی پرسشنامه در نمونه ای با حجم 30 نفر از طریق آلفای کرونباخ عدد 0.93 برآورد گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از آزمون های آمار توصیفی از جداول توزیع فراوانی، نمودار خطی میانگین ها، شاخص¬های مرکزی نظیر میانگین، انحراف استاندارد و چولگی و کشیدگی و برای تحلیل آماری فرضیه های پژوهش در آمار استنباطی از آزمونهای مناسب آمار استنباطی از جمله t وابسته، آزمون t گروه های مستقل، تحلیل واریانس یکطرفه و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داده که موله های سازمان یادگیرنده در مدارس سلام کمی بالاتر از حد متوسط قرار دارد و برای رسیدن به حد مطلوب پیشنهاداتی ارائه شده است. کلمات کلیدی: سازمان یادگیرنده، رهبری، نیروی انسانی، فرهنگ سازمانی، استراتژی، مدارس سلام، مدیران و معلمان، تهران
لیلا شیری فهیمه انصاریان
هدف این تحقیق،بررسی دیدگاه معلمین در خصوص میزان استفاده از انواع روشهای تشویقی وتنبیهی (( کلامی وغیرکلامی)) می باشد. ودر آن میزان به کار گیری هر کدام از روشها با توجه به سابقه خدمت،سن،میزان تحصیلات، وسمت،معلمین،مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه اماری این پژوهش معلمان مدارس ابتدایی دخترانه استان ایلام وشهرستان مهران میباشندکه در سال تحصیلی 92-91 به تدریس اشتغال داشته اند. ابزار جمع اوری اطلاعات در این پژوهش،یک پرسشنامه 30 سئوالی محقق ساخته بوده است،که تعدادپاسخ دهندگان به پرسشنامه 150 نفربوده اندکه برای انتخاب این تعدادازروش نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. روائی پرسشنامه به صورت محتوایی و با استفاده از قضاوت متخصصان و پایایی پرسشنامه با استفاده از روش الفای کرونباخ مورد مطالعه قرار گرفت .میزان آلفای بدست آمده برای پرسشنامه مذکور71 /.0 می باشدکه این میزان از لحاظ روان سنجی الفای مطلوبی می باشد.برای شیوه تجزیه و تحلیل پژوهش از روشهای امار توصیفی وآزمون استنباطی t برای گروههای مستقل استفاده شده است. یافته های حاصله حاکی از این است که بین میزان استفاده از روشهای ((تشویق)) کلامی وغیرکلامی، در معلمان تفاوت وجود دارد.با توجه به میانگین محاسبه شده،میزان استفاده از روشهای تشویق کلامی بیشتر از روشهای غیرکلامی است. در بررسی سئوال دوم پژوهش نتایج به دست امده حاکی از ان بود که،بین میزان استفاده از روشهای ((تنبیه)) کلامی وغیرکلامی، در معلمان تفاوت وجود ندارد در بررسی سئوال سوم پژوهش ، با استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیری ،این نتیجه حاصل شدکه معلمان غیررسمی به هنگام تشویق از روشهای کلامی ،بیشتر استفاده می کنند. در بررسی سئوال چهارم پژوهش نیز ، با استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیریاین نتیجه خاصل شد که سمت معلمان می تواند روشهای کلامی و غیرکلامی را پیش بینی نماید.
ولی اله افشار فهیمه انصاریان
این پژوهش پس از طرح اهمیت و ضرورت تربیت به بررسی ابعاد و مقوله های مختلف تربیت و تربیت عرفانی از دیدگاه حضرت علی(ع) در نهج البلاغه پرداخته که در هر عصر و زمانی قابل استفاده است. نویسنده در این پایان نامه تلاش نموده است با ارائه نمونه هایی از این روشهای تربیتی، بیان دارد که در نیل ارتقای سطح تربیتی و فرهنگی انسان ها لازم است از آموزه های علوی به عنوان سرچشمه زلال اسلام ناب و الگوی تمام عیار استفاده شود. این تحقیق به بیان روش ها و راهکارهای علمی و عملی تربیت ، بر اساس دیدگاه های امیرالمومنین (ع) در نهج البلاغه پرداخته و در ارائه ی راهکارها و شیوه ها به ابعاد عاطفی و درونی انسانها، توجه بسیاری شده است. پرداختن به این نوع نگرشها در تمام شیوه ها از جمله الگوبرداری، تذکر و یادآوری، محبت و مدارا ، عبرت آموزی، عفو و تغافل، و تشویق و تنبیه به منظور تربیت انسان، نیاز عاطفی و مقتضای فطرت انسان هاست، که از دیدگاه های گوناگون قابل بحث است. پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه های امام علی (ع) در مورد تربیت عرفانی و جمع آوری توصیه های آن حضرت درباره تربیت عرفانی پرداخته و نتیجه گیری نموده است که نهج البلاغه آیینه ی تمام نمای اسلام ناب است و روشهای تربیتی ارائه شده در نهج البلاغه مبتنی بر جهانی بینی توحیدی اسلام و روشهای تربیتی عرفانی در آن جامعیتی خاص در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اخلاقی دارد. در مسئله پژوهش، تربیت از اساسی ترین نیازهای زندگی بشر معرفی شده و انسان در پرتو تربیت صحیح می تواند موجودی هدفمند و اندیشه ورز بوده، به اهداف و آرمان های خود دست یابد. انسان مسلمان برای پیمودن راه سعادت و بندگی، نیازمند الگوهای مطمئن در عرصه عمل است و تنها معصومین (ع) بهترین