باتوجه به اینکه نوع پوشش پلیس در قرن اخیر در ایران دستخوش تغییرات اساسی شده است.نکته مهم این است که تغییرات درلباس پلیس بطور کلی به چه عواملی بستگی دارد

این پژوهش به منظور بررسی مردم شناختی نقش رسانه ها در پوشاک نوجوانان دختر 14تا 18 ساله، (مورد مطالعه منطقه 4 تهران محله تهرانپارس) انجام گرفت به همین منظور از بین کل دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در دوره دبیرستان در این منطقه تعداد 150نفر بصورت تصادفی ساده انتخاب شده اند. روش انجام این پژوهش، بصورت مشاهده و مشارکت بوده است. در این پژوهش برای مطالعه و بررسی مردم شناختی نقش رسانه ها در پوشاک نوجوانان دختر از آزمون محقق ساخته استفاده شد. محاسبه همبستگی درونی پرسشها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 71/0 محاسبه شده است. ونیز از آزمون اسکوئر،واز آزمون تی مستقل برای مقایسه درصد پاسخهای دانش آموزان استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که بین استفاده از رسانه ها و الگوپذیری از رسانه و نحوه انتخاب پوشاک توسط نوجوانان دختر رابطه معنادار وجود دارد.

رویکرد مشارکتی برای مقابله با مسائل و معضلات شهری و شکل گیری اندیشه مشارکت در ابعاد زندگی، امروزه یگانه راهبردی است که بیش از پیش مورد توجه بوده و به کار گرفته می شود. تحقق مشارکت، مستلزم فراهم آوردن برخی پیش نیاز هاست که عمده ترین آنها عبارتند از: آموزش فرهنگ شهرنشینی و اطلاع رسانی، بهره گیری بهینه از امکانات، توانمندی ها و استعدادهای موجود در شهروندان، ارتقاء نقش تعاملی و حمایتی شهرداری تهران از گروه ها و پایگاه های مردم نهاد، ارائه آموزش های شهروندی فراگیر و اطلاع رسانی اثر بخش از طریق حوزه های تخصصی در راستای مأموریت های ذاتی شهرداری و ... در ایران چند سالی است که نهضت فعالیتهای فرهنگی در شهرداریها به خصوص در کلان شهرها ایجاد شده است. در این حرکت و جنبش فرهنگی که دولتها همراه با ساکنین محلات در آن مشارکت می کنند اصولاً از طریق ایفای نقشهای مختلف نظیر: آموزشی – تربیتی، تبلیغی- ترویجی، تفریحی – سرگرمی، حفظ و ارتقاء ارزشهای دینی و اجتماعی و مانند آن که شهرداریها می کوشند تا از عوارض و آسیبهای سوء تعامل اجتماعی بکاهند و در عوض مشارکتهای اجتماعی را تقویت کنند. هدف اصلی این تحقیق بررسی و شناخت نقش های مختلف فرهنگی شهرداری و تاثیر آن بر جلب مشارکت های مردمی در منطقه 14 شهرداری تهران بوده و در این تحقیق از روش تحقیق کیفی و توصیفی با استفاده از تکنیکهای مشاهده، مشاهده همراه با مشارکت، مصاحبه، مقایسه و تحلیل محتوای اسناد و مدارک تاریخی و بخصوص تکنیکها و روشهای مطالعه میدانی ژرفانگر بهره گیری شده است. یافته ها حاکی از آن است که به علت تفاوت قومیتی و فرهنگی در نواحی مختلف منطقه 14 شهرداری تهران، به وضوح تفاوت در ساخت و عملکرد گروههای اجتماعی و مردم نهاد در برابر فعالیتها و اقدامات فرهنگی شهرداری و بویژه چگونگی تعامل با یکدیگر در درون محلات و همچنین مشارکت در برنامه ها و فعالیتهای خدمات رسانی و همکاری با شهرداری ملاحظه می شود، در عین حال که هرقدر فعالیتهای فرهنگی شهرداری متمایل به ارائه محصولات و کالاهای فرهنگی و یا کمکهای مادی بیشتری بوده است مشارکت کنندگان اغلب متمایل به دریافت این کمکهای مادی و حتی رویگردانی بیشتری از شهرداری بوده اند. در مجموع یافته های این تحقیق نشان می دهد که فعالیتهای فرهنگی شهرداری باید متناسب با سطح آگاهی، نوع شغل، وضعیت خانوادگی و تاهل، فرهنگ و ارزشهای قومی و محلی، موقعیت اجتماعی افراد، سطح نیاز و چگونگی بهره مندی مخاطبین از این اقدامات باشد در غیر اینصورت نه تنها موجب جلب مشارکت بیشتر آنان نمی شود بلکه آنان را نسبت به شهرداری بدبین و رویگردان می کند

باتوجه به اینکه امروزه در ایران تمایل زیادی در خصوص مصرف غذاهای جدید و استفاده و تجربه از غذاهای سایراقوام وفرهنگها(بویژه ماکارونی)بوجود امده و این استفاده با خود تغییرات فرهنگی به همراه داشته است، لذا ضرورت دارد تا ازمنظرعلوم اجتماعی، بویژه از دیدگاه مردم شناسی موضوع تغذیه و خوراک مورد توجه،تعمق و مطالعه قرارگیرد.براین اساس اینجانب سعی نموده ام تا از منظرمردم شناسی دلایل مصرف ماکارونی توسط برخی از شهروندان تهرانی را مورد مطالعه قرار داده و پیامدهای فرهنگی – اجتماعی این رویکرد را ارزیابی نمایم و پاسخگوی اینگونه سئوالات باشم که چرا و به چه میزان برخی از مردم، ماکارونی استفاده می نمایند و آیا با استفاده از ماکارونی و تغییر در نوع خوراک و تعذیه تغییر در آداب و رسوم و باورها آنها نیز صورت می پذیرد؟چرا که در این رابطه، این باور وجود دارد علاوه بر نیاز آدمی به موادغذایی و اهمیت غذا، آداب و رسوم تغذیه نیز از اهمیت خاص خود برخوردارند و فرهنگ و محیط اجتماعی و جغرافیای حاکم برجامعه، تعیین کننده آن خواهند بود که افراد چه چیزهایی بخورند و از خوردن چه چیزهای خودداری نمایند. و این در شبکه پیچیده و نامرئی ساخت یک فرهنگ قرار دارد که خوردن برخی چیزها را ممنوع و برخی دیگر را واجب می داند. براین اساس موضوع جنبه های مردم شناختی ماکارونی درفرهنگ غذایی حاضر،جهت تحقیق انتخاب گردید و با تاکید بر مکتب ساختی – کارکردی بویژه بهره گیری از نظریه مثلث آشپزی«لوی استرواس» و بوسیله 200 پرسشنامه از شهروندان تهرانی منطقه 16 تهران، محله نازی آباد در این خصوص پرس وجو به عمل آمد.

