توسعه وگسترش کیفی بکارگیری منابع انرژی پایدار در زمینه ¬اقتصادی و محیطی موضوعی است که امروزه ضرورتی انکارناپذیر در تداوم حیات روی کره زمین شناخته شده است. لذا سرمایه¬گذاری در تربیت و آموزش نیروهای انسانی متخصص و همچنین عموم مردم به عنوان راهکاری در جهت پژوهش، گسترش شناخت و ترویج این موضوع مهم می نماید. از سوی دیگر تعلل در این امر، ضمن هشداری برای پایان¬پذیری انرژی¬های پایدار و تخریب محیط زیست پیامدهای دیگری را چون عدم رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی برای جامعه دربر خواهد داشت. در رساله حاضر، ضمن ارائه تصویر روشنی از مفهوم پایداری و انرژی تلاش شده است توجه به این مفاهیم در قالب موسسه ای پژوهشی- تحقیقاتی در فعل معماری به تصویر کشیده شود. این شناخت با توجه به مطالعات نمونه موردی های مشابه انجام شده در این رساله، در نهایت به اصول و مبانی طراحی مرکزی برای پژوهش و گسترش انرژی پایدار(serc) منتج می شود. بدین ترتیب نتایج حاصل از مطالعات نظری طرح به برنامه فیزیکی و بیان کالبدی می انجامد تا با توجه به ضرورت مطرح شده محیطی برای حضور توام متخصصین و مردم فراهم گردد.

نمایشگاه ها مجامعی چند بعدی می باشند که همزمان اهداف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را دنبال می نمایند. بر پایی نمایشگاه ها از عوامل تأثیر گذار بر تحکیم بنیان های اقتصادی و تکنیکی جامعه می باشد که ارتباطات و تعاملات خاصی را در شعاع عملکرد نمایشگاه و در جهت استفاده از ظرفیت های موجود نهادینه می کند. مجموعه توان های موجود در استان کردستان به انضمام عامل مهم مجاورت با مرز عراق، انگیزه های احداث نمایشگاه در شهر سنندج، مرکز استان کردستان می باشند. رساله حاضر تحت عنوان طراحی نمایشگاه منطقه سنندج تلاش نموده است ابعاد، عملکردی فضائی نمایشگاه مذکور را تعیین نموده و به طراحی فضائی مناسب جهت این کاربری بپردازد. تحقق اهداف مذکور انجام پژوهشی را در یازده فصل ایجاب نموده است. فصل اول رساله، ساختار و نحوه پژوهش را ارائه داده است. فصل دوم واژه ها و مفاهیم مرتبط با موضوع را تشریح نموده است، در فصل سوم، چهارم و پنجم مبانی نظری نمایشگاه ها، تاریخچه و مصادیق داخلی و خارجی نمایشگاه پیگیری می شوند. فصل ششم به مکان یابی و تحلیل سایت می پردازد. شش فصل مذکور بخش شناخت از رساله را تشکیل می دهند. بخش مداخله رساله در پنج فصل تدوین شده است که فصل اول آن بر فاکتورهای تأثیر گذار بر طراحی معماری متمرکز می گردد. فصل دوم اهداف، اصول و معیارهای طراحی را بر می شمرد، فصل سوم مطالعات کالبدی و را دستمایه قرار داده و برنامه ریزی فیزیکی فضا را ارائه می دهد. فصل چهارم به ارائه و ارزیابی گزینه های طراحی و انتخاب گزینه بهینه جهت طراحی فضا می پردازد و در فصل نهایی طرح های معماری بر اساس گزینه بهینه و به عنوان حاصل فرایند پژوهش ارائه شده اند.