و مطمئن ترین الگوهای تربیتی اند و ارائه دیدگاه هایشان ضرورتی انکارناپذیر برای پویندگان عرصه تعلیم و تربیت است. در این میان الگوی تربیتی امام علی (ع) جایگاه ویژه ای دارد. آشنا ساختن فرزندان با علوم اهل بیت (ع) از جمله عناصر مهم تربیت دینی در فرهنگ شیعی و علوی است. تعاریف عرفان صرف نظر از همه تفاوتها، همگی هدف مشترکی را دنبال می کنند یعنی شناخت همه جانبه خداوند به عنوان خالق عالم. بدون تردید یکی از جنبه های اصلی و حیاتی عرفان را مولای متقیان (ع) تشکیل می دهد که خود، عرفان مجسم است. بسیاری از بزهکاری ها، اختلالات رفتاری، مشکلات خانوادگی و مشکلات تعلیم و تربیت، همه از عدم شناخت ما از عرفان حقیقی و بیگانگی با قرآن و نهج البلاغه است. هدف اصلی این پژوهش، تبیین روشهای تربیتی در عرفان اسلامی با تأکید بر نهج البلاغه است و نیز از جمله اهداف مطرح شده در تحقیق، بررسی و کنکاش در کتاب شریف نهج البلاغه در رابطه با : 1) امکان تربیت و ویژگیهای آن 2) عوامل موثر بر تربیت 3) روشهای تربیتی 4) مشخصات عرفان و 5) مولفه های تربیت در عرفان اسلامی، « از دیدگاه امام علی علیه السلام » می باشد. انگیزه اصلی محقق در انتخاب موضوع پایان نامه ، بررسی روشهای تربیتی و عرفانی امام علی (ع) در نهج البلاغه است تا بتوان از نتایج حاصل برای کمک به مبانی نظری تعلیم و تربیت کشور، بهره جست و بتوان راهکارهای عملی جهت نهادینه کردن روشهای تربیتی عرفان اسلامی به ویژه فرمایشات امام علی (ع) به نظام تعلیم و تربیت ارائه نمود تا روشهای تربیتی اصیل اسلامی جایگزین شود. پژوهش از نوع تحقیق توصیفی بوده که محقق جهت جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده ها از مطالعه کتابخانه ای استفاده نموده است تا با بهره گیری از کتابها، کتاب های الکترونیکی، پایان نامه ها، مقالات اینترنتی و مطالب ارائه شده در سایت ها، کار پژوهشی خود را انجام دهد. از آن چه در فصل دوم بیان شده، می توان در فضای ذهنی باز و آزاد قرار گرفت و درباره آنچه علمای تعلیم و تربیت و شریعت اسلام در مورد تربیت و روش های آن بیان نموده اند و آشنایی با مفاهیم و مضامین عرفان و تربیت عرفانی، از جهات گوناگون اندیشیده ، تا شیوه های تربیتی مناسب در پرتو تعالیم اسلام و عرفان اسلامی و علوی در ذهن تداعی شود. نتایج) به طور خلاصه می توان گفت: از دیدگاه نهج البلاغه، تربیت ممکن و روشهای تربیتی مشخص و روشن است و بهترین روشهای مقابله با موانع و آفات تربیت نیز درست مورد ارزیابی قرار گرفته است. با توجه به پند آموزی و تربیت پذیری انسان، امام علی (ع) سفارش می کند که در تربیت افراد جامعه باید شتاب نمود و تربیت را بر هر کار دیگری مقدم داشت ، زیرا ممکن است آداب و روشهای زشت و ناروا دل های پاک را آلوده سازد و تربیت و سازندگی را ناممکن سازد. پس از آشنایی با مباحث مقدماتی تربیت، باید عوامل تربیتی را شناخت و آنها را تقویت کرد و به سوی آنها جذب شد که نقش تعیین کننده در تربیت و سازندگی فرد و جامعه دارند. تربیت موردنظر حضرت علی (علیه السلام) به معنی سازگار شدن فرد با سُنن و خواست ها و ارزشهای موجود در جامعه نیست؛ تربیت در نهج البلاغه همان یادگیری برقراری رابطه صحیح با مردم و با خدا، برای کسب رضایت خدا است؛ به عبارت دیگر، تربیت فراگردی است که به فرد کمک می کند تا با آن دسته از ارزشهای اجتماعی که فی نفسه معقول و مطلوب اند، آشنا شده و با آن دسته از امور و ارزش ها و وظایفی که بر خلاف تربیت الهی و اسلامی است، قطع رابطه کند. سخنان بسیاری از حضرت علی(ع) در مباحث عرفانی نقل شده است که بخشی از آنها در نهج البلاغه گرد آوری شده است. سراسر نهج البلاغه حاوی مواعظی است که بنیاد محبت دنیا را برمی اندازد و باعث حصول زهد و ورع و ترک عصیان خداوند می گردد که مقدمه واجب عرفان محسوب می شود. بررسی شاخصههای عرفان حضرت علی (ع) در نهج البلاغه امری مطلوب برای یافتن معیار عرفان سازنده و مثبت، از عرفان منفی و مخرب است. روشهای تربیتی عرفان اسلامی مطرح شده در نهج البلاغه عبارتند از : روش های الگویی، محبت، عبرت، تذکر، موعظه، توبه، ابتلا و امتحان و خود مرزبانی (مراقبه و محاسبه). یافته های راجع به روشهای تربیتی در نهج البلاغه حاکی از آن است که روشهای مذکور بر اساس موازین الهی پایه گذاری شده است. از منظر تربیت عرفانی، هدف آرمانی تربیت آن است که آدمی ضمن رها شدن از تمامی قید و بندهای ظاهری و درونی به سطوح بالاتر معرفت و قرب الهی نزدیک شود. این همان آرمانی است که هدف غایی تربیت اسلامی قلمداد می شود؛ از این منظر باید گفت که آرمانهای تربیتی اسلام، اساس «عرفانی» است و سایر ابعاد تربیت آدمی نیز بایستی در پرتو این آرمان نگریسته شود.