در خصوص حافظ شیرازی، از ابعاد گوناگون بویژه از دیدگاه ادبی کتب و مقالات بسیاری به رشته تحریر درآمده است اما از منظر مردم شناسی کمتر کسی به حافظ توجه داشته است. در تحقیق انجام شده سعی بر آن است تا آداب و رسوم و مسایل فرهنگی – اجتماعی قرن هشتم یعنی زمانه حافظ از دیوان اشعار حافظ استخراج و از بعد مردم شناختی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد به همین خاطر نزدیک به پنجاه جلد کتب گوناگون درحوزه های مردم شناختی-جامعه شناسی، ادبیات و حافظ شناسی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند و پس از آن به استناد مکتب فونکسیونالیسم،کارکردهای گوناگون آداب و رسوم و همچنین سایر موضوعات فرهنگی- اجتماعی عصر حافظ در حد توان دانشجو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند یادآور میگردد در این رساله دیدگاههای حافظ به دو بخش عمده فرهنگی و اجتماعی تقسیم شده اند گاه حافظ را از منظر مردم شناسی همچون یک طبیب سنتی یافتیم لذا موضوعات طب سنتی را در دیوان او جستجو نمودیم گاه حافظ از نظر اینجانب همچون یک موسیقیدان ماهر ظاهر شده و آواها، دستگاههای موسیقی عصر خود را استادانه بازگو می نماید و گاه حافظ از دیدگاه اجتماعی موضوعات ارزشها و ضد ارزش های اجتماعی و همچنین قشر بندی و طبقات اجتماعی را مطرح می سازد که در این رساله نیز به آنها توجه شده است.اما بیشتر از همه آنکه کتاب دیوان حافظ می تواند همچون منبع مردم شناسی اعتقادات دینی تلقی شود.چرا که در آن به آداب و رسوم دراویش،صوفیان،یهودیان،زرتشتیان و سایر اقلیت های دینی و مذهبی قرن هشتم اشارت دارد.لذا اطلاعات این پایان نامه به استناد موضوعات فرهنگی- اجتماعی یاد شده در دیوان حافظ گردآوری،طبقه بندی و تجزیه و تحلیل شده است.

لازمه توسعه و داشتن یک شهر مدرن ایجاد مراکز گسترده فرهنگی است تا همزمان با توسعه خدمات شهری، فرهنگ شهروندان نیز ارتقاءیابد.در ایران چند سالی است که نهضت فعالیتهای فرهنگی در شهرداریها به خصوص در کلان شهرها ایجاد شده است . امروز نیاز اساسی جامعه شهری گسترش فرهنگ شهروندی است تا بتوان با مشارکت شهروندان، از آسیب های اجتماعی پیشگیری کرد. فرهنگسراها در واقع یکی از مهم ترین اماکن فرهنگی به شمار می روند که به دلیل ارتباط نزدیک با خانواده ها می توانند بر روند فرهنگ سازی در خانواده موثر باشند و به دنبال آن بر فرهنگ عمومی جامعه تاثیر بسزا بگذارند.بی شک حوزه فرهنگی سنگ بنای مشارکت اجتماعی مردم درمدیریت شهری است و با توسعه مشارکت شهروندان حضور آنها در سایر عرصه ها افزایش چشمگیری خواهد یافت . هدف اصلی این تحقیق بررسی مردم شناختی فرهنگسراها و کارکردهای فرهنگی شهرداری منطقه 21در توسعه فرهنگ شهروندی است .در این تحقیق از روش ژرفا نگر همراه با مشاهده مشارکت آمیز ،مصاحبه و استفاده از افراد آگاه و مطالعات کتابخانه ای و اسنادی بهره گیری شده است. یافته های تحقیق حکایت از این امر داشت که منطقه 21به لحاظ سرانه فرهنگی و اجتماعی در سطح پایینی قرار دارد .وجود قومیت های مختلف با خرده فرهنگهای متفاوت و یک دست نبودن منطقه از مواردی است که انجام کار فرهنگی در این منطقه را با مشکل مواجه کرده است .همچنین لازم است فعالیتهای فرهنگی شهرداری متناسب با گروهها و سنین و قومیت های مختلف باشد تا میزان رضایت شهروندان منطقه فراهم شود . واژگان کلیدی: 1/ فرهنگ ،2/شهروند ،3/شهرداری ، 4/توسعه، 5/فرهنگسرا ،6/تعلق اجتماعی

چکیده: تحقیق حاضر به بررسی قصه های ترکمن در بین تیره غره دنگ از طایفه یموت پرداخته است. وابتدا به بررسی روستای مورد سکونت این تیره(کرند) ،ازنظر موقعیت ،آب وهوا، میزان جمعیت ،معیشت، زبان ،مذهب ،اقلیم و...پرداخته است. سپس، قصه های قدیمی از بین مردم جمع آوری گردید وپس از ترجمه، مورد تحلیل مردم شناسی قرار گرفت . این قصه ها با وجود گذشت سال ها، تغییرات کمی به خودگرفته است، وهنوز با نشان دادن بسیاری از آداب و رسوم و باورها، هویت این تیره از مردم ترکمن را مشخص می کند. درلابلای این قصه ها می توان مواردی چون: آداب ورسوم ،آئین ها، تابو ،توتم ،بنیاد ،ارتقا ،سحر و جادو و آمال و آرزوهای این تیره را مشاهده نمود. با توجه به اینکه این قصه ها مکتوب نبوده و سینه به سینه منتقل گردیده، میزان تغییر درآن بسیار پائین بوده است ، برخی از این قصه ها در سال های اخیر به صورت کتاب و گزارش جمع آوری و تدوین گردیده است.

انسان کشاورز از ابزار در مراحل سه گانه کشاورزی؛ کاشت، داشت و برداشت استفاده می کند. در سیر تطوری تاریخ، تغییرات زیادی در شکل و کارکرد ابزار بوجودآمد، ولی با ورود تکنولوژی و اختراع ماشین بخار، تغییر در ابزار کشاورزی به حدی سریع بود که بعضی از ابزارها کاربرد خود را از دست داده یا کمتر در کارهای کشاورزی استفاده می شود. در این تحقیق تلاش شد با ثبت و ضبط ابزار کشاورزی بخشی از فرهنگ مادی منطقه حفظ شود. «جوامع سنتی و ابتدائی در اثر پیشرفت تکنولوژی بار شباهتهای سرشتی و بنیادی خود را از دست می دهند و بالاجبار از بین می روند»( عسکری، 1373، 31) در پژوهش سیر تحول و تطور ابزار و ادواتی که در روستاهای شهرستان قائمشهر از اهمیت بالایی برخوردار بوده تحقیق و ضمن معرفی ابزارها، کارکرد مادی و معنوی ابزار نیز تحلیل و در نتیجه؛ تغییر ابزار کشاورزی در شکل زندگی، فرهنگ معنوی و حتی بر معماری بناها و خیابانهای روستا تاثیر دارد. کلید واژه: روستا، زمین، ابزار، تحول، کشاورز،