موزه ها از آنجا که سخن از آن رانده می شود معانی و مفاهیمی از تاریخ را با خود به دنبال می کشند. مفاهیمی که سناریویی از تاریخ در آن نهفته باشد تا چندی پیش موزه فقط ماکتی بود یا بهتر است بگوییم ساختمانی بود که در آن عناصر تاریخی به صرف تماشا و معرفی نمایش گذاشته شد. اما بعد از دوران کلاسیک و آغاز دوران رمانتیک یعنی با افزایش توجه به جنبه ای درونی وجودی انسان کلیه قوانین و قواعد پیشین در کلیه امور بر هم زده شد، از جمله در معماری و نگرش نسبت به آن. دیگر آدمی خود به تنهایی با تمامی عرصه های وجودی خود یک موزه بود برای نگریستن، تحقیق کردن و اندیشیدن به تبع آن دیگر موزه از آن تاریخی بودنِ صرف خارج گردید. رساله حاضر تحت عنوان طراحی موزه فرهنگ عشایر فارس تلاش نموده است ابعاد، عملکردی فضائی موزه مذکور را تعیین نموده و به طراحی فضائی مناسب جهت این کاربری بپردازد. تحقق اهداف مذکور انجام پژوهشی را در ده فصل ایجاب نموده است.

همبستگی اجتماعی در شهر حاکی از انواع مختلف ارتباطات نیرومند اجتماعی ساکنین است. ارزش های اجتماعی، اعتقادی، اقتصادی و فرهنگی مشترک عامل تعیین کننده همبستگی اجتماعی هستند. شکل فیزیکی و جغرافیایی شهر تاثیر تعیین کننده ای بر ویژگی های اجتماعی شهر دارد. این شکل فیزیکی می تواند مناطق شهر را به لحاظ اجتماعی گسیخته یا در شرایط خاصی یکپارچه کند. رویکرد های عمده نظری که حامی یکپارچگی شهر هستند عبارتند از: کل گرایان، سازمند گرایان و نئوسنت گرایان. نئوسنت گرایان بیشترین تاثیر را بر روی پارادایم های جاری معماری و شهرسازی گذاشته اند. به عنوان مثال می توان از کتاب مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکا نام برد. اینها ضرورت توجه به الگوهای سابق و یادگیری از آنها برای آینده را مطرح نموده اند و معتقدند دانش مناسب برای طراحی از روز گذشته حاصل می شود. حال چگونه فضاهایی تا به امروز همبستگی اجتماعی را ایجاد کرده اند؟ فضاهای عمومی موفق به این دلیل که مکان با هم بودن مردم را فراهم می آورند، عامل ایجاد همبستگی اجتماعی در شهر هستند. فضاهای عمومی محدود به خیابان ها و میادین نمی شوند، بلکه هر فضای باز یا بسته ای که مردم در آن از آداب و رسوم اجتماعی پیروی می کنند در قلمرو فضاهای عمومی قرار می گیرد. فضاهای عمومی در گذشته عامل ایجاد همبستگی اجتماعی بوده اند و امروزه نیز در شهرهای یکپارچه این نقش را ایفا می کنند. شهر های ایرانی مثال های بارز همبستگی فیزیکی و اجتماعی بودند. فضاهای عمومی متعدد به شکلی پیوسته بین مردم شهر پیوند برقرار می کردند. این فضاها شامل: مسجد جامع، میدان، بازار، حمام، مدرسه، زورخانه و عناصری از این قبیل می شدند. مسجد پایگاه همبستگی مذهبی بود و نقش فرهنگی اجتماعی موثری داشت. بازار مکانی برای ایجاد همبستگی به وسیله تبادلات اقتصادی بود. میدان ها فضاهایی برای برگذاری مراسم مذهبی و باستانی بودند. تمامی این عناصر نقشی در همبستگی ایفا می کردند، اما نکته مهمتر تمرکز این عناصر و پیوستگی آنها با یکدیگر بود که مردم را به دلایل فرهنگی، اقتصادی و مذهبی گرد یکدیگر جمع می کرد و به همبستگی میان آنها منجر می شد. در این پیوستگی بازار نقش کلیدی داشت و کالبد آن محله ها و فضاهای عمومی مجزا را به یکدیگر متصل می نمود. از این گذشته، مردم شهر به لحاظ اقتصادی به آن وابسته بودند و این خود عاملی برای تعامل بین مردمی با ویژگی های مذهبی یا قومیتی متفاوت بود. امروزه شهرهای توسعه یافته نیز الگوهای توسعه پیوسته را دنبال می کنند، و ایجاد پیوستگی بین مرکز شهر و حومه ها به وسیله ایجاد فضاهای عمومی سیاستی تاثیرگذار در این زمینه محسوب می شود. پاریس نمونه موفقی در اجرای این سیاست بوده است. پروژه لادیفانس که در یکی از حومه های شهر پاریس اجرا شده است با