فاطمه خرم دوست فهیمه انصاریان
هدف از این تحقیق بررسی نقش انسان شناسی قرآنی در تحول بنیادین آموزش و پرورش کشور ایران است. در این خصوص ویژگی های فردی انسان از دیدگاه قرآن، ویژگی های اجتماعی انسان از دیدگاه قرآن، ویژگی های انسان شناسی از دیدگاه قرآن، ونقش انسان شناسی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن در تحول بنیادین آموزش و پرورش کشور ایران مورد بررسی قرار گرفته است.روش تحقیق حاضر توصیفی_ تحلیلی می باشد. جامعه تحلیلی شامل کلیه کتب، پایان نامه ها، مقاله ها، سایت های مرتبط با موضوع می باشد. نمونه شامل کلیه کتب،پایان نامه ها،مقاله ها،سایت های مرتبط با موضوع پژوهش در حد بضاعت علمی و موقعیتی که محقق به آنها دسترسی داشته است، می باشد. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه کتابخانه ای و به طریق فیش برداری و با کمک منابع اینترنتی می باشد. با توجه به یافته های محقق در راستای ویژگی های فردی، اجتماعی و ویژگی های انسان در قرآن محتوا و متن سند تحول بنیادین آموزش وپرورش در موارد خود، خدا، خلق، خلقت، تقوا، اخلاق، عمل، علم، ایمان، تفکر، تعقل، معرفت، توانایی، نفس مطمئنه مطابق با یافته های انسان شناسی قرآنی می باشد. چنانچه از منظر قرآن تحقق حیات طیبه در همه ابعاد، غایت مشترک تمامی نهادها وعوامل اجتماعی و مقصود نهایی همه فعالیت های فردی وجمعی برای حرکت در مسیر قرب الی الله است. در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش نتیجه فرایند تربیت،آماده شدن افراد جامعه برای تحقق آگاهانه و اختیاری مراتب حیات طیبه در همه ابعاد، در مسیر قرب الی الله است. واژگان کلیدی: انسان، آموزش و پرورش، سند تحول
نیره بخت آوری مهشید ایزدی
هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر انگیزه تحصیلی دانش آموزان دبیرستانهای شهر ارومیه است. بدین منظور، از جامعه آماری کلیه دانش آموزان دبیرستانی شهر ارومیه در سال تحصیلی 93-92 که به تعداد 2956 نفر است ، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای ساده و با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران 340 نفر انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته سنجش عوامل موثر بر انگیزه تحصیلی استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری با استفاده از t تک نمونه صورت گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که سطح تحصیلات والدین بر انگیزه تحصیلی دانش آموزان تاثیر معنی دار ندارد. اما در سایر متغیر های پژوهش مشخص شد که انتظارات تحصیلی والدین ، پیشرفت تحصیلی دانش آموز ، اهداف شغلی دانش آموز و خودپنداره تحصیلی بر انگیزه تحصیلی دانش آموزان تاثیر مثبت دارند. واژه های کلیدی: انگیزه تحصیلی ، تحصیلات والدین ، انتظارات تحصیلی ، پیشرفت تحصیلی دانش آموز ، اهداف شغلی دانش آموز و خودپنداره تحصیلی
ام لیلی جمعگی کلات شهرزاد شاوردی