پژوهش حاضر، جهت بررسی تحلیل مردم شناختی روابط فرهنگی، اجتماعی ساکنین مجموعه شهری آتی ساز می باشد و اینکه آیا ارتباطات افراد ساکنان این شهرک با یکدیگر است و یا خیر و پژوهشگر از روش پرسشنامه سود جسته است و همچنین بررسی این پژوهش براساس سن رویکردگی روشه می باشد که وی به نظریه کنش اجتماعی اشاره داشته است. بنابراین براساس این نظریه پژوهشگر نیز به بررسی جایگاه جامعه مورد بررسی در این تقسیم بندی پرداخته است. شهرک آتی ساز که در بزرگراه چمران جنب هتل اوین واقع میباشدکه دارای 3فاز است که فاز 1 دارای 9بلوک است و پژوهش حاضر در مورد این بلوک است.پژوهش با به کار گیری دقیق وروش مناسب میتواند خود را از بسیاری خطاهای احتمالی دور سازد. توسل وتمسک به روشهای از پیش آزمون شده مطمئنا دارای این حسب بزرگ خواهد بود که در وقت هزینه و انرژی صرفه جوئی شده و به قول دکارت محقق به حقیقت در علوم رهنمون می شود (معتمد نژاد,1355,ص 89) پرسشنامه فیزیکی از ابزار مورد استفاده در پژوهش های علمی می باشد بیشتر پرسش هائی که در فرمهای مصاحبه کالسون و بیتی(kalson,bity (به کار رفته اند به حالتها یا رویدادهای چار چوب تجربه افراد مورد مصاحبه راجعندو تنها یک پاسخ درست دارند معانی پرسشها نیز کاملا واضح و ملموسند. محققان میدانی در هر کجا که امکان پذیر باشد به جای طرح پرسشهای راجع به تعمیمهای مبهم,باید پرسشهای راجع به رویدادها , رفتارها و متعلقات ملموس و عینی طراحی کنند.(همان157) کثرت جمعیت در این شهرک و وجود طیف های مختلف شخصیتی اعتقادی باعث ایجاد یک جامعه انسانی با پیچیدگی های خاص خود شده است زیرا که هر اندازه جامعه از سادگی به سوی بغرنجی پیش می رود ذات آن جامعه پیچیدگی بیشتری پیدا می کند و در نتیجه ارتباط انسانها با یکدیگر هم شکل پیچیده تری خواهد داشت آنچه مسلم است اینکه انسان امروز بیش از هر دوره دیگری نیاز مند روابط با اطرافیان است با وجود اینکه مناسبات حالت سادگی گذشته را از دست داده اما توصیف انسان امروز در جایگاهی است که بیش از هر زمانی نیاز دارد تا با دیگران ارتباط داشته باشد یکی از تفاوت های جوامع روستائی وشهری در همین مورد است در جوامع روستائی افراد در یک روستا در کنار یکدیگر زاده می شوند و رشد می کنند و طبیئتا در میان آنها شناخت وجود دارد اما شهر در نقطه مقابل این مسئله است شهر نشینان و از جمله افرادی که در مجتمع های بزرگ در شهر زندگی می کنند به هیچ نوع پیش زمینه فکری نسبت به یکدیگر ندارند و بون ارتباط شناخت قبلی از موقعیت خانوادگی و اجتماعی از یکدیگر ندارند.

چکیده اهمیت صنعت گردشگری در دنیای امروز بر همه آشکار است. در کشورها نیز، صنعت گردشگری از ظرفیت های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. استان خوزستان نیز با داشتن جاذبه های باستانی، تاریخی، طبیعی، موقعیت استراتژیک، تنوع قومی، زبانی با فراهم آمدن بسترهای اقتصادی و مدیریتی مناسب می توان تبدیل به یکی از قطب های مهم گردشگری در کشور و دنیا شود. این پژوهش که به روش ترکیبی (اسنادی، تحلیل، مشاهده و مصاحبه) صورت گرفته است. از این رو در گام نخست منابع مختلفی که در زمینه ی گردشگری،فرهنگ و آثار باستانی استان به طور عام و شهرستان شوشتر به طور خاص وجود داشته است مورد مطالعه و فیش برداری قرار گرفته است. در گام بعدی نگارنده قابلیت های فرهنگی و باستانی شهرستان شوشتر را معرفی کرده و جایگاه هریک از آن ها را در صنعت گردشگری مورد بحث قرار داده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که توسعه گردشگری در منطقه مذکور متضمن توجه به ابعاد توسعه در تمامی سطوح فردی، سازمانی و ملی است و پایداری آن در گرو استفاده از منابع،هدایت سرمایه گذاری ها، سمت گیری پیشرفته فناوری و تغییر ساختاری و نهادی است. که با نیازهای حال و آینده بشر سازگار باشد. واژگان کلیدی: گردشگری، خوزستان، قابلیت های تاریخی، باستانی، فرهنگی، محدودیت ها.

در خصوص سعدی شیرازی، از ابعاد گوناگون بویژه از دیدگاه ادبی کتب و مقالات بسیاری به رشته تحریر درآمده است.اما از منظر مردم شناسی کمتر کسی به سعدی و آثارش توجه نشان داده است.در تحقیق انجام شده سعی بر آن است تا آداب و رسوم و مسایل فرهنگی– اجتماعی قرن هفتم یعنی عصر سعدی از گلستان سعدی استخراج و از بعد مردم شناختی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد .جهت نیل به این مقصود حدود صد جلد کتاب و مقالات علمی پژوهشی گوناگون در حوزه های مردم شناختی،جامعه شناسی ادبیات و سعدی شناسی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند و پس از آن به استناد مکتب فونکسیونالیسم، کارکرد های گوناگون فولکلور و عناصر تشکیل دهنده آن مانند امثال و حکم، طنز و شوخ طبعی،اعتقادات و باورهای دینی مردم و سایر موضوعات فرهنگی- اجتماعی عصر سعدی در حد توان دانشجو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.در این پژوهش سعدی فقط بعنوان یک ادیب و شاعر انگاشته نشده است. گاه سعدی را همچون مردم شناسی و جهانگرد یافتیم، که از راه مشاهده مشارکتی در بین مردم به بیان آداب و رسوم و اعتقادات، ضرب المثل های آن ها می پردازد و آن ها را ثبت و ضبط می کند و گاه بعنوان یک طبیب سنتی،موضوعات طب سنتی را در آثار خویش بویژه گلستان می آورد.گاه بسان یک موسیقیدان ماهر و مطلع از علم موسیقی، دستگاههای و آواهای موسیقی را به روشنی بیانمی کند.گاه بعنوان یک جامعه شناس قشرها و طبقات اجتماعی عصر خویش را بازگو می کند. بدین ترتیب گلستان سعدی را می توان بعنوان گنجینه ای کهن و منبعی جهت مطالعه و ریشه یابی بسیاری از امثال و حکم رایج امروزی، اعتقادات و باورهای دینی مردم،طب سنتی و... محسوب نمود، لذا اطلاعات این پایان نامه به استناد موضوعات فرهنگی و اجتماعی یاد شده در گلستان سعدی گردآوری،طبقه بندی و تجزیه و تحلیل شده است.

در این رساله سعی شده است سیر تغییر و منظور در جایگاه و منزلت سالمندان و نحوه نگهداری از آنان در طی 30 سال، مورد بررسی قرار گرفته و به دلایل تنزل جایگاه سالمندان در بین اعضای خانواده و جامعه، از دیدگاه مردم شناسی در جامعه نمونه 7 مورد از خا نه های سالمندان شهرکرج بپردازد. روش مطالعه در این پژوهش بهره گیری از جمع آوری و مطالعه اسناد و مدارک تاریخی و به خصوص مطالعه و انجام مشاهده میدانی همراه با استفاده از تکنیک های تکمیلی مصاحبه، صدابرداری، مشاهده همراه با مشارکت و پرسشنامه بوده است.و از ابزارهای فنی نظیر دوربین عکاسی و هم چنین بررسی عکس ها و تصاویر برجای مانده، کاغذ و قلم مورد استفاده قرار گرفته است. گذر از جامعه سنتی به جامعه صنعتی و درپی آن تغییرات اقتصادی-اجتماعی و پیشرفت علوم پزشکی، موجب کاهش مرگ ومیر و افزایش طول عمر وامید به زندگی طی قرون اخیر گردیده است. که در نهایت منجر به رشد جمعیت سالمندان و سالخورده شدن جمعیت گردیده است. موقعیت و جایگاه آنان به ویژه در شهرهای بزرگ در مقایسه با گذشته تضعیف شده و الزامات جوامع امروزی(زندگی ماشینی) سالمندان و خانواده آنان را با مشکلاتی مواجه ساخته است. در جوامع سنتی، سالمندان نقش حکمیت و ریش سفیدی را داشته اند و دارای جایگاه قدرت و از اعتبار اجتماعی برخوردار بوده اند. و با این ابزارها برای خود منزلت و پایگاه اجتماعی داشته و ایفای نقش های کلیدی در خانواده و جامعه را دارا بودند. الزامات زندگی ماشینی و صنعتی چون؛ سست شدن و تضعیف نقش سنت ها، کاهش حجم خانواده و هسته ای شدن آن، اشتغال زنان و شکاف نسل ها و ایجاد فاصله بین سالمندان و فرزندان و نوه هایشان و تغییر در معماری و فضای منازل مسکونی به عنوان مهم ترین علل کاهش جایگاه سالمندان در جوامع جدید شمرده می شود. اما باتوجه به کاهش اقتدار و منزلت سالمندان در جوامع جدید و تغییر نقش و کارکرد آنها عامه مردم هنوز به حضور پررنگ سالمندان در صحن و سرای خانه، و اینکه حضورش رونق بخش و برکت زندگی است واعتقاد دارند. جامعه ما اگر چه از نظر مادی پیشرفت داشته است، اما دچار تاخر معنوی شده و سپردن سالمندان به مراکز نگهداری را جزء ارزش های جامعه نمی دانند و این نهاد عاریه(خانه سالمندان) با فرهنگ کشورمان تطبیق ندارد. در جامعه ما اکثر خانواده ها سنتی هستند و در تصمیم گیری جهت سپردن سالمند به خانه سالمندان با مشکل مواجه می شوند و در نهایت خانواده باکوله باری از گناه و فشار روحی و روانی و بدون اینکه اطرافیان و بستگان متوجه این امر شوند، سالمند را به خانه سالمندان روانه می کنند. هرچند آغوش گرم و صمیمی خانواده فضای مناسبی برای نگهداری و زیست سالمند می باشد، اما باتوجه به الزامات جامعه صنعتی و ماشینی وتغییر در نظام خانواده و کارکردهای آن از گسترده به هسته ای، شرایط را به سوی نگهداری از سالخوردگان در مراکز سالمندان سوق داده است.