هدف ساخت یک مرکز اقتصادی بزرگ مقیاس، نمونه ای از این گونه فضاهای عمومی است. نمونه موفق دیگر در شهر پاریس پارک دولاویله است که یک مرکز فرهنگی محسوب می شود و با هدف یکپارچگی توسعه های غربی با کل شهر اجرا شده است و به موفقیت چشمگیری نیز دست پیدا کرده است. شهر برلین نیز که سالها به دو بلوک شرق و غرب تقسیم شده بود امروزه در حال توسعه مکان های عمومی در خط تقسیم است تا اندکی از صدمات اجتماعی ناشی از گسیختگی فضایی سالهای قبل را ترمیم نماید. پس از بررسی نمونه های شهرهای ایرانی و شهرهای توسعه یافته دلایلی که این فضاهای عمومی در ایجاد همبستگی اجتماعی موفق بوده اند قابل نتیجه گیری است. بر این اساس می توان چنین گفت که این گونه فضاهای عمومی با شکل دادن به تعاملات اجتماعی، حس تعلق به مکان و مبادلات اقتصادی موفق به ایجاد همبستگی در اجتماعات گسیخته شده اند. مردم از طریق تعامل اجتماعی در این فضاها به تفاهم فرهنگی می رسند و در تولید عرف ها و قوانین اجتماعی مشارکت دارند. تعامل اجتماعی عامل اصلی گفتگو بین گروه های اجتماعی متنوع شهر است و عامل اصلی در همگرایی اجتماعی و موجب تعلق مردم به جامعه ای پیوسته است. تعلق مشترک به یک مکان واحد عامل نیرومند دیگری است که موجب همبستگی اجتماعی می شود. استفاده مشترک از یک مکان، رمزگشایی مشترک از یک مکان و تداوم این فعل و انفعالات در طول سالها باعث ایجاد حس همبستگی و تعلق به وسیله مکان می شود. از طرف دیگر شهرها در واقع، حاصل نیاز اقتصادی ساکنین به یکدیگر است و این نیازها ضرورت تجمعات انسانی محسوب می شود. وابستگی های اقتصادی نیز عاملی موثر در همبستگی اجتماعی جوامع شهری است. همچنین فضاهای عمومی به وسیله کارکرد های اقتصادی خود در سرمایه اقتصادی کل شهر سهیم می شوند. اگر این شراکت اتفاق نیفتد منطقه شهری توانی مشابه یک شهر کوچک خواهد داشت. عامل دیگری که به صورت غیر مستقیم از ساخت مکان های عمومی حاصل می شود، محرک بودن آنها برای توسعه فیزیکی محیط اطراف است. به این صورت می توانند سهمی نیز در پیوستگی فضایی شهر داشته باشند.

ساختمان هایی که امروزه در سطح شهرها معرف معماری معاصر ایران به شمار می روند، اغلب فاقد مبانی نظری و هویت اصیل معماری این سرزمین هستند. جهت دستیابی به شهر و بناهایی با هویت، فضاهای آموزشی از طریق آموزش افراد جامعه و فضای کالبدی خود، نقشی اساسی ایفا می کنند. تحقیقات این پایان نامه بر مبنای روش کتابخانه ای، بهره گیری از مشاوره افراد متخصص در ساخت و ساز مدارس و مصاحبه با کاربران تنظیم گردیده است. این پژوهش سعی دارد به راهکارهایی جهت طراحی مجتمع آموزشی با رویکرد هویت معماری ایران و توجه به نیازها و کمبود های فضاهای آموزشی، دست یابد. رساله حاضر در هشت فصل تنظیم گردیده است: ابتدا در فصل اول هویت و جایگاه آن در معماری بررسی گردیده است. سپس در فصل دوم پس از ارائه تاریخچه ای کوتاه از معماری معاصر ایران و بررسی بحران آن، با برشمردن اصول هویت ساز معماری ایران و بهره گیری از مطالب فصل گذشته، راهکارهایی جهت طراحی بنا با رویکرد هویت معماری ایران پیشنهاد می گردد. فصل سوم به تاریخچه مدارس در ایران، جایگاه فضاهای آموزشی در ارتباط با هویت و نیازها و مشکلات آنها، اشاره دارد. شناخت استفاده کنندگان اصلی مجموعه و آشنایی با خصوصیات روحی و روانی آنها از الزامات طراحی است که در فصل چهارم به آن اشاره شده است. فصل های پنجم و ششم به ترتیب با بررسی نمونه های موردی و ارائه ضوابط و استانداردها ما را در طراحی یاری می کنند. فصل هفتم به شناخت بستر طراحی و تحلیل سایت می پردازد. فصل هشتم نتایج حاصل از مطالعات با ارائه ایده های شکل گیری طرح، روند طراحی و نقشه های معماری را در بردارد. واژگان کلیدی: هویت، هویت معماری، معماری ایران، مجتمع آموزشی.