بحث از تربیت و شخصیت آدمی، از مباحث اساسی همه¬ی مکاتب و شاخه¬های علوم¬انسانی بوده و همانند هر فعالیت ارادی دیگر انسان، هدفی را دنبال می¬کند و هدفداری تعلیم و تربیت، از هدفداری نظام آفرینش و نوع جهان¬بینی، انسان¬شناسی و مبانی پذیرفته شده یک مکتب تربیتی جدا نیست؛ یعنی هر مکتبی با توجه به مبانی اعتقادی خود، از تربیت انسان، هدف خاصی را دنبال خواهد کرد. از این رو مکاتب دنیوی در امر تربیت و روش¬های تربیتی به تشتت آراء و عقاید و سرانجام به بن¬بست رسیدند، زیراهیچ¬کدام خالی از نقص نبوده و بعضاً اثرات جبران¬ناپذیری بر پیکره تعلیم و تربیت وارد ساختند. اما در جهان اسلام این جریان به گونه¬ای دیگر راه پیموده، زیرا در ادیان و بالاخص دین مبین اسلام طراحی نظام صحیح و جامعی برای تعلیم و تربیت انسان، تنها از ناحیه وحی، برنامه¬ریزی شده است و این الگوهای برتر تربیتی در کتبی چون نهج¬البلاغه مشهود است. بر این اساس رساله-حاضرتحت¬عنوان،"بررسی روش¬های تربیت فرزندان از دیدگاه نهج¬البلاغه در مقایسه با روش¬های تربیتی از منظر مکتب رئالیسم"، با هدف بررسی روش¬های تربیتی کتاب ارزشمند نهج¬البلاغه و دیدگاه¬های مکتب رئالیسم" و بیان وجوه اشتراک و افتراق آنها، با روش تحلیل محتوای¬کیفی و تطبیقی، از نوع مطالعه کتابخانه¬ای به نگارش درآمده است. تحلیل¬های تطبیقی این تحقیق نشان داد: 1- روش¬های تربیت فرزندان از دیدگاه نهج¬البلاغه و مکتب رئالیسم به شانزده مورد تقسیم شده که از جمله روشهای: عقلانی، اعطای بینش، تنبیه و تشویق و... قابل ذکر است. 2- روش¬های تربیت فرزندان از دیدگاه مکتب رئالیسم به یازده مورد تقسیم شده که از جمله روشهای: عقلانی، اعطای بینش، اجتماعی شدن، تشویق و تنبیه، عبرت¬آموزی و... است. 3- از جمله نقاط اشتراک مکتب رئالیسم با مکتب امام همام علی علیهالسّلام، توجه به روش تربیت عقلانی، روش اعطای بینش، روش تنبیه و تشویق، روش اجتماعی شدن و... می¬باشند. 4- از بارزترین تفاوت¬های عمده بینش تربیتی اسلام و بینش¬ تربیتی مکتب رئالیسم، هدف متعالی نیل به کمال متعالی انسانی در این مکتب و فقدان عمیق چنین الگوهایی در مکتب رئالیسم، همچنین تفاوت در روش تربیت اخلاقی، تصورات فطری و... است. واژگان کلیدی: مکاتب تربیتی، روش¬های تربیتی، اسلام، امام علی¬علیهالسّلام، نهج¬البلاغه، رئالیسم.
مریم خدابنده امیری مهدی سجادی
در پژوهش حاضر، میزان توانمندی و کفایت برنامه آموزش فلسفه برای کودکان برای ایجاد و تقویت بینش هیجانی، شامل مهارت های درون فردی، مهارت های میان فردی، مهارت های سازگاری، خلق و خوی عمومی (کلی)، کنترل تنش ها، بین کودکان و نوجوانان با نگاهی به نظام تعلیم و تربیت ایران، بررسی و تحلیل شده است. به این منظور، مفروضات زیر بنایی، ساختار و اجزای تشکیل دهنده ی برنامه ی آموزش فلسفه به کودکان که توسط لیپمن و همکارانش پیشنهاد شده است، تحلیل شد. در ادامه ی تحلیل، مفروضات زیر بنایی و اجزای تشکیل دهنده ی بینش هیجانی بر اساس الگوی بار-اُن، بررسی و تحلیل شد. در این پژوهش سه سوال اساسی مطرح شد و یافته های تحقیق نشان داد که برنامه ی آموزش فلسفه به کودکان: 1- از توانایی لازم برای ایجاد و تقویت مهارت های فردی و میان فردی بین کودکان برخوردار است. 2- می تواند از طریق بحث های گروهی و حلقه ی کندو کاو بر ایجاد و تقویت مهارت های سازگاری(به معنای انعطاف پذیری، توان حل مسئله، و واقع گرایی) و کنترل تنش در دانش آموزان کمک کند. 3- قادر است در کودکان خلق عمومی(به معنای شادکامی، خوش بینی) را بصورت منطقی رشد دهد و از این طریق می تواند به پرورش بینش هیجانی دست یابد.