زادوولد همواره نقش بسیار مهمی در حفظ و بقای نسل انسان و دوام خانواده ها داشته و دارد، به همین دلیل نزد جوامع مختلف از اهمیت زیادی برخوردار بوده و برای آن باورها و رسوم مختلفی وجود دارد که بعضی از آنها با گذشت زمان و دسترسی جوامع به علوم و فنون جدید و نیز پیشرفت دانش پزشکی دچار تحول شده یا به دست فراموشی سپرده شده اند. لذا مطالعه سیر تحولات و دگرگونی زایمان و سوق یافتن آن از زایمان طبیعی و سنتی(زایمان در خانه و توسط ماماهای خانگی) به زایمان های مدرن از جمله سزارین و ... در یک جامعه می تواند راهی باشد برای بررسی باورها و رسومی که در آن جامعه در مورد دوران بارداری، زایمان و پس از آن وجود دارد و نیز دریافتن تغییر و تحولات آن باورها و رسوم با گذشت زمان و وارد دنیای مدرن شدن به واسطه گسترش ارتباطات و دستیابی به علوم و دانش جدید. در پژوهش حاضر برای رسیدن به اهداف مورد نظر پژوهشگر، چگونگی نگرش و باور مردم منطقه 2 شهر تهران (جامعه تحقیق) درباره دوران بارداری، زایمان و پس از آن، مورد مطالعه قرار گرفته و در این رابطه ابتدا نمادهای باروری، اعتقاد و باورهای مردم دنیا درباره منشا انسان، زایمان و نیز اهمیت بند ناف و جفت آورده شده و پس از آن رسوم و آیین هایی که مردم این منطقه از تهران طی 50 سال اخیر درباره تابوهای بارداری، چگونگی تعیین جنسیت نوزاد، اعتقاد به آل ودفع آن،رفع نازایی، حمام زایمان و... بجا آورده و نیز ضرب المثل هایی که در ارتباط با زایمان به کار برده و می برند به کمک مصاحبه و مشاهده همراه با مشارکت ثبت و ضبط شده است

بشر در زمان حاضر دوران مختلفی را از سر گذرانده و در هر دوره ای تحت تاثیر عوامل مختلف شرایط فرهنگی گوناگونی را تجربه کرده است. این شرایط فرهنگی از مولفه های گوناگونی مانند اختراعات، شرایط زمانی و مکانی، عوامل اقلیمی و نیاز های عمومی تاثیر پذیرفته تا به شکل امروزی درآمده است. اما نفس زندگی گروهی انسان جامعه و محیط یا فضای زندگی را به وجود آورده که شخصیتی به نسبه مستقل از بشر یافته است که این دو همواره در حال تاثیر و تاثر از یکدیگرند. فضای زندگی از جمله عوامل همواره تاثر گذار بر فرهنگ بوده که در شهر و روستا هر کدام نمودی متفاوت دارد. این موضوع همان چیزی است که گمان میکنیم صادق بوده و در این تحقیق قصد داریم با تکیه بر فضای شهری به تحلیل آن بپردازیم. این پژوهش با کمک مردم شناسی ژرفانگر و مشاهده ی مشارکت آمیز با مصاحبه های عمیق در یک خیابان، یک محله شهری، و یک بازار(که از مصادیق فضای شهریند) در منطقه 11 شهرداری تهران نگارش شده سعی دارد تاثیر فضای شهری را بر فرهنگ مورد بررسی قرار دهد. پژوهش حاضر پس از دقت نظر در خصوص گروه ها یا شبکه های فرهنگی و اجتماعی، نظام های ارزشی، شغلی و معیشتی، الگوهای رفتاری و کنش های فرهنگی را به میزان قابل توجهی تحت تاثیر ابعاد مختلف فضای شهری تشخیص داده شده است.

چکیده : شهرستان زرند یا همان زراوند کویر در گذر ایام رد پای مردمی را نشان می دهد که در بستری از سختی ها و مضایق طبیعی ، با تلاش و همتی وصف ناشدنی صخره دشواریها را به سخره گرفتند و با گام های راسخ و استوار بر فرق مشکلات پای نهادند.آنگاه که به سراغ کشاورزی و دامداری رفتند و اگر با خست آسمان کویر و خشکسالی مواجه شدند، راه صنعت را در پیش گرفتند. در سالهای اخیر بدلیل فعالیت غالب معدن وضعیت گرایشها بیشتر به این سمت بوده و زمینه رونق اقتصاد کشور بخصوص در گردش چرخهای صنعت مادر یعنی ذوب آهن را فراهم ساخته و سیه رویی کارگران معادن زغال سنگ آن روسپیدی اقتصاد ایران اسلامی را موجب گردیده است. این پایان نامه جهت بررسی مردم شناختی حوزه زرند با محوریت معدن(توسعه یا تهدید) تدوین گردیده است.محقق در ابتدا به معرفی شهرستان زرند، عقاید، آداب و رسوم و... پرداخته و سپس با توجه به اینکه معادن زغال سنگ این شهرستان از اهمیت ویژه ای برخوردار است به حوزه معدنی زغال سنگ پابدانا وارد شده است. در این معادن وضعیت اشتغال ساکنان منطقه پابدانا در معدن و تاثیر معدن برسلامت روان ،رفاه اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی آنان بررسی شده است.و از دیدگاه مردم شناختی به تحلیل و کارکرد هر یک از جنبه های فوق پرداخته است. این تحقیق بصورت مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، مشاهده مستقیم و جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام شده است. کلید واژه ها: معدن- معدنکاری - زغال سنگ – توسعه- پابدانا