در سال های اخیر مسائل روان شناسی و روان درمانی مورد توجه بسیاری قرار گرفته است، چرا که انسان امروزه بیش از هر چیز از اختلالات و مشکلات روانی رنج می برد. اولین گام در این پژوهش آشنایی با تعاریف، اصول اولیه فرصت ها و موانع برنامه ریزی در حوزه بهداشت روان بوده است. سپس به مطالعه مواردی پرداخته شده است که به بهبود سلامت روان کمک می کنند. از جمله این عوامل می توان به روابط اجتماعی، کاردرمانی، روان درمانی، ورزش درمانی، هنر درمانی و بهبود سبک زندگی اشاره داشت و با استفاده از موارد ذکر شده، نشاط و شادکامی، آرامش، امید و احساس ارزشمندی (عزت نفس) افراد جامعه را ارتقا بخشید که در نهایت منجر به بهبود سلامت روان می گردد. سعی بر آن شده است تا مراکزی که از حیث رویکرد و ریز عملکرد ها به موضوع مطرح شده تشابه داشتند، مورد استفاده قرار گیرند و سپس از برخی نکات در هر پروژه استفاده شده و البته تغییراتی مبتنی بر تفاوت مسائل اقلیمی و فرهنگی، در طراحی مجموعه لحاظ گردیده است. برای انتخاب سایت ابتدا به شناخت استان و شیراز پرداخته و برای انتخاب برتر و دوری از سلایق شخصی از سیستم امتیازدهی در روش swot استفاده شد. با توجه به نتایج حاصل از جداول swot سایت های پیشنهادی، سایت همجوار با نهر اعظم و منصور آباد گزینه اصلح انتخاب شد. برنامه فیزیکی مجموعه که شامل فضاها، عملکرد، دسته بندی، مساحت، سرانه، ابعاد و رابطه آنها می شود و نتایج حاصل در قالب جدول ارائه گردید. طراحی مجموعه با لحاظ کردن پتانسیل های سایت با استفاده از خطوط منحنی و دایره که احساسات را ملایم و معتدل می کند و حس آرامش را القاء می نماید، انجام شده است. این امر، همراهی با توپوگرافی موجود و به نوعی حفاظت و تکریم طبیعت ( نه تخریب، نه تبعیت) را می تواند در پی داشته باشد. این طرح می تواند انعطاف پذیری و حل هر مسئله پیشرو با برخورد مناسب، را در ذهن متبادر کند.

در دوره تحولات جدید شهرنشینی و مشکلات ناشی از آن، مراکز و بافت های تاریخی شهرها بیشتر از سایر نقاط شهری در معرض تاثیرات نامطلوب توسعه شهری قرار گرفته اند؛ هدف از این پژوهش ارائه راهکارهایی به منظور تجدید حیات بافت تاریخی و کمک به بقاء و ارتقاء آن از طریق تعیین نقش آن در سازماندهی فضایی شهر و تحرک بخشیدن به اقتصاد و رشد فرهنگی بافت می باشد. در راستای این پژوهش راهکارها و عوامل موثر در رشد اقتصادی و فرهنگی بافت با رویکرد توسعه خلاق شناسایی شده تا با استفاده از این عوامل، فضاسازی معماری خلاق به بافت تحرک بخشد؛ بگونه ای که این قابلیت را به وجود آورد تا بافت به عنوان یک خوشه خلاق فعالیت کند. در پایان با استفاده از این متد بافت تاریخی محله موردستان با این روش ساماندهی و یک مجموعه گردشگری خلاق در قسمتی از آن طراحی می گردد.