لیلا برجی فهیمه انصاریان
هدف از این پژوهش، امکان سنجی به کارگیری شیوه¬های آموزش فعال (مونته سوری) در مراکز پیش دبستانی شهر تهران بوده است. این پژوهش به روش زمینه یابی است. جامعه مورد مطالعه شامل همه مراکز پیش دبستانی شهر تهران که با روش مونته سوری آموزش می دهند، است. در این پژوهش حجم نمونه برابر با همه اعضای جامعه آماری که 15 مرکز آموزشی می باشد، است. جهت جمع آوری داد ها از پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه و مشاهده هدایت شده استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی(فراوانی، درصد و نمودار) و شاخص های آمار استنباطی (آزمون آماری مجذور خی دو) استفاده شد. نتایج پژوهش بیانگر این مطلب است که مولفه¬های آموزش مونته¬سوری به خوبی در مراکز پیش دبستانی مطرح شده در این پژوهش به¬کار گرفته نشده است.
زینب محمد حسن طیبه صفایی
هدف اصلی از مطالعه حاضر بررسی تأثیر کتاب هدیه های آسمانی پایه دوم و سوم ابتدایی روی رشد معنوی دانش آموزان از دیدگاه معلمان منطقه 15 شهر تهران می باشد. روش مورد استفاده در این تحقیق روش توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. بر این اساس از طریق جدول مورگان از جامعه آماری 246 نفر معلم دینی نمونه ای مشتمل بر 148 نفر با روش نمونه گیری تصادفی تعیین گردید. ابزار اندازه گیری یک پرسش نامه ی محقق ساخته با مقیاس لیکرت بود که میزان روایی آن توسط اساتید محترم راهنما و مشاور تایید و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ با 94% محاسبه گردید. داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار spss بر اساس شاخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که : از دیدگاه معلمان پایه دوم و سوم ابتدایی محتوا وتصاویر کتاب هدیه های آسمانی رشد معنوی دانش آموزان را که آشنایی با (خدا، قرآن، نماز، پیامبران و امامان) در نظر گرفته شده است بالا می برد. و در آنان ایجاد رغبت و انگیزه می کند.
اکرم می بتی فهیمه انصاریان
پژوهش حاضر با هدف تهیه پاسخ مناسب برای این پرسش است که جنبه های آموزشی و تربیتی امیددر اسلام چیست ؟و چه نقشی درسلامت روان انسان دارد ؟روش تحقیق ، توصیفی –تحلیلی است و جامعه پژوهش (بستر تحقیق )کلیه کتب ،پایان نامه ها ،مقالات و سایتهای مرتبط با موضوع پژوهش است نمونه تحقیق ،کتب ،پایان نامه ها ،مقالات و سایتهای مرتبط با موضوع د ر حد بضاعت علمی محقق است . روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای و از ابزار فیش برداری استفاده شده است. طرح آن از طرح های تحقیق نظری و کیفی تبعیت می کند . دراین پژوهش با توجه به هدف کلی واهداف ویژه تحقیق به نتایجی دست یافته که امید از معرفت و شناخت نسبت به مبدا و معاد حاصل می شود وامید در سلامت روحی و روانی انسانها نقش مهمی داردو عامل مهم تلاش ورفتار های انسانی است .امید مایه حیات و ادامه دهنده زندگی است .امید رحمت و هدیه الهی برای انسان است و انسان را فعال و حرکت در آدمی ایجاد می کند .
زینب سالاریان عبدالحمید رضوی
پژوهش حاضر به دنبال بررسی مولفه های اخلاق حرفه ای اساتید می باشد.از آنجا که محیط های آموزشی و بالاخص دانشگاه ها وظیفه ای خطیر در جهت تربیت افراد و رشد و توسعه جامعه ایفا می کنند، ضرورت رعایت اخلاق حرفه ای هیأت علمی به خاطر تاثیرگذاری شگرف بر روی دانشجویان که اداره امور کشور را در ابعاد مختلف به دست خواهند گرفت مضاعف است.روش پژوهش از نوع توصیفی و به شکل زمینه یابی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان ارشد، اعضای هیئت علمی و مدیران گروه دانشکده علوم انسانی دانشگاه گیلان می باشد که با فرمول کرجسی و مورگان از تعداد 308 نفر دانشجو ارشد دانشکده علوم انسانی، تعداد 171 نفر، از تعداد 84 عضو تمام وقت هیئت علمی ، تعداد 69 نفر و به دلیل حجم کم مدیران گروه ، تمامی 12 نفر مدیر گروه به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند.ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است که اعتبار آن از دید 30 نفر از متخصصان مورد تأیید قرار گرفته و پایایی آزمون با ضریب آلفای کرونباخ علمی 91.8 تعیین گردیده است.در تحلیل داده های حاصل از ابزار پژوهش از آزمون های آمار توصیفی و آمار استنباطی، نرم افزارspss16(آزمون kruskal-wallisوآزمون friedman test )استفاده شده است.نتایج به دست آمده نشان داد که اخلاق حرفه ای اساتید از دیدگاه هر 3گروه، در 4 مولفه اصلی ارتباط استاد با دانشجو، ارتباط استاد با دانشگاه، ارتباط استاد با خود و ارتباط استاد با جامعه از اهمیت بسزایی برخوردار است. و 5 مورد از 35 زیرمولفه که بالاترین درصد میانگین و توافق آراء را در بین 3 گروه کسب کرده اند عبارتند از: حفظ ادب و نزاکت در کلاس درس. رعایت انصاف وعدالت در تدریس،ارزشیابی و نمره دهی ،داشتن برنامه آموزشی برای تدریسی اثربخش، داشتن روحیه انتقادپذیری و رعایت هنجارهای جامعه و وظایف شهروندی به عنوان فردی فرهنگی و دانشگاهی و... نتایج به دست آمده در این پژوهش تا حدود زیادی با نتایج تحقیق مورای و همکاران،(مطلبی فرد،1390)(نوه ابراهیم،1390) (پورعزت و همکاران،1391) در اکثر زیرمولفه ها هماهنگ است.بهترین راهکار برای انتخاب و بهبود مولفه های اخلاق حرفه ای، تلاش در جهت تهیه و تدوین منشور اخلاقی در دانشگاه ها با کمک مسئولین امر و صاحب نظران و نهادینه کردن این امر در دانشگاه هاست.