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): کار جمع آوری گو یش های محلی در سال های اخیر شتاب امیدوار کننده ای به خود گرفته است. شاید از بارزترین اهداف جمع آوری گویش های مختلف، ثبت و ضبط آن، جلوگیری از نابودی و مهمتر از همه حل مشکلات دستوری زبان رسمی باشد. دقت در فرآیند های زبانی گویش های محلی نوع ارتباط مردم نواحی مختلف با پیرامون نشان را به ما نشان خواهد داد. از سوی دیگر با بررسی و توصیف گویش ها حفظ اشعار، باور ها و زبانزد ها نیز می تواند بخشی از مطالعات تاریخ اجتماعی مردم هر ناحیه را برای ما روشن کند. مطالعه و پژوهش در فرهنگ عامه همواره مورد توجه انسان شناسان و علاقه مندان مباحث فرهنگی بوده است. هنگامی که از فرهنگ مردم اجتماعی سخن به میان می آید در واقع سخن از عقاید و آداب، مذهب، مثل و هزاران پدیده اجتماعی است که بازگو کننده حقیقی اندیشه و احساسات یک قوم است. تحلیل مردم شناختی ضرب المثل های مازندرانی محور اصلی این پایان نامه است. در پایان نامه حاضر سعی بر آن شد، که با جمع آوری و شناخت و طبقه بندی ضرب المثل های مازندرانی به روش میدانی و تجزیه تحلیل آن در یکی از شهرهای شمالی کشور (شهر ساری) نقش و تاثیر ضرب المثل را در زندگی مردم مورد مطالعه بررسی شود. در قسمت یافته های پژوهش نکته های فراوانی در زمینه شیوه های زندگی، احساسات و اعتقادات و ... با جمع آوری ضرب المثل ها بدست آمدکه شناخت آن تاثیر بسزایی در زندگی انسان دارد.

مطالعه آداب و رسوم و سنت ها و آیین ها، جشن های ملی و مذهبی، عقاید و باورها، عادات، قصه ها و افسانه ها، امثال، ترانه ها و لالایی ها راه شناخت مردمانی است، که برداشت خود از واقعیات زندگی را تحت تاثیر اوضاع اجتماعی، تاریخی، اقتصادی و جغرافیایی با بیان ساده و عامیانه از خود باقی گذارده اند. در پژوهش حاضر سعی شده است، با هدف شناخت و حفظ ادبیات شفاهی مردم مازندران به عنوان بخش مهمی از فرهنگ و هویت بومی، بر اساس انسان شناسی ژرفانگر و مشاهده مستقیم مشارکتی و به کمک روش تحلیل محتوا مطالعه شود. و وظایف اجتماعی، کارکردها و بقایای فرهنگی موجود در ترانه ها و قصه های فولکلوریک مازندران و تاثیر شرایط طبیعی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و باورها و اعتقادات مردم، بر آنها تحلیل گردد. براساس مشاهدات و مطالعات انجام گرفته، فرهنگ عامه عناصر و ویژگی های متفاوتی دارد: لباس، زبان، آداب و رسوم، اعتقادات، ترانه، موسیقی، قصه و... . این عناصر بسته به شرایط طبیعی، اجتماعی و تاریخی گروه های انسانی و ذوق پسند هنریِ اجتماعی و خلاقیتِ فردی راویان و نیاز ها و اقتضاعات هر نسل تغییر می کنند و باز تولید می شوند. ترانه ها و قصه های فولکلوریک به عنوان اجزاء اصلی فرهنگ عامه، در ارتباطی تنگاتنگ با تولید، انتقال و تکامل فرهنگ افراد جامعه قرار دارند. آنها از پس روایت های پندآموز، کنایه آمیز، حماسی و عاشقانه و.... در انتقال تجربیات گذشتگان و آموزش نکات اخلاقی، اجتماعی، اعتقادی و بیان احساسات و عواطف و ایجاد ارتباط موثر و صمیمی در جامعه نقش موثری ایفا می کنند.

چکیده: در میان مردم اعمالی به صورت منظّم و پیوسته و در نهایت هماهنگی،برای رفع نیاز های اساسی شان انجام می شود؛که این اعمال،سینه به سینه به آیندگان منتقل می شود،یکی از این قبیل اعمال آیین ها هستند.در اجرای برخی از مراسم آیینی،رقص و آواز و موسیقی از عناصر مهم به شمار می روند؛ حرکات موزون، برخی در شادی و برخی در غم ،گاهی تند ویا آرام اجرا می شوند.توجّه پژوهشگر،با توجّه به حرکات موزون(رقص) که بنا به شرایط زیست محیطی و فرهنگی هر منطقه از ویژگی های خاصّی برخوردار است؛به حرکات انسان ها به هنگام آواز،به حالات و روحیات آن ها به زمان شادی یا غم،به کار روزان? آن ها ،مثلاً به هنگام فعّالیّت در شالیزارها،یا در مرحل?ازدواج و غیره جلب شده است.خصوصاً در سرزمین آذربایجان ،انواع رقص ها ی آن،در دو جامع? مورد مطالعه یعنی کردشت و قشلاق،اکنون به عنوان رسمی از آیین مردم به شمار می رود.برای پیشبرد این پژوهش از روش مردم شناسی ژرفانگر استفاده شده و از مکتب کارکردگرایی مالینوفسکی بهره برده ایم.جامع? مورد مطالعه 40 زن و مرد در روستای کردشت و 40 زن و مرد در روستای قشلاق است.علاوه بر آن پژوهشگر در مراسمی چون عروسی،حنابندان و پاتختی با تعدادی از افرادمصاحبه به عمل آورده است. با توجّه به نوع لباس(پوشاک) و انواع رقص های مربوط به آن،در روستاهای کردشت و قشلاق نتیجه می گیریم که ،رقص یا حرکات موزون،همراه با نوای موسیقی عاشیقلار ،جنب? شادی آور روح و آرامش فکر و لذّت جاودان? زندگی در یک فضای سالم و نمادی ویژه در دل روستاییان است که با آن زندگی بیشتر و بیشتر به ثمر می رسد و حرکات اقتصادی و فرهنگی و مذهبی و سایر عوامل شناخته شده،با محبّت روستاییانه،خود را بهتر به نمایش می گذارند. واژگان کلیدی:رقص،کردشت،قشلاق،تومان،کوینه،انعام

جمعیت جهان به سرعت در حال پیرشدن است و پدیده سالمندی امروز در اکثر جوامع به ویژه کشورهای در حال توسعه به عنوان یک مسئله ی مهم مطرح می باشد. کشور ما نیز از این قضیه مستثنی نیست و روند پیر شدن در ایران از رشد جمعیت سالمندان حکایت دارد. با توجه به افزایش جمعیت این قشر از افراد جامعه ، برآورد نمودن نیازها و توجه به سلامت آنان در ابعاد مادی ، اجتماعی ، جسمانی و روانی ، بویژه برای سالمندان روستایی نیازمند و محروم ، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بر اساس اجرای طرح شهید رجایی توسط کمیته امداد ، سالمندان نیازمند روستایی 60 ساله به بالا ، تحت حمایت این نهاد قرار می گیرند. هدف این پژوهش ، بررسی مردم شناختی مساعدتهای کمیته امداد بر وضع سلامت جسمانی مددجویان طرح شهید رجایی شهر تهران ( مطالعه موردی مناطق 5 ، 20 و کهریزک ) می باشد. روش استفاده شده در این پژوهش ، روش توصیفی از نوع مردم شناسی که ژرفانگر و مشاهده مستقیم و مشارکتی است ، می باشد. البته با استفاده از این روش منطقه مورد مطالعه و جامعه آماری را محدود نموده تا امکان مطالعه ای مستقیم و ژرف تر فراهم آید. در این پژوهش علاوه بر استفاده از مطالعه کتابخانه ای و بررسی منابع موجود در زمینه پژوهش ، فضای مجازی مرتبط نیز بررسی شده است. براساس یافته های این پژوهش ، مشخص گردید مساعدتهای ارائه شده به سالمندان تحت حمایت کمیته امداد در مناطق مذکور توانسته است تأثیراتی را در وضعیت معیشت ، وضعیت اجتماعی ، سلامت جسمانی و سلامت روانی سالمندان بر جای گذارد ، لیکن هنوز کیفیت و کمیت خدمات به مرحله ای نرسیده اند که بر پایه ی آن بتوان نیازهای متنوع و حیاتی سالمندان را برآورده نمود. واژه های کلیدی : مساعدت ، سلامت ، سالمند ، طرح شهید رجایی.

