در این رساله، در بخش کلیات با آوردن تعاریف موجود از کتابهای مختلف درباره موضوع، آنها را نقد و در انتها تعریف مورد نظر ارائه شده است و در قسمت دیگر این بخش به ارتباط موضوع با اصطلاحات هم خوشه خود؛ یعنی درونمایه (تم)، بن مایه (موتیو)، مضمون، محتوا، واژه و اصطلاح پرداخته شده و اختلافات و اشتراکات آنها بیان شده است و در قسمت آخر این بخش به کارکرد و اهمیت موضوع شناسی در ادبیات پرداخته شده است. بعد از این کلیات مفصل و تحقیقی که برای اولین بار این کار جامع و دقیق روی اصطلاح موضوع و موضوع شناسی انجام گرفته است وارد بحث اصلی رساله می شویم و موضوعات مرتبط با قرآن، احادیث و روایات، پیامبران، طب و نجوم در کلیات شمس بعد از استخراج تمامی شواهد و دسته بندی موضوعات به کار رفته در هر موضوع، آنها را به صورت طبقه بندی و الفیایی ارائه می کنیم. برای روشن کردن حوزه کاربرد هر کدام از موضوعات به کار رفته در کلیات شمس، در مقابل هر کدام از موضوعات آمده که با عنوانی الفبایی شده اند حرف مختصری گذاشته شده است: برای قرآن حرف (ق)، برای احادیث و روایات حرف (ح)، و برای پیامبران (پ)، نجوم (ن) و بالاخره برای طب حرف (ط) انتخاب شده است تا دایره کاربرد هر کدام مشخص گردد. در ارائه شواهد نیز تا ده بیت ارائه شده است و بیشتر از آن، به شماره غزل و بیت در چاپ استاد فروزانفر ارجاع داده شده است.