نسرین بستان پیرا مهشید ایزدی
در این نوشتار نویسنده قصد دارد تا جایگاه تربیتی بصیرت را در اسلام ، با روشی توصیفی تحلیلی بررسی نماید. واین هدف را از گذرگاه بررسی عوامل وآثار بصیرت دنبال نموده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد با تعریف جامعی که اسلام از عقل ارائه داده است؛ می توان گفت بصیرت صرفا از عقل شکل یافته است چرا که عقل از منظر اسلام علاوه بر دانش وآگاهی یعنی بعد نظری ، بعد عملی را نیز در بر می گیرد وعواملی چون مروت، اطاعت ازحق، صداقت، قوه تشخیص وتمییز و...رانیز در بردارد. از طرفی آرامش وصبر به عنوان دو نمونه از اساسی ترین آثار بصیرت در این پژوهش مورد تحلیل وبررسی قرار گرفتند.
سمانه موسوی فهیمه انصاریان
مسئله این پژوهش "تبیین آثار هوش معنوی در زندگی اجتماعی افراد از دیدگاه اسلام" می باشد. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی از نوع کتابخانه ای است. در این پژوهش چهار پرسش اساسی مطرح می گرد؛ که به ترتیب آثار، مولفه¬ها، عوامل موثر در رشد و تقویت و موانع در مسیر هوش معنوی در زندگی اجتماعی افراد از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار می گیرد.مهمترین یافته های این پژوهش آثار هوش معنوی شامل: 1- توکل بر خدا؛ 2- پایبندی به شعائر الهی؛ 3- امید و خوش بینی به آینده ؛ 4- هدفمندبودن در زندگی ؛ 5- ساده زیستی ؛ 6-صداقت و راستی؛ 7- درست عمل کردن؛ 8- عبرت از وقایع اطراف؛ 9- تعقل و خرد ورزی؛ 10- گذر از ظواهر و رسیدن به حقیقت؛ و سپس مولفه های آن در حوزه¬ی ارتباط انسانو در سه سطح ارتباط انسان با خود، دنیای اطراف و خدا مطرح شده است. .عوامل رشد هوش معنوی:1- کسب شناخت و معرفت دائم؛ 2- زمینه ی روحی پذیرش حقیقت؛ 3- تفکر به خدا و ذکر او؛ 4-توجه به نعمت ها ؛ 5- انجام نیکی و دوری از بدی ؛ 6- افزایش خودآگاهی و هویت بخشی؛ 7-عبرت از اشتباه و صداقت داشتن ؛ 8- تقوا و پرهیزگاری ؛ 9- کسب گام های 14 گانه رشد معنوی است و موانع در مسیر هوش معنوی : حل نشدن موضوعات هیجانی و اخلاقی و نبودن عوامل بصیرت بیان شده است.