اسکان عشایر، یکی از مهمترین مسائلی است که مردمان کوچنده را درگیر نموده است و ایل کلهر در استان ایلام از آن جمله می باشند. اسکان و تغییر سبک زندگی عشایر، بدون شک بر فرهنگ و سنت آنان تأثیر گذارده و تغییراتی در آن ایجاد نموده است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر اسکان عشایر بر تحولات سنتی ایل کلهر و با مطالعه زندگی 30 خانوار عشایر در روستای چهل زرعی از توابع شهرستان ایوان انجام شده است.جهت گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، مستندات و مشاهده و مشارکت مستقیم استفاده شده است. نظریه به کار رفته نظریه مالینفسکی می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است : با اسکان یافتن عشایر ایل کلهر در روستای چهل زرعی، تغییرات قابل توجه ایی در فرهنگ و سنت عشایر بوجود آمده است. سنت های ایل کلهر بسیار کم رنگ شده، سنت های همیاری از بین رفته است، به دلیل کاهش کشاورزی و دامداری همیاری های گل برینه، گل واره به دلیل عدم نیاز و بهره بری از آن، به فراموشی سپرده شده است. وسایل امروزی، پلاستیک، کلمن آب و اجاق گاز جایگزین ابزارآلات و دست ساخته های عشایر و آب لوله کشی و تانکرهای حمل آب جایگزین آب های چشمه شده است. نداشتن زمینه لازم جهت همیاری ها، کوچندگی های دسته جمعی آنان را مجبور به تغییر سنت کرده است. رفاه نسبی در روستا با توجه به تغییرات آب و هوایی، از بین رفتن مراتع، نیاز به سواد آموزی فرزندان انگیزه آنان را برای اسکان و ترک کوچندگی بیشتر می کند. در نتیجه ی کاهش همیاری ها و کوچندگی ها، نیازهای جمعی نیز کم می شود و بالطبع روحیه های قومی و قبیله ایی کاهش می یابد.از نظر اقتصادی وتغییر منابع معشیتی،کاربرد مواد غذایی آماده تر، نوع غذاها تغییر یافته است. در واقع سنت های ایل کلهر از بین نرفته است، بلکه تغییر ماهیت داده است، فرهنگ ایل کلهر کمتر درمعرض تغییر واقع شده است. رقص و موسیقی جایگاه خود را از دست نداده است. ریشه ها و اصالت های فرهنگی، باور و عقاید مردم ایل کلهر پابرجاست، گذشته و داشته های فرهنگی خویش را فراموش نکرده اند.

در سالهای اخیر در کشور ما پدیده ازدواج و همسرگزینی تغییرات زیادی کرده است. آمار نشان می دهد که میانگین سن ازدواج دختران در دهه های اخیر افزایش داشته است. بیشترین تاکید پژوهشگران در افزایش سن ازدواج عامل اقتصادی است، اما در این پژوهش قصد بر آن است به مدد تئوریهای تغییرات فرهنگی اینگلهارت و کارکردگرایی مالینوفسکی اثر تغییرات فرهنگی در مورد این پدیده اجتماعی بررسی شود. جامعه آماری دختران مجرد 45-35 سال و ساکن منطقه 7 شهرداری تهران هستند و تکنیک به کار گرفته شده مشاهده مشارکتی و مصاحبه عمیق است. نتایج نشانگر آن هستند که نگرش جمعیت نمونه تحت تاثیر تحصیلات دانشگاهی و استقلال مالی به مقوله ازدواج به صورت سنتی با تصمیم گیری خانواده تغییر زیادی کرده است و آنها مداخله خانواده را از جمله موانع و مشکلات ازدواج دختران می دانند. در مجموع تغییر در برنامه ریزی های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بر تغییر نگرش های دختران موثر بوده است که یکی از نتایج آن افزایش سن ازدواج آنها است.

بلوغ جنسی، دوره گذرایی است که طی آن یک کودک به فرد بالغ تبدیل شده و توانایی باروری می یابد. علامت بلوغ جنسی در دختران اولین قاعدگی است. بلوغ جنسی همراه با تحولات روانی است که نه تنها از تغییرات جسمی ناشی می شود بلکه محیط فرهنگی و اجتماعی نیز بر کیفیت آن و نحوه گذار فرد از آن تأثیر می گذارد. پژوهش حاضر به مطالعه مقایسه ای سن بلوغ دختران و عوامل فرهنگی، اجتماعی و زیستی مؤثر بر آن(شهر قدس از استان تهران و منطقه 5 تهران (15سال به بالا) پرداخته است. در این مطالعه روش تحقیق، مردم شناسی ژرفانگر به صورت مشارکت مستقیم در زمین تحقیق و همراه با استفاده از اسناد و مدارک می باشد. محیط زیست و شرایط آب و هوایی در دو جامعه تا حدود زیادی مشابه یکدیگر است. از نظر قومی نیز هر دو منطقه از اقوام مختلفی تشکیل می شوند. امکانات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در دو جامعه به صورت متفاوت توزیع شده است. در جامعه آماری منطقه 5 تهران سطح زندگی بالاتر و وضعیت تغذیه نیز مطلوب تر است. میانگین سن بلوغ جامعه مورد پژوهش در منطقه 5 تهران پایین تر از جامعه نمونه شهر قدس است. در هر دو جامعه مورد مطالعه در طی دو نسل تفاوت چشمگیری در سن بلوغ وجود دارد، این تفاوت در منطقه 5 تهران چشمگیرتر است. سطح سواد والدین در جامعه مورد پژوهش در منطقه 5 تهران بالاتر است و به طور کلی از بین عوامل مختلف، سن بلوغ با تغذیه، تحصیلات والدین و شغل پدر رابطه دارد.

