اصل مراقبت مقتضی یکی از اصول اساسی حقوق بین المللی محیط زیست محسوب می شود. ریشه این اصل را می توان در آموزه های حقوق اسلام از قاعده لاضرر و لاضرار استنباط کرد. دکترین مراقبت مقتضی بر این نظر است که قاعده ای عرف محور از مراقبت مقتضی بر تمامی کشورها تحمیل می شود به نحوی که فعالیت های صورت گرفته در حوزه صلاحیت آن باعث ایراد خسارت به محیط زیست دیگر کشورهامی شود. بر اساس تعهدات ناشی از اصل مراقبت مقتضی ممکن است یک کشور در قبال عدم تصویب یک قانون ضروری زیست محیطی، عدم اجرای قوانین مربوطه، عدم پیشگیری یا خاتمه دادن به یک فعالیت غیر قانونی و یا عدم مجازات عامل خسارت به محیط زیست مسئولیت داشته باشد. تعهدات ناشی از اصل مراقبت در حفاظت از محیط زیست تعهد به وسیله است نه تعهد به نتیجه. بر اساس معیارهای مراقبت مقتضی یک کشور فقط زمانی در حادثه ای زیست محیطی مسئول شناخته می شود که کشور دیگری بتواند ثابت کند که خسارت وارده در صورت اقدام مقتضی کشور عامل خسارت قابل پپیشگیری می بود.