رقیه سماوی فهیمه انصاریان
انسان بعنوان موجودی نیازمند در زندگی فردی و اجتماعی خود نیازهایی در بعد معنوی و مادی دارد. تلاش مستمر در مسیر زندگی جهت رفع نیازهای متنوع وتعیین اهداف، بیانگر این واقعیت است .در بررسی بعد معنوی زندگی انسان همواره انبیا و علمای مذهبی در تعالیم دستورات دینی و تبین اهداف معنوی پیش قدم بودند.از انجا که پرداختن به امور معنوی بشر از اهمیت بسزایی برخوردار است،در منطق اسلام و منابع اسلامی ذیل آیات قران و روایات معتبر ، تفاسیر گویا و قابل استنباطی برای عامه مردم بیان شده است.بانیان نظام تعلیم و تربیت اسلامی نیز با توجه به شناخت مخاطبان و آشنایی با نیازهای مختلف آنان بر حسب رسالتی که بعهده دارد ، اهداف و برنامه های مشخصی را تعیین و تدوین نموده ، و هدف غایی نظام آموزش و پرورش را در سند تحول بنیادین این نظام " نیل دانش آموزان به حیات طیبه " مطرح نموده است . لذا دراین پژوهش با تاکید بر آیات قران و روایات معتبر از حضرات معصومین (ع ) به فلسفه وجودی حیات طیبه و مختصات تربیتی آن پرداخته شده است . برای روشن شدن موضوع ، طرح معمای آفرینش وهدف خلقت و تعیین جایگاه انسان ضروری بوده، که علاوه بر پرداختن به مباحث مورد نظر،در ادامه به محتوای حیات طیبه همانا "ایمان قلبی"که به واسطه "فیض الهی" منجر به بروز "عمل صالح "می شود، با تکیه بر آیات و روایات مطرح می شود . وبدین گونه انسان کمال طلب به کمال حقیقی و قرب الهی می رسد. تضمین سعادت واقعی انسان در طول زندگی در گرو شناخت خود و جهان پیرامون خود است. قطعا شناخت نفس وتصفیه آن منجر به شناخت خداوند شده، و شناخت معبود انسان مومن را ترغیب به عبادت خالصانه می نماید . چنین انسانی با عنایت خداوند توفیق پیدا می کند در ابعاد مختلف زندگی خود به مراتب حیات طیبه دست یافته و در عرصه زندگی خود را مسئول نسبت به خویش و دیگران دانسته، و تلاش او برای خودسازی خود و جامعه موجب رضایت خداوند و در نتیجه تقرب او به خالق بی همتا خواهد شد.روش تحقیق در این پژوهش توصیفی از نوع مطالعه کتابخانه ای می باشد. نتایج این پژوهش بیانگراین است که بانیان و برنامه ریزان نظام آموزش و پرورش بی وقفه درصدد رفع نقایص بوده و با توجه به دوران مهم و ارزشمند کودکی و نوجوانی فرصت را غنیمت شمرده و مسیر دستیابی دانش آموزان به مراتب حیات طیبه را هموارنموده و با اشاره به نقش الگویی معلم ، و اهمیت این شغل، مربیان پس از خودسازی و تزکیه نفس خود، دانش آموزان را با بکار گیری شیوه های صحیح تربیتی متخلق به اخلاق و رفتار اسلامی نمایند. مربی خود ساخته و توانمند باید لزوم دقت در عمل، هدف و نیت انجام عمل، محاسبه عمل و مراقبه را طبق راهکار عملی ارائه شده به مخاطبان تبیین نماید .هر چند تدوین برنامه درسی منطبق با فطرت پاک الهی و بر گرفته از فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و جذب، آموزش و نگهداری مربیان دلسوز و متعهد و کاردان ضروری می باشد، باید اذعان نمود تحقق هدف غایی نظام آموزش و پرورش نیاز به عزم ملی و هم گرایی میان بخش های گوناگون نیزدارد تا چشم انداز تربیتی جامعه محقق گردد. امید است با استعانت از حضرت حق و توجهات اِئمه معصومین (ع) و هدایت اساتید محترم حق مطالب اداء گردد.
محمود مقیمی عراقی فهیمه انصاریان
هدف اصلی از پژوهش حاضر تبیین مبانی انسان شناختی مفهوم مسئولیت پذیری در مکتب اگزیستانسیالیسم و نقد دلالتهای آن در تعلیم و تربیت بوده که بصورت جزء به تبیین مفهوم مسئولیت، تبیین مبانی انسان شناختی، دلالتهای تربیتی و نقد این دلالتها در مکتب اگزیستانسیالیسم تقسیم می شود. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل و توصیف مفاهیم و با بررسی کلیه کتب، مقالات، پایان نامه ها و سایت های فلسفی و تربیتی مربوط به موضوع تحقیق که در محدوده دسترسی پژوهشگر بوده است، مسئولیت پذیری و دلالتهای تربیتی آن با توجه به مبناهای شناخت انسان در مکتب اگزیستانسیالیسم مورد بررسی قرار گرفت که در پنج فصل تنظیم گردید. فصل اول کلیات را شامل شده و فصل دوم در چهار بخش به شناسایی مفهوم مسئولیت از نظر فلسفه وجودی، مبناهای شناخت مسئولیت پذیری درانسان از نظر این مکتب، دلالتهای تربیتی مسئولیت پذیری و نقد این دلالتها پرداخته است. فصل سوم این پژوهش به شناسایی روش تحقیق اختصاص یافته و فصل چهارم پاسخ به سوالات پژوهش را شامل می-شود. در فصل پایانی هم به نتیجه گیری، محدودیتهای پژوهش و پیشنهادها تعلق گرفته است. بر اساس این پژوهش مسئولیت در فرد اگزیستانسیالیست با دلهره، یأس، ناامیدی، وانهادگی و ترس به ظهور می رسد و انسان اگزیستانسیال برای شناخت مسئولیت خود و جهان پیرامونش مسیری را طی می کند که در آن ابزارهای اراده، آزادی، آگاهی و انتخاب به