شهرها مکان¬های اصلی تولید، مصرف و بازتولید هنجارها و هویت های جنسیتی بشمار می آیند، مترو بعنوان یک پدیده شهری جدید ارائه دهنده شکل متفاوت و خاصی از هویت ها و هنجارهاست. هدف پژوهش حاضر نشان دادن تحلیل مردم شناختی رفتار زنان استفاده کننده از مترو تهران است. محقق با استفاده از روش کیفی و ژرفانگر و تکنیک ها و ابزارهای بکار گرفته شد? ، مصاحبه عمیق و مشاهده همچنین تصویر برداری از مترو و رفتار زنان در پی نشان دادن و توصیفی دقیق از مترو و تعاملات انسانها خصوصاً زنان بوده است. بررسی های انجام شده در سه حیطه زنان فروشنده، مسافر و همچنین فضای مترو با استفاده از مبانی نظری کارکردگرایی مالینوفسکی صورت گرفته است. یافته های بدست آمده مبتنی بر این بود که واگن های اختصاصی تنها کارکرد تفکیک جنسیتی برای راحتی و آسایش زنان را در پی نداشته بلکه در کنار آن کارکردهای فرعی دیگری نیز داشته است. که از آن جمله می توان به دست فروشی زنان ، تعاملات فرهنگی و یافتن بازارهای جدید هدف برای محصولات سنتی اشاره کرد. از طرف دیگر فضای مترو نیز محلی برای تبلیغات در حوزهای مختلف، محصولات فرهنگی، بهداشتی ،آرایشی، مراسم های دینی و ملی می باشد. واژگان کلیدی: مترو ، شهر رفتار جنسیتی، زنان مترو: راه آهنی است که تمام یا بخشی از آن از زیر زمین می¬گذرد. اختصاصاً به راه آهن زیر زمینی اطلاق می شود که محله های گوناگون یک شهر بزرگ را به یکدیگر مربوط می سازد و اکنون غالب شهرهای بزرگ دنیا داری مترو هستند. نظریه ساختن مترو 1855 اظهار شد ولی اولین خط مترو عملاً در 19 ژوئیه سال 1900 در پاریس به کار افتاد(دهخدا) شهر: منظور از شهر، هر یک از نقاطی است که دارای شهرداری باشد.( سالنامه آماری1375، سازمان برنامه و بودجه) رفتارهای جنسیتی: (gender expression) به رفتارهای بیرونی فرد گفته می شود که ممکن است زنانه یا مردانه باشد. رفتار جنسیتی یک طیف پیوسته است و بین رفتار مردانه رفتار زنانه طیفی به نام جنسیت عجیب وجود دارد که رفتارهایی مخلوط از دو جنس را انجام می دهند. زنان: به انسان ماده یا مونث زن گفته می شود. واژ? دختر معمولاً برای افراد جوان یا نابالغ به کار برده می شود و در مقابل آن، واژه زن یا خانم (عنوان محترمانه تر) برای افراد بالغ استفاده می شود. البته واژ? زن یک عبارت عمومی برای اشاره به انسان مونث است.

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) : حرفه یا هنر-صنعت « شعر بافی » از جمله ابتدایی ترین صنایع دستی بشر درارتباط با تولید پارچه و علی¬ا¬لخصوص پارچه های ابریشمی ، مخمل ، زری ، ترمه و غیره می باشد که با دستگاهی به نام چهاروردی این پارچه ها تولید¬می¬شوندوآنچه که امروزه به شعربافی معروف است مختص پارچه ها و شال ها و دستمال هایی می شود که برای مناطق کردنشین تولید می شود.تجارت ابریشم وروند¬تولیدپارچه¬های¬¬اگرچه از زمان هخامنشیان وجودداشته است ودر زمان ساسانیان به اوج ترقی خود می رسد،در زمان سلاجقه با حرکت شگفت انگیز توسعه یافت ودرزمان صفویه به اوج قدرت و کمال خودرسید و در تعاملات و مناسبات اقتصادی واجتماعی و فرهنگی و اقتصادی کشور خصوصا در همین¬دوران، بسیار تاثیرگذار بوده است ونهایتا اززمان زندیه و افشاریه وقاجاریه به بعد با بروز پدیده صنعتی شدن و ورود کالاهای مشابه و ارزان اروپایی،این صنعت رو به خاموشی رفت ولی هیچگاه ازبین نرفت. این پژوهش در شهرستان کاشان،محله علوی،کوچه سنگ پلویی،در یک جامعه آماری کوچک شامل دو کارگاه سنتی درشرف تعطیلی، درچارچوب نظریه کارکردگرایی مورد بررسی قرار گرفته است و اصولا انتخاب نظریه کارکردگرایی برای تحقیق مذکور در این است که بقای این حرفه در گروی کارکرد آن بوده است که تاکنون ادامه یافته است ولی در شرف انقراض است. روش تحقیق دراین پژوهش، مشاهده مشارکتی ژرفانگر وحضورمستقیم و مستمردرجامعه تحقیق به همراه مصاحبه بااساتیدفن و شاغلان این حرفه می باشد وشعربافی از زوایای مختلف اقتصادی،اجتماعی،... و از همه مهمتر به عنوان یک فرهنگ یا الگوی فرهنگی بررسی شده است.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و گسترش موج رسانه ها و هجوم ماهواره ها و شبکه های تلویزیونی کودکان و نوجوانان هم راستا با این موج جدید ، بدنبال کسب واقعیاتی هستند که برای یافتن جواب به ناچار از منابع جدید بهره می برند و کمتر به فکر این مساله می افتند که آشنایی با فرهنگ و سنت و باورهای جامعه که مبتنی بر اصول دینی و ملی و سیاهه هر قومی است ،می تواند برگ زرینی بر تفکرات و تحقق موفقیت وی باشد. البته در این میان کم نیستند خانواده هایی که با پایبندی به آئین های کهن و سنت ها و آشنا کردن کودکان خود به اسطوره ها و نمادها و نشانه ها، ریشه فکری کودکان خود را با الگوهای فرهنگی منطبق می کنند و نمایش عروسکی یکی از همین الگوهاست که هم راستا بر تفکرات بومی و ملی و مذهبی است که بر شخصیت و باورهای کودکان تاثیر می گذارد. در این پژوهش که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در پارک لاله تهران صورت گرفت با مشاهده و مشارکت و تحقیق ژرفانگر تاثیر نمایش عروسکی، قصه ، شعر ، موسیقی و .... بر رفتار کودک به صورت عمیق مورد بررسی قرار گرفت و با عوامل مختلف ، کارگردان ، نویسنده ، بازیگردان ، والدین کودکان و مهم تر از همه کودکان و نوجوانان 5 تا 14 سال که جمعا جامعه آماری حدود 300 نفر را تشکیل می دادند مصاحبه بعمل آمد و فیلم و عکس تهیه گردید . ضمن تطابق نتایج حاصل با تئوریهای مردم شناختی خصوصا تئوری فرهنگ و شخصیت به سئوالات مطرح شده پاسخ داده شد.

درمیان مردم ، اعمالی بصورت منظم و پیوسته و در نهایت هماهنگی برای رفع نیازهای اساسی شان انجام می شود ؛که این اعمال سینه به سینه به آیندگان منتقل می شود . یکی از این قبیل اعمال ، آیینها هستند. در اجرای برخی از مراسم آیینی ، رقص و آواز و موسیقی از عناصر مهم به شمار می روند . حرکات موزون ، برخی در شادی و برخی در غم ، گاهی تند و یا آرام اجرا می شوند . با توجه به اینکه پژوهشگر خود از ایل لُر باوی بوده و از کودکی تاکنون ، از نزدیک با تاریخ و جغرافیای ایل باوی و آداب و سنت های این ایل آشنا بود و نیز با عشق و انگیزه ای که به علم مردم شناسی داشت ، و نیز عشق فروان خود به رقص و حرکات زنان ایل لُر باوی ، موضوع رقص زنان ایل باوی را انتخاب و ضمن آگاهی بر کمبودهای فراوان فرا روی خود در این کار وسیع و کم نظیر میدانی راجع به ایل باوی ، فقط جهت ارایه ی یک اثر علمی دانشگاهی و نیز خدمتی معنوی به مردمشناسی ایران و به ویژه ایل لُر باوی ، تحقیق فرارو را انجام داده است . برای این مطالعه از طایفه های لار و شاه بهرام و شاه زینعلی و گَشین و قلعه ای ها و عالیشاهی و گوهرگانی ، هرکدام به سه خانواده مراجعه شد و از اطلاعات آنها در این راه استفاده شد. این پژوهش می کوشد تا رقص را به عنوان یکی از مولفه های ساختار اجتماعی (گروهی) جوامع بشری به طور عمومی در شهرستان باشت (باوی) از جغرافیای کنونی استان کهگیلویه و بویراحمد به طور خصوصی ، از دیدگاه مردم شناسانه بررسی کند و مطالعه ی مذکور ، به روش مردم شناسی ژرفانگر از طریق مشاهده مستقیم مشارکتی و نیز مصاحبه ، و با حضور چند باره پژوهشگر در میان جامعه آماری و با کمک دستگاه های ضبط صدا و دوربین عکاسی و فیلمبرداری انجام شده است. اثرگذاری و اثرپذیری مردم ایل باوی و رقص هایشان از هم ، در میان اسناد و آثار و میراث مادی و معنوی این قوم مورد کاوش و پژوهش قرار گرفته است . همچنین پیشینه ی قوم باوی و نیز رقص هایشان و چیستی حاکم بر حرکات موزون درمیان زنان این قوم و سیر تاریخی این رقص ها و دگرگونی های ایجاد شده بررسی می شود . یافته ها نشان می دهند که مردم ایل باوی با توجه به تاریخ و قدمتشان ، آداب و فرهنگ و شرایط محیطی ، هنرهای ویژه ی خودشان را داشته اند . این یافته ها دربرگیرنده ی رقص های قوم باوی با همه فراز و فرودهایش نیز می شود . از جمله کسانی که توانست از مکتب کارکرد گرایی به عنوان یک ابزار در زمین تحقیق استفاده کند مالینوفسکی بوده است . بنابراین در این تحقیق از مکتب کارکرد گرایی ، در جهت بررسی و تحلیل رقص فولکلوریک پرداخته می شود . پژوهشگر در این مطالعه به این نتیجه رسیده است که ایل باوی با تاریخ کهن ولی تقریبا مجهول مانده ی خودش ، سرشار از عناصر پویایی یک فرهنگ و جامعه ی ایلی بوده و دارای مولفه های مهمی برای پژوهش های مردم شناسی است که از جمله ی آن همین موضوع حرکات موزون زنان ایل باوی بوده است . در این تحقیق به روشنی نشان داده شده است که زنان ایل باوی ، انسان هایی پویا و فعال و دارای هنرهای گوناگونی اند که تنوع رقص این زنان و رنگ و جنس و انواع لباس هایشان خود گواه این مدعاست ولی امروزه بعضی از عناصر فرهنگی ایل لُر باوی در خطر فراموشی قرار گرفته اند و کم کم در دالانهای عبور از مدرنیته ، رنگ می بازند . به گونه ای که نیاکان ما از رقص ها و سنت هایی می گفتند ، که تا اواخر سلسله ی پهلوی نیز جاری بوده اند ولی اینک حتی نامی از آنها نیست.

آیین گل گیران مراسمی تاریخی و کهن ، برگرفته از تمدن غنی مردم مسلمان کردستان است که هر ساله در روز عاشورای حسینی در شهر بیجار برگزار می شود و مردم این شهر با برگزاری این مراسم تاریخی و باستانی که برگرفته از عشق و علاقه به سرور و سالار شهیدان در روز عاشورای حسینی است در سوگ شهادت امام حسین و یاران باوفایش می نشینند مراسم گل گیران مردم شهر بیجار در روز عاشورا علاوه بر آنکه نمادی از غم و اندوه مردمان این دیار در شهادت آن حضرت است نمادی از قربت شهدای واقعه ی عاشورا است و شاید هم بیش از آن که نماد غربت باشد نمادی از خاک آلودگی کودکان یتیم و اسیر کربلا باشد که با گل هایی که بر سر و روی خود می مالند نشان می دهند. این آیین در روز عاشورا از صبح و با حضور مردم و هیئت های مذهبی و دسته های عزاداری با نظم و ترتیب خاصی برگزار می شود تحلیل مردم شناختی این آیین در چارچوب مکتب کارکردگرایی صورت گرفته و جامه آماری متشکل از دویست نفر زن و مرد در این پژوهش به روش مشاهده مشارکتی و مستقیم مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.

بی سرپرست شدن کودکان، یکی ازپدیده های اجتماعی است که توجه به آن از اهمیت بالایی برخوردار بوده ،چرا که دوران کودکی دوران حساس و مهمی است .هر تغییری که در ساختمان و زندگی خانوادگی کودک پدید آید، برای او ضایعه ای به حساب می آید و زمینه را برای ظهور بسیاری نابسامانی ها و انحرافات پدید خواهد آورد. درهمین راستا کمیته امداد امام خمینی (ره) به عنوان حلقه ی میانی حمایت کنندگان وحامیان با ایتام،نیت خیر خواهانه مردم را، در جهت کمک و مساعدت به کودکان بی سرپرست درقالب اجرای طرح اکرام ایتام سمت وسو بخشیده است. اهداف این پژوهش، بدست آوردن تصویر و تحلیلی مردم شناختی ازچگونگی حمایت های مردمی ازطرح اکرام ایتام در کمیته امداد امام خمینی(ره (مطالعه موردی منطقه شمیرانات تهران) میباشد.روش استفاده دراین پژوهش ،روش میدانی که شامل :مصاحبه، مشاهده همراه با مشارکت واستفاده ازاسناد و مدارک دست اول می باشد. وچارچوب نظری آن، کارکرد گرایی می باشد.دردین اسلام یاری گری، همکاری و نیکوکاری چه ازنگاه سفارشات ، تاکیدات دینی و چه از نگاه کاربردی بسیار کامل تر و خردمندانه تراست، که یافته های موجود نشان می دهد بسیاری ازاعمال ورفتارها ی مردم ،براساس عقاید،باورها وآموخته های دینی والهی بوده، توصیه ها ،سفارشات قرآن وائمه اطهار (ع) بویژه سیره حضرت علی (ع) اصلی ترین عامل برای پذیرش حمایت کنندگان ازطرح اکرام ا یتام می باشد. که این نیت خیرخواهانه باعث ایجاد امیدواری ،ارامش روحی وروانی،استحکام پیوندهای اجتماعی ،افزایش رزق وروزی زندگی شان شده است.

همکاری ها، گونه ای از روابط اجتماعی هستند که رفاه گروه و اعتماد متقابل را به همراه داشته و سبب نوعی صمیمیت و انسجام بین اعضا می شوند. به طور کلی، همکاری از یک سو باعث افزایش توانایی ها و از سوی دیگر باعث کاهش هزینه، وقت و انرژی در فعالیت های اجتماعی انسان ها می گردند. در پژوهش حاضر به بررسی انواع همکاری ها و یاریگری ها در میان مردم شهر زنجان، به کمک مطالعه میدانی و مشاهده همراه با مشارکت، مصاحبه با افراد مطلع و مطالعه اسنادی پرداخته و انواع یاریگری را در ابعاد گوناگون زندگی مردم از جشن ها و آیین ها گرفته تا مراسم سوگ و مناسبت های مذهبی مورد بررسی قرار دادیم. چارچوب نظری پژوهش حاضر، نظریه کارکردگرایی می باشد. مردم شهرزنجان نیز به مانند بسیاری از مردم کشور عزیزمان، در طول زمان دریافته اند که تعاون و همکاری بین اعضای خانواده و خویشاوندان و آشنایان و همسایگان و ... دارای منافع جمعی و شخصی برای خود و خانواده هایشان می باشد . بنابر این، با توجه به شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی و متناسب با اعتقادات و باورهای ویژه خود، آیین های خاصی را در زمینه یاریگری و کمک به همنوعان برای خود وضع کرده و بر این اساس جلوه هایی از یاریگری در تمامی مراسم و آداب ورسوم آن ها به چشم می خورد. وجود انواع فراوانی از یاریگری ها و همیاری ها در آداب و رسوم مردم زنجان از جمله مراسم مرگ و میر ، عزاداری، جشن ها ، عروسی ها ،آیین ها ی مذهبی و ... که در آن ها مردم از دل و جان یکدیگر را کمک می کنند، گویای کارکرد مهم و انکارناپذیر این گونه یاریگری ها در حفظ انسجام و ایجاد صمیمیت و همدلی در میان مردمان این مناطق است.