ترتیب روشنگر راه او هستند. تعلیم و تربیت اگزیستانسیالیستی نیز برای تربیت انسان هایی مسئول از این مبانی بهره جسته و با محور قراردادن فرد به واسطه مسئول بودنش در قبال خود، دیگران و جهان، وی را در انتخابی آگاهانه، آزاد و ارادی، در نوع و شیوه تعلیم و تربیت، مختار گذاشته است، که آثار آن، پرورش انسان هایی خلاق، دوراندیش، هشیار، انتخاب گر و واقع گرا می باشد. استفاده از این روش در تعلیم و تربیت از آن رو مورد انتقاد است که باتوجه به مفهوم مسئولیت در مکتب اگزیستانسیالیسم، فردی بودن و عدم پیشینه ای روشن برای ارزشها، فراگیر را در مقابل مسئولیتهایی که برعهده اش نهاده شده دچار ترس، دلهره و وانهادگی می کند که ثمره آن گرایش به پوچی است. کلید واژه: مکتب، اگزیستانسیالیسم، مبانی انسان شناختی، مسئولیت، تعلیم و تربیت
فاطمه سلطان محمدی راد فهیمه انصاریان
در نوشتار حاضرهدف اصلی بررسی وتبیین دلالتهای تربیتی (باتاکیدبر اهداف ومحتوا) حقوق بشراز نظر اسلام ومقایسه آن با حقوق بین الملل می باشد.اهداف جزیی این پژوهش بررسی وتبیین اهداف ومحتوای حقوق بشرازنظراسلام وبین الملل بوده است.این پژوهش به روش توصیفی ،ازنوع کتابخانه ای می باشد.یافته های پژوهش عبارتند از: اهداف حقوق بشرازنظراسلام شامل(هدف غایی، اهداف میانی ،اهداف مقدمی )ومحتوای آن که بر شرافت و کرامت ذاتی انسان تأکید و حقوق بنیادین وی را به رسمیت می شناسد . علاوه بر این بر امور قابل توجهی چون حق حیات ، حق آزادی ، حق امنیت و سایر حقوق طبیعی انسان ها تأکید می کند.وازسوی دیگراهداف حقوق بشربین المللی درپی حفظ صلح و امنیت بین المللی،توسعه روابط دوستانه،حصول همکاری بین المللی،ترویج احترام به حقوق بشربوده ودرمحتوا وحدت خانواده بشری،آزادی ، برابری و برادری،حقوق و آزادی های شخصی و عمومی راشامل میشود. تفاوت ها و شباهت هایی که بین حقوق بشر بین الملل و حقوق بشر اسلامی وجود دارد بیانگراین است که حقوق بشراز نظر اسلام ازبعضی جهات مانند ممنوعیت برده داری،شناسایی حق مالکیت ادبی دارای اشتراک ودرمقوله هایی چون برابری در حقوق بدون هیچ گونه تمایزو نقش مذهب،منشأ قدرت حکومت یاآزادی بیان دارای اختلافاتی می باشند.
فرانک محمدحسن فهیمه انصاریان
هدف از پژوهش حاضر مقایسه بینش معنوی و ذهنیت فلسفی دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه شهر تهران بود. این پژوهش در زمره پژوهش های بنیادی قرار دارد. جامعه پژوهش حاضر شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم شهر تهران می باشد که این تعداد در حدود 361173 می باشد. نمونه ها نیز مشتمل است بر 398 دانش آموز که از طریق فرمول کوکران محاسبه شد. روش نمونه گیری نیز به صورت خوشه ای تصادفی بوده است. ابزارهای پژوهش حاضر پرسشنامه محقق ساخته بینش معنوی و پرسشنامه محقق ساخته ذهنیت فلسفی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش حاضر از نرم افزار آماری spss بهره گرفته شد. بدین ترتیب به منظور بررسی توزیع ویژگیهای جامعه مورد نظر از دو بخش آمار توصیفی و استنباطی بهره برده ایم. در سطح توصیفی با بهره گیری از شاخص های آمار توصیفی از قبیل میانگین، درصد، انحراف معیار و رسم جداول و نمودارها به ترسیم ویژگی های نمونه پژوهشی حاضر پرداخته شده است و در سطح استنباطی نیز از روش آماری t دو گروه مستقل بهره گرفته ایم. شایان ذکر است که به منظور بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها از آزمون کالموگروف اسمیرنف k-s بهره برده شده است. بر اساس یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر میان تفکر وجودی انتقادی دو گروه دختر و پسر تفاوتی وجود ندارد. بر اساس یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر، میان تولید معنای شخصی دو گروه دختر و پسر تفاوت وجود دارد و تولید معنای شخصی در گروه دختران بیش از گروه پسران است. بر اساس یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر میان آکاهی متعالی دو گروه دختر و پسر تفاوت وجود دارد و آگاهی متعالی در گروه دختران بیش از گروه پسران است. بر اساس یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر میان توسعه سطح هشیاری دو گروه دختر و پسر تفاوت معناداری وجود ندارد. بر اساس یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر میان جامعیت دو گروه دختر و پسر تفاوت معناداری وجود ندارد. بر اساس یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر میان تعمق دو گروه دختر و پسر تفاوت وجود دارد و تعمق پسران از دختران بیشتر است. بر اساس یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر میان انعطاف پذیری دو گروه دختر و پسر تفاوت وجود دارد و انعطاف پذیری دختران بیشتر از پسران است.